نوشتن یکی از راه های بر قراری رابطهhttp://irnn.blogfa.com/

مقدمه:

نوشتن یکی از راه های بر قراری رابطه میان انسان هاست که به وسیله مجموعه ای از شکل ها ، نمادها، علامت ها و خطوط مرتبط یکدیگر که هم قرار دادی هستند ، انجام می گیرد. آمادگی نوشتن به توانایی کودک برای استفاده از هر نوع آموزش نوشتن اطلاق می شود . اگر چه مقداری از فعالیت های تشخیص و تمیز بینایی و شنوایی توسط خود کودکان و به طور طبیعی شکل می گیرد ، ولی باید تمرکز نظامدار بیشتری روی فعالیت های ویژه برای آمادگی نوشتن صورت گیرد . پس ازآن که کودک مداری را به دست گیرد وبا آن بنویسید ، باید تمرینات زیادی را در زمینه ی چگونگی به دست گرفتن و کنترل مداد و هماهنگی دست و چشم انجام داده باشد. با ارائه بازیهاوفعالیت های ساده- ای می توانیم به او کمک کنیم که چنین کنترلی را کسب کند. این نکته نیز حائز اهمیت است که اگر چه خواندن و نوشتن رامی توان دوش به دوش آموزش داد ، اما نوشتن به علل مختلف مهارت بسیار پیچیده تری است. با این حساب توانایی کودک در نوشتن بسیار ضعیفتر از توانایی او در خواندن می باشد. اگر می خواهیم کودک عادات نادرستی در نوشتن پیدا نکند ، باید از همان ابتدا عادات صحیح درست نوشتن شکل حروف را در او به وجود آوریم . عادات نا صحیح درنوشتن حروف ، پیشرفت کودک را در سنین بالاتر کند می سازد. برای کودک نوشتن حروف چه به صورت درست وچه نادرست کار ساده ای است.

این مقاله که کار پژوهشی کتابخانه ای است، شامل تعدادی بازی وفعالیت مختلف است که هدف از نوشتن آن ایجاد بازی هایی سر گرم کننده برای کودکان می باشد تا کودک قادر شود مهارتها ومفاهمیی را که فراگیری نوشتن کمک می کند را فراگیرد.

خداوند منان را بسی سپاس گویم که در سایه ی لطف و عنایت خود ، چنین امکانی را فراهم آورد تا بتوانیم مجموعه ای اندک وناچیز را در اختیار دست اندار کاران نظام تعلیم وتربیت قرار دهم.

رشد آمادگی نوشتن:

فعا لیتهای آمادگی نوشتن مستلزم موارد زیر است:

رشد ماهیچه کوچک - هماهنگی چشم راست.

کار با مواد نوشتاری . کودکان قبل از عمل نوشتن ، نیاز به تجربه هایی با مواد مختلف از جمله فعالیت رنگ آمیزی ، استفاده از مداد باید آخرین وسیله ای باشد که یاد گیری کار با آن به کودکان توصیه می شود ؛ زیرا با مداد نوشتن دشوارتر است ونیاز به تسلط ماهیچه ای بیشتری دارد.

درک حروف کودکان باید شکل را تشخیص دهند، حرکات مورد نیاز در تولید اشکال و فرمها را درک کنن، وسپس بتوانند حروف را به صورت کلامی توصیف کنند.

هدفهای رفتاری : باید بتوانند مهارتهای مربوط به کشیدن خطوط افقی ، عمودی، مورب ونیز از رو کشیدن اشکال را کسب کنند.

مهارتهای پیش از نوشتن:

از بسیاری کودکان نمی توانند از مهارتهای نوشتن با دست بهره بگیرند زیرا چندین مهارت پیش از نوشتن را فرا گرفته اند درک رابطه های بدن ، مانند بالا و پایین ، رووزیر، بازشناسیی ومدل برداری از اندازه ها و شکل های گوناگون درست گرفتن مداد، درست قراردادن کاغذ و طرز قرار گرفتن و..... ازجمله مواردی هستند که قبلا به آنها اشاره شد از این رو کار کردن با مداد یا ماژیک برای این کودکان نومید کننده ودشوار است. برخی مداد را بیش از حد محکم به دست می گیرند در حالی که بعضی بچه ها آن را بسیار شل و برخی دیگر با دو دست می گیرند . بسیاری ازاین کودکان باید چگونگی صحیح به دست گرفتن مداد با ماژیک را گام به گام آموزش ببینند ناتوانی نسخه برداری از شکل های هندسی واحد ، کاستی دیگر در این زمینه است . برای مثال یکی از کاستی هایی که اغلب هنگام نسخه برداری از اجسام دراین کودکان مشاهده می شود تمایل به رسم گوش هایی در گوشه دایره یا مربع یا مثلث است سایر کودکان در هنگام مدل برداری به غلط بخشی را حذف می کنند یا بخشی به آن می افزایند . امکان دارد برخی شکل ها بیش از حد کوچک یا بیش از حد بزرگ نسخه برداری شود. همچنین ممکن است برخی رفتارهای غیر عادی مثل کشیدن خطوط از راست به چپ در کودکان در برخورد با حروف وکلمه ها مشکلات نوشتاری داشته باشد. از میان عوامل دیگری که امکان دارد درنارسایی های نوشتن با دست مهم داشته باشد ، نحوه قرار گرفتن بدن است طرز قرار گرفتن بدن برخی کودکان به گونه ای است که سر آنان تقریباً به کاغذ چسبیده است به دلیل چنین

ا.ر.ک: فرخنده مفیدی ، برنامه آموزش وپرورشدر دوره پیش دبستان ، ( محل: تهران، ناشر: نشر فرهنگ اسلامی، چاپ پنجم 1380 ) برداشت از ص 177و179

وضعی کاغذ هم در وضعیت نامناسبی قرار می گیرد برخی کودکان کاغذ را با زاویه بسیار زیاد ، اوریب

می گذارند در حالی که برخی دیگر آن را به حد کافی کج نمی گذارند. استفاده از میز وصندلی بزرگتر یا

کوچکتر از اندازه نیز در مشکلات گوناگون نوشتن با دست موثر پیشنهاد می شود تمام این مسائل پیش از شروع به نوشتن وقبل ازآن که کودک اقدام به رونویسی ونوشتن بکند اصلاح شود!

