رائه ی راهکارهایی درجهت همگرایی نهادهای متولی امنیت جامعه
موضوع:
ارائه ی راهکارهایی درجهت همگرایی نهادهای متولی امنیت جامعه
علی کرمی 1 09177093516
آبان 1390
استان فارس- شهرستان مهُر- دهستان ارودان
1.[email protected]
چکيده
دراین مقاله سعی برآن است با ارائه ی راهکارهایی برای امنیت جامعه توسط متولیان مربوطه ارائه دهد و با تأکید بر اهمیت امنیت در جامعه، و با یک رویکرد توصیفی – تحلیلی به بررسی مؤلفه ی امنیت ومشکلات آن پرداخته است. فوکو می گوید: «تاریخ یک قانون دارد؛ هر قدر خواست یک ملّت ساده تر باشد، وظیفه ی سیاستمداران آن پیچیده تر است...»( سلماسي زاده، 1380)؛ و شاید هیچ خواستی بدیهی تر و در عین حال ساده تر از «امنیت» برای مردم یک جامعه نتوان تصور نمود. شاید «زندگی امن» نخستین تمنّای بشر بوده است، چرا که عالی ترین درخواست بشر در مقامِ اولویت تمنیات انسان سالم و تعالی طلب متأثر از فطرت پاک انسانی یعنی آزادی در پرتو اوّلیّت بخشی به مفهوم امنیت حاصل می آید؛ و در پرتو حرکت آزادانه آزادی طبیعی فطری در جامعه ای با ساختار متضمن امنیت «انسانِ آزاد» آزادی آگاهانه کمال انسانی و جوامع انسانی فراهم می گردد. از همین رو «جامعه امن» در نگاه استراتژیسین های مدرن زیربنای توسعه پایدار تلقی می شود؛ و در مقام اهمیت، جانشین قدرت و هم نشین منافع ملّی است.
کلیدواژه : امنیت در جامعه، بررسی امنیت، امنیت ومشکلات آن،اطلاعات و امنیت، ارتباطات و امنیت.
مقدمه
مهدوی نور عقیده دارد امنيت نيز مثل هر مقوله ذهني و اجتماعي ديگر در جهان دستخوش تغيير و دگرگوني شده است. عوامل و متغير هاي امنيت زدا در دنيايي كه اطلاعات و ارتباطات مرزهاي آن ها را در هم شكسته است، از نو تعريف مي شود. امنيت در جهان واقعي چه در مقياس فردي و چه در مقياس اجتماعي آن، مفهومي پوياست كه تحت تاثير فرصت ها و تهديدهاي جديد ملي و بين المللي تبيين و تفسير مي شود(فتحيان و مهدوي نور1386 .)همچنین وابستگي متقابل كشورها كه بيشتر به سبب حاكميت ساختارهاي نظام سرمايه داري و پيشرفت فناوري اطلاعات و ارتباطات است، از مهم ترين پيامدهاي جهاني شدن است،می داند.(فتحيان. 1386) . اين پديده ضمن نفوذ پذير ساختن مرزهاي جغرافيايي كشورها جنبه هاي حاكميت را به ويژه در كشورهاي در حال توسعه به چالش كشيده است. از آنجا كه براي بسياري از كشورهاي در حال توسعه استقلال سياسي و تماميت ارضي ارزش هاي ملي حياتي و سرنوشت ساز است، هر گونه تهديد اين ارزش ها نگراني هاي امنيتي را در پي خواهد داشت.
مشکلات پيش روي تحقق امنیت جامعه
فولادي مشکلات پیش روی امنیت و برقراری نظم و امنیت را چنین بیان می دارد:
1- ناآشنايي شهروندان يا نداشتن شناخت کافي و مناسب در مورد امنیت ، به ويژه در افراد با تحصيلات پايين و غير جوان.
2- تخصيص نيافتن بودجه ي مناسب و کافي براي اجراي آن.
3- ناآشنايي و فقدان دقت نظر و عنايت کافي برخي از مسئولان در رده هاي شهري، استاني و کشوري به موضوع و انجام همراهي، حمايت و پي گيري هاي لازم.
4- فقدان توانمندي نزد بخش خصوصي براي سرمايه گذاري هاي کلان در اين بخش.
5- نبود آشنايي کافي و فقدان رغبت نزد درصد قابل توجهي از کاربران (به ويژه کارکنان قديمي) براي به کارگيري رايانه و کار با سامانه ي مکانيزه
6- نبود امکان ارائه ي آموزش ها و مهارت هاي لازم کار با رايانه و اينترنت، به ويژه در خارج از محدوده ي شهرهاي بزرگ .
