معرفی رشته بیوتکنولوژی

رشته بیوتکنولوژی یک رشته کاربردی و میانرشته ای مهندسی علوم است که قلمرو آن حداقل ۳۳ حوزه تخصصی علوم را در برمیگیرد. این رشته در کشور ما از سال ۱۳۷۸ در دانشکده علوم دانشگاه تهران درمقطع دکترای پیوسته ارائه می شود.
این رشته از سه مرحله کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری تشکیل شده است کهدانشجویان در مرحله کارشناسی پس از گذراندن موفقیت آمیز۱۳۲ واحد دروس مشترکمعرفتی- نظری، علوم پایه، پزشکی، مهندسی و مبانی بیوتکنولوژی به اضافهآموختن زبان انگلیسی در حد ۵۵۰ نمره تافل و آشنایی کامل با یک زبان برنامهنویسی کامپیوتر در صورتی که معدل آنها در هر نیمسال تحصیلی ۱۵ باشد، میتوانند وارد مرحله دوم یعنی مقطع کارشناسی ارشد شوند که در این مقطع یکی از۶گرایش بیوتکنولوژی میکروبی، بیوتکنولوژی پزشکی، بیوتکنولوژی محیطی ودریایی، بیوتکنولوژی مولکولی، فرآورش زیستی و بیوتکنولوژی کشاورزی (گیاهی) را انتخاب کرده و بعد از گذراندن ۴۸ واحد در یکی از گرایشهای تخصصی، وانجام معادل ۶ واحد پژوهشهای انفرادی و ارائه ۲ واحد سمینار از مقطعکارشناسی ارشد فارغ التحصیل می شوند. در این مرحله در صورتی که میانگیننمرات دروس مقطع کارشناسی ارشد آنها حداقل ۱۶ باشد، می توانند در امتحانجامع شرکت کنند و در صورت موفقیت در این امتحان، وارد مرحله دکترای تخصصی(D.Ph ) خواهند شد و رسما برای ثبت پایان نامه دکتری اقدام کنند.
به عبارت دیگر دانشجویان این رشته نیز برای ورود به مقطع کارشناسی ارشد ودکتری باید شرایط لازم را داشته باشند، یعنی باید میانگین معادل بالاییداشته و در آزمون جامع موفق شوند اما در یک آزمون رقابتی شرکت نمی کنند.

توانایی های لازم:
رشته بیوتکنولوژی از بین داوطلبان گروه آزمایشی ریاضی فیزیک و علوم تجربیدانشجو می پذیرد چرا که بعضی از گرایشهای این رشته به علوم پزشکی و بعضیدیگر از گرایشها به رشته های مهندسی مربوط می شود.
گفتنی است که دوره دکترای مستقیم بیوتکنولوژی، دوره آموزشی خاصی است کهمناسب با توانایی های دانشجویان سرآمد به صورت پیوسته و فشرده تنظیم شدهاست و با پذیرش دانشجویانی که از نظر بهره هوشی، قدرت درک و استدلال، تواننوآوری و خلاقیت، خودآموزی و استفاده مناسب از وقت، علاقه و انگیزه شدید بهیادگیری و توانایی های ذهنی و روانی سرآمد همگنان خود هستند، آنان را برایاخذ درجه دکتری در این رشته آماده می کنند.
از همین رو نیمی از ظرفیت پذیرش این رشته به داوطلبانی اختصاص دارد که درمرحله ما قبل نهایی المپیادهای دانش آموزی ریاضی، فیزیک، شیمی، کامپیوتر وزیست شناسی پذیرفته شده باشند و نیمی دیگر نیز به داوطلبانی که از طریقآزمون سراسری وارد شده و نمره کل آزمون سراسری آنها از ۱۰۰۰۰ کمتر نباشد. برای مثال در اولین سال ارائه این رشته، آخرین رتبه قبولی ۱۷۳ و در سالدوم، آخرین رتبه قبولی ۱۵۰ بود.
در ضمن از پذیرفته شدگان این رشته، مصاحبه علمی به عمل می آیند تادانشجویانی که واقعا علاقه مند بوده و انگیزه علمی لازم را دارند، وارد اینرشته شوند.

موقعیت شغلی در ایران:
رشته بیوتکنولوژی، یک رشته جدید است و بی شک مدتی زمان خواهد برد تا فارغالتحصیلان آن، جایگاه واقعی خویش را پیدا کنند اما این به معنای آن نیست کهموقعیت شغلی برای فارغ التحصیلان این رشته مهیا نمی باشد. چون زمینه کاربیوتکنولوژی در داخل کشور مساعد است و برای مثال در حال حاضر عده ای ازدانشجویان دوره دکترای میکروبیولوژی که در زمینه بیوتکنولوژی میکروبیمطالعه می کنند، بر روی آبهای شور کشور مثل دریاچه ارومیه که امکان رشدموجودات در آن پیچیده و مشکل است، تحقیق می کنند تا با بهره گیری از تکنیکهای بیوتکنولوژی، محیطی مناسب برای رشد موجودات دریایی در داخل آن فراهمآورند.
از سوی دیگر فارغ التحصیلان این رشته می توانند به عنوان نیروی انسانیمتخصص برای مدیریت میانی و هدایت امور فنی خطوط تولید، مزارع و آزمایشگاههامشغول به فعالیت شوند.