(خطاهای متداول در نوشتن با دست )

ا.ر.ک : رشد آموزش ابتدای .اردیبهشت 79 شماره مسلسل 42 . برادشت از ص 16 و 17

نقص

دلایل فیزیکی

1 - کج نویسی بیش از حد

الف) بسیار نزدیک بودن بازو به بدن

ب) بسیار سفت گرفتن شست

ج) دور بودن خیلی زیاد نوک قلم از انگشتان

ت) صحیح نبودن جهت کاغذ

ث) درست نبودن جهت حرکت قلم

2-راست نویسی بیش از حد

الف) بسیار دور بودن بازو از بدن

ب) بسیار نزدیک بودن انگشتان به سر قلم

پ) هدایت قلم به تنهایی با انگشت برابر

ت) نا صحیح بودن جهت کاغذ

3- پر فشار نوشتن

الف) فشار دادن بیش از حد انگشت سبابه

ب) استفاده از قلم نامناسب

پ) نازک بودن بیش از حد قلم

4- کم رنگ نویسی بیش از حد

الف) بیش از حد اریب یا راست نگهداشتن قلم

ب) چرخش نوک قلم به یک سمت

پ) قطر بیش از حد قلم

5- زاویه دار نویسی

الف) سفت بودن بیش از حد شست

ب) بیش از حد شل نگهداشتن قلم

پ) حرکت بیش از حد کند قلم

6- نامرتب نویسی

الف) نبودن آزادی حرکت

ب) حرکت بیش از حد کند دست

پ) محکم گرفتن قلم

ت) نادرست یا ناراحت بودن وضعیت

(مهارت های پیش نیاز برای کسب توانایی در نوشتن)

برخی از دانش آموزان ممکن است در یکی از زمینه های فوق (کنترل حرکتی، ادراک بینایی ، نقص درحافظه دیداری و.....) از خود ناتوانی نشان دهند. در واقع دانش آموزان باید قبل از کسب هر یک از مهارت های مربوط به بیان نوشتاری ، کفایت لازم را در پیش نیازهای آن مهارت ها کسب کند، چرا که بدون یادگیری این دسته از پیش نیازها، کسب مهارت های سطوح بالاتر مشکل است . در اینجا به مجموعه ای از مهارتهای پیش نیازبرای کسب توانایی بیان نوشتاری اشاره می شود.

پیش نیاز برای مهارت نوشتن یا دست:

- توانایی لمس کردن ، گرفتن ، ورها کردن

- توانایی در تشخیص شباهتها وتفاوتها

- توانایی در مهارت های مربوط به انگشتان

- حرکت دادن قلم به سمت چپ و راست

- گرفتن قلم با دست ، میان انگشتان

- حرکت دادن قلم به سمت با لا وپایین

- حرکت دادن قلم به شکل دایره وار

- کپی کردن اسم خود از روی پیش نویس

- کپی کردن حروف

- کپی کردن اسم خود ازروی پیش نویس

- کپی کردن از روی الگوی نقطه چین

فعالیت های پیش نیاز در آموزش نوشتن

پیش از این به مهارت های اساس برای آموزش نوشتن اشاره کردیم دراین مقاله نمونه فعالیت های توجه به چند نکته ضروری است:

1) فعالیت هایی که معرفی می شوند به صورت نمونه مطرح گردیده اند و می توان آنها را راهنمایی برای انتخاب یک سلسه فعالیت های مشابه در نظر گرفت

2) فعالیت ها اداری مراحل متفاوتی هستند .بنابراین آنها را با توجه به سن وتوانایی کودک تا مرحله ای که آمادگی رشدی کودک اجازه می دهد ارائه دهید واز ارائه اجباری یک فعالیت به کودکی که هنوز توانایی انجام دادن آن را ندارد ، اجتناب کنید.

3) علایق کودک را درانتخاب وانجام دادن فعالیت در نظر بگیرید. گاه کودک فعالیت را آن طورتوصیف شده است انجام نمی دهد اجازه دهید او نظریات خود را اعمال کند زیرا این بازی نیز اهداف مهمی دارد.

4) فعالیت های رو زمره زندگی را فراموش نکنید. جدا از فعالیت هایی که در اوقات فراغت و هنگام بازی یا به صورت فعالیت های هنری یا آموزش خاص معرفی می گردند، کودکان در طول زندگی ، بسته به سن و میزان توانایی ، همیشه در انجام دادن فعالیت های گوناگون موقعیت هایی به دست می آورند. غذا خوردن با قاشق وچنگال ، استفاده از ظروف گوناگون ،لباس پوشیدن ،مراقبت از خود، مسواک زدن دندانها، شانه کردن موها استفاده از ابزار هایی مثل چکش ،پیچ گوشتی واهرم های گوناگون ، دکمه وبند کفش ، پوشیدن جوراب ولباس و دراوردن آنها ، شتشو ، شتشوی اسباب بازی ها وکمک به نظافت وجابه جایی وسایل بازی ، از فعالیت های زندگی روزانه کودک به حساب می آید. والدین مربیان باید فرصت کافی دراختیارکودکان قرار دهند تاآنان با راحتی خیال وآسودگی خاطر به کسب تجربه بپردازند. چنین تجربیاتی زمینه کسب سایر مهارت ها وتوانایی ها ی لازم سال های آتی ، از جمله نوشتن را فراهم می آورد.

5) ابتکارت خود را نادیده نگیرید وبا استفاده از دانش واطلاعات خود به طرح فعالیت های جدید و متنوع بپردازید.

6) اگر کودک خسته است فعالیت را عوض یا آن را ساده تر کنید با فرصت دیگری در نظر بگیرید. اگر کودک گرسنه است یک خوراکی مختصر به او بدهید یا فعالیت را به بعد از ناهار موکول کنید. گاهی اوقات حواس پرتی را می توان با هیجانی کردن آهنگین یا ریتمیک کردن یا مسابقه ای کردن فعالیت بر طرف وتوجه کودک را به فعالیت جلب کرد.

