خاطراتي از سفر به كوي يار-ويرايش دوم
فلسفه حج
اگرچه امروزه به لطف پيشرفت بشر ديگر از آن حج‌ها كه ماه‌ها طول مي‌كشيد و بسياري برنمي‌گشتند خبري نيست و نظير سفر مشهد و شايد راحت‌تر مي‌توان رفت و برگشت ولي محتواي آن هنوز منقلب نشده و اصالت و طراوتش را حفظ نموده است.
قرار نيست فلسفه‌بافي كنم كافيست قبل از سفر كمي فكر كرد. رها كردن زندگي روزمره، خان و خانواده، زن و فرزند، ميز و منبر، مقام و ثروت و تمام وابستگي‌هاي دنيوي و رهسپار شدن به جايي كه قرار است خود كفن پوشان(احرام) و با پاي خودت به نزد پروردگارت روي و فقط او را عبادت نمايي و دوباره فرصت زندگي يابي و پا به دنيا بگذاري؛ به قول مرحوم شريعتي، حج تمرين مردن است و تمرين انالله و انا اليه راجعون! كافيست از همان ابتدا از همان خداحافظي‌ها چشم دل را باز كرد و ديد كه چه ميكني وگرنه مناسك حج به مراسم حج تنزل يافته و در نهايت رسمي از رسوم را اجرا كرده‌اي. از طرف ديگر افرادي نظير امام محمد غزالي هم حج را نوعي سفر آخرت مي‌داند ولي معتقدند مقصود و مراد از اين اعمال، بي‌مقصودي است و فقط بندگي محض براي بجاآوردن اعمالي كه خداوند فرموده و اجراي فرمان!
مقدمات قبل از سفر
1-شركت در جلسات آگاه‌سازي و هماهنگي كاروان براي آناني كه بار اولشان است بسيار لازم است كه معمولاً دوجلسه مي‌باشد.
2-مطالعه: امروزه سازمان حج و زيارت به زائرين كتاب و سي دي آموزشي ارائه مي‌دهد كه به خصوص در مورد اداي مناسك حج كامل هستند و مطالعه آنها قبل از سفر تقريبا شما را از هرگونه وابستگي به ديگران بي‌نياز خواهدكرد. به جز آنها كتاب‌هاي ديگر نيز كه عمدتا سفرنامه هستند بسيار مفيدند كه مي‌توان از حج دكتر شريعتي، خسي در ميقات جلال آل احمد، هدايه السبيل فرهاد ميرزاي قاجار و سفرنامه حج ناصرخسرو از مشاهير آن است. البته پيشنهاد مي‌كنم از اين بين كتاب حج دكتر شريعتي قبل از سفر خوانده شود تا با روح حج آشنا شد و مابقي بعد از سفر، كه فقط تغييرات را درك كرد. اگرچه مد شده تحصيل‌كرده‌ها حين سفر نسخه‌اي از خسي در ميقات را به همراه داشته باشند ولي ضعيفترين اين كتابهاست و بهتر است خود تجربه خويشتن را داشته باشيد تا تجربه ديگران را تكرار كنيد.گذشته از منابع مذكور، جسته گريخته در اينترنت نيز مطالبي را مي‌توان يافت كه بدردبخورهايش به زبان‌هاي عربي و انگليسي است كه شايد همين نكته باعث شد اين مطالب را بنگارم.
3-وسايل لازم:
a.لباس احرام براي آقايان شامل دو تكه حوله و يك جفت دمپايي روباز و خانم‌ها يكدست لباس سفيد(البته استفاده از دمپايي فقط مختص به زماني است كه محرم مي‌شويد و نه براي تمام ايام سفر!)
b.دو دست از بهترين لباس‌هايتان (نازك، سبك، راحت، روشن و زيبا)
c.ارز مورد نياز: اگرچه رسم عجيب و اشتباه بردن پول ايراني مرسوم شده به خصوص هزار توماني! گذشته از حجم زياد پول مطمئن باشيد خريدتان با پول ايراني بسيار به ضررتان تمام خواهد شد زيرا كمتر از هزارتومان را حساب نمي‌كنند و اغلب فروشگاه‌هاي معتبر قبول نمي‌كنند و اگر هم قبول كنند به ضرر شما حساب خواهند كرد. همچنين از بردن چك پول هم خودداري كنيد كه مجبور خواهيد شد برگردانيد. حالا دلار يا ريال سعودي؟ عليرغم توصيه مديران كاروان مطمئن باشيد ريال سعودي كارامدتر و مفيدتر خواهد بود زيرا پول رسمي آنجاست و اگر شما اينجا دلار بخريد و آنجا به ريال تبديل كنيد دوبار تبديل كرديد و دوتا كارمزد داديد. نكته ديگر اينكه حتما از صرافي‌هاي معتبر داخل ايران ريال عربستان را تهيه كنيد زيرا ارزانتر است ولي اگرهم آنجا به صرافي نياز شد اين كار را در مدينه انجام دهيد چراكه هم صرافي‌ها نسبت به مكه بيشترند و هم مناسبتر.
d.كلاه آفتاب‌گير و عينك آفتابي به خصوص در ايام تابستان،
e.نخ و سوزن و سنجاق
f.پماد كالاندولا(داروي عرق جوش)
4-حداقل سه ساعت قبل از پرواز بايد در فرودگاه حاضر شد البته اگر با شركت‌هاي ايراني پرواز داشته باشيد تقريباً منتظر تاخير حداقل سه چهارساعتي باشيد ولي شركت سعودي تقريباً بدون تاخير قابل توجهي پرواز خواهد كرد.
