چرا اسلام در ازدواج موقت دختر باکره اذن پدر را شرط کرده است؟ اما برای مرد ها چنین شرطی قرار نداده اس

من خیلی علاقه مندم از اسلام پیروی کنم اما خیلی اوقات حس می کنم یا اون طور که باید نمی تونم بعضی دلایل رو قبول کنم یا واقعا راه برای آقایان همیشه باز تر هست. مثلا در ازدواج موقت، سؤالم این است که آیا یک دختر باکره نیاز به هیچ چیزی نداره که حتما باید به اذن پدر با کسی ازدواج موقت کنه؟ چرا یک پسر هر وقت اراده کنه می تونه به دور از گناه نیاز خودش رو بر آورده کنه اما اگر دختری بخواهد به نیاز خودش-نیازی که خداوند در وجودش قرار داده- پاسخ مثبت بده، گناه محسوب میشه و اگر این کار رو نکنه باید منتظر بمونه روزی ازدواج کنه. یا شاید روزی پدرش دیدگاهش رو عوض کنه و بهش اجازه بده با کسی که آشنا شده محرم بشه؟ »

مراجع تقلید اجازۀ پدر را برای ازدواج دختر شرط می دانند و این به جهت آن است که سرمایۀ دختران بکارت و عفاف آنان است ولی بسیاری از دختران با خلوص خود، به ابراز عشق مردان دل می بندند و هر مردی را وفادار می پندارند در حالی که از رفتار خاص مردان تا قبل از ازدواج اطلاعی ندارند و بعد از ازدواج متوجه بی وفایی ها و احیانا خیانت آنان می شوند. به همین دلیل لازم است پدر یا ولی دختر که از طرفی خصوصیات مردان و حیله های آنها را به خوبی می داند و از طرفی خیر خواه دختر خود است با این شرط که سخت گیری بیهوده نکند در این مورد نظر بدهد. به همین جهت مراجع تقلید بر این عقیده اند که اگر همسر مناسبى براى دختر پيدا شده كه شرعاً و عرفاً كفو اوست و مصلحت دختر در ازدواج با اوست اما پدر یا جد پدرى، بدون جهت مانع ازدواج مى‏شوند،در این صورت لازم نيست از پدر و جد پدري اجازه بگيرد.

اسلام برای بر آورده شدن نیازهای زن و مرد، چهارچوب ازدواج (دائم و موقت) را معین کرده است اما ازدواج موقت به ازدواجی گفته می شود که بین زن و مردی که هیچ مانعی از ازدواج نداشته باشند و با رضایت طرفین، همراه مهر معین تا زمان مشخصی عقد ازدواج بسته شود. از نظر اسلام صحت ازدواج موقت دارای شرایطی است،[1] از جمله این که اگر دخترى كه به حد بلوغ رسيده و رشيده است، يعنى مصلحت خود را تشخيص مى‏دهد، بخواهد شوهر كند، چنانچه باكره باشد بايد از پدر يا جدّ پدرى خود اجازه بگيرد. و اگر پدر و جدّ پدرى غايب باشند، به طورى كه نشود از آنان اذن گرفت و دختر هم احتياج به شوهر كردن داشته باشد لازم نيست از پدر و جدّ پدرى اجازه بگيرد و نيز اگر دختر باكره نباشد در صورتى كه بكارتش بوسيله شوهر كردن از بين رفته باشد، اجازه پدر و جد لازم نيست. ولى اگر بواسطه وطى به شُبهه يا زنا از بين‏ رفته باشد، احتياط مستحبّ آن است كه اجازه بگيرند[2].[3]

رشيده به دختري گفته مي شودكه مصلحت خود را تشخيص مي دهد و به دور از فشار، هيجانات و تحريكات شهواني تصميم مي گيرد و به آينده ی خود و خانواده و حيثيت خانوادگي توجه دارد. اما دختري كه از بلوغ عقلي برخوردار نيست و نمي تواند راجع به آينده تصميم بگيرد و خير و صلاح خود و خانواده اش را نمي داند، هر چند سنّش زياد باشد، رشيده نخواهد بود و بدون اذن پدر يا جد پدري نمي تواند ازدواج كند.

گفتني است اكثر فقها در اين مسئله اتفاق نظر دارند در مواردی که پدر و جدّ پدري غايب باشند به طوري كه نشود از آنان اجازه گرفت و دختر نياز مبرم به ازدواج داشته باشد، یا همسر مناسبى براى دختر پيدا شده كه شرعاً و عرفاً هم كفو اوست و پدر و جد پدرى، بدون جهت مانع مى‏شوند و سخت گيرى مى‏كنند، لازم نيست از پدر و جد پدري اجازه بگيرد. [4] [5]