وضعیت های انتخابی برای انجام دادن فعالیت ها

الف) وضعیت دَمَر یا درازکش روی شکم: در این وضعیت کل بدن بچه ، آرنج ها ،ساعدها و مچ ها در حال حمایت شده قرار می گیرند.

ب) وضعیت نشسته: اگر کودک روی نیمکت ومیز تحریر مدرسه می نشیند. باید پاهایش روی زمین یا روی یک جا پایی مخصوص باشد.

پ) ایستادن: ایستادن یک وضعیت بسیار مناسب برای آموزش پیش نوشتاری است از این وضعیت برای نوشتن با گچ روی تخته یا رسم روی سه پایه نقاشی استفاده می شود.

ت) وضعیت دوزانو: بچه ها می توانند جلو یک سه پایه کوتاه نقاشی با یک میز با ارتفاع متوسط دو زانو بنشیند

ث) وضعیت چهار دست وپا: یک وضعیت عالی برای انجام دادن فعالیت های گروهی کودکان است دراین وضعیت چند بچه اطراف یک ورق کاغذ بزرگ قرار می گیرند وبه نقاشی با رنگ آمیزی می پردازند.

ج) درازکش به پهلو: یکی دیگر از وضعیت هایی است که کودک می تواند برخی فعالیت ها را درآن حالت انجام دهد.

چ) وضعیت زانو زدن روی یک پا: وضعیت کودک به نحوی است که زانوی یک پا کف پای دیگر روی زمین قرار می گیرد.خوب است که کودک تمام وضعیت ها را تجربه کند و در آنها به انجام دادن فعالیت یا بازی بپردازد . اما انجام دادن کارهایی مثل کپی کردن اشکال مخصوص یا رسم خطوط ظریف باید در وضعیتی انجام شود که ثبات بیشتری برای او فراهم آورد.

نمونه فعالیت ها:الف) فعالیت های فراهم آورنده تجارب حسی 1)بافت ها: کودک اشیا را لمس وباآنها بازی می کند - کودک آنها را لمس وتوصیف می کند - کودک با چشم های بسته پس از لمس ، آنها را شناسایی می کند 2) خمیر و پودر نان خشک: با استفاده از نوع خمیر ، شکا های ترکیبی بسازد مثلا آدمی درست کند که صورت ودست وپا یش از خمیر ساده ولباس وکلاهش از خمیر مخلوط باشد.

3) نقاشی با انگشت ودست ها : کار به صورت گروهی وکودکان می توانند از تمام انگشت ها ودست خود را برای نقاشی ورنگ آمیزی استفاده کنند.

4) کاربا کاغذ آلومینیم : صفحه را کمی چروک کنید و در اختیار کودک قرار دهید . کودک با خود کارهای رنگی روی آن را نقاشی ویا رنگ آمیزی می کند. سپس از کودک بخواهید کاغذ را برگرداند ودرآن طرف خطوط بر جسته ای را که مربوط به نقاشی خودش است، بیابدوبا خودکار دنبال کند وروی آن خط بکشد.

ب) کاغذ آلومینیم را به شکل ها واندازه های متفاوت ببرید سپس سطح آن را چروک کنید وبه کودک ارائه دهید تا با استفاده از نوک انگشت یا تنه خودکار ، بدون این که کاغذ پاره شود ، آن را صاف کند.

پ) اشیای گوناگون واسباب بازی های کوچکی دراختیار کودک قرار دهید تا آنها را با کاغذ آلومینیومی بپوشاند. بهتر است این اشیا دارای اشکال ساده مثل مکعب ، توپ ولوله باشد . همچنین می توانید از خوراکی هایی مثل میوه یا بیسکوئیت استفاده کنید.

5) نقاشی روی کاغذ سمباده نرم: قطعه ای کاغذ سمباده تهیه کنید. وکودک با مداد شمعی ومداد رنگی نقاشی کند

6) نقاشی و کارروی گل نرم: مقداری گل نرم سفال گری تهیه کنید:

الف) کودک باید با آن اشکال گوناگونی درست کند.

ب) کودک باید با اشیایی مانند نوک مداد ، سنجاق سر ، مهرهایی با طرح برجسته یا دانه غلات، نقوش گوناگونی روی کاغذ ایجاد کند.

پ) با نوک مداد، روی آن نقوشی ایجاد کند.

7) وزنه ها: برای کار با وزنه ها می توانید از استوانه های کوچک یک اندازه با وزن های متفاوت استفاده کنید. مثلا یک استوانه چوبی ، یک استوانه پلاستکی ، یک استوانه شیشه ای ویک استوانه آهنی تهیه کنید وظاهر آنها را با پارچه یا کاغذ های یکسان بپوشانید تا تنها تفاوت محسوسی برای کودک وزن آنها باشد

8) سوراخ ها: کاغذ نازکی را روی سطح نرمی مانند تکه ای موکت یا ابر قرار دهید : الف) کودک با نوک تیز مداد در آن سوراخ هایی ایجاد می کند وپشت سوراخ ها را که به صورت بر جسته است، لمس کند.

ب) روی کاغذ خطوط افقی یا عمودی رسم کنید واز کودک بخواهید مسیر آن را با سوراخ کردن در امتداد خطوط دنبال وسپس از پشت آن را لمس کند.

پ) خطوط منحنی واشکال هندسی رسم کنید و از کودک بخواهید روی خطوط را با سوراخ کردن دنبال وپشت آن را لمس کند.

9) خارپشت: دراین فعالیت از خمیر بازی وتعدادی خلال دندان استفاده می شود. کودک با مقداری خمیر گلوله ای درست می کند. سپس با چشم بسته واز طریق لمس ، سروانتهای خلا ل دندان ها را تشخیص می دهدوآنها را از انتها وارد خمیر می کند. به نحوی که سطح خمیر پوشیده از خلال دندان ها شود وآن را لمس کند.