درسهای این رشته در طول تحصیل:

دروس مشترک بین گرایشهای مختلف بیوتکنولوژی:
روانشناسی عمومی، فلسفه عمومی، فلسفه هنر و زیبایی شناسی، فلسفه و روششناسی علوم، تاریخ علم، روش تحقیق، مبانی منطق، منطق ریاضی، اصول مبانیمدیریت صنعتی، آشنایی با قرآن کریم، مبانی علم و حقوق و روابط بین الملل،اصول علم اقتصاد، ریاضی عمومی، آمار و احتمالات، محاسبات علمی عددی، شیمیعمومی، شیمی آلی، شیمی تجزیه، شیمی فیزیک، مکانیک، الکتریسیته و مغناطیس،موج و حرارت، فیزیک جدید، زیست شناسی عمومی، زیست شناسی سلولی،زیست شناسیمولکولی، ژنتیک عمومی، ژنتیک میکروارگانیسم ها، اصول مهندسی ژنتیک،میکروبیولوژی عمومی، میکروبیولوژی کاربردی، بیوشیمی ساختمانی، متابولیسم،روش های بیوشیمی و دستگاهها، ایمنی شناسی، زیست شناسی پرتوی، اصول مهندسیبیوشیمی، موازنه جرم و انرژی، مکانیک سیالات، انتقال حرات، انتقال جرم،مبانی بیوتکنولوژی پزشکی، مبانی بیوتکنولوژی مولکولی، مبانی بیوتکنولوژیکشاورزی، مبانی بیوتکنولوژی محیطی، مقررات زیست ایمنی.

دروس تخصصی گرایش بیوتکنولوژی پزشکی:
ایمونوژنتیک، ایمنی شناسی سلولی – مولکولی، ژنتیک پزشکی، متابولیت هایمیکروبی، فاراماکوژنتیک، فرآورده های نوترکیب، مهندسی ژنتیک پیشرفته،آنزیمولوژی.

دروس تخصصی گرایش بیوتکنولوژی محیطی و دریایی:
فروشوئی میکروبی، تصفیه بیولوژیکی فاضلابها، تصفیه بیولوژیکی آلاینده هایخطرناک، آلودگی دریا و بیوتکنولوژی دریایی، پاکسازی زیستی، مدلسازی و شبیهسازی فرآیندها، معادلات دیفرانسیل، شیمی فیزیک، میکروبیولوژی محیطی.

دروس تخصصی گرایش بیوتکنولوژی مولکولی:
بیوفیزیک سلولی مولکولی، مهندسی ژنتیک پیشرفته، آنزیمولوژی، ساختمان و عملپروتئین ها، ساختمان و عمل اسیدهای نوکلئیک، زیست شناسی مولکول پیشرفته،بیولوژی سلولی- مولکولی تکوینی، شیمی فیزیک.

دروس تخصصی گرایش فرآورش زیستی:
مهندسی واکنش های شیمیایی، فرآیندهای جداسازی، طراحی راکتورهایبیوشیمیایی(بیوراکتورها)، مبانی بیوتکنولوژی تخمیر، پدیده های انتقالی درسیستم های بیوشیمی، کنترل فرآیند، طرح و اقتصاد مهندسی، معادلات دیفرانسیل،شیمی فیزیک.

دروس تخصصی گرایش بیوتکنولوژی کشاورزی:
سیتوژنتیک(کلاسیک و نوین)، اصول اصلاح نباتات، اصلاح نباتات پیشرفته، کشتبافت گیاهی و کاربردهای آن، تعیین نقشه ژنی گیاهی(کلاسیک ونوین)، ژنتیکمولکولی گیاهی، روشهای نوین انتقال ژن به گیاهان، آفات و بیماریهای گیاهی،مهندسی ژنتیک پیشرفته.

دروس تخصصی گرایش بیوتکنولوژی میکروبی:
میکروبیولوژی محیطی، فیزیولوژی میکروارگانیسم ها، پدیده های تخمیری،پروتئین ها و پلی ساکاریدهای میکروبی، بیوتکنولوژی غذایی، بیوتکنولوژی آرکیباکترها، آنتی بیوتیکها، بیوتکنولوژی قارچ ها.

مقطع دکترای بیولوژی داروئی:

تعریف و اهداف

دوره دکتری (.Ph.D) رشته بیـوتکنولـوژی(گرایش داروئی)، بالاترین مقطع تحصیلی در این رشته می باشد که به اعطاءمدرک می‌انجامد و مجموعه‌ای هماهنگ از فعالیت‌های پژوهشی و آموزشی است کهبه منظور نیل به اهداف مشروحه زیر برقرار گردیده است:

الف : تربیت نیروی انسانی و متخصص و متبحردر رشته بیوتکنولوژی (گرایش داروئی) به منظور رفع نیازهای آموزشی و پژوهشیدانشکده‌های داروسازی و مراکز پژوهشی کشور.

