انگشتر عقیق بهتر است یا دُرّ نجف؟/ چه چیزی روی انگشتر حک کنیم بهتر است؟

مستحب مؤکد است که مردان و زنان در دست راست انگشتر داشته باشند. اگر نگین انگشتر از عقیق، فیروزه و دُرّ نجف باشد، بهتر است. هر یک فواید و برکاتی دارد. خوب است انسان از هر سه استفاده کند. به گزارش مشرق، از بررسی روایات معلوم می شود که ثواب انگشتر عقیق از بقیة انگشترها بیشتر است.

از حضرت صادق(ع) منقول است:”هر که انگشتری از عقیق داشته باشد، عاقبتش به خیر می شود”.

از حضرت صادق(ع) روایت شده:”هر کس انگشتر فیروزه در دست کند، فقیر نشود”.
از آن حضرت نقل شده که:”در نگاه به انگشتر دُرّ نجف ثواب حج و عمره داده می شود”.

ابوطاهر گوید:حدیث فضیلت دُرّ نجف را که از حضرت صادق(ع) نقل شد، برای امام حسن عسکری(ع) نقل کردم، فرمود:”بلی این حدیث جدم امام صادق(ع) است”. عرض کردم:شما هیچ چیز را بر عقیق سرخ اختیار نمی فرمایید، فرمود:”بلی، برای فضیلت بسیاری که در آن وارد شده است. پدرم به من خبر دارد:اوّلین کسی که انگشتر عقیق در دست کرد، حضرت آدم(ع) بود و به نگین انگشترش نام های مقدّس پنج تن آل عبا را نقش کرده بود”.

در نقش انگشتر هر یک از:”لا اله الاّ الله”، "محمّد رسول الله”، "نام های پنج تن آل عبا”، "العزّة لله”، "حسبی الله”، "ماشاء الله لا قوة الا بالله” بنویسد بهتر است.
برای اطلاع بیشتر به کتاب حلیة المتقین مرحوم علامه مجلسی مراجعه فرمایید.

انگشتری در اسلام

انگشتر حلقه‏ ای است از طلا یانقره که معمولاً سنگی قیمتی برآن جای دارد و در یکی از انگشتان قرار می‏ گیرد.(۱)

پیروان هر کیش و مذهبی برای خود نشانه‏ای دارند که با آن شناخته می‏ شوند؛ چنانکه مسیحیان صلیب و هندوها و بوداییان خال سرخ در پیشانی و موهای مخصوص دارند.

اهل ایمان نیز با علاماتی شناخته می‏شوند. یکی از این علامات، انگشتر به دست راست کردن است. امام حسن‏ عسکری علیه‏ السلام می‏فرماید: نشانه‏ های مؤمن، پنج چیز است: پنجاه و یک رکعت نماز گزاردن، زیارت اربعین، انگشتر به دست راست کردن و جبین را در سجده برخاک نهادن و خواندن «بسم الله الرّحمن الرّحیم» با صدای بلند.(۲)

استفاده از انگشتر، سنّتی است که رسول گرامی اسلام به آن اهمیّت می‏داد(۳) و پس از نبی‏ مکرم، اهل بیت علیهم السلام و پیروان آنان بر انجام دادن این سنت محمدی صلی‏ الله‏ علیه ‏و‏آله اصرار ورزیدند. وقتی رسول خدا صلی‏ الله‏ علیه‏ و‏آله شریعت خویش را به مردم ابلاغ کرد، در اواخر سال ششم هجری به پادشاهان و امپراتوران بزرگ عصر خود نامه‏ هایی نگاشت و آنان را به پذیرش دین حق دعوت کرد. آنگاه برای رسمی ساختن نامه ‏ها دستور داد انگشتری بسازند و نامش را بر آن بنویسند تا بدین وسیله نامه‏ ها را مهر زند.(۴)