7- نگراني مردم از احتمال مخدوش شدن امنيت و حريم خصوصي در به کارگيري اينترنت.
8- تفاوت ريشه اي زبان کاربري سامانه هاي الکترونيک با زبان ملي، و ضعف و ناآشنايي بخش بزرگي از جامعه با زبان هاي بين المللي.
9- مشکل تقابل و تهاجم فرهنگي و حساسيت هاي مردمي در خصوص به کارگيري اينترنت.
10- تناسب نداشتن هزينه هاي دسترسي به امکانات سخت افزاري مناسب با متوسط درآمد اقشار جامعه.
11- تأثيرپذيري فراوان اجراي سياست هاي کلي دولت از تغييرات مديريت کلان در دولت .
البته مشکلاتي از اين دست با در نظر گرفتن سياست هاي تشويقي و ايجاد انگيزه ي کافي از شرکت هاي توانمند قابل حل است و از طرفي بايد ضمن افزايش سرمايه گذاري دولتي در اين بخش، با توجه به گستره ي موضوع، افزايش انگيزه ي ورود سرمايه گذاران بزرگ داخلي و خارجي به اين عرصه را نيز فراهم نمود، و در کنار آن با اتخاذ سياست هاي مناسب، به فرهنگ سازي، آموزش و فراهم آوردن زمينه ي برخورداري مردم از رايانه و خدمات در جهت امنیت داخلی وخارجی همت گمارد. .( فولادي وصفات،1381 )
ایجاد شهر الکترونیک برای امنیت بیشتر
همچنین عقیده دارد امروزه با رشد و توسعه ي فن آوري اطلاعات و ارتباطات و حرکت کلي جهان به سوي نظريه ي دهکده ي جهاني از يک سو، وگسترش شهرهاي بزرگ و روند فزاينده اي مشکلاتِ مترتب بر آن در ابعاد مختلف، عملاً ادامه ي روند زندگي و اداره ي شهرها به صورت سنتي به بن بست رسيده است. از اين رو، حرکت به سمت ايجاد شهرهاي الکترونيک و ترويج فرهنگ زندگي الکترونيکي و عينيت بخشيدن به مفهوم شهروند الکترونيک اجتناب ناپذير است؛ (فولادي وصفات،1381 )و بیان می دارد که در پيمودن اين مسير، بزرگ ترين چالش و مشکل در کشور ما در گام نخست، نبود مديريت واحد و متمرکز شهري ست؛ و عملاً موضوع ايجاد شهرهاي الکترونيک را بدون متولي واحد و قدرتمند واگذاشته و در نتيجه موجب پراکندگي و گرايش به ايجاد سامانه هاي جزيره اي و ناهماهنگ شده است. (فولادي،1381)بر اين اساس، در نخستين گام براي ايجاد شهرهاي الکترونيک، بايد به انديشيدن چاره و تدبيري اساسي در اين زمينه پرداخت و در ادامه، موضوع برنامه ريزي براي افزايش سطح پذيرش و اقبال عمومي شهروندان به زندگي الکترونيکي را به عنوان بزرگ ترين گلوگاه فراگير در مسير توسعه، در دستور کار قرار داد. از سوي ديگر، با توجه به جايگاه ويژه ي شهرداري ها در خدمات رساني به شهروندان و همچنين قابليت ها و توانمندي بالقوه ي آن ها در عرصه هاي گوناگون، به ويژه فرهنگ سازي و آموزش عمومي شهروندان، نقش محوري آن ها در مسير تحقق اهداف شهر الکترونيک ، در مرحله ي نخست بايد با رويکرد ايجاد سازمان هاي الکترونيک، به سمت ايجاد شهرداري الکترونيک حرکت کرد.
