آفات (کنه زنگار مرکبات)

مشخصات و زيست شناسي :

phyllocopurta oleivoreكنه بالغ حدود 12/0 ميلي متر طول دارد و داراي بدن كشيده و به رنگ زرد روشن مي باشد گاهي در مرحله بلوغ رنگ زرد متمايل به قهوه اي به خود مي گيرند ،همچنين در سطح زيرين بدن مجهز به 5 رديف موهاي حسي مي باشند كه به روي پايه هاي مخروطي قرار گرفته است پاها در اين گونه كوتاه و مجهز به ناخن هايي شبيه به پر مرغ مي باشد در انتهاي بدن مجهز به 2 جفت بادكش مي باشد كه با آن به سطح تكيه گاه ميچسبند ،اين كنه در زمستان به شكل حشره كامل روي شاخه و برگ درختان ديده ميشود ولي فعاليت آن كند است هر كنه ماده حدودا 20 تا 30 عدد تخم ميگذاردتخم ها كروي و به رنگ زرد متمايل به كرم هستند و اندازه آنها ¼ اندازه كنه بالغ است . تخم ها با توجه به شرايط محيط در طول مدت 2 روز تا 10 روز تفريخ مي شوند اين حشره هر 8 تا 10 روز مي تواند يك نسل ايجاد كند

خسارت كنه زنگ مركبات:

كنه ها داراي تيپ دهاني مكنده –زننده هستند و با پاره كردن بافت برگ و ميوه و مكيدن شيره گياهي باعث ضعف شديد درخت مي شوند به نظر مي رسد كه كنه ها براي تغذيه ميوه هاي نارس را ترجيح مي دهند.

خسارت كنه زنگار در

1 سر شاخه ها : سر شاخه هاي سبز در اثر آسيب كنه قهوه اي مي شوند چنين صدماتي ممكن است باعث از بين رفتن درخت شود

2 در برگ ها: آسيب در سطح فوقاني برگ و به صورت مناطق قهوه اي رنگ كوچكي ظاهر ميشود و برگ به حالت رزت در ميآيد يعني تقارن آن از بين رفته و لبه هاي آن به بالا متمايل ميشود .بزرگترين صدمه برگ زماني اتفاق ميافتد كه پايين ترين سطح برگ نيز مورد تغذيه قرار ميگيرد .

3 در ميوه ها : ميوه هايي كه تازه شكل گرفتند فاقد مايع سلولي لازم براي حمايت از خود در برابر كنه ها هستند و به همين دليل كنه ها آنها را ترجيح ميدهند .

با رشد ميوه جمعيت كنه نيز افزايش ميابد ،آنچه از نظر اقتصادي حائز اهميت است كند شدن و سركوب رشد ميوه توسط اين آفت است خسارت ناشي از آن به دليل به وجود آمدن زنگار روي سطح ميوه از درجه تازگي آن ميكاهد و نيز باعث افتادن ميوه هاي آسيب ديده از درخت ميشود.

خصوصيات بارز آسيب به ميوه و گياه بر اساس رسيدگي و تنوع ميوه متمايز است .

تنوع ميوه : در شمال اين آفت به نام مخملك معروف است زيرا روي درخت نارنج و پرتقال باعث مخملي شدن ميوه ها ميشود (حالت زنگار )،ولي خسارت اين آفت بر روي ميوه هاي ليمو به رنگ خاكستري مايل به نقره اي است و از اين رو به آن كنه نقره اي نيز گفته مي شود .

رسيدگي : خسارت اين آفت بر روي پرتقال در مرحله اول رشد باعث بروز لكه هاي قهوه اي بر پوست پرتقال مي شود كه زنگ زدگي نام دارد و آخرين صدمه آفت زماني اتفاق ميافتد كه پرتغال در پاييز رشد نهايي خود را انجام داده كه در اين آسيب پوست پرتقال داراي لكه هاي صاف و قهوه اي رنگ و ضخيم مي شود .

با مشاهده آزمايش دريافتيم كه جمعيت كنه ها 2 الي 3 هفته قبل از بروز آسيب هاي مرئي روي ميوه ها مي مانند و در مواردي كه درخت پر بار است (داراي ميوه هاي فراوان است ) هرگز آثار صدمات پيشترفت نميكند ولي هنگامي كه تعداد كنه ها زياد از حد باشد سرعت خسارت بر روي ميوه ها سريع تر است .بيشترين خسارت در اواخر بهار و تابستان اتفاق مي افتد زيرا در بهار كنه ها به گلها و در تابستان به ميوه هاي جوان و در دسترس مهاجرت ميكنند كه مكاني مناسب براي تغذيه و توليد مثل هستند و ديگر اين كه كنه ها سايه كامل را نمي پسندند وبه سمت نور حركت ميكنند اما از نور مستقيم خورشيد نيز دوري ميكنند اين پرهيز از نور باعث ميشود تا ميوه هايي كه در نور مستقيم قرار دارند از آسيب آنها در امان بمانند .

در ادمه به كنترل و آستانه زيان اقتصادي ،زنگ ميوه ،خسارت و كيفيت ميوه هاي داخلي مي پردازيم .