ب : تربیت نیروی انسانی متخصص و مجرب برایصنایع داروسازی کشور جهت تولید و کنترل مواد اولیه داروئی بیولوژیک بهمنظورخود کفایی کشور.

نقش و توانایی

نقش فارغ‌التحصیلان این رشته در جهتفعالیت‌های آموزشی، پژوهشی و خدماتی در زمینه‌های مختلف این رشته از قبیلتولید مواد اولیه داروئی، تولید مواد بیولوژیک، کنترل بیولوژیک داروها،بدست آوردن مواد اولیه بیـولـوژیک جدید از سلـول‌های حیـوانی، قـارچ ها،باکتـری‌ها و سایر میکروارگانیسم‌ها می‌باشد.

شرایط ورود

الف_ داشتن دانشنامه دکتری حرفه‌ای داروسازی

ب _ قبولی در امتحان ورودی پذیرش دستیار دوره بیوتکنولوژی (گرایش داروئی)

امتحان ورودی از دروس زیر انجام خواهد شد:

میکروب شناسی ۲۰%

ایمونولوژی ۲۰%

بیوشیمی و بیولوژی ملکولی ۳۰%

بیوتکنولوژی ۳۰%

شکل برنامه و واحدهای درسی

طول مدت مجاز تحصیل در دوره دکتری (Ph.D) رشته بیوتکنولوژی (گرایش داروئی) برای دانشجویان تمام وقت، ۴/۵ سال است کهشامل دو مرحله آموزشی و پژوهشی می‌باشد. مرحله آموزشی از زمان پذیرفته شدندانشجو در امتحان ورودی آغاز می‌شود و دانشجو پس از طی دوره آموزشی وگذراندن امتحان جامع وارد مرحله پژوهشی می‌گردد . طول مدت مجاز مرحلهآموزشی ۴ نیمسال است. طول هر نیمسال تحصیلی ۱۷ هفته کامل بوده و حداقل زمانلازم برای هر واحد نظری نیز یک ساعت در هفته می‌باشد. مرحله پژوهشی پس ازقبولی داوطلب در امتحان جامع آغاز شده و با تدوین رساله و دفاع از آن پایانمی‌پذیرد. دانشجو می‌تواند تحقیقات اولیه مرحله پژوهشی را در مرحله آموزشیآغاز نماید ولی ثبت نام رسمی برای رساله، منوط به موفقیت او در امتحانجامع است. سایر مقررات طبق آخرین آئین نامه آموزشی دوره دکتری (Ph.D) شورایعالی برنامه‌ریزی می‌باشد.

– تعداد واحدهای درسی:

دانشجوئی که برای دکتری (Ph.D) ثبت نام میکند موظف است ۳۰ واحد درسی جدول (الف) را در مدت مجاز دوره با موفقیتبگذراند. تعداد واحدهای رساله در مرحله پژوهشی ۲۰ واحد است و مجموع واحدهایآموزشی و پژوهشی ۵۰ واحد خواهد بود.

ضرورت و اهمیت
بیوتکنولوژی، روش جدید بدست آوردن بسیاری از داروهاست که به سرعت در حالگسترش در تمامی علوم و علی‌الخصوص داروسازی می‌باشد. با توجه به گسترشدانشکده‌های داروسازی در سراسر کشور (۱۰ دانشکده) و تشکیل دوره‌های تخصصیداروسازی و نیاز به متخصصین رشته بیوتکنولوژی (گرایش داروئی) برایتدریس واحدهای درسی عمومی و تخصصی این رشته و همچنین با توجه به
سیاست های دولت جمهوری اسلامی ایران در زمینه خودکفایی در تولید مواد اولیهداروئی و توجه به این واقعیت که در حال حاضر حدود %۵۰ مواد اولیه داروئیوارداتی کشور محصول مستقیم و یا مشترک بیوتکنولوژی می باشند و تمامی پیشبینی ها نشان دهنده این امر است که در سال ۲۰۱۰، این میزان به حدود ۷۰ % خواهد رسید، دوره دکتری (Ph.D) بیوتکنولوژی (گرایش داروئی) به منظور رفعکمبودها و تأمین نیروی انسانی ماهر برای دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی صنایعداروئی ارائه می گردد.

منبع: روزنامه آفرینش، انستیتو پاستور ایران

معرفی رشته بیوتکنولوژی

مطالب مشابه :

نحوه انتخاب رشته کارشناسی ارشد گروه کشاورزی دفترچه انتخاب رشته ارشد 92

معرفی رشته بیوتکنولوژی (کارشناسی، کارشناسی ارشد، دکترا)

رشته ی بیوتکنولوژی

معرفی رشته ی بیوتکنولوژی

معرفی رشته ی بیوتکنولوژی پزشکی(زیست فناوری پزشکی)

معرفی رشته بیوتکنولوژی (کارشناسی، کارشناسی ارشد، دکترا)

آشنایی با رشته ی بیوتکنولوژی

معرفی رشته بیوتکنولوژی

معرفی رشته بیوتکنولوژی (کارشناسی، کارشناسی ارشد، دکترا):

بیوتکنولوژی‌