بخش های اصلی یک واحد جوجه کشی

بخش اول : مقدمه

در هر واحد جوجه کشی بخش های مختلفی برای دریافت و نگهداری تخم نطفه دار , ضد عفونی تخم ها , هچ و جوجه در آوری و نگهداری جوجه های تازه متولد شده پیش بینی می شود.این قسمت ها معمولا به صورت متوالی و در امتداد یکدیگر طراحی می شنود.این موضوع به لحاظ بهداشتی و همچنین نظم و تسریع در کار بسیار مهم است به طوری که تخم نطفه دار یک مسیر یک طرفه را پیش گرفته و در انتهای مسیر به حوحه تبدیل میشود.در طراحی کلی مراکز جوجه کشی باید توجه داشت که مصالح مورد استفاده دز ساخت بخش های مختلف و همچنین تجهیزات به کار رفته در آن ها باید قابل شستشو و ضدعفونی باشند.برای کاهش احتمال آلودگی , بهتر است تمام مسیرها به صورت یک طرفه طراحی شوند به طوری که کارگران یک بخش به بخش های دیگر دسترسی نداشته و تخم ها یا جوجه های یک روزه در مراحل مختلف جوجه کشی با هم مخلوط نشوند.همچنین پیش بینی حوضچه ضد عفونی در ابتدای هر بخش برای جلوگیری از ورود آلودگی به سال ها الزامی است.در تصویر ذیل پلان مربوط به قسمت های اصلی یک مرکز جوجه کشی ارائه شده است و در ادامه شرح خصوصیات هر یک از این قسمت ها خواهد آمد. پلان یک مرکز جوجه کشی در تصویر ذیل ارئه شده است.

بخش دوم : بخش دریافت و تحویل تخم های نطفه دار

یک مرکز جوجه کشی برای فعالیت مستر باید به طور مرتب تخم نطفه دار را از گله های مرغ مادر دریافت کند.در بسیاری از موارد گله های مرغ مادر دارای یک مرکز جوجه کشی هستند , اما در برخی موارد نیز این دو بخش کاملا مستقل و حدا از هم عمل می کنند.اتاق دریافت تخم مرغ بسته به این که مرکز جوجه کشی درکنار یک مزرعه مرغ مادر و یا مستقل از آن بنا شده باشد , باید از ظرفیت کافی برای دریافت تعداد تخم مرغ ورودی برخوردار باشد.از آن جا که تخم مرغ ها معمولا با کامیون و یا سایر وسایل نقلیه به مکراکر جوجه کشی مننتقل می شوند , لذا اتاق دریافت تخم مرغ باید دارای سکوی دریافت منناسب برای تخله تخم مرغ ها باشد. ارتفاع سکو با توجه به ارتفاع کف باربند کامیون یا وسیله نقلیه مربوطه متغیر است.بهتر است در های وروردی اتقا دریافت تخم به صورت کشویی طراحی شوند تا باز و بسته شدن آنها آسان تر باشد. عرض درها باید حداقل 2 متر و ارتفاع آن ها 2/2 متر باشد تا گاری و چهار چرخ های حمل تخم مرغ به راحتی از آن عبور کنند.

جنس مصالح به کار رفته در کف و دیوارهای اتاق دریافت تخم مرغ و به طور کلی تمام بخش های دیگر موجود در یک مرکز جوجه کشی باید قابل شتشو و ضد عفونی باشد.استافده از سنگ یا موزایک در کف و استفاده از کاشی یا سرامیک در دیوار های اتاف دریافت تخم مرغ این هدف را تامین می کنند.

