نوروز باستانی ایران زمین
امروز به مناسبت فرارسيدن سال ۱۳۹۰ خورشيدي مطلبي را با عنوان نوروز كه به فلسفه وجودي نوروز و مراسم باستاني آن ميپردازد برايتان روي اين وبلاگ قرار ميدهم كه اميدوارم مورد پسند خوانندگان محترم قرار بگيرد.
نوروز
نوروز، جشن ايرانيان از روزگاران كهن پر شكوه ترين جشن بهاری در جهان بوده است. نوروز بهارانهای است كه روايتهای تاريخ درباره پيدايش آن بسيار گوناگون است اما بايد پيشاپيش بدانيم كه نوروز يك عيد و جشن كهنسال و بسيار باستاني است كه از نياكان آريايي ايرانيان بدانها رسيده و مسلماً پيش از زردشت نيز اين جشن برگزار ميشده است و شايد بتوان گفت كه آيين نوروز از سدههاي سيزدهم و چهاردهم پيش از ميلاد و حتي اوايل هزاره دوم پيش از ميلاد مرسوم بوده است.
اما درباره داستانها و افسانههايي كه در منشاء ايجاد و نسبت دادن آن به جمشيد به پادشاه دورههاي اساطيري ، بايد در نظر گرفت كه بدون شك در ذهن و خاطره مردم ايران زمين برخي پيشامدهاي تاريخي مهم وجود داشته است كه بر اثر گذشت زمان رنگ باخته و به صورت افسانه در آمده بوده است.
علت بناي كاخها وايوانها و تالارهاي تخت جمشيد در صفه در دامنه كوه رحمت در نزديكي شهر شيراز در ذهن مردم ايران باز مانده بود . آنها ميدانستهاند كه ميان بنياد اين معبد عظيم يا شهر آيين با برگزاري آيين نوروز و مهرگان كه هر دو جنبه كاملاً ملي و ديني و نجومي داشته و نيز گرد آمدن درباريان و بزرگان ايران زمين و كشورهاي گوناگون در اين محل مقدس ارتباطي وجود داشته و نيز خاطرههايي از مراسم تحويل خورشيد به برج حمل و رصد و تابيدن نخستين پرتو خورشيد در بامداد نخستين روز تابستان بزرگ و فرارسيدن سال نو اجرا ميگرديده است به يادها باز مانده بوده است. بدينسان با برقراري ارتباط ميان ساختن و پديد آوردن تخت جمشيد براي اجراي برخي مراسم و انجام دادن برخي محاسبات نجومي و رصد و اندازگيري هاي مربوط به وضع خورشيد درنوروز و مهرگان و برگزاري جشنها و آيينهاي مخصوص به اين مناسبتها و مربوط ساختن آن با واژه تخت و تابيدن خورشيد بر آن و نوروز گرفتن آن روز، همه روشن ميسازد كه اين داستانها چگونه به وجود آمدهاند و از كجا ريشه گرفتهاند.
با در نظر گرفتن طول سال خورشيدي كه 365 شبانه روز و 6 ساعت 12 دقيقه است و با توجه به رعايت نكردن سال كبيسه در گذشته هاي دور ، يعني اينكه هر سال را 365 روز مي دانستند و اين 6 ساعت را توجه نميكردند ، با مرور گذشت سالها ، زمان شروع چرخش خورشيد از همان نقطه اوليه كمكم از اول بهار دور شد . بطوريكه بعد از گذشت 1000 سال به اندازه 6000 ساعت يا 250 شبانه روز تفاوت پيدا كرد . يعني بعد از گذشت 1461 سال شروع سال خورشيدي درست به همان دقيقه و همان روز اول بهار رسيد . و چون مردم اين موضوع را درك كردند به آن نوروز حقيقت گفتند و آن روز را جشن گرفتند و به عاليمان خبر دادند تا همه آگاه شوند.
اكنون هنگام آن رسيده است كه بدانيم يك چنين نوروزي با اين خصوصيات يعني سالي كه حلول خورشيد به نقطه اعتدال ربيعي و نخستين دقيقه برج حمل در سر ساعت 6 بامداد نخستين روز ماه فروردين يا برابر هخامنشي آن ( ادوكنيش ) انجام گرفت تنها در سال 487 پيش از ميلاد به افق تخت جمشيد ميتوانست اتفاق بيفتد. پس معلوم ميشود كه نوروز سال 487 پيش از ميلاد يكي از آن نوروزهاي حقيقي بوده كه كيومرث و جمشيد و گشتاسب آن را درك كرده بودند. تخت جمشيد نيز از سي سال پيش براي تدارك چنين جشني به دستور داريوش با محاسباتي كه دانشمندان آن زمان محاسبه كرده بودند ساخته شد و بدينسان پس از سالها و سده ها نوروز را در محل و موقع خود ثابت نگاه داشتند.