این انگشتر، که گویا اولین انگشتر پیغمبر اسلام صلی‏ الله‏ علیه‏ و ‏آله بود، همواره تا آخر عمر مبارک حضرت مورد استفاده قرار می‏گرفت. پس از او امامان معصوم علیهم‏ السلام نیز به «تختم» مقید بودند و یک یا چند انگشتر داشتند. انگشتر در ابتدای کار علاوه بر ثواب، جهت رسمیّت بخشیدن به نامه‏ ها ومهر کردن آن مورد استفاده قرار می‏گرفت. به تدریج این سنت محمدی در میان خلفا و سلاطین به گونه‏ای دیگر رایج شد. برخی از آنان از انگشترهای گرانبها و آن هم چه بسا به قصد فخر فروشی و تجمّل استفاده می‏کردند. به تدریج مهرها از انگشتر جدا شد و نگهداری مهر سلطنتی یکی از پستهای دربار شد.

علما و مراجع تقلید نیز در پاسخ نامه‏ های شیعیان نوشته خود را مهر می‏زدند و به سبب اهمیّت و ارزش مهر در حفظ آن می‏ کوشیدند. به تدریج ارزش مهر قانونی شد و برای جاعلان آن، مجازات سنگینی مشخص گردید.

انگشتر به دست کردن یک سنّت اسلامی است و در روایات «تختم» خوانده شده است. ائمه اطهار علیهم‏ السلام براین سنت تأکید ورزیده، در مورد جنس انگشتر، نوع نگین و نقش آن به تفصیل سخن گفته‏اند. از آنجا که امروزه تهاجم فرهنگی دشمنان شریعت به روشهای مختلف، جامعه را در معرض انحراف قرار داده و حتی نوع زیور و پوشش مسلمانان را دگرگون ساخته است، جا دارد سنت و اخلاق ائمه علیهم‏ السلام در پوشش، ترویج گردد. بسی زشت است که جوانان مسلمان انگشتر طلا به دست کنند و داماد و عروس انگشتر طلا به هم هدیه دهند و حرمت آن را ندانند.

اهمیّت عقیق و فیروزه

یکى از بزرگان شیعه به نام ابومحمّد، قاسم مدائنى گوید:
روزى خادم حضرت ابوالحسن ، امام هادى علیه السلام به نام صافى ، براى من حکایت کرد:
در یکى از روزها خواستم به زیارت قبر امام علىّ بن موسى الرّضا صلوات الله علیهما شرفیاب شوم ، نزد مولایم امام هادى علیه السلام رفتم و از آن حضرت اجازه گرفتم .
امام علیه السلام ضمن دادن اجازه ، فرمود: سعى کن انگشتر عقیق زرد رنگ همراه داشته باشى که بر یک طرف آن ( ماشاء الله ، لا قوّة إ لاّ بالله ، اءستغفر الله ) و بر طرف دیگرش ( محمّد، علىّ ) نوشته شده باشد، تا از هر حادثه اى در أ مان گردى .

و سپس افزود: این انگشتر موجب سلامتى جسم و دین و دنیا خواهد بود.
پس طبق دستور حضرت ، انگشترى با همان اوصاف تهیّه کردم و براى خداحافظى نزد آن بزرگوار آمدم ، وقتى از خدمت آن حضرت مرخّص گشتم و مقدارى راه رفتم ، پیامى براى من آمد که برگرد.
هنگامى که بازگشتم ، مرا مخاطب قرار داد و فرمود: اى صافى ! سعى کن انگشترى فیروزه ، تهیّه نمائى و همراه خود داشته باشى ، چون که در مسیر راه طوس و نیشابور شیرى درّنده سر راه قافله است و مانع از حرکت افراد مى باشد.
وقتى به آن محلّ رسیدى ، جلو برو؛ و آن انگشتر فیروزه را نشان بده و بگو: مولایم پیام داد: از سر راه زوّار کنار برو، تا بتوانند حرکت نمایند.
سپس در ادامه فرمایش خود افزود: سعى کن نقش انگشتر فیروزه ات بر یک طرف آن ( الله المَلِک ) و بر طرف دیگرش ( المُلْک لله الواحد القهّار ) باشد.
و پس از آن ، فرمود: نقش انگشتر امیرالمؤ منین امام علىّ علیه السلام چنین بوده است و خاصیّت فیروزه ، امنیّت و نجات یافتن از درندگان و پیروزى بر دشمن خواهد بود.