5-سيم كارت تلفن همراه: سوار هواپيما شديد به نفع‌تان است سيم‌كارت ايرانيتان را درآوريد و به محض رسيدن به فرودگاه مدينه يا جده سيم كارت‌هاي اعتباري عربستان را خريداري نماييد. سعي كنيد سيم كارت مارك موبايلي (mobily) را به خاطر آنتن دهي بهترشان تهيه كنيد از همان دستفروش‌هايي كه داخل اتوبوس ميان مي‌تونيد بخريد قيمتشان هم تقريباً ده هزار تومان ايران است بعلاوه 30 ريال شارژ رايگان كه تقريباً براي سفرتان كافيست و تنها لازم است با يك تماس با ايران شماره‌تان را به اقوام و دوستان اعلام كنيد تا آنها با شما تماس بگيرند. راستي بازار فروش سيم كارت عربستان توي فرودگاه‌هاي ايران داغ است ولي مطمئن باشيد چند برابر قيمت به شما خواهند فروخت.
ورود به سرزمين وحي
اگر خوش شانس باشيد و مستقيم به مدينه پرواز كرده باشيد لازم نيست فاصله 400 كيلومتري جده تا مدينه را با اتوبوس طي كنيد بلكه 15 دقيقه‌اي از فرودگاه به هتل خواهيد رسيد. با ورود به فرودگاه مدينه تقريباً از تمام حجاج مرد ايراني انگشت‌نگاري و عكس‌برداري مي‌شود البته مي‌گويند از ساير كشورها نيز اينكار صورت مي‌گيرد كه من نديديم! به هرحال بهتر است به قوانين آنجا احترام گذاشت و حساسيت به خرج نداد. با ورودبه هتل وتحويل اتاق، مسافرت معنوي شما تبديل به واقعيت شده و تقريباً با استراحتي كوتاه عازم زيارت مسجدالنبي خواهيد شد.
بازهم طبق يك رسم نانوشته متاسفانه عموم خانم‌ها سريعاً چادر رنگي به سر مي‌كنند و اغلب آقايان دمپايي‌هاي پلاستيكي سفيدرنگشان را كه فقط براي ساعاتي كه محرم هستند بايد استفاده كنند به پا كرده و به مهماني رسول اكرم مشرف مي‌شوند. جالب است هيچيك از خانم‌ها و آقايان حاضر نيستند با آن سرو وضع تا نانوايي سركوچه‌شان هم بروند ولي ... شايسته است لباسي را بپوشيد كه در شان ميهماني حضرت رسول باشد. خانم‌هاي چادري شايد براي گرماي هوا چنين كاري را مي‌كنند ولي گرماي آنجا با اغلب مناطق ايران تفاوتي ندارد و قابل تحمل است. يكي دور روز بعد هم اگر جو زده شديد و خواستيد لباس عربي بخريد و بپوشيد يادتان باشد لباس عربي شلوار هم دارد! ديدن مرداني كه اين لباس رو بدون شلوار (البته با لباس زير) پوشيدند واقعاً خنده دار است.
هنگام تشرف به حرم سعي كنيد چيزي با خود نبريد فقط كيسه كفشتان و اگر لازم بود موبايلتان. اگرچه مطمئن باشيد كفشتان را توي هرجا كفشي بگذاريد و چند روز بعد سراغش را بگيريد تكان نخواهد خورد.
مسجدالنبي از ابتدا به دليل ازدياد مسلمين و زائرين شاهد توسعه بوده است اولين آن پس از غزوه خيبر و آخرين آن در سالهاي اخير توسط دولت سعودي صورت گرفته به طوري كه گنجايش بيش از يك ميليون نمازگزار را داراست. دورتادور مسجد ديواري با 39 درب يا دروازه كشيده شده است كه شهر را از مسجد جدا ميكند. حياط بسيار وسيعي دورتادور فضاي مسقف مسجد را احاطه كرده كه توسط چترهاي بسيار زيبايي زائرين را از تابش آفتاب محافظت مي‌كنند. طراحي اين چترها بسيار حيرت انگيز است مشابه نخل اين درخت بومي عربستان بوده و بسيار هوشمندند به طوري كه هنگام باران باز شده و آب را از طريق منافذي به دالان‌هاي زيرزميني منتقل مي‌كنند همچنين با برآمدن آفتاب نيز باز شده و با غروبش نيز جمع مي‌شوند. عنصر معماري سنتي-غربي به‌طور عجيبي برتمام فضاي مدينه حاكم است و براي هماهنگي شهرسازي هزينه‌هاي عجيبي توسط مديريت شهري آنجا انجام مي‌شود. معماري منازل نيز جالب توجهند تقريباً استفاده از پنجره در نماي خارجي حداقل بوده و در صورت نياز بسيار كوچك! گويا اشكال جلال را مبني ر بزرگ بودن پنجره‌ها شنيده‌اند! البته به نظر مي‌رسد گذشته از حفظ عنصر محرميت خانه تلافات انرژي را نيز به حداقل مي‌رسانند.
