آیین نامه ارزشیابی پیشرفت تحصیلی و تربیتی دوره ابتدایی

مقدمه:

در اجرای مصوبه هفتصدوشصت و نهمین جلسه شورای عالی آموزش و پرورش مورخ 18/4/1387آیین نامه ارزشیابی پیشرفت تحصیلی وتربیتی دوره ابتدایی به شرح زیرمی باشد:

ماده 1- اهداف:

ارزشیابی تحصیلی -تربیتی در دوره ابتدایی با توجه به اهداف دوره و اصول حاکم بر ارزشیابی پیشرفت تحصیلی (مصوب جلسه شورای عالی آموزش و پرورش مورخ 21/7/1383) از طریق جمع آوری ،طبقه بندی، تحلیل و تفسیر اطلاعات برای تشریح وضعیت تلاش،پیشرفت و عملکرد تحصیلی دانش آموزان در کلاس ، مدرسه و خارج از آن (نظام مکمل و فوق برنامه) با اهداف زیر انجام می گیرد:

1-2- اصلاح،بهبود و ارتقاء فرایند یاددهی- یادگیری در کلاس ، مدرسه، مراکز مکمل مدرسه و خارج از آن به ویژه از طریق افزایش تعامل موثر و سازنده بین معلم و دانش آموز.

2-2- شناسایی و پرورش استعدادها، توانایی ها و علایق دانش آموزان با تکبه بر استعدادهای برتر هر یک از آنان

3-2- توجه و کمک به رشد متعادل و همه جانبه شخصیت دانش آموزان.

4-2- آگاه ساختن دانش آموز و اولیاء وی از فرایند پیشرفت تحصیلی -تربیتی و جلب مشارکت آنان در بهبود در عملکرد دانش آموز

5-2- ایجاد زمینه ی مناسب به منظور تقویت انگیزه یادگیری و پرورش استعدادهای برتر دانش آموزان از جمله خلاقیت و نوآوری و ایجاد مهارت خود ارزیابی در دانش آموزان

6-2- تصمیم گیری در مورد ارتقادانش آموزان به پایه بالاتر با حصول اطمینان از میزان تحقق اهداف آموزشی - تربیتی در جارجوب مقررات مربوط.

7-2- تولید اطلاعات برای ارزیابی ، اصلاح و تقویت برنامه ها و روش های آموزشی - تربیتی.

ماده 2

ارزشیابی پیشرفت تحصیلی - تربیتی در دوره ابتدایی به صورت تکوینی در طول سال تحصیلی بر اساس اهداف برنامه ی درسی هر پایه انجام می پذیرد. در این ارزشیابی معلم و مربی با استفاده از ابزارهای مختلف از جمله آزمون های عملکردی ، کار پوشه، مشاهدات، درس پژوهی و پروژه ، اطلاعات لازم را در زمینه فعالیت های داخل و خارج از کلاس و مدرسه و مراکز مکمل مدرسه از دانش آموزان اعم از فردی یا گروهی جمع آوری می کند تا بازخورد به موقع و مناسب را به ایشان ارائه نماید.

ماده 3

گزارش نتایج ارزشیابی پیشرفت تحصیلی - تربیتی دانش آموزان در طول سال تحصیلی و در هر زمان قابل ارائه می باشد لیکن برای اطمینان بیشتر به صورت رسمی و مکتوب در نوبت های زیر ارائه می شود:

الف) نوبت اول در دی ماه (شامل نتایج ارزشیابی های پیشرفت تحصیلی - تربیتی مهرماه تا پایان دی ماه)

ب) نوبت دوم در خرداد ماه (شامل نتایج ارزشیابی های پیشرفت تحصیلی -تربیتی مهرماه تا خرداد ماه)

ج) ارائه گزارش پیشرفت تحصیلی و تربیتی دانش آموزانی که در درس یا دروسی در خرداد ماه نیاز به آموزش و تلاش بیشتر دارند(لغایت 15 شهریور)

تبصره- علاوه بر موارد فوق ، مدیر مدرسه و معلم در طول هر نوبت ، حداقل دو بار دیگر اولیاء دانش آموز را از روند پیشرفت تحصیلی - تربیتی وی به نحو مقتضی مطلع می نمایند.