10) رنگ واسفنج : کودک مقداری گواش یا رنگ ها ی متفاوت را باقاشق یا انگشتان روی کاغذ مقوایی قرار می دهد. سپس اسفنج کوچکی را خیس می کند وبه خوبی فشار می دهد تا نمناک شود .سپس آن را روی مقوا می کشد تا رنگ ها به خوبی آمیخته شود ونقش جدیدی به دست آید.

تقلید وکپی کردن:

هنگامی که کودکان توانایی خط خطی کردن را در جهات افقی وعمودی ودایره ای به دست می آورند وبر آن تسلط یافتند. آماده می شوند که تقلید را شروع کنند. این جا مهم است که تمایزی بین تقلید وکپی کردن قایل شویم. در تقلید عمل خط خطی کردن آموزش دهنده در حالی که کودک به دست او وحرکاتهای آن توجه می کند ، علایمی به وجود می آورد. سپس کودک علایم ایجاد شده را در همان جهت تقلید می کند اما در کپی کردن آموزش دهنده کاغذی را که روی آن علامت یا خطی کشیده شده است به کودک نشان می دهد و از او می خواهد مثل آن بکشد در این جا کودک نشانه ها یا خطوط را از طریق بینایی دریافت می کند درواقع دیدن خطوط باید حرکات لازم جهت ایجاد آن خطوط را برای کودک تداعی کند و سپس کودک همانند آن کار انجام دهد . بنابراین نباید از کودکی که قادر به تقلید علایم نیست خواست که کپی کند .

ج) خط خطی کردن : کودک خط خطی کردن را در جهت افقی تقلید می کند جهت افقی اولین جهتی است که در خط خطی کردن تقلید می شود . به خاطر داشته باشید که تمرین این جهت افقی در این مرحله هنوز به صورت تقلید خط خطی کردن تصادفی است و کودک قادر به ایجاد یک خط افقی منفرد ثابت نیست .

پ) کودک تقلید خط خطی کردن تصادفی را در یک جهت عمودی انجام می دهد.

ت) کودک تقلید خط خطی کردن تصادفی را در یک جهت دایره ای انجام می دهد.

ث) کودک ازیک خط منفرد عمودی تقلید می کند .

چ) کودک از یک خط مدوّر تقلید می کند.

ح) کودک یک خط افقی را کپی می کند.

(خ-1) کودک یک دایره کپی می کند. اولین رقابت در میان کودکان گذر از توالی (تقلید-کپی کردن) یا گذاشتن از مرحله خط خطی کردن به خطوط منفرد است . سپس کودک با یک خط منحنی رسم کند و به مرور دو سر آن را به هم ارتباط دهد تا در نهایت دایره درست شود تعدادی از کودکان برای کشیدن دایره با شکل روبه رو می شود.

خ-2 ) کودک از دو خط متقاطع به شکل بعلاوه تقلید می کند . عبور از مرحله ایجاد یک خط افقی و عمودی به طور جداگانه به مرحله ارتباط این دو خط به صورت دو خط عمود بر هم کاری پیچیده است . عده ای از کودکان هنگام طی کردن این مرحله خط عمودی را پهلوی خط افقی قرار می- دهند، ولی قادر به تقاطع دادن آنها نیستند. اما با گذشت زمان به تدریج آنها را به هم ارتباط واز هم عبور می دهند وشکل بعلاوه ایجاد می کنند بنابراین در مرحله ای که قادر به کپی کردن دایره هستند یاد می گیرند که از شکل یک بعلاوه تقلید کنند.

د-الف) کودک دو خط متقاطع با شکل بعلاوه کپی می کند . کودکان دراین مرحله می توانند از طریق بینایی دو خط متقاطع به شکل بعلاوه به یک خط افقی ویک خط عمودی تجزیه وتحلیل کنند .

د-2) کودک یک خط مایل از راست به چپ را تقلید می کند . ایجاد یک خط مایل یا اریب ، نیاز

ا.ر.ک : رشد آموزش ابتدایی سال پنجم اسفند 1380. شماره م 40 . برداشت از ص 43تا 45

به مهارت درکی وکنترل حرکتی بیشتری دارد. کودک باید در این مرحله توانایی تشخیص موقعیت

خود و مداد را در فضا بدست آورده باشد .

ذ-1) کودک یک خط مایل یا اریب ، از راست به چپ کپی می کند.

ز-1) کودک یک خط اریب را از چپ کپی می کند.

ز-2) کودک ازیک مربع تقلید می کند مربع از ارتباط خطوط لفقی وعمودی ایجاد می گردد برای رسم مربع بچه باید خطوط عمودی وافقی را از طریق بینایی تجزیه وتحلیل کنند.

ر-1) کودک یک مربع کپی می کند .

ر-2) کودک یک خط اریب را ازچپ به راست تقلید می کند .

ز-1) کودک یک خط اریب را از چپ به راست کپی می کند .

ز-2) کودک از دو خط متقاطع به شکل ضربدر تقلید می کند .

ژ-1) کودک یک شکل ضرب در کپی می کند .

ژ-2) کودک از یک مثلث تقلید می کند.

س-1) کودک از یک لوزی تقلید می کند.

س-2) کودک از یک مثلث کپی می کند.

ش) کودک یک لوزی کپی می کند . کودکان یاد می گیرند که علایم تصادفی را در حدود هجده ماه اول ایجاد کنند.آن ها هماهنگی حرکتی وآگاهی درکی – حرکتی رابرای ایجاد سایر تقلید کردن ها وکپی کردن ها بین 5/3 تا5/4 سالگی توسعه می دهند سپس می توانند مثلث و لوزی رسم کنند و می توان از آن ها انتظار داشت که تعدادی حروف ساده را تقلید وکپی کنند . این روند رشد طولانی وتسریع آن مشکل است این که کودکی به مرحله رسم دایره رسیده است به این معنی نیست که بتواند به علاوه یا یک خط مایل را در هفته آینده بکشد وبعد به دنبال آن یک مربع رسم کند. برای برداشتن هر قدم کودک نیاز به تمرین و تجربه کامل دارد وباید از لحاظ ادراکی قبل از برداشتن گام بعدی آماده باشد.