بخش سوم : سالن ضدعفونی تخم ها

برای این که شانس جوجه در آوری تخم مرغ ها افزایش یافته و از افزایش آلودگی میکروبی تخم ها و نفود آلودگی به داخل تخم ها جلوگیری شود , باید بخم ها را در الوین فرصت و قبل از شروع جوجه کشی ضدعفونی نمود.این کار معمولا در ساعات اولیه پس از تخم گذاری ( حداکثر 12 ساعت پس از تولید تخم) و در اتاق مخصوص ضدعفونی انجام میشود.ضدعفونی تخم مرغ ها به روش های مختلف و با استفاده از مواد متنوعی انجام میشود.شستشوی تخم مرغ ها در محلول ضدعفونی و یا گاز دهی تخم ها با استفاده از گاز فرمالین یکی از متداول ترین این روش ها است.شستشوی تخم ها در محلول ضدعفونی در مراکز و موسسات جوجه کشی معمولا توسط دستگاه های خودکار و در مراکز کوچک به صورت دستی انجام میشود.ضدعفونی تخم ها ممکن است به یکی از روش های ذیل انجام شود :

استفاده از ترکیبات آمونیوم و چهار تایی : این ترکیبات معمولا با غلظت 200 قسمت و در میلوین و به صورت محلول در آب ولرم روی تخم ها اسپری میشود.

محلول فرمالین و ترکیبات آمونیوم چهارتایی: برای تهیه این محلول معمولا 7/8 میلی لیتر ترکیبات آمونیوم چهارتایی را با 7/8 میلی لیتر فرمالین 40 درصد در یک لیتر آب مخلوط میکنند.این محلول نیز معمولا به صورت اسپری بر روی تخم ها پاشیده میشود و یا اینک ه تخم ها را در محلول غوطه ور می کنند.

گاز فرمالدئید: با استفاده از گاز فرمالدئید نیز می توان تخم ها را ضد عفونی نمود.به این منظور تخم ها را در راک های مخصوص چیده و در سالن گاز قرار می دهند و سپس با استفاده از گاز فرمالدئید آنها را ضدعفونی می کنند.گاز فرمالدئید از ترکیب فرمالین و پرمنگنات تولید می شود.

بخش چهارم : انبار ذخیره موقت تخم ها

قبل از جوجه کشی ممکن است تخم مرغ ها از چند روز تا چند هفته ذخیره و نگهداری شوند.انبار تخم ها باید به وسایل سرمایشی و گرمایشی مناسب و دستگا های تامین بخار مجهز باشد تا بتوان دما و رطوبت کافی برای نگهداری انواع تخم طیور را در آن فراهم نمود.دمای مناسب برای نگهداری تخم ها در پرندگان مختلف ممکن است از 10 تا 18 درجه سانتی گراد و رطوبت مناسب برای نگهداری آن ها از 60 تا 75 درصد تغییر کند.برای جلوگیری از فساد تخم مرغ ها باید جریان تهویه به صورت مداوم و یکنواخت در اتاق نگهداری تخم ها برقرار باشد.همچنین برای جلوگیری از هدر رفت انرژی و کاهش تاثیر دمای بیرون بر تخم ها دیوارها و سقف اتاف ذهیرع و انبار تخم ها باید دارای ضریب عایق بندی (R) مناسب باشند.

ضریب ایزولاسیون سقف باید بیش از دیوارها باشد.برخی ارقام توصیه شده در این رابطه ضریب ایزولاسیون دیوارها را 12 و سقف را 16 توصیه نموده اند.اگر تخم مرغ ها برای مدت طولانی ( بیش از یک هفته ) در ابنار نگهداری شوند باید تمهیدات لازم برای چرخاندن روزانه تخم ها فراهم شود تا زرده و پوسته تخم مرغ نچسبند و شانس جوجه کشی آن ها کاهش نیابد.ظرفیت انبار نگهداری تخم ها با ظرفیت کل کارخانه جوجه کشی متناسب است.معمولا ظرفیت این بخش به اندازه ظرفیت ماشین های حمل تخم مرغ طی یک هفته و یا معادل یک سوم ( 33 درصد ) ظرفیت تمام ماشین های ستر موجود در مرکز جوجه کشی است.