صافى گفت : بعد از آن ، خداحافظى نموده و به سمت خراسان حرکت کردم و آنچه را حضرت دستور داده بود، انجام دادم .
و هنگامى که از خراسان مراجعت نمودم ، حضور امام علیه السلام شرفیاب شدم و بعضى جریانات را تعریف کردم .
حضرت فرمود: مابقى حوادث را خودت مى گوئى یا من بیان کنم ؟
عرض کردم : شما بفرمائید تا استفاده کنم .
حضرت آمده بودند، وقتى فیروزه را در دست تو دیدند آن را گرفتند و براى مریضى که داشتند بردند و در آب شستند و آبش را، مریض آشامید و سلامتى خود را باز یافت ، سپس انگشتر فیروزه را برایت برگرداندند و با این که انگشتر در دست راست تو بود، در دست چپ تو قرار دادند.

و وقتى از خواب بیدار شدى ، تعجّب کردى که چگونه انگشتر از دست راست به دست چپ منتقل شده است .
پس از آن ، کنار بالین خود سنگ یاقوتى را یافتى که جنّیان آورده بودند، آن را برداشتى و اکنون به همراه دارى ، آن یاقوت را بردار و به بازار عرضه کن ، به هشتاد دینار خواهند خرید.
خادم گوید: آن هدیه جنّیان را به بازار بردم و به همان مبلغى که حضرت فرموده بود، فروختم .

فضیلت انگشتر و نوع نگین

بدیهی است آنچه از زبان پیامبران و امامان علیهم ‏السلام در باره فضیلت انگشتر و نوع نگین و نوشته آن نقل شده، بدون عنایت به این اصول، قانع کننده نیست و چه بسا شبهاتی را بر اذهان مستولی می‏سازد:

۱ ـ پیغمبر اسلام و اهل ‏بیت علیهم‏ السلام انگشتر را به قصد زینت و تفاخر و تجمّل به دست نمی‏کردند.

۲ ـ آن بزرگان انگشتر به دست کردن و دقت در نقش نگین آن را از سنتهای مهم و نشانه اهل ایمان می‏دانستند.

۳ ـ با بررسی و تطبیق تاریخ سیاسی زمان پیغمبر و ائمه علیهم‏ السلام و ملاحظه کلمات حک شده بر نگین انگشتر آنان، رابطه تنگاتنگ این دو را درمی‏یابیم. بدین بیان که پیغمبر بزرگ اسلام و ائمه‏ هدی علیهم ‏السلام در انتخاب نقش نگین خود شرایط و اوضاع و احوال حاکم برجامعه و مسلمانان رامورد توجه قرار می‏دادند. به عبارت دیگر، این رفتار آنان نوعی واکنش و پاسخ مناسب به شرایط اجتماعی و سیاسی جامعه بود. این پاسخ گاه به شکل تأیید و تشکر آشکار می‏شد و زمانی در قالب اعتراض.

۴ ـ نقش نگین ائمه علیهم ‏السلام گاه به سبب دگرگونیهای جامعه تغییر پیدا می‏کرد. حضرت ابی ‏عبدالله علیه‏ السلام عبارت «انّ الله بالغ امره» و حضرت سجاد علیه‏ السلام جمله «خَزِیَ و شَقِیَ قاتل الحسین» را بر نگین خود نقش کرده بودند. برخی از امامان علیهم ‏السلام به سبب تغییر اوضاع سیاسی یا اجتماعی، نقش نگین خود را تعویض می‏کردند. چنانکه علی‏ بن ابی‏طالب علیه‏ السلام در دوران غصب خلافت و پس از آن نگینهایی با نوشته ‏های متفاوت داشت.