ح- رنگ کردن: رشد مهارت های مورد نیاز قبل از نوشتن وپیشرفت درآن ها که شامل کنترل مداد وتوانایی تقلید و کپی کردن خطوط است مستقیماً به علاقه کودکان به زمینه رنگ کردن تصاویر وتوانایی آن ها در انجام دادن آن بستگی دارد. بهبود و کنترلی که کودکان به زمینه رنگ کردن اشکال به دست می آورند. به نحوی که از محدوده معین شده خارج نشوند، مستلزم رشد و توسعه مهارت های پیش نوشتاری است که قبلا به تعدادی از آنها اشاره شده است وقتی کودک بتواند خطوط منحنی ، افقی و عمودی را تقلید یا کپی کند، به رنگ کردن تصاویر می پردازد. پوشش تصویر: مرحله 1- کودک یک صفحه بزرگ را با رنگ می پوشاند. در این مرحله کودک مدادرنگی را با سطح بزرگی از کاغذ تماس می دهد. اوقادر نیست مداد رنگی را در محدوده تصاویر موجود در کاغذ حرکت دهد. بلکه کل محیط کاغذ را رنگ می کند. حتی رنگ را بیرون از کاغذ هم می زند ومیز زیر کاغذ را هم رنگ می کند

مرحله2- کودک یک تکه کاغذ5/8 ×11 اینچی را با رنگ می پوشاند. در این مرحله ، کودکان روی دست وبازوو شانه خود کنترل بیشتری دارند . هم زمان شروع به فهم این مطلب می کنند که کاغذ برای رنگ کردن است، نه میز .این توجه را به مرور ، معلم یا والدین در بچه ها تقویت می کنند.

مرحله3- کودک یک محدوده مشخص یا تصویر دایره مربع یا سایر اشکال هندسی را در اندازه 6 اینچی رنگ می کند وازآن حدود خارج نمی شود در این مرحله کنترل دست وبازو را گسترش می دهد وتوانایی رنگ کردن یاابزار های متفاوت را کسب می کند همچنین در می یابد که تصاویر یا محدوده های محصور شده با خطوط ، برای رنگ کردن هستند ورنگ کردن را در خارج از خطوط محیطی کشیده شده ، متوقف می کند.

مرحله 4- کودک یک محدوده کوچک (دایره با یک شکل هندسی 2 اینچ) را رنگ می کند و می- تواند این محدوده کوچک را بدون خروج ازآن رنگ کند.

مرحله5- کودک یک طرح (غیر هندسی) یا نقاشی را در اندازه متوسط رنگ می کند به نظر می رسد که این مرحله تقریبا هم زمان یک مرحله قبلی باشد

مرحله 6- کودک یک طرح (غیر هندسی )یا تصویر کوچک را با توجه دقیق به جزئیات آن رنگ می کند. در این مرحله ، کودک قادر است هر طرح یا تصویر کوچکی را که به وی ارائه می گردد، بدون خروج از محدوده آن رنگ کند.

مراحل کنترل مداد یا ابزار کردن واستفاده از رنگ: وقتی کودکان از نظر توانایی حرکتی و هماهنگی چشم ودست در رنگ کردن یک تصویر کوچک پیش رفت می کنند، هم زمان در زمینه کنترل وسیله مورد استفاده نیز توانا تر می شوند. کنترل مداد یا وسیله مورد استفاده برای رنگ آمیزی طی یک مرحله متفاوت از رشد شکل می گیرد.

مرحله1- زمانی که کودک شکل را با خطوط تصادفی رنگ می کند توانایی کنترل وسیله را ندارد. او گرفتن مداد را یاد می گیرد و خطوطی تصادفی می کشد وهنوز برای رنگ کردن محدوده یک شکل معین وحتی کاغذ توجه وتمرکز ندارد. بیشتر کودکان در این مرحله یک مداد رنگی را به طور تصادفی به کار می گیرند ئ توجه ای به نوع رنگ آن ندارند و ممکن است تمام صفحه وتصویر روی آن را با رنگ نارنجی خط خطی کنند.

ا.ر.ک : رشد اموزش ابتدای ، دی 79 . شماره مسلسل 29 . برداشت از ص 60 تا 62

مرحله2- وقتی کودک به هماهنگی چشم و دست می رسد وبه تدریج هماهنگی حرکتی لازم را برای رنگ آمیزی درون محدوده یک شکل با اندازه متوسط به دست آورد، در واقع کنترل مداد را توسعه می دهد وتوانایی ادامه رسم خطوط را در یک جهت مشخص وخاص کسب می کند. کودک در این مرحله غالباً رنگ دوم یا سوم را در نقاشی وارد می کند وممکن است رنگ آمیزی او با قلم زنی های درشت وبه کارگیری چند رنگ بدون تناسب لازم به اتمام رسد.

مرحله 3- کودک کاغذ رابرای ترسیم با دست دیگر ثابت می کند وآن را برای رسم کردن در یک جهت خاص تطبیق می دهد . برای هماهنگ کردن دست ومشخص کردن مسیر رسم به جای چرخاندن مچ، کاغذ را می چرخاند ومسیر حرکتی را با دست خود هماهنگ می کند ممکن است دراین مرحله رنگ را عوض کند وبه انتخاب برخی رنگ ها متناسب دست بزند.

مرحله4- در این مرحله کودک طرز قلم زنی خود را با طرح روی کاغذ متناسب می کند حال او می تواند کاغذ را یک دست نگه دارد وجهت قلم زنی خود را با استفاده از حرکات انگشتان ومچ ، به طور مناسب تغییر دهد.