امنيت و فناوري اطلاعات
امروزه با گسترش روز افزون كاربردهاي فناوري اطلاعات موضوع تهديدات امنيتي در اين حوزه و چگونگي مقابله با آنها از اهميت فوق العاده اي برخوردار است. استفاده از شبكه هاي كامپيوتري با وسعت زياد براي تبادل اطلاعات مهم بين نقاط مختلف جغرافيايي دركنار مزاياي بسياري كه براي بشر به همراه دارد عرصه گسترده اي را براي سوء استفاده پديد آورده است . بنابراين از نظر ملکیان يكي از مباحث بسيار مهم در حوزه فناوري اطلاعات ، امنيت فناوري اطلاعات است . فناوري اطلاعات شامل فناوري هايي است كه در خدمت ذخيره سازي، پردازش، انتقال و مديريت اطلاعات است اما امنيت فناوري اطلاعات به استفاده ايمن از اين فناوري و اطمينان از وجود محيطي عاري از هر گونه تهديد باز مي گردد. امنيت اطلاعات را مي توان در دو بخش مهم امنيت كامپيوتر و امنيت ارتباطات مورد بررسي قرارداد. (ملكيان، 1381)
دسته بندي تهديدات امنيتي
وی هر عملي كه امنيت اطلاعات را به مخاطره افكند، تهديد امنيتي محسوب مي شود.تهديدات يا حملات را مي توان در دو دسته كلي قرار داد: تهديدات غير فعال، تهديدات فعال. در تهديدات غير فعال اطلاعات به صورت غير مجاز دريافت شده و تغيير مشهودي شبيه حذف يا تكرار و غيره در آن مشاهده نمي شود.( ملكيان، 1381 ) به عبارت بهتر استراق سمع انجام مي پذيرد . بدين ترتيب اطلاعات از منبع به سوي مقصد منتقل مي شود و مزاحم به شيوه غيرفعال سيستم را غيرفعال مي كند.تهديدات فعال همراه با حذف، اضافه، تكرار و به طور كلي تغيير در اطلاعات ارسالي است. در اين نوع تهديد موضوع بررسي اعتبار يا صحت پيام مهم خواهد بود. براي جلوگيري از تهديدات فعال و غير فعال مي توان از رمز گذاري پيغام به كمك يك كليدساده استفاده كرد به گونه اي كه پيغام از كانال ناامن ولي كليد از كانال يا محيطي امن منتقل گردد.
نقش اينترنت در امنيت انساني
دسترسي سريع و آسان به اطلاعات موجب نشر سريع اخبار، رويدادها و ارتقاء آگاهي هاي عمومي در جامعه مي شود. از سوي ديگر امكان يادگيري در هر مكان و زمان و فارغ ازمحدوديت هاي فعلي، آموزش همه جانبه براي كليه اقشار جامعه را فراهم مي آورد. لذا فناوري اطلاعات و ارتباطات و تشكيل جامعه اطلاعاتي مي تواند در توسعه فرهنگ جامعه تاثير بسزايي داشته باشد.اينترنت به عنوان يكي از مهم ترين محصولات فناوري اطلاعات و سازماني جهاني، محيطي است كه ارتباط و تعامل ميليونها نفر از كشورها و فرهنگ هاي مختلف رافراهم مي آورد.با استفاده از دنياي مجازي جديد جهش علمي و ارتباطي بزرگي در حال روي دادن است كه فرهنگ و شيوه زندگي مردم را تغيير مي دهد.والیس معتقد است که در گستره روابط انساني، اينترنت ابزاري به نسبت نو پاست و از ديدگاه روان شناختي با نگاهي موشكافانه به رويدادها، درمي يابيم كه اين ابزار تا چه اندازه ممكن است بر زندگي ما اثر گذارد. پژوهش هائي كه در مورد رفتار واقعي افراد در هنگام ارتباط مستقيم شبكه اي انجام گرفته، نامنسجم و ناچيز است، ليكن اين موضوع به سرعت مورد توجه رشته هاي گوناگون علمي قرار گرفته است.(واليس، 1382)
نقش نیروهای قضایی در امنیت جامعه
نیروهای قضایی رکن اصلی امنیت درجامعه می باشند.بهمنظور سياستگذاري در مسائل مربوط به اقليتهاي ديني شناختهشده و تقويت مشاركت آنان در اداره امور كشور و تحكيم همبستگي ملي، شورايي تشكيل ميشود كه شرح وظايف و تركيب اعضاي شورا توسط هيأت وزيران تهيه و به تصويب مجلس شوراي اسلامي ميرسدو تهيه طرح راهبردي توسعه نظم و امنيت كشور با رويكرد جامعه محوري، مشاركت همگاني و جايگزيني ارزشها و كنترلهاي دروني به جاي رويكرد امنيتي و ارتقاء احساس امنيت در جامعه به عهده ی آنان گذاشته می شود. بهمنظور بهينه كردن استفاده از فناوريها در امور امنيتي و انتظامي، شوراي امنيت كشور موظف است با همكاري دستگاههاي ذيربط نسبتبه سياستگذاري و استانداردسازي سامانه حفاظتي و امنيتي مورد نياز سازمانها، ادارات، نهادها و وزارتخانهها، اقدام نمايد. ازجمله :
1. مبارزه با زمينههاي بروز بيهنجاري، ناسازگاري اجتماعي، خشونت سياسي و خشونت شهري.