۵ـ امامان علیهم ‏السلام که به نوشته نگین خود عنایت داشتند، در معاشرت یا پاسخ به پرسشهای اصحاب، نوشته نگین خود را مطرح می‏کردند و دوست داشتند اصحاب نیز چنین باشند، حتی آنان در گفتارهای خویش نقش نگین پدران خود را به اطلاع شیعیان می‏رساندند؛ چنانکه برخی از ائمه علیهم ‏السلام درایام خاصی مثل جمعه و اعیاد دیگر، انگشتر پدرشان را به دست می‏کردند. حضرت سجاد علیه ‏السلام به خاتم پدرش تختم می‏فرمود. امام محمدباقر علیه‏ السلام نیز به خاتم جدش امام حسین علیه ‏السلام تختُم می‏کرد.

شیخ عباس قمی روایت می‏کند که حسین بن علی علیه‏السلام به فرزندش علی بن حسین علیه‏ السلام وصیت کرده، انگشترش را در دست او قرار داد و امر امامت را به او واگذاشت. آنگاه همین انگشتر به محمدبن علی و سپس به جعفر بن محمد علیهم‏ السلام رسید.

نقش خاتم خاتم الانبیاء صلی‏ الله ‏علیه ‏و‏آله

رسول گرامی اسلام پس از سالها تلاش و بردباری فراوان توانست ندای توحید را در شبه جزیره عربستان همگانی سازد. رسالت آن حضرت، رسالتی جهانی بود و سلاطین و شاهان عصر خود را به یکتا پرستی فرا خواند. آن بزرگوار فرمان داد، برای رسمی کردن نامه‏ هایش، مهری بسازند و بر روی آن نام وی را حک کنند. این مهر که چون انگشتری می‏نمود، از جنس نقره(۵) بود و پیوسته در دست راست آن حضرت جای داشت.(۶)

نقش نگین

وقتی آن حضرت هنوز قدرت چندانی نداشت، در قراردادها و عهدنامه ‏ها محمدبن عبدالله، خوانده می‏شد و اجازه نمی‏دادند در پایان قراردادها جمله محمدرسول الله نوشته شود. زمانی که شوکت و عزّت اسلام آشکار شد، او امپراتوران زمان خود را به یکتاپرستی فرا خواند، نامه‏ ها و پیامهای خود را با انگشتری که بر آن «محمد رسول الله» حک شده بود، مهر می‏فرمود.

کلمه طیبه «محمد رسول الله» در سه ردیف عمودی با ترتیب خاصی بر مهر کنده شده بود. در سطر اول بالا کلمه الله، در سطر دوم کلمه رسول و در پایین محمد صلی ‏الله‏ علیه ‏و‏آله .(۷)

حضرت صادق علیه‏السلام فرمود: نقش انگشتر رسول اکرم صلی‏ الله علیه ‏و‏آله «محمد رسول الله» بود.(۸) او همچنین از پدر بزرگوارش نقل می‏کند که : انگشتر رسول خدا از جنس نقره بود و «محمد رسول الله» بر آن نقش بسته بود.(۹)

ناصر خسرو قبادیانی، شاعر پرآوازه پارسی زبان، نیز در شعر خود مضمون این حدیث را به نظم کشیده است.

محمد رسول خدای است زین ما همین بود نقش نگین محمد(۱۰) پیامبر اسلام در مکاتباتش خود را رسول الله خوانده است. این نقش نگین به جنبه آسمانی بودن پیامهای حضرت اشاره دارد.

بر یکی از نگینهای آن حضرت عبارت «صدق الله محمد رسول الله» حک گردیده بود. گرچه برخی از مورخان معتقدند، جمله «صدق الله» پس از حلت پیامبر صلی‏ الله‏ علیه‏ و‏آله اضافه گردید.