(چگونه به کودکان پیش دبستانی خواندن ، نوشتن وحساب بیاموزیم)

ساختن تخته سیاه: به کودک سوزنی کُند همراه با نخ پشمی بدهید و از او بخواهید تا اطراف تصویر از وسط سوراخها نخ بکشد. به جای خرید یک تخته سیاه گرانبها وخیلی کوچک می توانیم خود چنین چیزی را بسازیم. ساده ترین راه این است که یک قوطی رنگ مخصوص تخته سیاه را از رنگ فروشی بخریم، ویکی از دیورهای اتاق کودک را باآن رنگ کنیم. فایده رنگ کردن دیوارها این است که اولا تخته ای که می توانیم این کار را انجام دهیم از همه مهمتر چنین تخته ای خطر افتادن مکرر را ندارد اگر مایل به رنگ کردن دیوار نمی باشید می توانید تخته صافی را رنگ کنید وآن را در اتاق کودک نصب کنید. برای نوشتن چند قطعه گچ به رنگ های متفاوت ونیز یک تخته پاک کن فراهم کنید. گرفتن گچ برای دستهای کوچک ساده تر است بنابراین کودکان ساده تر می توانند ار تخته استفاده کنند علاوه بر این کارو نوشتن با گچ روی تخته برای کودک بسیار جالبتر ولذتبخشتر است. تخته سیاه باعث ابداع بازیهایی خلاق می گردد. قدرت تصور کودکان را به صورتی که اغلب در بازیهای دبستانی انجام می شود، توسعه می دهد .در مراحل بعد می توان از تخته سیاه برای تمرین نوشتن واقعی نیز استفاده نمود.

چه کسی ماهی را گرفت؟ 1) در بالای ورق کاغذ تصویر 5تا 6 آدمک را بکشید وبه هر کدام یک قلاب ماهیگیری بدهید. در پایین کاغذ شکل ماهی را رسم کنید.2) خطهای در هم وبر هم بار ها همدیگر را قطع کنند بکشید وآنها را از قلابها به طرف ماهی امتداد دهید، اما سعی کنید که

فقط یکی ازآنها به ماهی برسد. از کودک بخواهید تا از طریق تعقیب خطوط بامداد ویا انگشت بگوید که کدام یک از آدمکها ماهی را گرفته است؟

بازی نقطه به نقطه: 1) با مداد تصویر ساده یک حیوان ویا شیء را روی کاغذ بکشید.2) به وسیله خود کار نقطه هایی در اطراف شکل به فواصل یک سانتی متری ایجاد کنید. با مداد پاک کن خطوط مدادی را پاک کنید .به این ترتیب تصویر باقی مانده به صورت شکلی نقطه چین نمایان خواهد شد. از کودک بخواهید تا نقطه ها را با مداد به هم وصل کند.

رد گیری :1) با خودکار چند تصویر ساده را روی ورقه های کاغذ بکشید.2) هر تصویر را با یک ورق کاغذ ضد چربی بپوشانید وآن را با گیره به ورقه تصاویر وصل کنید. دقت کنید که گیره روی خطوط تصویر را بپوشاند. از کودک بخواهید تا با مداد تصویر را رد گیری کند. او باید سعی کند تامداد را روی خطوط کشیده شده با خود کار نگه دارد. پس از تکمیل عمل ردگیری با مداد های رنگی تصویر را رنگ کنند.

موثرترین چیزی که در آموزش ویادگیری دانش آموزان تاثیر بسزای دارد.

- دانش آموزان دفتر را چگونه باید جلو خود قرار دهند؟ باید مواظب بود که در هنگام نوشتن دفتر با انحنا جلو کودک نباشد. کودک چه راست دست باشد وچه چپ دست هنگام نوشتن دفتر باید به طور عمود جلواو قرار بگیرد وشانه دستی که قلم را گرفته است تقریباً وسط کاغذ باشد.

- طرز نشستن کودک برای نوشتن باید چگونه باشد؟ میز ونیمکتی که کودک روی آن می نشیند باید با قد او متناسب باشد تا در هنگام نوشتن با اشکال توجه نشود .در ضمن او باید هنگام نوشتن طوری بنشیند که ستون فقراتش انحان نداشته باشد وفاصله چشم او تا صفحه کاغذ در حدود 20تا 25 سانتی متر باشد. نور کافی باید از سمت چپ بتابد.

(چگونه به کودکان پیش دبستانی خواندن ونوشتن وحساب بیاموزیم)

بازیها وفعالیت های پیش از نوشتن :

ط- کشیدن تصاویر روی کف صابون : مقدارکف صابون غلیظ شده را در سطح میز بریزید. بعنوان یک سر گرمی کودک را تشویق کنید تا با دستان خود کف را در روی میز پراکنده سازد. با انگشت خود روی کف تصاویر بکشید. اگر سطح میز تیره باشد، منظره تصاویر جا لبتر به نظر می رسد پس از رسم یک تصویر کودک می تواند دو باره کف را پهن کند وتصویر دیگری را بکشد. پراکنده ساختن رنگ برای کودک جالب و تمیز کردن آن کاری ساده است.

ظ- نخ کشی: نخ کشیدن یک فعالیت جالب در مرحله پیش از نوشتن است زیرا که باعث هماهنگی

چشم ودست و نیز افزایش تمرکز فکر می شود. برای شروع کودک می تواند چند قرقره خالی نخ یا حلقه های مقوایی را که از یک لوله طویل مقوا جدا می شوند با یک بند پوتین نخ بکشد. برای این که بند پوتین در قرقره ها گیر کند بهتر است یک چوب کبریت را به انتها آن با نوار بچسبانیم .در مراحل بعد کودک می تواند با استفاده از یک سوزن کُند دکمه های بزرگ ویا سر شیشه های بیشترتمیز شده را نخ بکشد.

ع- ظرف شن مرطوب : شاید همه در کنار دریا تصاویری روی شن کشیده باشیم این فعالیت کودک را قادر می سازد که چنین تفریحی را برای خود در خانه نیز به وجود آورد .ظرف بزرگ وکم عمقی رابا شن مرطوب پر کنید وکودک را تشویق تا با انگشتانش روی شن نقاشی کند. شن نقره ای برای این منظور مناسبتر است زیرا شنهای مورد استفاده در بناّی لباس کودک را کثیف می سازد. وقتی یک تصویر کامل شد شن را با دست صاف کنید واز کودک بخواهید تا تصویر دیگری را بکشد.