درب‌ها (باب) فراواني براي ورود به مسجد وجود دارد كه باب الرحمه، باب السلام و باب جبرئيل از مشهورترين و قديمي‌ترين آنها مي‌باشند. باب بقيع نيز فقط براي خروج زائرين مي‌باشد. خانم‌ها تنها مجازند از درب‌هاي شمالي مسجد وارد شوند و تنها به مدت دوساعت پس از نماز صبح و عصر راه‌هايي برايشان از داخل مسجد باز مي‌شود تا پشت روضه شريفه مي‌توانند خود را برسانند.
داخل مسجد مكانهاي مقدسي وجود دارند كه گذشته از مرقد مطهر پيامبر(ص) مي‌توان از روضه شريفه نام برد. از اين رو اين مكان روضه شريفه ناميده مي‌شود كه حضرت رسول فرموده‌اند «مابين بيتي و منبري روضه من رياض الجنه» (مابين خانه و منبرم باغيست از باغ‌هاي بهشت)؛ در اين مكان ستون‌هاي مشهور وقود، حرس، سرير، توبه(يا ابولبابه)، قرعه(يا عايشه) و مخلقه وجود دارد كه هريك يادآور خاطره‌اي از صدر اسلام مي‌باشند. هم اينك در بالاي اين ستون‌ها نامشان نوشته شده است. عبادت در اين محل بسيار توصيه شده است. از ديگر مكانهاي مقدس و تاريخي محراب پيامبر(ص) محراب سليماني، محل اذان بلال، خانه حضرت فاطمه، محراب تهجد(اينك پوشانده شده است)، دكه الاغوات و محل استقرار اصحاب صفه نام برد.
روزهاي جمعه جهت اداي نماز جمعه، پشت بام مسجد النبي باز مي‌شود كه ديدن آنجا خالي از لطف نيست. همچنين در ضلع غربي مسجد و در كنار باب علي ورودي كتابخانه حرم(مكتبه الحرم) وجود دارد كه در طبقه فوقاني مسجد واقع است. استفاده از اين مكان نيز براي همه زائرين آزاد است هرچند بسياري از آن بي‌اطلاع هستند. البته كتاب فارسي چند جلد بيشتر ندارد و اغلب كتاب‌ها به زبان‌هاي عربي، انگليسي و اردو مي‌باشند.
يكي از نكات جالب مسجد پيامبر چيدمان قرآنهاست فقط دو نوع قرآن با قطع مختلف وجود دارد كه آنها به طور افقي روي يكديگر به گونه‌اي كه عطفشان رو به شماست در مكانهايي كه گويا براي اينگونه چيدن طراحي شده‌اند قرار دارند. مخازن پلاستيكي دو جداره به رنگ خاكي كه بسيار شبيه كوزه هستند نيز راه به راه بسيار منظم درون صحن زائرين را از آب زمزم سيراب مي‌كنند. چيدمان مخازن و نحوه استفاده از ليوان‌هاي يكبار مرف نيز تماشايي است. همين نكات كوچك در نظم امور است كه بهره حضورتان را دوچندان ميكند.
در خيابان ضلع جنوبي مسجد پيامبر دادگاه شرعي مدينه قرار دارد با نما و معماري بسيار زيبا و با شكوه و عجيب خلوتي آنجاست گويا در اين شهر اختلافي موجود نيست يا اختلافات به روش‌هاي ديگر حل و فصل مي‌شوند. شايد بتوان گفت يكي از نشانه‌هاي جامعه سالم خلوتي دادگاه آن است.
قبرستان بقيع
احاديث و مطالب تاريخي اين بخش را از كتاب تاريخچه مختصر بقيع نوشته هلال محمد شعبان و ترجمه دكتر خليل احمد محمد سرور نشر سال 2009 آورده‌ام. اين كتاب را مي‌توان از اكثر كتابفروشي‌هاي مدينه خريداري نمود. در فاصله تقريباً 200 متري مقابل باب بقيع ورودي اصلي و غربي قبرستان مشهور بقيع وجود دارد. در اين مكان درختان خودرو و خاردار غرقد مي‌روئيده است كه از همن رو به بقيع غرقد معروف بوده است. البته در گذشته مكانهاي ديگري با نام بقيع خبخبه، بقيع بطحان، بقيع خيل، بقيع المصلي و بقيع الخضمات نيز در مدينه وجود داشته ولي معمولاً از نام بقيع همان بقيع غرقد قبرستان اهل مدينه منظور بوده است. در صدر اسلام اين قبرستان در خارج از شهر مدينه و پشت ديوار يا باروي شهر واقع بوده است كه امروزه در مركز شهر و در شرق مسجد النبي قرار گرفته است.
هنگامي‌كه پيامبر(ص) به بقيع آمدند فرمودند« أمرت بهذا الموضع»(به انتخاب اين جاي امر شده‌ام)، انتخاب ابن مكان از سوي خداوند براي دفن اموات مسلمانان آغاز ظهور فضيلت اين مكان مي‌باشد.