2. حفظ و ارتقاء منزلت اجتماعي گروههاي مختلف مردم و پيشگيري از بحرانهاي منزلتي.
3.تهيه سازوكارهاي لازم جهت توسعه مشاركت مردمي، براي تأمين نظم و امنيت عمومي.
4. تهيه سازوكارهاي لازم جهت تقويت نهادهاي مدني و احزاب در كشور.
5. تقويت مؤلفههاي بنيه دفاعي با تأكيد بر مدرنسازي و هوشمندسازي تجهيزات، ارتقاء منابع انساني و سيستمهاي فرماندهي .
6. بهينهسازي و بهبود ساختارهاي چابك و پاسخگو در دفاع ملي.
7. ارتقاء حضور و سهم نيروهاي مردمي در استقرار امنيت و دفاع از كشور و بهكارگيري متقابل و بهينه از امكانات و توان منابع انساني.
8.ارتقاء و افزايش سطح دانش و مهارت نيروهاي مسلح، بهصورت كمي و كيفي.
مفهوم امنیت
به نظر وی در مفهوم شناسی امنیت، «امنیت» به عنوان یک موضوع ممکن، شناخت و ظاهر می گردد؛ و تحلیل شرایط امکان تشکیل مفهوم امنیتی مدنظر قرار می گیرد. در تولد سیستم های امنیتی از ظهور و تشکیل «تهدید» به عنوان موضوع مورد مطالعه و تحلیل مطالعات امنیتی بحث می شود.( واليس، ترجمه اوحدي،1382) به نظر می رسد «مطالعات امنیتی» نخستین مبحث علمی درباره سلامت فردی و جامعه است.لذا، پیدایش و حیات مفاهیمی نظیر «امنیت»، «تهدید»، «قدرت»، «منافع» و «اهداف» و ... همراه با حوزه های معرفتی مربوطه به آنها به کهنسالی حیات آدمی دارد. لذا، به تصریح بوزان، هر کوششی برای درک مفهوم امنیت، بدون آگاهی از تناقضات و نارسایی ها موجود در خود این مفهوم ... ساده اندیشانه است.در همین حال است که گسست ها و تغییر شکل ها را حاصل می سازد، برجسته می نماید؛ و در محیط «رقابت امنیت» منتبع از آن در حوزه معرفت ، از مبحث امنیتی حق محور و عدل گستر مرکززدایی، صورت می گیرد؛ و در عینِ حال با فقدان زمینه و بستر مناسب وحدت موضوع آن احکام، وحدت شیوه و بیان آن ها، وحدت نظام مفاهیم و بنیان نظری آن ها، نظم و همبستگی لازم حاصل نمی شود و به تبع آن، صورت بندی امنیت به صورت خاص حاصل نمی گردد؛ تا نه به صورت یک فرامبحث که به صورت یک صورت بندی کامل امنیت موجودیت یابد. از این منظر در مباحث امنیتی در مفهوم آن فاقد یک «بایگانی» با «آرشیو» هستیم؛ با وجود دارا بودن مقاطع درخشانی در دیرینه ی حیات ملّی خود از ظهور مباحث امنیتی حق محورو عدل گستردر همه ی زمینه ها، نتوانسته ایم امنیت جامعه را به صورت یک عادت ملی درجایگاه ومقصود خودحاصل نماییم. بنابراین، دانش امنیت، پردازنده متنی است که رسالت خود را صورت بندی توصیف هایی درباره عرصه ها و قلمروهای مغفول و مهجور مانده بین مفهوم ورسالت قرار داده است. بدین منظور، نخستین تلاش ها پیرامون یافتن ملاکی برای تشخیص امکان و یا امتناع شکل گیری یک هویت یگانه درمورد امنیت و مفهوم آن از رهگذر اجماع عمومی و گروهی متمرکز است. چهار روش ممکن برای ایجاد این مفهوم متصور است:
1) ارجاع به یک موضوع تحلیل عمومی
2) حضور یک نهاد مشخص بیانی با شکل مشخصی از امنیت.
3) شکل گیری و توسعه ی نظامی از مفاهیم امنیت.