ماده 4

وضعیت آموزشی و تربیتی دانش آموز در هر درس بر اساس ارزشیابی های به عمل آمده در طول هر نوبت با توجه به اهداف آن درس در حیطه های شناختی ، عاطفی و مهارتی طبق مقیاس زیر مشخص و گزارش می شود.

نوبت اول	نوبت دوم	نوبت شهریور
خیلی خوب	خیلی خوب	خیلی خوب
خوب	خوب	خوب
قابل قبول	قابل قبول	قابل قبول
نیاز به آموزش وتلاش بیشتر	نیاز به آموزش وتلاش بیشتر	نیاز به آموزش وتلاش مجدد

ماده 5

دانش آموزی در خرداد ماه شرایط ارتقا به پایه بالاتر را دارد که در نوبت دوم در کلیه دروس حداقل سطح قابل قبول را کسب کرده باشد.

تبصره: سطح قابل قبول، حصول اطمینان معلم یا مربی از دستیابی دانش آموز به اهداف اساسی دروس می باشد.

ماده 6

دانش آموزی که در خرداد ماه شرایط ارتقا به پایه ی بالاتر را کسب نکند ، تا 15 شهریور فرصت دارد با شرکت در کلاس های جبرانی و یا انجام فعالیت های پیشنهادی معلم یا مربی در قالب پروژه نسبت به جبران ضعف خود اقدام نماید. معلم یا مربی با بررسی عملکرد دانش آموز در کلاس های جبرانی یا فعالیت های انجام شده توسط وی و یا انجام آزمون(آزمون های مناسب عملکردی) نتیجه رزشیابی وی را اعلام می نماید.

ماده 7

دانش آموزی در شهریور ماه شرایط ارتقا به پایه بالاتر را دارد که در کلیه دروس حداقل سطح قابل قبول را کسب کرده باشد.

تبصره 1- دانش آموزی که در پایان نوبت شهریور ماه حداکثر از دو درس به سطح قابل قبول نرسد ، می توان به پایه بالاتر ارتقا یابد.

تبصره 2- در مورد دانش آموزی که در بیش از دو درس سطح قابل قبول کسب نکرده باشد، پرونده دانش آموز جهت تکلیف در اختیار شورای مدرسه قرار می گیرد. موضوع در شورای مدرسه با حضور والدین و معلم مربوطه مطرح و در صورت موافقت اکثریت اعضا، دانش آموز به پایه بالاتر ارتقا می یابد. معلم می بایست مدارک و مستندات لازم برای اتخاذ تصمیم در مورد ارتقای دانش آموز را به شورای مدرسه ارائه دهد.

تبصره 3- ارتقای دانش آموز با استفاده از مفاد تبصره 2 ماده 7 در طول دوره ابتدایی حداکثر 2 بار و به صورت غیر متوالی مجاز است.

ماده 8

وضعیت آموزشی - تربیتی دانش آموزی که در حین سال تحصیلی با رعایت مقررات از مدرسه ای به مدرسه ای دیگر منتقل می شود، توسط معلم یا مربی مدرسه مقصد با استفاده از مستندات و ارزشیابی های معلم یا مربی مبدأ( گزارش نوبت اول، توصیه ها و ...) تعیین می شود.

ماده 9

ارائه گزارش ارزشیابی آموزشی - تربیتی دانش آموزان ، در نوبت های اول، دوم و شهریور ماه باید به وسیله ی معلم یا مربی در نمون برگ مربوط بدون قلم خوردگی ، ثبت و امضاء شده ، حداکثر تا 5 روز پس از پایان دوره ارزشیابی هر نوبت به دفتر مدرسه ارائه شود.