كنترل و آستانه زيان اقتصادي :

اولين قدم در برنامه ريزي سالانه كنترل آفت اين است كه تصميم مركبات كجا فروخته خواهند شد يا كجاتوليد ميشوند؟

الگوي خاصي براي نمونه برداري از ميوه ها وجود ندارد ،ميوه ها جهت نمونه برداري بايد تصادفي جمع آوري شوند،در هر 10 نمونه ،50ميوه بايد مورد آزمايش قرار بگيرند شماره ميوه هايي كه 1 يا تعداد بيشتري از كنه زنگار رانشان ميدهد بايد ثبت شوند(شكل 7 در متن اصلي )

منظور از نمونه برداري محاسبه درصد آلودگي محصول به كنه زنگار است .

اين روش بسيار موثر است زيرا نيازي به شمارش كنه ها نيست و براي ميوه هاي تازه و به عمل آمده توصيه ميشود .

ميوه هاي تازه : ميوه هاي در حال رشد و براي بازار ميوه ها ي تازه نبايد آلودگي بيشتر از 5% باشد .

1اسپري بلوم ملانوس ميتواند باعث ايجاد تاخير در ايجاد خسارت بر روي محصول شود

2 كنترل مناطق آلوده و بررسي آنها

3 بررسي سطحي كه بايد يك هفته پس از آغاز سم پاشي تابستان شروع شود

ميوه عمل آمده : ميوه هاي رشد يافته كه نبايد بيش از 15% بيشتر خسارت ديده باشند .(آلودگي از 15% بيشتر نباشد).

1 تراكم كنه زنگار تا سم پاشي تابستان نبايد به عنوان يك مشكل اقتصادي در نظر گرفته شود

2 زمان سم پاشي تابستان براي كنترل منطقه مناطق آلوده اواسط تا است

3 را يك هفته پس از آغاز سم پاشي تابستان شروع ميكنيم

4 هر 4هفته كنترل مي كنيم

5 ميوه هاي مبتلا به زنگ را ميتوان با لنز دستي ×20 مشاهده كرد اگر كنه ها ي نا توان يا مرده مشاهده شد حذف طبيعي كنه در عرض يك هفته اتفاق مي فتد و اندازه گيري كنترل بايد با تاخير انجام شود .

روش تعيين درصد خسارت توسط كنه زنگ بر ميوه ها :

براي تعيين درصد خسارت ابتدا بايد mite day را محاسبه كرد (خسارتي كه كنه در طول روز به ميوه ميزند )و از آنجايي كه خسارتي كه در زمان طولاني به محصول وارد ميشود با خسارتي كه در كوتاه مدت به محصول وارد ميشود مشابه استپس ميتوان از طريق اين روش خسارت را پيش بيني كرد ((شكل 8)CRM/cm2 ازشكل 9 تعيين شده و در شكل 7 ثبت شده )

D = تعداد روزها بين دو تاريخ (شما نمي توانيد تنها با استفاده از يك تاريخ نمونه برداري ،MD را محاسبه كنيد

100=MD1/1×mite/cm2100=2/1×2mite/cm2=1×1 mite/cm2

D=MD2×D=M2/2+M3/2×m1/2+m2/2

CRM/cm2=m1در تاريخ اول

CRM/cm2=m2 در تاريخ دوم

رابطه بين جمعيت و آسيب سطح ميوه :

در محاسبه ي درصد آسيب سطح ميوه از MD بايد به افزايش حساسيت ميوه نسبت به آسيب نيز بايد توجه داشت ميوه ها در زمستان 10تا 5 برابر حساس تر از ميوه هاي فصل بهار هستند . محاسبه ي MD نيازمند درصد مشخصي از آسيب سطح ميوه هاست .(جدول 2 و 3)

روابط بين آسيب بر اثر كنه زنگ مركبات و رشد ميوه :

ممكن است ميوه هاي آسيب ديده (توسط كنه زنگ) نسبت به ميوه هاي سالم آهسته تر رشد كنند و در نتيجه به هنگام برداشت نسبت به ميوه هاي سالم اندازه آنها كوچكتر باشد

ميوه هاي آسيب ديده نسبت به ميوه هاي سالم اندازه ي كوچكتر و حجم و عصاره ي كمتر دارند و به نسبت از دست رفتن آب در آنها Brix/acid آنها افزايش ميابد.

روابط بين آسيبM CRو افتادن ميوه ها:

با اندازه گيري آب از دست رفته در درخت پرتقال مشاهده شده است كه از دست دادن بيشتر آب در ميوه هاي آسيب ديده (نسبت به ميوه هي سالم ) موجب افتادن آنها ميشود و با افزايش دما اين خسارت نيز بيشتر ميشود .

رابطه بين كنه و كيفيت داخلي ميوه :

علاوه بر اين كه اين آفت بر روي اندازه ميوه تاثير ميگذارد باعث افزايش اندكي در درصد مواد محلول ميشود وبه طور ناچيزي با نسبت اسيد /مواد تغيير ميكند و موجب تخريب ميوه مي شود عصاره بدست آمده از ميوه ي آفت زده ممكن است حاوي ميزان بيشتري از استالئيد و اتانول باشد( نسبت به ميوه هاي سالم (

منابع :

SECTION IV – MITES

پرورش مركبات .............دكتر رضا فتوحي قزويني

حشره شناسي مقدماتي ........... دكتر ابراهيم بهداد

كاشت و تغذيه .................. دكتر محمود عظيمي تبريزي

آفات (کنه زنگار مرکبات)

مطالب مشابه :

زمان سم پاشی درختان

آفات (کنه زنگار مرکبات)

تقويم مبارزه با آفات و بيماريها در درختان سيب و هلو

گاهنامه مرکبات