در سال دوم هجري شش ماه بعد از جنگ بدر، عثمان بن مظعون وفات كرد و پيامبر(ص) دستور دادند تا وي را در بقيع دفن كنند. رسول خدا(ص) در فراق ايشان گريه كردند و ميان دوچشمش را بوسه‌زدند. پيامبر (ص) كنار قبر عثمان بن مظعون از جاي خود برخواستند و سنگي طلب كردند و آنرا بالاي قبر وي گذاشتند، از ايشان سئوال شد كه چرا اين كار را كردند، ايشان فرمودند: قبر برادر خود را نشاني كردم، كسي كه از خانواده‌ام مي‌ميرند در آنجا دفن خواهم نمود. عثمان بن مظعون از صحابي بزرگ پيامبر (ص) بود كه در عهد جاهليت و اسلام از نوشيدن شراب اجتناب مي‌نمود. ايشان سيزدهمين نفر از اصحاب بودند كه به اسلام مشرف شدند. ايشان اولين نفر از مهاجرين بود كه وفات نمود.
اگرچه مشهور است كه اولين مدفون در بقيع عثمان بن مظعون است ولي بنابه تحقيق و دلايل روشن اولين فرد اسعد بن زراره انصاري بوده است كه نه ماه پس از هجرت رسول خدا(ص) وفات نمود و در بقيع دفن گرديد. به هر حال بعد از آن هر كس از مسلمانان وفات مي‌شدند اصحاب از رسول خدا (ص) مي‌پرسيدند كه ميت را كجا دفن كنيم مي‌فرمودند كه به نزد برادر ما عثمان بن مظعون دفن كنيد.
اين قبرستان تاريخي مدفن بسياري از اصحاب و ياران پيامبر، ائمه اطهار و ساير مسلمين بوده و هم اينك نيز در آن اموات دفن مي‌گردند(البته آغشته به موادي جهت تجزيه سريع). اين قبرستان تا سال 1349 شمسي (1390 قمري) هيچگونه حصاري نداشته است كه در آن تاريخ ديوار سيماني اطراف آن احاطه شد و در داخلش نيز معابري جهت تسهيل عبور و مرور افراد ايجاد گرديد.
درب قبرستان بعد از نماز صبح و عصر به مدت دوساعت جهت ورود فقط آقايان باز مي‌شود. خانم‌ها در همين ساعات فقط مي‌توانند تا پشت درب بيايند. البته با توجه به ازدحام خانم‌ها در اين منطقه بهتر است به قسمت شمالي قبرستان بقيع و در حاشيه خيابان ملك عبدالعزيز بروند و هر موقع از روز مي‌توانند از آنجا و پشت نرده‌ها داخل قبرستان را بهتر مشاهده و زيارت نمايند.
قابل ذكر است كه تا سال 1305 قمري مرقد ائمه اطهار، دختران پيامبر و همسران پيامبر داراي بارگاه و ضريح بوده‌اند كه در 30 فروردين 1305 شمسي(هشتم شوال 1344 قمري) توسط وهابيون تخريب شدند. محل دفن ايشان در نقشه مشخص شده است. تنها نكته‌اي كه لازم به ذكر است در مورد مكان دفن هيچيك از افراد به جز حضرت فاطمه زهرا اختلافي بين مذاهب وجود ندارد. اكثر اهل سنت معتقدند قبري كه در كنار چهارتن از ائمه واقع است و به اعتقاد شيعيان قبر فاطمه بنت اسد است متعلق به حضرت فاطمه بوده و قبر مجاور ابوسعيدخدري متعلق به فاطمه بنت اسد است. آنها دليل خود را بر روايتي از ابن عبدالبر اقامه مي‌كنند كه گفته است وقتي امام حسن وفات نمودند ايشان را در جوار مادرشان فاطمه دفن نمودند. البته دفن سه تن ديگر از ائمه (امام سجاد، امام باقر و امام صادق) در جوار ايشان نيز دليل آنها را تقويت ميكند. به هرحال از نظر شيعيان مكان دقيق دفن ايشان مشخص نبوده و به احتمال زياد در بقيع مي‌باشد. از ميان همسران پيامبر تنها خديجه در قبرستان ابيطالب (يا معلا) در مكه و ميمونه در كنار اتوباني در مكه دفن بوده و نه تن ديگر در بقيع و در مجاورت هم دفن شده‌اند.
مساجد مدينه
مساجد بسياري در مدينه وجود دارد كه تعدادي اندك متعلق به صدر اسلام بوده و تعدادي اندك نيز متعلق به دوره جديد ولي اغلب مساجد به عنوان يادبودي براي اصحاب پيامبر(ص) در طي تاريخ ساخته شده است. عمدتاً مساجد در مكانهايي بنا شده‌اند كه پيامبر(ص) در آنجا نماز خوانده‌اند يا اصحابشان درآنجا سنگر داشته‌اند يا عبادت مي‌نموده‌اند.