غ- سینی پر از نمک: دریک سینی ویا ظرفی کم عمق لایه ای از نمک را پهن کنید . از کودک بخواهید تا با انگشت روی آن تصویری بکشد . اگر کف سینی رنگ تیره ای داشته باشد، تصاویر مشهودتر خواهند شد. برای از بین بردن تصویر سینی را به آرامی تکان دهید ودوباره شروع کنید. قبل از این که شروع کنید مطمئن شوید که زخمی در دست کودک وجود نداشته باشد.

س- صورت را تکمیل کنید: چند دایره بزرگ روی کاغذ بکشید . روی دایره اول چهره یک آدمک کامل رارسم کنید. این تصویر برای کودک عنوان یک مدل را داشته باشد. بقیه دوایر را به صورت ناقص نقاشی کنید. از کودک بخواهید تا با مداد هر چهره را کامل کند.

ش- از جاده برو : یک راه پر پیچ وخم وطولانی روی کاغذ بکشید برای جالبتر ساختن تصویر در انتهای آن تصویر چیزی که کودک دوست دارد، را رسم کنید. دقت کنید که جاده باریک نباشد ، فاصله 2 سانتی متری ایده آل است. از کودک بخواهید تا به وسیله مداد خطی رااز ابتداتا مغازه شیرنیی فروشی رسم کند . از او بخواهید که مداد را همواره در داخل کادر نگهدارد و از برخورد آن با لبه های جاده خود داری کند.

ص- نیم دیگر را رسم کن: شکل ساده یک شیء را که همه روزه می بینید بکشید اما از رسم نیمی ازآن خودداری کنید. برای کودکان خردسال همه شکل را رسم کنید اما نیمی ازآن را به صورت نقطه چین نمایش دهید. از کودک بخواهید تا شکل را تکمیل کند ویا نقطه ها را به هم وصل کند.

ض- مازها: یک ماز مربع شکل ساده را روی کاغذ بکشید. در ابتدای مازیک پیکان ودر انتهای آن تصویر یک شیء مورد علاقه کودک را رسم کنید. از کودک بخواهید تا از پیکان تا مرکز مازبی آنکه به خطی بر خورد کرده یا ازآن عبور کند، خط بکشد. برای ایجاد انگیزه می توانید یک جایزه کوچک مثل خرما یا موزی را به کودک بدهید.

(آمادگی نکات مورد توجه در آموزش وپرورش )

- کودک باید قبل از شروع به نوشتن چه نکته ای را بیاموزد ؟ چون خط فارسی از سمت راست شروع می شود باید نخست شناخت سمت راست وچپ را به کودک آموزش داد. آموزگار باید به منظور تبثیت این امر با ترفندهای گوناگون به آموزش وتکرار وتمرین دراین زمینه اقدام کند. این عمل باید در دفتر و روی تخته کلاس صورت بگیرد .مثلا مربی برای مدتی سمت راست دفتر کودکان یا تخته کلاس را با نشان مشخص کند تا کودکان بدانند از این سمت باید شروع به نوشتن کنند انجام این امر در روستاها ضروری تر است.

- دانش آموز باید مداد را با چه دستی بگیرد ؟ برای گرفتن مداد مسئله راست دستی وچپ دستی مطرح است آموزگار با انجام دادن آزمایشهای ساده ای از قبیل بریدن کاغذ با قیچی ، گرفتن قاشق ، زدن توپ با پا، نخ کردن سوزن ، سوال از والدینو....... می تواند راست دستی یا چپ دستی کودک را معین ومشخص کند. نباید کودک چپ دست را واداشت که مداد را با دست راست بگیرد .زیرا انجام این کار برای کودک بدون اشکال نخواهد بود . هر کودک باید مداد را با دستی بگیرد که قادر است وتوانایی آن را دارد. کودک چپ دست را باید در محلّی نشاند که برای خودش وبرای دیگران مشکل ایجاد نکند.

- آیا آموزش نوشتاری خط، نیاز به آمادگی سنی وجسمی کودک دارد؟ یکی از شرایط ضروری برای کسب مهارت خط نویسی این است که کودک بتواند برخی ازحرکات هماهنگ بین دست و چشم رابه خوبی انجام دهد. قبل از یادگیری نوشتن حروف لازم است کودکان در گرفتن مداد ونوشتن قوت دست پیدا کرده باشندیعنی توانایی تقلید شکلها وصورتهای مختلف حروف را کسب کند وعلاقه خود را به نوشتن نشان دهد.

- آیا می توان از کودکان چپ دست را وادار به نوشتن با دست راست نمود؟ کودکان به طور طبیعی یا راست دست ویا چپ دست هستند بنابراین وادارکردن کودک چپ دست به نوشتن با دست راست درآنها ایجاد عدم تعادل می کند اجبار ممکن است . الف) به بی علاقگی دانش آموزبه نوشتن ودرس خواندن منجر شود. ب) در پیشرفت تحصیل او وقفه ایجاد شود پ) عارضه لکنت زبان در کودکان به وجود می آید.

- آیا افرادی هستند که می توانند با هر دو دستشان بنویسند؟ افرادی وجود دارند که در اثر تمرین و مهارت با توانایی طبیعی می توانند با هر دو دست خود بنویسند ولی این کارآسان نیست و نمی تواند مجوزی باشد که کودکان چپ دست را آموزگار یا والدین وارد کنند با

ا.ر.ک : مجتبی جوادیان ، چگونه به کودکان پیش دبستانی خواندن و نوشتن و حساب بیاموزیم.( مشهد: موسسه چاپ وانتشارات آستان قدس رضوی ، مشهد، چاپ اول 1374 ) از صفحه 133 تا 145

دست راست هم بنویسند.