4) اصرار بر تداومِ بنیان و درون مایه نظری، شکل گیری و هویت امنیت.
پس هر جا که میان مفاهیم و انتخاب های محتوایی، بتوان انتظامی تعریف کرد، می توان گفت که ما در حال گفت وگو درباره یک تشکل وهویت امنیت هستیم. بنابراین می توان از به کار بردن کلماتی که توسط شرایط و نتایج آن نظیر «علم، ایدئولوژی، تئوری یا عرصه موضوعیت» بیش از ظرفیتشان پر شده اند، اجتناب کرد.
ا
وظایف شورای امنیت ملی
وظایف شورای امنیت ملی عبارت بود از:
1 تعیین خط مشی سیاست داخلی و خارجی کشور در مواردی که با منافع و امنیت ملّی تماس دارد.
2 تمرکز کلیه ی فعالیت های مربوط به عملیات ضدشورش در رده های ملّی
3 تعیین مأموریت های وزارت خانه ها و دستگاه هایی که می باید خط مشی های متخذه را اجرا نمایند.
وظایف شورای امنیت ملی، به موجب آخرین اساسنامه ی آن شورا در آبان 1351، عبارت بود از:
1.بررسی و رسیدگی به مسائلی که به طور مستقیم یا غیرمستقیم، امنیت ملّی کشور را تهدید می کند.
2.تطبیق و هماهنگی روش های مربوط به جلوگیری از فعالیت های مضر و اقدامات علیه امنیت داخلی کشور.
3.اخذ تصمیم لازم برای مقابله با تهدید علیه امنیت داخلی کشور
بحث ونتیجه گیری
با توجه به آنچه گفته شد می توان نتیجه گرفت که انسان در گذر تاريخ، زندگي اجتماعي او دستخوش تحولات و فراز و نشيب هاي فراوان بوده است وبر اين اساس توجه به اصالت ارزشهاي معنوي و فضايل اخلاقي در جامعه و عنايت به جايگاه والاي تقوا، علم، جهاد و توجه به كرامت و فضيليت انسانها به عنوان مهمترين اصل سياستهاي فرهنگي مورد توجه قرار گرفته است.از این رو يك ساختار خاص اجتماعي بر اساس مفاهيم فلسفي، اقتصادي و سياسي در يك ساختار خاص اجتماعي از طبقات گوناگون جامعه شكل ميگيرد. از این منظر در مباحث امنیتی نخستین تلاش ها پیرامون یافتن ملاکی برای تشخیص امکان و یا امتناع شکل گیری یک هویت یگانه درمورد امنیت و مفهوم آن از رهگذر اجماع عمومی وگروهی متمرکز می گردد تا نه به صورت یک فرامبحث که به صورت یک صورت بندی کامل امنیت موجودیت یابد.لذا امنيت در جهان واقعي چه در مقياس فردي و چه در مقياس اجتماعي آن، مفهومي پوياست كه تحت تاثير فرصت ها و تهديدهاي جديد ملي و بين المللي تبيين و تفسير مي شود. از اینجاست که بشر در همان دوران نخستین به فکر امنیت و ایجاد راهکارهای امنیتی جدید بوده است.
پیشنهادات کاربردی
بشر از آغاز بر پايه ي فطرت خود جمع گرا و تعالي گرا بوده است و در گذر تاريخ، زندگي اجتماعي او دستخوش تحولات و فراز و نشيب هاي فراوان، ولي درکل رو به پيشرفت بوده و در هر دوره و زماني بسته به اوضاع، در جهت حفظ بقا و بهبود وضعيت زندگي خود تلاش کرده است. (سلماسي زاده، 1380)با کمي دقت و تامل مشخص مي گردد که در هر يک از اين دوره ها، بهره مندي از توانمندي ها و برخورداري هاي خاص معيار فقر و غنا تلقي مي شده، چنان که در زندگي نخستين قابليت هاي فردي ملاک ارزيابي بود و با رشد و توسعه ي کشاورزي، برخورداري از زمين و آب کافي به مثابه ي ثروت بالقوه تلقي مي شد؛ و در عصر صنعت، کارخانجات و منابع انرژي و توانمندي هاي علمي و فني به عنوان ابزار قدرت استراتژيک در عرصه هاي سياسي و اقتصادي ونظامي جايگزين موارد پيشين شدند و در زمان حاضر نيز که عصر انفجار اطلاعات و پديده ي جهاني شدن و حجم وسيع و رو به رشد مشکلات زندگي در شهرهاي بزرگ با رويکرد سنتي ست، بهره مندي ازابزارهاي نوين فن آوري اطلاعات به عنوان يک شاخص توسعه و پيشرفت در جهان مطرح مي باشد.