معمولاًدر زيارت دوره تعداد زيادي از اين مساجد را خواهيد ديد كه شامل مساجد سبعه (خود شامل مساجد فتح، سلمان، ابوبكر، عمر، فاطمه، علي و ذوقبلتين)، احد، مباهله، غمامه و قبا مي‌باشد. اگرچه مساجد سبعه يا هفتگانه شامل شش مسجد در نزديكي يكديگرند ولي مسجد ذوقبلتين كه در 10 كيلومتري آنهاست جزو اين مساجد محسوب مي‌شود. از بين مساجد سبعه به جز ذوقبلتين، تنها مسجد فتح كم وبيش مفتوح است و به جاي مساجد سلمان، ابوبكر و عمر مسجد بزرگ و نوسازي ساخته شده است. مساجد فاطمه و علي متاسفانه تبديل به خرابه شده‌اند. مساجد سبعه در محل غزوه خندق بوده كه هنوز بقاياي خندق وجود دارد. ساير مساجد كه نزديك 50 مسجد مي‌شوند را بايد خودتان در صورت تمايل برويد كه از اين بين مسجد بلال ديدني‌ترين آنهاست. كليه مساجدي كه در مجاورت مسجدالنبي قرار گرفته‌اند يعني مساجد ابوبكر، عمر، علي و غمامه تعطيل هستند.
يكي ديگر از مساجد مدينه مسجد شيعيان بوده كه مسجد امام حسن مجتبي نام دارد. اين مسجد در باغ يا مزرعه خرماي شيخ الامري واقع شده است و براي رفتن به آنجا معمولاً چند نفري با هم يك ماشين كرايه مي‌كنند. نخلستاني بسيار وسيع با نهر آبي كه ميانش جاري است. اقليت شيعه در مدينه به نخاوله (نخل كاران) معروفند و هرجا نخلي است لاجرم شيعيان نيز حضور دارند. متاسفانه اين مسجد بسيار با مساجد ديگر متفاوت است. شلختگي و كثيفي در آنجا غوغا ميكند و در شان شيعيان نيست. مي‌گويند دولت عربستان مانع توسعه آنجاست ولي بيشتر عقب ماندگي فرهنگي آنجا حاكم است. بعيد است دولت عربستان از جارو و شستشوي آنجا جلوگيري كند.
سقيفه بني ساعده نيز يكي از مهمترين مكانهاي تاريخي است كه در گوشه شمال غربي مسجدالنبي و بيرون از آنجا قرار دارد. اگرچه امروزه اثري از آن نيست و فقط در آن مكان يك فضاي سبز بسيار كوچكي قرار دارد.
حركت به سوي حرم الهي
صحبت از مهمترين و حساسترين بخش سفر واقعاً امكان ندارد و بايد خود تجربه كرد. به خود كه مي‌آييد در حال محرم شدن در مسجد شجره هستيد و ساعاتي بعد مناسك اين سفر را در مسجدالحرام به‌جاي مي‌آوريد. باتوجه به اينكه بين ساعت 12 تا 2 شب به مكه خواهيد رسيد و حتما براي تحويل اتاق به هتل خواهيد رفت بهتر است تا قبل از اذان استراحت كوتاهي كنيد و سپس براي اقامه نماز صبح به مسجدالحرام مشرف شويد و بعد از نماز اعمال خود را بجاي آوريد.
يادتان باشد كه در هيچيك از حرمين شريف به خصوص مسجدالحرام نبايد مزاحمتي براي سايرين ايجاد كنيد مثلاً هل ندهيد، سد راه ديگران نكنيد خلاف جهت طواف ديگران حركت نكنيد، در جهت شعاعي به طواف ورود يا خروج نكنيد بلكه به صورت مماس در مسير حركت ورود يا خروج نماييد، با آب زمزم وضو نگيريد، در مسير طواف نماز و دعا نخوانيد و ... آنجا حرم امن الهي است!
هرچند ادعيه فراواني براي خواندن در طواف و سعي وجود دارد ولي يادتان باشد خواندنشان واجب نيست و مستحب است. كافيست در حين طواف و سعي ذكر خدا بگوييد و او را به هر زباني كه مي‌دانيد ستايش كنيد. در طواف نساء زماني كه كتاب دعا را به سويي نهاده بودم و خود فارغ از هر قيد و بندي شروع به مناجات كردم احساس وصف نشدني داشتم، گويا تمام اعضاي بدنم در فضاي كعبه به پرواز درآمده بودند و دور خدا مي‌چرخيدند. اين تجربه‌اي شد كه چند روز بعد بار دومي كه محرم شدم با لذت بيشتري اعمال حج را بجا آورم. يكي از نكات جالب، نحوه احرام بستن اهل تسنن است به گونه‌اي كهدست راستشان كامل به همراه كتفشان باز است و دست چپشان پوشيده اين نوع احرام بستن با سنت اضطباع مي‌نامند.
در اينجا نيز لزومي به كيسه كفشتان نيست كافيست كفشتان را در هرجا كفشي بگذاريد و فقط مكانش يادتان باشد، تنها روي زمين نگذاريد كه نظافتچي‌ها جمع مي‌كنند. در يك كلام سعي كنيد سبكبار به حرمين مشرف شويد و فكر هيچ چيز را نكنيد اگرچه آن فضا، فضايي است كه فكر هرچيزي را از ذهنتان مي‌زدايد.
