لحيم كاری

متصل كردن دو سيم ، يا يك سيم و سطح مسي مدار چاپي توسط آلياژ قلع –سرب مذاب. براي لحيم كاري به وسايلي نياز داريم كه آنها را در زير توضيح ميدهيم.

وسايل لحيم كاري

سيم لحيم:

ماده اي كه دو قطعه را به يكديگر متصل ميكند، لحيم (solder) نام دارد.لحيم آلياژي از دو فلز قلع و سرب است كه با نسبت وزني خاص با يكديگر تركيب شده اند . لحيم داراي انواع مختلفي است كه براي كارهاي متفاوت به كار برده ميشوند . بهترين لحيم براي كارهاي الكترونيكي لحيم SN63PVB37 است كه 63% قلع و 37% سرب دارد .

همانطور كه مي دانيد ، فلزات در مجاورت هوا اكسيد مي شوند كه اين اكسيد به صورت يك لايه عايق روي قطعات را ميپوشاند. اين لايه اكسيد مي تواند باعثن خرابي عمل لحيم كاري شود ،به همين دليل از ماده اي موسوم به روغن لحيم (flux) براي ازبين بردن اكسيد فلز و كامل كردن لحيم كاري استفاده مي شود. اما در كارهاي الكترونيكي معمولاً روغن لحيم كاري بصورت مستقيم بكار نميرود ؛ لحيمهايي كه در كارهاي الكترونيكي بكار برده ميشود، بصورت لوله هاي توخالي ساخته ميشوند كه داخل آنها با روغن لحيم كاري پُر شده است.

براي چسباندن دو قطعه بايستي لحيم ذوب شده را در محل مورد نظر قرار دهيم . ذوب كردن لحيم توسط وسيله اي به نام هويه (soldering iron) انجام ميشود. ساده ترين هويه عبارتست از يك دسته و يك نوك مخروطي تيز كه توسط جريان برق(المنت) داغ ميشود.هويه هاي پيشرفته تر داراي دستگاه تنظيم حرارت ،پايه فنري براي نگهداري هويه ، و محل اسفنج خيس براي پاك كردن نوك هويه هستند.

وسيله ديگري كه جزء ابزارهاي الزامي لحيم كاري نيست ولي ميتواند كمك زيادي به عمليات لحيم كاري كند ، وسيله ايست بنام دست سوم (third hand) .اين وسيله با نگه داشتن قطعات و بورد مدار چاپي ،دستهاي شما را براي گرفتن هويه و لحيم (و بالا بردن دقت و ظرافت كار) آزاد ميكند.

################################################

رعايت نكات ايمني در لحيم كاري

از آنجائيكه در لحيم كاري بافلز مذاب و هويه داغ (كه دماي آن گاهي بهC ْ300 نيز ميرسد) سرو كار داريم ، رعايت نكات ايمني الزامي است . در زير چند نكته ايمني در لحيم كاري را تذكر ميدهيم :

1 هرگز هويه داغ را روي ميز قرار ندهيد؛ براي اين كار از پايه فنري استفاده كنيد.

2 مراقب باشيد هويه داغ با سيمهاي برق تماس پيدا نكند.

3 در مكانهاي مرطوب لحيم كاري نكنيد.

4 هنگام لحيم كاري از عينك محافظ استفاده كنيد.

5 بخار لحيم (كه درآن سرب وجود دارد) سمي است . هرگز بخار لحيم را تنفس نكنيد.

براي اجتناب از تنفس بخار لحيم ، وجود يك سيستم تهويه مناسب الزامي است . دراين قسمت نحوه ساخت يك دستگاه تهويه ساده و ارزان قيمت براي دور كردن بخارلحيم را تشريح ميكنيم .

