کویرنوردی در حاشیه ریگ جن

کویر ریگ جن دومین ماسه زار بزرگ کشور است که بخشی از دشت کویر محسوب میشود. این منطقه بین 45/34 تا 45/33 شمالی و 53 تا 45/54 شرقی قرار دارد. وجود تپه های بلند شنی در ریگ جن، عملا عبور شتر یا وسایل نقلیه را از این منطقه غیر ممکن میکند. اگر از محلی ها (منظورم اهالی انارک، جندق یا روستاهای کوچک حاشیه ی این منطقه است) سراغ ریگ جن را بگیرید یا در بین آنها پی راهنمای محلی برای عبور از این منطقه بگردید احتمالا جوابی نخواهید شنید. ترس عجیبی نسبت به ریگ جن بین اهالی این منطقه وجود دارد، شاید این خوف با نامی که به این منطقه داده اند نیز بی ارتباط نباشد. ریگ جن برای مردم محلی نوعی منطقه ی ممنوعه محسوب می شود. البته باید به آنها برای وجود چنین ترسی در قلبهایشان حق داد، من هنوز هم فکر میکنم بدون GPS یا در صورت وجود طوفان شن عبور از این منطقه تقریبا غیر ممکن است. به قول آقای پارسی (سرپرست گروهی که موفق شده از ریگ جن عبور کند) شاید اهالی روستاهای اطراف به قصد دست یابی به هیزم تاق به بخشهایی از این منطقه نفوذ کرده باشند اما هیچ کس گزارشی مبنی بر عبور از این منطقه ارائه نداده است. تا اینکه در آبان سال 1382، گروه کشیت بعد از 4 سال کسب تجربه در نقاط کویری ایران عزم خود را جزم میکند تا از این منطقه ی بکر عبور کند و موفق هم میشود.

هفته ی گذشته این شانس را داشتم تا با آقای فرامرز پارسی، سرپرست گروه کشیت همراه شوم برای کویرنوردی در حاشیه ی ریگ جن و بازدید از روستایی کویری که در گزارشی دیگر آن را معرفی خواهم کرد.

از اتوبان کاشان راهی زواره شدیم تا بعد از عبور از حاشیه ی دق سرخ و انارک خود را به ریگ جن برسانیم اما از آنجا که قرار بود روز اول روستای عشین را ببینیم و تا قبل از غروب آفتاب موفق نشدیم به روستا برسیم، شب را در منطقه ای به نام چاه خربزه به صبح رساندیم درحالیکه شب تا صبح آتشمان به راه بود و در کنارش هیچ احساس سرما نکردیم.

صبح که چشم باز کردیم خودمان را در کنار روستای کوچک متروکی دیدیم که ساکنینش، بی آبی منطقه را با ساختن سازه ای روی بلندی و انتقال آب باران به اتاقی سرپوشیده جبران کرده بودند . . .

در مسیر زواره به انارک از دیدن این منظره دلم گرفت. روی بنای قدیمیِ امامزاده ای که رنگ، مصالح و فرمش هماهنگی کامل داشت با طبیعت کویری پیرامونش، سازه ای بی ریخت و قواره علم کرده بودند از سیمان و فلز و بی شک با بودجه ای هنگفت به جای مرمت بنای قدیمی و حفظ اصالت و فرم آن.

با استفاده از نقشه ای که نقاط GPS روی آن مشخص بود از جاده ی خاکی خارج شدیم و ساعتی در کویر بکر راندیم تا به جایی رسیدیم مناسب برای شب مانی گروه.

در طول مسیر البته چند باری یکی از ماشینها به شن نشست که دست به بیل شدیم برای راه انداختنش.

و بعد از خوردن ناهاری که همه باهم پختیم و خوردیم (جاتون خالی)

چند ساعتی در کویر راه رفتیم

و فکر نمی کردیم محمد اسحاق را ببینیم که 5 سال است در کویرهای ایران زندگی می کند، مردی افغانی که چوپان گله ای گوسفند بود و با مهربانی ما را به کپرش دعوت کرد. اگر او و گوسفندانش را ندیده بودم هیچ وقت باور نمی کردم که گوسفند بتواند در چنین چشم انداز بی آب و علفی زندگی کند.

شب باز هم آتش علم کردیم و دایره شدیم دورش، برای خواب در هوای 6- درجه، به پیشنهاد آقای پارسی برای فرار از سرما، گودالِ بزرگِ مستطیل شکلی کندیم، کَفََش را با ذغالهای نارنجی پوشاندیم و با شن گودال را پر کردیم و زمینی گرم ساختیم برای خوابیدن . . .

صبح باز هم زدیم به کویر، گروهی در پیِ هیجان ماشین سواری و گروهی برای پیاده روی و کلی چشم انداز جدید دیدیم. مثلا خرگوشی که با سرعت از جلوی ما گذشت، پیش از آنکه دوربینها را روشن و حضورش را در کویر ثبت کنیم، ردپای حیواناتی که نمی شناختیم بر موجهای شنیِ دوست داشتنی . . .