نگاهی به آثار و افکار و زندگی نامه معمار معاصر جان هیداک John Hejduk

جان هیداک(1929-2000) اهل نیویورک و رئیس سابق مدرسه معماری ایروین س.چانین در کوپریونیون واقع در نیویورک و معمار ,نویسنده و آموزگاری پرنفوذ بود.

آثار او بیشتر طرح هایی نظری هستند که با اسکیس ها و نوشتارهایی آنها را بیان کرده است.

شیجروبان,الیزابت دیلر,دانیل لیبسکیند و توشیکو موری از شاگردان برجسته وی هستند.او معمار را اسیر نظرات کارفرما دانست و می گفت معماران باید به خلق عملکردهای جدید توجه کنند. در این راستا او طراحی فضایی برای خودکشی را انجام داد و ساخت.

هنگام تدریس در دانشگاه تگزاس در آوستین در اواسط دهه 1950 به اتفاق کالین رو و دیگران ,بخشی از گروه آموزشی موسوم به تفنگداران تگزاس را تشکیل میداد.

در 1972 کار هیداک به همراه کارهای پیترآیزنمن, مایکل گریوز, چارلز گواتمی و ریچارد مایر در کتاب پنج معمار به ویراستاری کالین رو معرفی شد و این پنج نفر در آن زمان به "پنج معمار نیویورکی" یا "سفیدها" که حاکی از شیفتگی آنها به فرم محض بود,مشهور شدند.

سبک معمار:

معماری مدرن متاخر(پست مدرن سفید):

شروع پست مدرن سفید که جنکز آن را به عنوان لیت مدرنیسم ( آخر مدرنیسم) یاد کرده است ، در دهه ۱۹۶۰ تقریبا با شروع معماری پست مدرن بود. .بیشتر ساختمان های مکعب شکل این معماران جوان به رنگ سفید و جلد کتاب آن ها نیز به رنگ سفید بود لذا سبک معماری آنها به نام پست ـمدرن سفید نامگذاری شد.

برخی از افکار جان هیداک:

معمار با انتزاع شروع می کند و به سمت واقعیت می رود بهترین معمارها آنهایی هستند که واقعیتشان وقتی تمام و تکمیل شد، بیشترین نزدیکی را با انتزاع ابتدایی دارند .

جان هیداک بیش از همه به اصل اصالت و بکر بودن اثر و دارای هویت بودن آن تأکید میکند این اصل در آثار او نیز قابل مشاهده است در خانه های تگزاسی از اصالت استفاده کرده (از مهتابی ،جلوخان و بالکن استفاده کرده) که به گفته خود جان هیداک دیگر کسی در معماری مدرن از آن استفاده نمی کرده است . از نظر جان هیداک ,موندریان جالب است او متافیزیک را در سرنوشت رنگ آمیزی اش دخیل می داند . موندریان اهل آبستره و انتزاع نیست و او آخرین رئالیست است زیرا بعد از موندریان دیگر از کار فکر و اصیل خبری نبود.

فلسفه, سبک و گرایش معمار:

مرد شماره یک جان هیداک رایت بوده و تأثیر رایت در سالهای 1947 – 1950 خیلی زیاد بوده است . گرایش به آثار انتزاعی و تقلیلی (آبستره) - گرایش او بیشتر به کارهای پل کله است .(کارهای پل کله حس مکانی و قابل لمس بودن داشتند)-در تگزاس برای اولین بار تدریس کرد و در این تدریس مسأله نه مربع را ابداع کرد. به گفته خود جان هیداک وی فردی کهنه گرا بود و به روشی بسیار از مد افتاده کار می کرد .

همسایگی با نقاشی همیشه با جان هیداک بوده است کارهای او از لحاظ رک بودن و بی پرده بودن شبیه نقاشی های موندریان است چون در نقاشی های او همه چیز روی بوم نقاشی اتفاق می افتد (کاملاً اروپایی)

جان هیداک از کوبیسم در کارهایش استفاده کرده است. جان هیداک از نخستین کسانی است که فرم - رنگ را به عنوان مولفه جدا ناپذیر شفافیت و مفهوم معماری به حساب آورد درزمانی که بسیاری از معماران مشهور و جا افتاده در مکتب بیانی سفیدکاری شده غوطه ور شده بودند هیداک با استفاده از رنگ از همه فاصله گرفت.

- آثار کتابی جان هیداک:

هیداک 21 کتاب منتشر کرد که از آن جمله اند:Architecture in love,mask of medusa,pewter

طرح های معماری جان هیداک:

- طرح اول(1954-1947): شامل:

-حکایت های ازوپ - کلیسای کوچک 1 - فوت بریج - پناه گاه پیست اسکی - گورستان قربانیان جنگ

- مرکز تحقیقات زیست شناسی - بازار مکاره - مجتمع کلیسای 3 - پارک جانورشناسی - مدرسه ی

دانمارکی - مرکز خرید - ساختمان اداری پالایشگاه نفت - طرح های دوره ی ایتالیایی - کلیسای جامع

- طرح دوم (1954-1963) : شامل:

- آشیانه هواپیما - خانه آپارتمان - بنای یادبود داک هامار خولد -خانه اقتصادی 1 -خانه اقتصادی 2 -کارخانه -خانه ایتاکا -چشم انداز تگزاس - موزه 1 - موزه 2 - مسأله نه مربع -خانه های پیانو - خانه های ردیفی - خانه های تگزاسی 1 و 2 و 3 و 4و 5و 6 و 7 - استودیو .