تبصره- چنانچه معلم یا مربی مربوطه ، در پایان هر نوبت (به هر دلیل) نتایج ارزشیابی دانش آموزان را ارائه ندهد، مدیر مدرسه ضمن گزارش به مدیریت آموزش وپرورش اداره متبوع باید به تشخیص خود مدارک و اطلاعات مربوط به ارزشیابی دانش آموزان را برای اعلام نتیجه نهایی در اختیار یکی از معلمان یا مربیان واجد شرایط قرار دهد.

ماده 10

مدیر مدرسه موظف است با همکاری معلمان و مربیان حداکثر تا 10 روز پس از هر نوبت ارزشیابی ، گزارش نتایج آن را به صورت کتبی به اطلاع ولی دانش آموز برساند.

تبصره: نمون برگ گزارش پیشرفت تحصیلی- تربیتی دانش آموزان با نیازهای ویژه ، توسط سازمان آموزش وپرورش استثنایی کشور تهیه و پس از تأئید معاون آموزش ونوآوری به استان ها ابلاغ خواهد شد.

ماده 11

مهلت اعتراض به گزارش ارزشیابی ، حداکثر یک هفته پس از اعلام گزارش خواهد بود. مدیر مدرسه اعتراض دانش آموز یا ولی وی را در اختیار معلم یا مربی مربوطه قرار می دهد و ایشان با بررسی مجدد و با نظارت مدیر مدرسه و در صورت نیاز طرح در شورای مدرسه ، نتیجه نهایی را حداکثر ظرف مدت 3 روز اعلام می نماید.

ماده 12

نتایج ارزشیابی حداکثر یک ماه پس از خاتمه هر نوبت در دفتر ثبت ارزشیابی پیشرفت تحصیلی - تربیتی ثبت و پس از پایان سال تحصیلی ، توسط مدیر مدرسه امضا و مهر و توسط اداره آموزش وپرورش مسدود می شود.

ماده 13

ارزشیابی دانش آموزانی که دارای نقص عضو و یا مشکلات ویژه یادگیری هستند، متناسب با ویژگی های ایشان انجام می پذیرد.

ماده 14

ارزشیابی از تعلیمات دینی دانش آموزان سایر مذاهب اسلامی و اقلیت های دینی مصرّح در قانون اساسی ، برابر شیوه نامه های وزارت آموزش وپرورش و از تعلیمات دینی خاص آنها صورت می پذیرد و نتیجه آن مطابق ماده 4 گزارش می شود.

تبصره: در صورت تمایل این دانش آموز و ولی او، منعی برای شرکت وی در کلاس درس تعلیم و تربیت اسلامی (هدیه های آسمان) و ارزشیابی آن وجود ندارد.

ماده 15

وضعیت تربیتی دانش آموز با توجه به حیطه های شناختی ، عاطفی و مهارتی و بر اساس مواردی از جمله (رعایت آموزه های اخلاقی - احترام به ارزش های مذهبی - رعایت قوانین ، مقررات و ضوابط - مشارکت در کار گروهی- مسئولیت پذیری در فعالیت های جمعی- رعایت بهداشت فردی و اجتماعی- اشتیاق به صداقت و امانت داری- توجه به مطالعه و کتابخوانی) با نظر معلم و مربی و تأئید مدیریت مدرسه (مدیر یا معاون) برابر ماده 4 گزارش می شود.