اما این که چرا اسلام اجازۀ پدر را شرط دانسته است؟ استاد شهید مطهری (ره) در این باره می فرماید: فلسفۀ اين كه دوشيزگان لازم است - يا لااقل خوب است - بدون موافقت‏ پدران با مردی ازدواج نكنند ناشی از اين نيست كه دختر قاصر شناخته شده و از لحاظ رشد اجتماعی كمتر از مرد بحساب آمده است. اگر به اين جهت بود چه فرقی است ميان بيوه و دوشيزه كه بيوه شانزده ساله نيازی به موافقت‏ پدر ندارد و دوشيزه هجده ساله طبق اين قول نياز دارد. بعلاوه اگر دختر از نظر اسلام در ادارۀ كار خودش قاصر است چرا اسلام به دختر بالغ رشيد استقلال اقتصادی داده است و معاملات چند صد ميليونی او را صحيح و مستغنی‏ از موافقت پدر يا برادر يا شوهر مي داند؟ اين مطالب فلسفۀ ديگری دارد كه به گوشه‏ای‏ از روانشناسی زن و مرد مربوط است. مربوط است به حس شكارچی‏گری مرد از يك طرف و به خوش باوری زن نسبت به وفا و صداقت مرد از طرف ديگر .مرد بنده شهوت است و زن اسير محبت. آنچه مرد را مي لغزاند و از پا در می‏آورد شهوت است، و زن باعتراف روانشناسان صبر و استقامتش در مقابل شهوت از مرد بيشتر است. اما آن چيزی كه زن را از پا در می‏آورد و اسير می‏كند اينست كه نغمۀ محبت، صفا، وفا و عشق از دهان مردی بشنود .خوش باوری زن در همين جاست .زن مادامی كه دوشيزه است و هنوز صابون مردان به جامه‏اش نخورده است، زمزمه‏های محبت مردان را بسهولت باور مي كند. پروفسور ريك، روانشناس آمريكائی مي گويد : بهترين جمله‏ای كه يكمرد مي تواند به زنی بگويد، اصطلاح " عزيزم ، تو را دوست دارم " است. همو مي گويد: "خوشبختی‏ برای يك زن يعنی بدست آوردن قلب يكمرد و نگهداری او برای تمام عمر"[6]. رسول اكرم (ص)، آن روانشناس خدائی، اين حقيقت را چهارده قرن پيش به وضوح بيان كرده است. آن حضرت می‏فرمايد: "سخن مرد به زن‏ که تو را دوست دارم، هرگز از دل زن بيرون نمی‏رود"[7].

مردان شكارچی از اين احساس زن همواره استفاده مي كنند. دام "عزيزم ،از عشق تو مي ميرم" برای شكار دخترانی كه دربارۀ مردان تجربه‏ای ندارند بهترين دامها است. اينجاست كه لازم است دخترِ مرد ناآزموده، با پدرش كه از احساسات‏ مردان بهتر آگاه است و پدران جز در شرايط استثنائی برای دختران خير و سعادت مي خواهند مشورت كند و لزوما موافقت او را جلب كند. در اينجا قانون به هيچ وجه زن را تحقير نكرده است، بلكه دست حمايت خود را روی شانه او گذاشته است. اگر اختيار ازدواج بدست خود دختران باشد و موافقت پدر را شرط صحت‏ ازدواج بدانيم آنهم بشرط اين كه پدر سوء نيت يا كج سليقگی خاصی كه مانع‏ ازدواج دختر بشود نداشته باشد چه عيبی دارد و چه منافاتی با اصل آزادی انسانها دارد؟ اين يك احتياط و مراقبتی است كه قانون برای حفظ زن‏ِِ تجربه نكرده، كرده است و ناشی از نوعی سوء ظن بطبيعت مرد است.[8]

با این توضیحات استاد، یکی از حکمت های مهم این حکم روشن شد که ممکن است در اینجا علت ها و حکمت های دیگری نیز وجود داشته باشد.

در پایان به این نکته توجه می دهیم که جوانان و مخصوصا دختران جوان باید از مشکلات بزرگی که بسیاری از جوانان را گرفتار کرده است عبرت بگیرند. چه بسیار جوانانی که در بهار زندگی خود با عشقی خالص دل به هم بستند و بعد از مدتی با فرو نشستن هیجان شدیدشان با زندگی واقعی و آینده ای مبهم روبرو شدند. باید مراقب بود به دلیل خواسته های عجولانه یک عمر زندگی با صفا و صمیمیت در آغوش گرم یک خانواده مستحکم و همیشگی را از دست نداد.

برای آگاهی بیشتر رجوع شود به:

1. نمايه: ازدواج موقت با دختر باكره، سؤال 610 (سایت: 667).

2. نمایه: ازدواج موقت بهترین راه حل، سؤال 695 (سایت: 743).

3. نمایه: شرط صحت در ازدواج موقت، سؤال 1290 (سایت: 1275).

4. نمايه: شرط اجازه در ازدواج موقت با دختر باکره، سؤال 1239 (سایت: 1226).

[1] سوال 1290 (سایت: 1275).

[2] . توضيح المسائل (المحشى للإمام الخميني)، ج‏2، صص: 459-458.

[3] . اقتباس از سؤال 3923 (سایت: 4209).

[4] توضيح المسائل (المحشى للإمام الخميني)، ج‏2، صص: 459-458، فاضل، نورى، بهجت، سيستانى، مكارم.

[5] سوال 1483 (سایت: 1530).

[6] مجله زن روز شماره 90 .

[7] الكافي، ج5 ، ص569.