بر اساس بعضی روايات، شاهان هخامنشی در قصرهايشان مینشستند و هدايای با ارزشی را از نمايندگان استانهای مختلف دريافت میکردند. در صبح نوروز شاه لباس مزّين و زيبا میپوشيد و شخصی مشهور به خوشقدم (کسی که قدمش مبارک است) به حضور شاه رفته و بعد موبد موبدان همراه با يک فنجان طلايی و حلقه و سکه، يک شمشير و يک تيرکمان، جوهر و يک پَرِ بزرگ (قلم آن روز برای نوشتن) و گُل به حضور شاه رفته دعای مخصوص میخواند. سران بزرگ دولتی پُشت سر موبد وارد میشدند و هدايا را به شاه تقديم میکردند. شاه هدايای باارزش را به خزانه میفرستاد و بقيه را بين مردم تقسيم میکرد.
يادآوري اين نكات بد نيست كه بدانيد
در ايران باستان، تاجگذاری پادشاهان به عنوان شروع تقويم در نظر گرفته میشد و سالهای بعد با توجه به آن مبداء نامگذاری میشده مثلا میگفتند ماه دوم از سال هفتم سلطنت داريوش
سفره هفت سين
در آيين هاي باستاني ايران براي هر جشن و يا مراسم مذهبي خواني گسترده ميشد كه در آن علاوه بر آلات و اسباب نيايش مانند : آتشدان ، ماهروي و برسم ، فراوردهاي فصل و خوراكيهاي گوناگوني نيز بر سر خوان نهاده ميشد. زيرا خوردن خوراك مذهبي يكي از رسم هاي ديني بود.
عدد هفت از هفت امشاسپند در دين زرتشتی (اورمزد، وهمن، ارديبهشت، شهريور، سپندامذ، خورداد و اَمُرداد) گرفته شده. خانوادههاي ايراني هفت سين ميچينند كه حاوي مجموعهاي از نمادهاي استقبال از بهار است. هفت سين حداقل بايد حاوي هفت عنوان باشد كه با حرف سين شروع مي شوند:
سبزه: تولد دوباره ، حيات نو و سبز بودن
سمنو: ثروت و فراواني و وفور
سنجد: عشق
سیر: دارو و درمان و بعنوان ماده اي گندزاد مي باشد
سیب: زیبایی و سلامت
سماق: رنگ طلوع آفتاب
سرکه قرمز : سن و صبر و عقل
سنبل: آمدن بهار و نشان دهنده زيبائي
سکه زرد : ثروت
- همچنين برسرسفره هفتسين شمعهايي روشن دربرابر آينه قرار ميدهند كه نشاندهنده آيندهاي روشن است .
- تخم مرغ رنگ شده نيز نشانه باروري است .
- آينه نيز نمادي از خلقت است .
- ماهي قرمز نشانه زندگي است
- از ديگر چيزهايی که بر سر سفرهی ايرانيان بوده نان به نماد فراوانی، شير تازه به نشان غذای نوزادی که تازه متولد شده و شمعدان که شمعها را به احترام آتش روشن میکردند میتوان نام برد.
درشب عيد، در بيشتر خانههاي ايرانيان ، غذاي مخصوص عيد يعني سبزي پلو با ماهي تهيه مي شود.
مطالب مشابه :
واحدکار
پاشيد بريد تماشا – آخ حاجي فيروز اومد (تنه) – درست كردن ماهي با تا زدن كاغذ-
نوروز آريايي
مي داند درست به نظر مي قرباني كردن ونو كردن هاي حاجي فيروز ،راه
نوروز كهن آيين ايرانيان- بخش واپسين
مي داند درست به نظر مي رسد كردن ونو كردن هاي رمزي حاجي فيروز ،راه
نوروز، زمان مقدس
بشوند و درست به هنگام را با صورت حاجي فيروز در ايران كردن و نظام
پول بهتر است یا روحیه؟؟؟
و من همينطور ادامه دادم تا فكم درد گرفت و شب ديگه توان تريف كردن حاجي فيروز و درست خوندی
آئين هاي چهارشنبه سوري يا شب چهار شنبه آخر سال در 2 قسم است :
مشهورترين پيك نوروزي حاجي فيروز است كه دود كردن درست مي كنند و در
نوروز باستانی ایران زمین
يعني بعد از گذشت 1461 سال شروع سال خورشيدي درست به حاجي فيروز مردي است صحبت كردن
برچسب :
درست كردن حاجي فيروز