بخش پنجم : سالن درجه بندی تخم ها

نکته ای که در فرآیند جوجه کشی باید به آن توجه ویژه داشت آن است که هر تخم مرغی برای جوجه کشی مناسب نیست.تخم های خیلی بزرگ و یا خیلی کوچک برای جوجه کشی مناسب نیستند.تخم هایی که دارای ایندکس مناسب نبوده , شکل ظاهری آن ها مناسب نیست و یا از پوسته نازکی برخوردارند نیز شانس جوجه کشی پایین تری داشته و لذا در باتدای فرآیند جوجه کشی از تخم های سالم جدا میشوند.این کار در اتاق درجه بندی تخم انجام میشود.در اتاق درجه بندی تخم مرغ معمولا ابزار های مختلف اندازه گیری نظیر ترازوهای دقیق و دستگاه های خودکار درجه بندی تخم مرغ وجود دارد.تخم مرغ ها در این سالن داخل راک های مخصوص و استاندارد چیده شده و توسط دستگاه های اتوماتیک یا به صورت دستی درجه بندی میشوند و در صورت نداشتن شرایط لازم از چرخه تولید حذف میشوند.

درجه بندی تخم ها در مراکز کوچک و با ظرفیت کم توسط انسان انجام میشود و امری دقیق و وقت گیر است.

بخش ششم : سالن نظافت و شستشو

علاوه بر ضدعفونی تخم ها لازم است که قبل از هر مرحله جوجه کشی تمام دستگاه ها و تجهیزات مورد استفاده نیز ضد عفونی شوند.لذا در هر مرکز جوجه کشی لازم است تا بخشی را با عنوان سالن ضدعفونی تجهیزات در نظر گرفت . در موسسات بزرگ جوجه کشی ضدعفونی دستگاه ها در بسیاری از موارد در همان محل استقرار دستگاه های و هچر انجام میشود.

البته بهتر است تا ابعاد اتاق گاز یا اتاق ضدعفونی متناسب با ظرفیت دستگاه های جوجه کشی بوده و چندان بزرگ نباشد تا تاثیر گازدهی و ضدعفونی افزایش یابد.

در موسسات کوچک , گازدهی و ضدعفونی دستگاه ها می تواند در سالن هچر و یا سالن ستر نیز انجام شود و سالن مجزایی برای آن منظور نشود.

بخش هفتم : سالن های انکوباتور

سالن انکوباتور محل نگهداری و استقرار دستگاه های ستر و هچر است.در مراکز کوچک جوجه کشی ممکن است این سالن فقط دارای یک دستگاه انکوباتور باشدکه وظیفه ستر و هچر را بر عهده دارد.استفاده از دستگاه انکوباتور مجزا برای ستر هچر این مزیت را دارد که دما و رطوبت مورد نیاز تخم مرغ ها به صورت اختصاصی تنظیم می شود.همچنین به علت آلوده شدن دستگاه دستگاه انکوباتور هنگام خروج جوجه ها از تخم , استفاده از دستگاه ستر و هچر مجزا باعث جلوگیری از آلوده شدن دستگاه ستر نیز میشود.

مشخصات سالن ستر

در سالن ستر دستگاه های ستر قرار می گیرند که وظیفه آن ها تامین دما , رطوبت و تهویه کافی برای تخم ها در مدت جوجه کشی است.به منظور عملکر مطلوب دستگاه های ستر شرایط سالن استقرار این دستگاه ها باید قابل کنترل باشد.

نصب ابزارهای سرمایشی و گرمایشی و دستگاه های رطوبت ساز برای تامین دمای 24 درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی 50 تا 60 درصد در سالن ستر الزامی است.

تعداد دستگاه های ستر و اندازه آن ها به ظرفیت تولید مرکز جوجه کشی بستگی دارد.این سالن قبل از سالن هچری قرار داشته و شاید مهم ترین بخش یک موسسه جوجه کشی باشد.

علاوه بر پیش بینی مساحت لازم برای استقرار دستگاه های ستر در سالن باید فضای کافی بار و حمل تخم مرغ در این سالن پیش بینی شود.در سالن ستر معمولا وسایل حمل بار و حمل تخم مرغ در این سالن پیش بینی شود.در سالن ستر معمولا وسایل مربوط به کندلینگ نیز پیش بینی میشود.کندلینگ شامل مشاهده تخم ها در زیر نور به منظور آگاهی از نطفه دار بودن , زنده بودن جنین و مراحل رشد جنین طی مراحل مختلف جوجه کشی است.به این منظور دستگاه های خاصی وجود دارد که اساس کار آن ها بر پایه مشاهده تخم ها در زیر نور استوار است ولی ممکن است به شکل های مختلف طراحی وساخته شوند.