تابلو و مهتابي سبز رنگ محل ورود به كوه صفا را نشان ميظدهد كه اينك محل پاتوق يا قرار ايراني‌هاست؛ جاي خوبيست براي قرار مجدد گذاشتن با همسفرانتان! البته اين مهتابي‌هاي سبز رنگ بقاياي ميله‌هاي سبزرنگي هستند كه زمان امام محمد غزالي نيز نشان دهنده آغاز طواف و يا مكانهاي شروه و پاپان هروله بوده‌اند.
مكانهاي متبرك مكه
مانند مدينه در مكه مساجد قديمي زيادي وجود ندارد. مسجد شجره يا جندراوي(در رابطه با قضيه ايمان آوردن درخت)، مسجد جن(محل نزول سوره جن و مكان نگهبانان مكه) و مسجد رعايه(محل نصب پرچم فتح مكه) مساجدي هستند كه در قسمت شمالي مسجدالحرام واقع هستند و اگر بعد از نماز صبح در مسير آنجا حركت كنيد در بين راه خواهيد توانست وارد قبرستان ابيطالب( يا معلا) شويد و تا نزديكي محل دفن حضرت خديجه و ابيطالب برويد.
شعب ابيطالب نيز در بخش شرقي مسجدالحرام بين كوه ابوقبيس و كوه؟؟؟ بوده كه اينك ترمينال اتوبوسراني ايران و تركيه در آنجا مستقر است. درست در همين منطقه و مجاورت چاه زمزم مكان تولد پيامبر بوده كه اينك به ساختمان كوچك و هميشه تعطيل كتابخانه مكه تبديل شده است.
در زيارت دوره مكه شما تا پاي كوه ثور، كوه نور، كنار قبرستان ابيطالب، منا، مشعر و عرفات خواهيد رفت. رفتن به مكان‌ها هر عاشقي را شيفته حج تمتع ميكند و حضور در حج تمتع تنها آرزوي انسان مي‌شود.روي كوه رحمت(جبل الرحمه) ستون سنگي سفيد رنگي است كه سنبل محل ملاقات آدم و حوا مي‌باشد. تصور سپيدشدن سراسر دامنه آن در ايام وقوف بسيار تكان دهنده است. تقريبا هيچ كجا به جز دامنه اين كوه گدا نديدم و چه فراوان و چه مستحق! گويا نام كوه در آنان اميدي ايجاد كرده است. در اطراف اين كوه بساط سرگرمي نيز حسابي داغ است؛ عده‌اي با آذيين بستن بسيار رنگارنگ و تند شترها، تجربه شترسواري را به شما مي‌فروشند(و چه هيجان انگيز و سخت حتما شترسواري را يكبار هم كه شده امتحان كنيد اندكي قبل در چابهار تجربه كردم) و جوانترها پيست اتومبيلراني تفريحي راه انداخته‌اند.
براي رفتن به غار حرا واقع در كوه نور(جبل النور) بايد خودتان با چندنفر ديگر از دوستان هماهنگ شويد و وسيله بگيريد. بهترين زمان رفتن بعد از غروب است. تا بالاي كوه پله بوده و خانم‌ها و بچه‌ها نيز مي‌توانند بيايند. حداكثر يك ساعت كوهپيمايي است و درست در بالاي كوه غار حرا واقع شده كه معمولاً شلوغ است و هموطنانمان به دو ركعت نماز رضايت نمي‌دهند. تقريباً 99 درصد افرادي كه به آنجا مي‌روند ايراني و باقي ترك هستند. البته هميشه تعدادي افغاني ماله بدست با مشتي سيمان مشغول اخذ كمك جهت پله‌سازي! هستند كه اگر روزي يك پله مي‌ساختند تا كنون به كره ماه رسيده‌بودند. مي‌گويند در حوالي كوه ميمون زياد است و اجناس گران قيمت نظير دوربين را مي‌دزدند و بيشتر خانم‌ها از ترس همين ميمون‌ها نيامدند. با توجه به اينكه ما نيمه شب عازم آنجا شديم ميموني نديديم و فقط تعدادي گوسفند! در آن بالا بودند. با توجه به اينكه دولت عربستان براي چنين مكانهايي ارزشي قائل نيست متاسفانه در اثر بي‌مبالاتي هموطنانمان كوه نور تبديل به كوه زباله شده است. در سرتاسر مسير صعود انبوهي از زباله‌ها را مي‌بينيد كه بوي تعفن فضا را پركرده است. پس يادتان باشد زباله خود را با خودتان پايين بياوريد.
شب‌ها نظاره طواف‌كنندگان و تفكر و مطالعه قرآن در پشت بام مسجدالحرام(فقط آقايان)را از دست ندهيد. باتوجه به نبود سيستم خنك كننده در مسجدالحرام(بجز پنكه) صحن مربوط به باب ملك فهد بسيار خنك‌تر از ساير مكان‌هاست و اگر قصد توقف طولاني مدت در مسجد داشتيد آنجا مكان بسيار مناسبي است.