ماده 16

پایه تحصیلی دانش آموزی که به عللی مانند عدم دسترسی به مدرسه ، بیماری و یا اقامت در خارج از کشور نتوانسته به موقع وارد مدرسه شود و یا وقفه ای در ادامه ی تحصیل او ایجاد شده یا مدارک تحصیلی وی در اثر حوادثی از قبیل سیل ، زلزله و آتش سوزی از بین رفته است، همچنین دانش آموزی که مدارک قابل قبولی برای ارزشیابی ندارد، با رعایت حداقل سن متعارف ثبت نام و بررسی های انجام شده از سوی شورای معلمان ، توسط شورای مدرسه تعیین می شود و در ستون ملاحظات دفتر آمار به رأی شورای مدرسه استناد می شود.(سن متعارف در دوره ابتدایی برای پایه های اول تا پنجم به ترتیب 6 و 7 و8 و 9 و10 سال تمام می باشد).

ماده 17

با توجه به اینکه در ارزشیابی جدید حضور فعال و مستمر دانش آموز ضروری است ، گزارش پیشرفت تحصیلی برای دانش آموزانی ارائه می شود که حداقل 80 درصد روزهای آموزشی را در مدرسه حضور داشته باشند. در صورتی که دانش آموزی با عذر موجه، کمتر از این میزان در مدرسه حضور داشته باشد،آن سال برای وی وقفه تحصیلی و در صورت غیر موجه بودن غیبت ، برای وی ترک تحصیل محسوب می شود.

تبصره 1- تشخیص موجه و غیر موجه بودن غیبت به عهده ی شورای مدرسه می باشد.

تبصره 2- در مورد دانش آموزانی که یک یا چند سال وقفه تحصیلی داشته باشند، یک سال به سقف سنی مجاز تحصیل آنها اضافه می شود.

ماده 18

قبول شدگان ساعی و برجسته پایه های دوم و سوم ابتدایی با رعایت شرایط ذیل و تقاضای کتبی خود می توانند مطابق ماده 6 در ارزشیابی شهریور ماه پایه بالاتر شرکت نموده و در صورت کسب سطح پیشرفت « خیلی خوب» در کلیه دروس به صورت جهشی به آن پایه ارتقا یابند.

الف) از کلیه ی دروس آن پایه و پایه (های) قبل،سطح پیشرفت «خیلی خوب» را کسب نموده باشند.

ب) آموزش وپرورش استثنایی صلاحیت های هوشی و روانی دانش آموز را به این منظور تأئید نماید.

تبصره 1- دانش آموزان موضوع این ماده از ارزشیابی دروس تربیت بدنی و وضعیت تربیتی معاف می باشند.

تبصره 2- استفاده از این ماده صرفاً یک بار در طول دوره ابتدایی و برای یک پایه مجاز می باشد.

تبصره 3- گزارش پیشرفت تحصیلی دانش آموزانی که با استفاده از مفاد این ماده قبول می شوند در نوبت شهریور ماه ارائه شده و در دفتر امتحانات با ذکر استناد به مفاد این ماده ثبت و مهر و امضا می شود.

ماده 19

در دوره ابتدایی ، ارزشیابی از داوطلبان آزاد صرفاً در پایه پنجم ابتدایی و با داشتن شرط سنی حداقل 14 سال تمام انجام می شود. این ارزشیابی در کلیه مواد درسی صرفاً به صورت پایانی و از تمام محتوای کتب درسی به شرح جدول ذیل به عمل می آید و نتیجه ی آن مطابق ماده 4 گززارش می شود. برای درس تربیت بدنی و وضعیت تربیتی داوطلبان آزاد رتبه ای منظور نخواهد شد.

ردیف	نام درس	نوع امتحان
1	قرآن	شفاهی
2	هدیه های آسمان	کتبی
3	انشاء فارسی	کتبی
4	املاء فارسی	کتبی
5	قرائت فارسی (خواندن ،درک مطلب و دستور زبان فارسی)	شفاهی
6	مطالعات اجتماعی	کتبی
7	تاریخ و تعلیمات مدنی	کتبی
8	جغرافیا	کتبی
9	ریاضیات	کتبی
10	علوم تجربی	کتبی
11	هنر	کتبی

ماده20

مواد و تبصره هایی از این آئین نامه - که ناظر بر تحصیلات ضمن سال تحصیلی دانش آموزان است ،شامل داوطلبان آزاد نخواهد شد.