- آموزگار در کلاس نسبت به کودکان چپ دست چه نکانی را باید مورد توجه قرارداد؟ آموزگار هر پایه بخصوص پایه اول دانش آموزان را باید مورد شناسایی قراردهد وکودکان چپ دست را بشناسد ونسبت به آنها نکات زیر را اعمال کند

الف) کودکان چپ دست در کلاس باید دارای صندلی ومحل خاصی باشند که راحت بتوانند بنویسند و مزاحم دیگران نباشند

ب) همان گونه که قبلا گفته شد حالت دست کودکان چپ دست در موقع صدا خوانی کلمه ها و نوشتن انها مورد توجه باشد

پ) هر گزآنان را وادار به نوشتن با دست راست نکنند

– شروع نوشتن در پایه اول چه زمانی است ؟ زیر نویس لوحه ها در کتاب فارسی پایه اول به منظور شروع کار نوشتن تهیه و تدوین شده اند و از زیر نویس لوحه دوم این کار شروع می شود

- برای آمادگی دست کودکان به منظور آموزش مهارتهای نوشتاری به چه نکته ای باید توجه کرد ؟ تمرین زیر نویس لوحه ها اولین فعالیت برای توانمند کردن دست دانش آموزان برای آمادگی و شروع یادگیری مهارتهای نوشتاری حروف است ضمن توجه دقیق به کاربرد آنها رعایت خط زمینه روی دفتر وتخته کلاس از اصول قابل دقت و اجراست و باید به عوامل فیزیکی مربوط به این مرحله توجه نشود.

- عوامل فیزیکی مربوط به آمادکی دست کودک برای نوشتن چه هستند ؟ عوامل فیزیکی مربوط به این مرحله عبارتند از : کودک بایستی در جائی راحتی بنشیند واگر روی میز می نشیند دو پایش با زمین تماس داشته باشد . نور از سمت چپ به اندازه کافی به روی دفتر ودست راست کودک بتابد . انگشت اشاره دست راست کودک حدود دو سانتی متر از نوک مداد فاصله داشته باشد و بایستی به سر قلم نزدیکتر باشد تا انگشت شست راست او. حرکت دست کودک هنگام نوشتن فعالیتی آرام و هماهنگ از بازو ، ساعد ، مچ ودست و انگشتان همراه چشم او داشته باشد . در هنگام نوشتن کودک از دست دیگر خود برای گرفتن دفترش کمک لازم را بگیرد . ضوابط هم شکل ، هم اندازه، هم فاصله و تمیز نویسی در نوشتن شکلهای مورد تمرین رعایت شوند . کودک حتماً متوجه باشد از سمت راست باید بنویسد . به کودک باید یاد داد از نظر اقتصادی نباید کاغذ ، مداد، گچ را مورد حیف ومیل واسراف قرار داد . مربی در فرصتهای مناسب علاوه بر طرحهای زیر نویس لوحه ها نکات دیگر مورد نیاز نوشتن را به کودکان آموزش دهد . حرکت دست برای نوشتن تمرین ها به طور صحیح انجام گیرد. و اشتباهات و سهل انگاریهای کودک گوش زد شوند واقدام به اصلاح آنهاگرد.در تمرین لوحه ها اسمی از حروف الفبا برده نمی شود . کودک چپ دست باید در محلی نشانده شود که به آرامی وسادگی و راحتی بتواند بنویسد برای کودک چپ دست باید صندلی ومحل خاصی در نظر گرفته شود تا راحت بنویسد ومزاحم دیگران نباشد.

- طرز قرار گرفتن مداد در دست چگونه است؟ بعد از مشخص شدن راست دستی یا چپ دستی کودک طرز گرفتن مداد بین انگشتان اهمیت بسیار دارد .

- برای شروع به نوشتن از سمت راست کاغذ چگونه باید آموزش داده شود؟ کودکان چه راست دست وچه چپ دست باید خط فارسی را از سمت راست بنویسند . آموزگار برای رسیدن به این منظور باید با توجه به مطالب بند الف تا مدتی برای تثبیت این حالت سمت راست دفتر کودک وتخته کلاس را علامت بزند و به کودکان توصیه کند که ازآن سمتی بنویسند که در دفتر نشانه گذاری شده .

- چه اقدامی برای راست نویسی کودک باید انجام داد؟ کودک از اولین لحظه ای که برای نوشتن اماده می شود باید با خط زمینه دفتر و تخته کلاس وزیر نویس لوحه های کتاب آشنا شود وبداند که منظور از کشیدن و نوشتن روی این خط راست ومستقیم نویسی است.

مداد در اختیارش بگذارید . 1) کلمه ای را با خط نسخ به صورتی روشن وبزرگ روی کارتی بنویسید وتصویری مناسب بالای کلمه بکشید . 2) کارتها را با طلق مخصوص بپوشانید وبه وسیله کیره ها آنها را به کاغذ وصل کنید: سعی کنید گیره ها روی تصویررا نپوشاند. برای اینکه کودک شکل درست کلمه را بنویسد ، می توانید در شروع هر کلمه نقطه ای بگذارید.

نوشتن کلمات از روی نقطه چین : 1) با مداد چند کلمه را که کودک در حال حاضر مشغول فراگیری آن است، روی کاغذ ها بکشید . سعی کنید، حروف بزرگ روشن وبا خط نسخ باشد. می توانید تصویری مناسب بالای هر کلمه رسم کنید .

2) به وسیله خودکار دور هر تصویر نقطه بگذارید وسپس با مداد پاک کن ، خطوط مدادی را پاک کنید .

3) در محل آغازین هر ک

نوشتن یکی از راه های بر قراری رابطهhttp://irnn.blogfa.com/

مطالب مشابه :

آموزش کارهای روی شیشه

ثبت نام کلاسهای هنری دراهواز باترمی 7000ت تماس فقط جهت ثبت نام

تعریف فرهنگ و آشنایی با معنا و مفهوم آن

نمونه سئوالات ایمنی پیمانکاران

عملیات خط گرم یا Hot Line Work

مزايا و معايب خط گرم

خط گرم

آموزش هنر دراهواز وخوزستان وفروش وسایل سنگهای کریستال وروبان

نوشتن یکی از راه های بر قراری رابطهhttp://irnn.blogfa.com/