مشخصات سالن هچر

در سالن هچر تخم های آماده تفریح برای ساعات پایانی جوجه کشی در دستگاه های هچری نگهداری شده و جوجه ها در این سالن سر از تخم بیرون می آورند.دوره نگهداری تخم ها در سالن هچر بسیار کوتاه تر از سالن ستر است و لذا تعداد دستگاه های هچر می تواند کمتر از تعداد دستگاه های ستر باشد.ظرفیت دستگاه های هچر را معمولا 15 تا 20 درصد کل ظرفیت دستگاه های ستر در نظر می گیرند.سالن هچر نیز همانند سالن ستر باید از ضریب ایزولاسیون کافی برخوردار بوده و به وسایل سرمایشی و گرمایشی مناسب مجهز باشد تا در فصول مختلف دما و رطوبت سالن در حد مناسب تنظیم شود.دمای مناسب برای سالن هچر 24 درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی آن 50 تا 60 درصد است.

در تعیین نرخ تهویه برای سالن هچر باید دقت داشت میزان تهویه مورد نیاز در این سالن بیش از سالن هچر بوده و نرخ هوای ورودی به سالن باید تقریبا 2 برابر سالن ستر باشد.

بخش هشتم : سالن نگهداری و درجه بندی جوجه ها

جوجه ها پس از خروج از تخم از دستگاه هچر خارج و درون سبدهای متعدد , برای نگهداری مقدماتی به سالن مجزایی منتقل می شوند.بدن جوجه ها پس از خروج از تخم ,خیس و مرطوب است و باید در اولین فرصت خشک شود بعلاوه جوجه ها در بدو تولد نیاز به دما و رطوبت مناسب دارند تا بتوانند به خوبی شرایط جدید بیرون از تخم را تحمل نمایند.دمای مناسب این بخش در رابطه با پرندگان مختلف ممکن است اندکی متفاوت باشد و برای مثال در این قسمت دمای مناسب برای جوجه مرغ ها 24 درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی آن 75 درصد باشد.

انجام عملیات مهمی نظیر تعیین جنسبیت و واکسیناسیون جوجه ها معمولا در این سالن انجام میشود.برای سرعا بخشیدن به عملیات درجه بندی ,تعیین جنسیت ,نوک چینی ,قطع تاج و واکسناسیون جوجه ها میزهای متحرکی وجود داد که جوجه ها را روی آن قرار داده و هر نفر عملیات مربوط به خود را بر روی آن ها انجام میدهد و پس از آن جوجه ها در کارتن قرار گرفته و به سمت مزارع پرورش منتقل میشوند.در سالن نگهداری جوجه ها معمولا عملیات واکسیناسیون به دو صورت انجام میشوند.حالت اول اسپری نموندن برخی واسن ها در روز اول پس از تولد بر روی جوجه است و حالت دوم تزریق واکسن به جوجه های یک روزه است.برای تسریع واکسیناسیون در حالت دوم ممکن است از سرنگ های خودکار استفاده شود که با استفاده از ان ها می توان واکسیناسیون جوجه ها در مدت کوتاه و با سرعت قابل توجهی به انجام رسانید.جوجه ها پس از درجه بندی در کارتن های حمل جوجه قرار می گیرند.

شما تجربه ای در تولید محیط مناسب برای پرورش و جوجه کشی دارید؟در قسمت نظرات با ما در میان بگذارید.

بخش های اصلی یک واحد جوجه کشی

مطالب مشابه :

چگونه دستگاه جوجه کشی خانگی بسازیم

ساخت ماشین جوجه کشی خانگی

بخش های اصلی یک واحد جوجه کشی

جوجه کشی مرغ - خصوصیات عمومی مرغ

بیماری ها و پیشگیری در پرورش طیور