ماده 21

نمونه اسناد و مدارک تحصیلی دانش آموزان توسط معاونت آموزش و نوآوری تهیه و با تأئید وزیر آموزش وپرورش ابلاغ می شود.

ماده 22

نظارت بر حسن اجرای این آئین نامه و دستورالعمل های آن در داخل و خارج کشور به عهده وزارت آموزش وپرورش خواهد بود.

ماده 23

وزارت آموزش وپرورش موظف است گزارش ارزشیابی این آئین نامه را سه سال پس از اجرای آن به شورای عالی ارائه نماید.

ماده 24

این آئین نامه در جلسات کمیسیون اساسنامه ها و مقررات تحصیلی شورای عالی آموزش وپرورش بررسی و به تأئید رسید و با تصویب آن کلیه مصوبات قبلی مغایر ، برای مدارس مجری این طرح لغو می شود.

تعاریف ارزشیابی :

به فرایند نظامدار برای جمع آوری ، تحلیل و تفسیر اطلاعات به منظور تعیین میزان تحقق اهداف مورد نظر، بر اساس ملاک ها و معیارهای مشخص شده ، اطلاق می شود.

ارزشیابی پیشرفت تحصیلی:

فرایند منظم جمع آوری اطلاعات به منظور بررسی، داوری و قضاوت در مورد تلاش های یادگیری دانش آموزان و فعالیت های معلم در دستیابی به اهداف آموزشی و پرورشی بر اساس ملاک های معین است.

ارزشیابی توصیفی:

شیوه ای از ارزشیابی تحصیلی -تربیتی است که اطلاعات لازم ، معتبر و مستند برای شناخت دقیق و همه جانبه ی فراگیران در ابعاد مختلف یادگیری، با استفاده از ابزارها و روش های مناسب مانند کار پوشه، آزمون ها( با تأکید بر آزمون های عملکردی ) و مشاهدات در طول فرایند یاددهی- یادگیری به دست می اید، تا بر اساس آن بازخوردهای کیفی مورد نیاز برای کمک به یادگیری و یاددهی بهتر در فضای روانی و عاطفی مطلوب برای دانش آموز، معلم و اولیاء حاصل آید.

ارزشیابی تکوینی:

نوعی از ارزشیابی است که در طول فرایند یاددهی - یادگیری به طور پیوسته و مداوم برای شناسایی و تقویت قوت ها و شناسایی و رفع ضعف ها ، موانع و مشکلات یادگیری فراگیران صورت می گیرد.

ارزشیابی پایانی:

به منظور تشخیص تحقق اهداف آموزشی -تربیتی در پایان نوبت و یا سال تحصیلی از طریق جمع بندی و تحلیل نتایج ارزشیابی های تکوینی و سایر اطلاعات به دست آمده، صورت می پذیرد و نتایج آن به شکل توصیفی گزارش می شود.

آزمون:

ابزاری است برای اندازه گیری و سنجش آموخته های دانش آموزان در قالب سئوالات کتبی ، شفاهی و موقعیت های عملی.

آزمون مداد- کاغذی:

ابزاری است که به وسیله آن عملکرد، تلاش و فعالیت های دانش آموز در موقعیت های عملی و قابل مشاهده سنجیده می شود.

کار پوشه:

مجموعه ای هدفمند از نمونه ی فعالیت ها و کارهای مختلف دانش آموز است که به منظور مستند کردن فرایند تلاش و پیشرفت و موفقیت او در طول سال تحصیلی با مشارکت دانش آموز ، معلم و اولیاء جمع آوری ، طبقه بندی و مدیریت می شود.