سرعت توسعه مسجد الحرام و به طور كلي اطراف آنجا آنقدر زياد است كه طبق روزشمار پروژه 165 روز ديگر به افتتاح باقيمانده بود طرحي كه كاملاً مي‌توان گفت مكه تبديل به شهري ديگر خواهد شد. با شتاب عجيبي هتل‌ها در حال تخريب و كوه‌ها در حال برداشته‌شدن هستند. براي اولين بار بود كه كار گروهي در مقياس بسيار بزرگ را با چنين سرعتي و با چنين حجمي از امكانات مي‌ديدم. اين حيرت وقتي بيشتر مي‌شود كه وضعيت پنجاه سال پيش آنجا را از قول افرادي مثل آل احمد تصور مي‌كنيد كه به شدت عقب افتاده بوده‌اند و از همه نظر به خصوص بهداشتي فاجعه آميز بوده به گونه‌اي كه بيت الغزل جلال اين است كه بايد اداره اين دو شهر مذهبي را به يك گروه بين المللي سپرد و از خاندان آل سعود گرفت! امروزه آنان با استفاده از ثروت و مديريت عقلانيتوسعه‌اي خيره كننده‌اي را در اين دو شهر ايجاد كرده و مي‌كنند. اولين چاه نفت عربستان در 12 اسفند 1308 نزديك چهل سال پس از ايران كشف شد و امروز آنان با آن نعمت چه كردند و ما چه مي‌كنيم. اگرچه مي‌گويند آنان اشعري‌اند و اشعريون نيز مخالف عقلانيت! ولي اين دسته بندي به شدت خطاست چرا كه در عمل عقلانيت را به خدمت گرفته‌اند به گونهظاي كه امروزه هزاران متخصص و دانشمند از سراسر دنيا را براي آموزش به خدمت گرفته‌اند. از قديم مسلمانانش را با وعده حج رايگان و غير مسلمانش را نيز با وعده پول!
خريد
تقريباً يكي دو روزي طول مي‌كشد كه از غوطه‌وري در اقيانوس معنوي مسجدالنبي بتوانيد به ساحل اين دنيا برگرديد. به هرحال خريد سوغات و دادن هديه به دوستان و خانواده و فاميل نه تنها از رسوم ما ايرانيان است بلكه در شرع هم توصيه شده است. آن چيزي كه ناپسند است عدم استفاده از معنويت اين سفر است. اگرچه تا همين زمان جلال (1341) ايراني‌ها نيز بساط فروش فرش و ... داير مي‌كرده‌اند ولي امروز همگي خريدارند. در اين بين نيز صدالبته سود اصلي مطابق معمول به كشور چين سرازير مي‌شود.
يكي از مسائلي كه باعث شده هموطنانمان اوقات زيادي را در بازارها بگذرانند عدم اطلاع آنان از مسائل خريد در آنجاست. قبل از خريد بايد به سه سئوال پاسخ داد: براي چه كسي مي‌خواهيد خريد كنيد؟ چه چيزي مي‌خواهيد بخريد؟ از كجا بخريد؟
عدم پاسخ به اين سئوالات منجر به سرگرداني زائرين در بازارها شده و بيشتر وقتشان را به دنبال جنس موردنظرشان مي‌گردند. يادتان باشد كه سعي كنيد كليه خريدهايتان را از مدينه انجام دهيد. گذشته از قيمت پايين‌تر وقت شما در مكه بسيار ارزشمندتر بوده كه بهتر است استفاده‌هاي معنوي ببريد. نكته ديگر تاكسي‌ها(يا دلال‌ها) هستند كه درب هتل به زور و رايگان حاضرند شما را به بازارهاي خاصي ببرند. مطمئن باشيد تمام آنها بنجل هستند و اين وسط تنها متضرر خواهيد بود. پس...
1-اگرقصد خريد انواع پارچه را داريد از همان پارچه فروشي‌هاي اطراف هتل و حرم خريد كنيد البته در خريد از آنها يادتان باشد كه بيشتر از از نصف قيمت را نبايد پرداخت كنيد.
2-اگر قصد خريد سوغاتي به عنوان رفع تكليف براي ديگران داريد همان بازارهاي بنجلي كه تاكسي‌ها رايگان مي‌برند خوب است.
3-اگر آنقدر پولدار نيستيد كه جنس ارزان بخريد و به كيفيت خريد هم توجه داريد مي‌توانيد
a.براي كودكان و نوجوانان از فروشگاه‌هاي Toptenدر مكه و مدينه و Saminaدر مدينه خيابان سلطانه
b.براي بزرگسالان ازcenterpointدر مكه و مدينه با قيمت و كيفيت بسيار خوب به سرعت خريد نماييد
4-اگر قصد خريد اجناس مارك‌دار داريد در مدينه فقط به مجتمع‌هاي تجاري الراشدمگامال و مجمع‌النور و در مكه برج البيت(برج ساعت) مراجعه نماييد.
5-معمولاً تابستان فصل حراج آنجاست و تخفيف‌هاي بسيار خوبي خواهيد گرفت.
6-از خريد وسايل برقي و الكترونيك خودداري كنيد
7-با صداي بلند يكديگر را دربازار صدا نزنيد.
اگرچه انصافاً سازمان حج مديريت بسيار خوبي در امر حج دارد ولي بهتر بود باتوجه به تغيير پرسرعت شرايط آنجا هرسال مراكز خاصي را براي خريد بررسي و معرفي مي‌كرد تا زائرين وقت كمتري را براي خريد اختصاص دهند.