##################################################

دستگاه تهويه لحيم كاري

براي ساخت يك دستگاه تهويه ارزان قيمت و سايل زير را تهيه كنيد:

1 فن 12 ولت كامپيوتر – يك عدد

2 منبع تغذيه 12 ولت DC-220ولت AC-يك عدد

3 لوله خرطومي پلاستيكي به قطر 12 سانتيمتر (مخصوص هود آشپزخانه ) – به اندازه لازم

4 چسب برق

براي مونتاژ اين دستگاه

1 سيمهاي ورودي فن را به سيمهاي خروجي منبع تغذيه متصل كرده ، و به كمك چسب برق محل اتصال را عايقكاري كنيد . دقت سيمها را با پلاريته صحيح (مثبت به مثبت – منفي به منفي ) به يكديگر متصل كنيد.

2 فن را ازسمتي در دهانه لوله خرطومي قرار دهيد كه هوا را به داخل لوله بكشد . اطراف محل اتصال فن و لوله را با چسب برق بطور كامل بپوشانيد.

3 فن را درنزديكي محل لحيم كاري مستقر كنيد،و سر ديگر لوله خرطومي را بيرون پنجره بگذاريد. منبع تغذيه برا به پريز برق بزنيد.

اكنون ميتوانيد بدون نگراني از بخارهاي سمي لحيم كاري كنيد!

########################################

لحيم كردن سيم به سيم

براي لحيم كردن دو سيم به يكديگر (بايك سيم به پايه قطعه الكترونيكي ) ، ابتدا سر هر دو سيم را به اندازه كافي لخت كنيد . سپس به كمك دَم باريك در انتهاي سيمها يك حلقه كوچك ايجاد كنيد.

حلقه هاي كوچك ايجاد شده را در يكديگر قلاب كنيد . به كمك دَم باريك (با دست سوم ) نزديكي محل اتصال را محكم بگيريد (بهتر است محل دَم باريك بين نقطه اتصال و قطعه الكترونيكي باشد، تا مانع از رسيدن حرارت به قطعه شود ) . نوك هويه را (كه قبل از داغ شده ) روي محل اتصال بگذاريد ؛كمي صبر كنيد تا اتصال داغ شود .سپس ،لحيم را روي نقطه اتصال قراردهيد تا كمي از لحيم ذوب شده و محل اتصال را بپوشاند . هويه و لحيم را همزمان از نقطه اتصال دور كنيد؛ چند لحظه صبر كنيد تا قطره لحيم جامد شود.

يك لحيم خوب بايد صاف و براق بوده و در تمام محل اتصال بخوبي پخش شده باشد. اگر محل اتصال داغ نشده باشد، يا اگر محل اتصال چرب و خاك آلوده باشد،و يا نوع لحيم براي كار مورد نظر مناسب نباشد لحيم كاري بخوبي انجام نخواهد شد.

لحيم كردن سيم به بورد مدار چاپي

براي لحيم كردن يك سيم يا پايه قطعه الكترونيكي به سطح مسي بورد مدار چاپي ،ابتدا

سيم يا پايه قطعه را از سوراخ مدار چاپي عبور دهيد (قطعه بايد در سمت بدون مس مدار چاپي قرار گيرد). سر سيم را كمي به بيرون خم كنيد تا روي بورد محكم شود. نوك هويه را (كه از قبل داغ شده ) روي محل اتصال (محل برخورد سيم و بورد ) بگذاريد ؛ كمي صبر كنيد تا اين محل داغ شود . سپس ، لحيم را روي نقطه اتصال قرار دهيد تا كمي از لحيم ذوب شده و محل اتصال را بپوشاند . هويه و لحيم را همزمان از نقطه اتصال دور كنيد؛ چند لحظه صبر كنيد تا قطره لحيم جامد شود. به كمك سيم چين ،سيمهاي اضافي را از روي بورد مدار چاپي قطع كنيد. اكنون قطعه به بخوبي روي بورد مدار چاپي مستقر شده است.

لحيم كاری

مطالب مشابه :

« لحيم كاري »

آموزش لحيم كاري

ست رومیزی هویه کاری

کار با فلز

آموزش لحیم کاری

لحيم كاری