1- پي گيري، ايجاد و توسعه ي تدريجي زير ساخت هاي فن آوري اطلاعات و ارتباطات در راستای امنیت جامعه.
2- ايجاد وب سايت هاي اطلاع رساني و ارائه ي محدود خدمات قابل ارائه از سوي دستگاه ها و سازمان هاي شهري و دولتي.
3- آموزش مهارت هاي عمومي به کارکنان و کاربران وشیوه های ایجاد امنیت.
4-بررسي و شناخت گردش کارهاي سنتي امنیت و بازتعريف آن بر مبناي ديجيتال و مکانيزاسيون در هر يک از سازمان هاي شهري.
5- تغيير چيدمان و اصلاح گردش کارهاي دستي و راهکارهای امنیت.
6- توليد سامانه هاي مکانيزه و اتوماسيون در سازمان ها در گردش کار و ارائه ي خدمات به شهروندان، مبتني بر افق يکپارچگي.
7- اجرا و راه اندازي سامانه هاي مکانيزه در دو فاز نيمه خودکار و تمام خودکار در سازمان هاي مختلف در راستاي تکامل تدريجي و جلوگيري از بروز هر گونه اختلال در روند امنیت و خدمت رساني.
8- آموزش، آشناسازي و تبيين و تشريح مزايا و فرهنگ سازي عمومي نزد شهروندان در خصوص استفاده از خدمات ديجيتال و الکترونيک برای امنیت بیشتر.
9- ايجاد انگيزه و رغبت در شهروندان با برجسته سازي امتيازات و در نظر گرفتن معافيت هاي ويژه در حرکت به سمت زندگي ایمن.
11- برنامه ريزي و ايجاد و ضعيت مناسب در دسترسي به امکانات سخت افزاري و آموزش هاي مورد نياز شهروندان در همه ي سطوح و طبقات اجتماعي و درآمدي، و در نتيجه رسيدن به سازوکار شهروند ایمن.
12- ايجاد بستر مناسب و انگيزه ي لازم براي ورود بخش ها و بنگاه هاي اقتصادي و خدمات رساني غير دولتي به حوزه ي امنیت شغلی واجتماعی.
13- ايجاد و توسعه ي تعامل دو سويه ي شهروندان با سازمان ها .
14- رشد و ارتقا و بهبود کيفي و کمّي سامانه ها برای برقراری امنیت شهروندان.
مطالب مشابه :
پشتیبان ولایت فقیه باشید تا به مملکت شما آسیب نرسد. امام خمینی (ره)
اداره آموزش و پرورش ناحیه 4 « اتوماسيون تحت وب اداره كل آموزش و پرورش استان فارس
تجربیات -قسمت سوم (قرآن و ادعیه)
اداره آموزش و پرورش « اتوماسيون تحت وب اداره كل آموزش و پرورش استان فارس موضوعات وب.
گزارش آماده ویژه پروژه مهر
اداره آموزش و پرورش « اتوماسيون تحت وب اداره كل آموزش و پرورش استان فارس موضوعات وب.
تجربه ها - قسمت اول ( معرفی)
« اتوماسيون تحت وب اداره كل آموزش و پرورش استان فارس آسمان بی کران آموزش و پرورش در
ایجاد شکلک های زیبا در یاهو با نرم افزار محبوب باندو bandoov6
ادرس ورود همكارن به اتوماسيون اداره اموزش و پرورش کتول استان گلستان ; آموزش فارس تی وی
رائه ی راهکارهایی درجهت همگرایی نهادهای متولی امنیت جامعه
سامانه آموزش و آزمون های مجازی آموزش و پرورش استان فارس. اداره امور كشور و و اتوماسيون
مجتمع كردن اتوماسيون پست هاي برق
رش فارس; اداره آموزش پرورش آموزش و پرورش استان فارس; اتوماسیون تحت وب ادراه کل آ .پ .فارس;
مسابقه وبلاگ نویسی نماز برای دانش اموزان و معلمان
ادرس ورود همكارن به اتوماسيون اداره اموزش و پرورش استان اصفهان و كه تحت قوانین
برچسب :
اتوماسيون تحت وب اداره كل آموزش و پرورش استان فارس