سلامتي و تغذيه
غذا و ميوه‌اي كه در هتل برايتان ارائه مي‌شود پاسخگوي نياز روزانه بوده و سعي كنيد از پرخوري پرهيز كنيد. اگر اهل فست فود هستيد به جز رستوران‌هاي مشهور و جهاني مك دونالد و هارديز، رستوران البيك كه برند معتبر و مشهور عربستان است را حتماً امتحان كنيد. اگر خواستيد غذاهاي عربي را نيز تست كنيد سراغ رستوران ريفي را بگيريد. از ميوه‌هايي كه پيشنهاد مي‌كنم خودتان خريد كنيد ميوه تين است همان ميوهظاي كه خداوند در قرآن به آن قسم ياد نموده(والتين و الزيتون) اين ميوه شبيه انبه كوچك ولي گرد به اندازه توپ پينگ پنگ است كه روي پوست زرد رنگش دانه‌هايي شبيه زگيل وجود دارد. پوستش را مي‌گيرند و مابقي خوردنيست و بسيار خوشمزه و خوش خوراك طوري كه طعمش مشابه هيچ ميوه‌اي نيست.
درجه كولر اتاقتان را روي دماي 24 تنظيم كنيد تا سرمانخوريد. در حوالي ظهر از عينك آفتابي و كلاه استفاده كنيد. هنگا تردد در خيابانظها به شدت مواظب خودروها باشيد كه بسيار بد رانندگي مي‌كنند گويا خداوند آنان را به يكباره از پشت شتر به پشت فرمان خودروهاي آخرين مدل آمريكايي و ژاپني انتقال داده و بوق زدن‌هاي سرسام‌آور گويا شلاغ برشترانشان مي‌نوازند.
درس‌هايي كه بايد آموخت
حضور در اين سرزمين مقدس اين فرصت را به انسان مي‌دهد تا با آداب، عقايد، فرهنگ، رسوم، اخلاق، رفتار، گفتار و كردار ساير مسلمين آشنا شد و استفاده نمود. لازمه چنين بهره‌اي اينست كه تعصبات خشك و پوسيده را كناري نهاد و چشم دلتان را بازكنيد. قرار نيست همه يك درس بياموزند هركس تجربه و درس شخصي خود را خواهد داشت.
يكي از درس‌هايي كه لازم است روحانيت تشيع بياموزد تقويت زبان عربي و تسلط بر قرآن است. متاسفانه بسياري از روحانيون از مكالمه ساده و روزمره عربي عاجزند چه رسد به بحث علمي با روحانيون آنان. اگر معياري مثل تافل انگليسي در عربي وجود دارد بايد براي روحانيون اجباري شود. نكته ديگر همه روحانيون آنان حافظ قرآن‌اند و در تمام بحث‌هاي خود به آيات قرآن متوسل مي‌شوند. باعث شرمساري خيلي از ما بود وقتي يك از روحانيون محترم براي دليل بحث خود آيه‌اي از آيات قرآن را خواند و روحاني ناظم بقيع در پاسخ گفت ابتدا برو قرآن خواندن را ياد بگير و سپس بيا اقامه دعوي كن، آيه درست اين است كه مي‌خوانم.
مطالب مشابه :
خرید و فروش فیش حج عمره و تمتع
دفتر فبش حج در خدمت کلیه هموطنان عزیز می باشد خرید - فروش - تعویض فیش با قیمت مناسب و رضایت شما!!!
خاطرات عمره احمد 1389 (قسمت دوم)
از دم در هتل ها ماشين هاي ون ايستادن و مسافران را بصورت رايگان به مراكز خريد مي مكه بودن
بزرگترین مرکز خرید و فروش فیش حج
خريد و فروش فيش عربستان،عراق،مكه،مدينه،حاجي،حج حج،بزرگترين مراكز نقل و انتقال فيش
قسمت چهارم تحقیق
البته شما در كنار مراكز خريد بزرگ گاهي صرافي هايي مي بينيد كه مقرون به صرفه از جده تا مكه :
مرکز خرید و فروش فیش حج
خريد و فروش فيش عربستان،عراق،مكه،مدينه،حاجي،حج حج،بزرگترين مراكز نقل و انتقال فيش
مسلمانان فرانسه و سفربه خانه خدا
در چند سال اخير مسئله ويزا ، اقامت در مكه و مدينه ، پرواز و مشكلات خريد مراكز اعزام به
معرفی وبلاگ کاروان
تخريب و نابودي بناهاي صدر اسلام در شهرهاي مكه و مدينه و مراكز خريد لوكس
اهانت به غار حرا
به گزارش خبرنگار خبرگزاري فارس در مكه، مسئولان بازارها و مراكز خريد شيك و مجللي
خاطراتي از سفر به كوي يار-ويرايش دوم
در زيارت دوره مكه شما تا پاي كوه آنجا هرسال مراكز خاصي را براي خريد بررسي و معرفي
تاريخ پيامبر اسلام (ص) (ولادت، بعثت و دعوت)
گويا مكه و اجتماع آن شكل مي‌دادند- در مراكز پرجمعيت مكه، مانند خريد و فروش با
برچسب :
مراكز خريد مكه