طرح 3:( 1963-1967) شامل: مقدمه ای بر خانه های لوزی -خانه لوزی الف -خانه لوزی ب -خانه لوزی ج

طرح 4:(1968-1974)شامل:

-خانه های 4/1 الف -خانه 4/1 ب -خانه 4/1 ج -خانه 4/1 د -خانه 2/1 -خانه 4/3 -خانه ابهام -خانه برن ستاین -بازسازی ساختمان بنیاد کوپریونی ین -مسأله مکعب - خانه اجزا - خانه انبساط -خانه همسایه خوب -خانه دیواری پدربزرگ -خانه گان -خانه های زرد و سرخ - خانه شاتل فضایی -خانه های دیواری - خانه دیواری یک -خانه دیواری دو(خانه خداحافظی) -خانه دیواری سه

طرح 5: (1974-1979) شامل:

-خانه برانکس1936 -گورستان خاکستر افکار -خانه شهر فرشتگان -خانه شب و روز -خانه معما - خانه ای برای ساکنی که از مشارکت سرباز زد -خانه شمال شرق جنوب غرب - شاهدان خاموش -شهر نو برای درست آیین نو -خانه تودر -سیزده برج دیده بانی کاناره جو (خانه دیواری 4)

طرح 6: شامل :اشعار جان هیداک

طرح7:(1979-1983)شامل: خانه صفردرجه -خانه سی درجه -خانه 45 درجه - خانه 60 درجه - خانه 90 درجه -ماسک برلین - ماسک نیوانگلند -ماسک نمایش -ماسک گوشه نشینی -پل شیطان - رویای شیکاگو -مه دوسا - ماسک لنکستر هانوفر

معرفی کارهای مهم و پروژه های اجرایی جان هیداک:

خانه دیواری 1:

خانه دیواری 1 کشفی تازه بود. در یک سوی دیوار مولفه های گردشی – رمپ، راه پله ، آسانسور- قرار داده شد اینها حجمی ، مات، تک رنگ و نسبت به سازه زمینی در پرس پکتیو بودند. رنگها سفید ، خاکستری و سیاه بودند مصالح بتن مسلح، فولاد و سیمان . وقتی یکی از ساکنان از دیوار عبور می کرد در فضایی بود که بر منظره (درختان، آب ، خاک، آسمان) تسلط داشت و اساساً خصوصی ، تأمل برانگیز و انعکاسی بود . سه طبقه کف معلق از مولفه های ترکیبی بصورت طره بیرون آمده بودند. مصالح این سمت دیوار شیشه و فلز انعکاسی بود . هدف دستیابی به حالتی سیال بود در حالیکه سمت ترکیبی سقف ، زمخت و بتنی بود سمت خصوصی رو به داخل انعکاسی بود ، نور به هزاران تکه تقسیم می شد ، تصاویرآینه ای در امتداد سطح جلادیده فلز حرکت می کردند

خانه دیواری 2:

معروفترین اثر جان هیداک خانه دیوار (سال های 73-1972) نام دارد.دیواری در وسط قرار داده و در یک طرف فضاهای اصلی خانه، که به صورت فشرده و روی هم قرار دارند و در طرف دیگر فضای فرعی خانه و فضاهای خدماتی را قرار می دهد که به وسیله دیوار در دید بصری کاملا از هم جدا می شوند. این پروژه در اواخر عمر جان هیداک ساخته شد و قبل از ساخت کامل جان هیداک مرد.

13برج دیده بانی:

13برج پشت سر هم و با فاصله 4 فوت (120سانتی متر) قرار گرفته اند .ابعاد هر برج 16در 16 در 96 فوت (5در5در 30 متر) است از مصالح بنایی بتن مسلح و روکش اندود سیمان ساخته شده اند

از آثار اجرا شده او یک مجتمع مسکونی در برلین است. دو فرم مکعبی در کنار و یک استوانه در وسط. دارای شیب تیز به سمت داخل است و آب باران را جمع آوری می کند و در محلی ذخیره می کند، تا برای آبیاری مورد استفاده قرار گیرد.

تراس هاوس: از دیگر آثار جان هیدک است که دارای تراسی است که قابلیت بسته شدن دارد.
خانه شماره 10: از دیگر آثار جان هیدک است . در آن فضاهای سیرکولاسیون اصل فضای خانه را تشکیل می دهد. دارای راهرو های طولانی است. در این راهروها می توانستند از مناظر اطراف لذت ببرند. به نظرم بهرام شیردل از این پروژه برای طراحی سفارت ایران در برزیل الهام گرفته است.

عکس برخی آثار جان هیداک:

خانه شمال شرق-جنوب غرب

خانه ا/۲:

برج ساعت:

منابع:

کتاب نقاب مه دوسا ,مترجم : ونداد جلیلی ,انتشارات علم معمار

مجموعه مقالات انتشارات خاک

مجله علم معمار

کتاب پنج معمار

مقالات انگلیسی اینترنتی شامل

"In Memory of John Hejduk, 1929-2000", by Michael J. Crosbie, ArchitectureWeek No. 10, 2001.0719, pN1.1.-

-"Postcard from New York", by Michael J. Crosbie, ArchitectureWeek No. 129, 2003.0108, pD1.1.

John Hejduk, Kim Shkapich (Editor). Adjusting Foundations. Monacelli Press, October 1995. ISBN 1885254067.-

نگاهی به آثار و افکار و زندگی نامه معمار معاصر جان هیداک John Hejduk

مطالب مشابه :

مقاله: اندیشه های جان هیداک و آموزش معماری در کوپریونیون

نگاهی به آثار و افکار و زندگی نامه معمار معاصر جان هیداک John Hejduk

کدام دانشگاه برای ادامه تحصیل مناسب است؟

دکتر آزاده شاهچراغی

دانیل لیبسکیند

منابع ارشد معماری- گرایش معماری معماری

ريچارد مير