ثبت مشاهدات:

روشی است برای ثبت و توصیف وقایع و رفتارهای قابل مشاهده دانش آموز، در حیطه های مختلف که اطلاعات مناسبی را برای شناخت دقیق تر دانش آموز در اختیار معلم و اولیاء قرار می دهد.

بازخورد:

فرایندی است که در ان معلم ، واکنش های خود را در قبال تلاش و عملکرد دانش آموز ، با هدف راهنمایی ،تشویق و کمک به وی و با استفاده از روش ها و ابزارهای مختلف(کلامی، غیر کلامی، مکتوب و ...) ارایه می دهد.

فرایند یادگیری:

فعالیت ها و اقداماتی است که دانش اموز با راهنمایی و هدایت معلم برای دستیابی به اهداف آموزشی-تربیتی پیش بینی شده، انجام می دهد.

گزارش پیشرفت تحصیلی - تربیتی:

جمع بندی اطلاعات و نتایج ارزشیابی های تکوینی که در طول فرایند یاددهی- یادگیری با ابزارهای مناسب صورت گرفته و ارائه تصویری کلی از آموخته ها - مهارت ها - توانایی ها و نگرش های دانش آموز به منظور تقویت نقاط قوت و رفع موانع یادگیری دانش آموز است.

اهداف برنامه درسی:

اهدافی است که توسط برنامه ریزان درسی برای دوره ،پایه و عناوین درسی ابتدایی، پیش بینی شده و به تصویب شورای عالی آموزش وپرورش می رسد.

وضعیت آموزشی- تربیتی:

شرایط، موقعیت و جایگاه دانش آموز است که در فرایند یادگیری با توجه به مستندات جمع آوری شده در خصوص یادگیری و رفتار او تعیین می شود.

فعالیت های مکمل:

فعالیت هایی است که معلم یا مربی به منظور غنای فرایند یاددهی- یادگیری ، علاوه بر آنچه که در کتاب های درسی پیش بینی می شود، در نظر می گیرد تا فرصت های یادگیری بهتری را برای دانش آموز فراهم کند.

درس پژوهی:

پژوهش هایی است که دانش آموز در ارتباط با موضوعات درسی با هدایت و راهنمایی معلم یا مربی انجام می دهد.

پروژه:

مجموعه فعالیت های هدفمندی است که معلم یا مربی برای تعمیق ، تثبیت و کاربست یادگیری دانش آموز به صورت فردی و گروهی تعیین می کند.

کلاس های جبرانی:

جلسات آموزشی اضافه برساعات درسی عادی دانش آموزان است که به منظور جبران ضعف های درسی آنها در چارچوب قوانین و مقررات شورای عالی ، توسط مدرسه پیش بینی می شود.

فوق برنامه:

فعالیت ها و برنامه هایی هستند که در برنامه درسی یا جدول ساعات مدرسه منظور نشده اند ولی زیر نظر مدرسه یا در مراکز مکمل مدرسه زیر نظر منطقه یا ناحیه و به انتخاب دانش آموزان انجام می گیرند.

مقیاس :

یک مفهوم قراردادی است که بر اساس آن میزان عملکرد دانش آموزان در دستیابی به اهداف سنجیده و تعیین می شود.

موفق و پایدار باشید

آیین نامه ارزشیابی پیشرفت تحصیلی و تربیتی دوره ابتدایی

مطالب مشابه :

روش های ارزشیابی

توصیف عملکرد دانش آموز در دفتر کلاسی

آیین نامه ارزشیابی پیشرفت تحصیلی و تربیتی دوره ابتدایی

چگونه کلاس درس خلاقی داشته باشیم ؟

وظایف معلم و دانش آموز در ارزشیابی توصیفی

اقدامات وعملکردآموزشی دبیرستان

30 پیشنهاد برای جذابیت کلاس درس و جلوگیری از خستگی معلم و دانش آموزان

: کلاس درس و معلمان؛

سخنی در مورد دفتر فرایندهای کلاس در ارزشیابی توصیفی