در بعضی از روایات آمده است که بر یکی از انگشتری‏های پیامبر اسلام صلی‏ الله‏ علیه ‏و‏ آله سه جمله «لااله الا الله محمد رسول الله و علی ولی‏ الله» حک گردیده بود. بنا به صحت روایت فوق، این نوشته بشارتی بر مؤمنان و پیامی به مشرکان است که این شریعت با وفات آن حضرت پایان نمی‏پذیرد و این شجره طیبه همچنان پر ثمر و پر نور به راه خود ادامه می‏دهد.

امام صادق علیه‏ السلام می‏فرماید: رسول خدا صلی ‏الله ‏علیه‏ و‏آله دو انگشتر داشت. بر یکی نوشته شده بود: «لا اله الا الله» و بر دیگری «صدق الله».(۱۱)

حضرت رضا علیه‏السلام در حدیثی جامع در پاسخ به پرسش یکی از اصحاب خویش به بیان نقشهای نگین راهبران معصوم علیهم ‏السلام از حضرت آدم علیه‏ السلام تا حضرت خاتم صلی‏ الله‏ علیه‏ و‏ آله و از حضرت خاتم صلی‏ الله‏ علیه‏ و‏آله تا پدر بزرگوارشان حضرت موسی‏بن جعفر علیه‏ السلام پرداخته است. آن بزرگوار در بخشی از این حدیث فرموده است: «وکان نقش خاتم محمد صلی‏ الله‏ علیه‏ و‏ آله لا اله الا الله محمد رسول الله»(۱۲)

۱ ـ دایرة المعارف تشیع، احمد صدر حاج سید جوادی و دیگران، ج ۲، ص ۵۸۳٫

10 ـ لغت نامه دهخدا، ج ۲۳، ص ۲۰۰۹۶٫

۱۲ ـ همان، ص ۴۱۰٫

۱۱ ـ وسایل الشیعه، ج ۳، ص ۴۱۱٫

۲ ـ بحارالانوار، ج ۹۸، ص ۱۰۶٫ مراد از ۵۱ رکعت نماز ۱۷ رکعت نماز فریضه و ۳۴ رکعت نافله است.

۳ ـ عن ابی‏عبدالله(ع) : من السنّه لبس الخاتم. پوشیدن انگشتر، سنت است. (وسایل الشیعه، ج ۳، ص ۳۱۳٫)

۴ ـ دایرة المعارف تشیع، ج ۲، ص ۵۸۳٫

۵ ـ بحارالانوار، ج ۱۶، ص ۹۵٫

۶ ـ وسائل الشیعه، ج ۱، ص ۲۳۳؛ حلیة الابرار، سیدهاشم بحرانی، ج ۱، ص ۲۰۷٫

۷ ـ دایرة المعارف تشیع، ج ۲، ص ۵۸۳٫

۸ ـ وسایل الشیعه، ج ۳، ص ۴۰۹٫

۹ ـ بحارالانوار، ج ۱۶، ص ۹۵٫

انگشتر عقیق بهتر است یا دُرّ نجف؟/ چه چیزی روی انگشتر حک کنیم بهتر است؟

انگشتر عقیق بهتر است یا دُرّ نجف؟/ چه چیزی روی انگشتر حک کنیم بهتر است؟

اهمیّت عقیق و فیروزه

فضیلت انگشتر و نوع نگین

نقش خاتم خاتم الانبیاء صلی‏ الله ‏علیه ‏و‏آله

نقش نگین

مطالب مشابه :

صنایع دستی

شيوه هاي سنتي عيار سنجي طلا و نقره

علی ولی الله یا ابابکر الصدیق روی انگشتر پیامبر ؟

ارزش مادی انگشتر حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام

مینا کاری اصفهان

حرف اول

علی انگشتر خود را به سائل داد، امّا من

بازار صنایع دستی اصفهان را بشناسید + عکس

انگشتر عقیق بهتر است یا دُرّ نجف؟/ چه چیزی روی انگشتر حک کنیم بهتر است؟