زراعت ذرت علوفه ای (قسمت دوم)

تهیه زمین :

برای این کار پس از پخش کود حیوانی در پاییززمین را به عمق 30-25 سانتی متر شخم می زنند. این عمل علاوه بر مخلوط شدن کود دامی با خاک مخلوط، وهمچنین باعث نفوذ باران، پوک شدن خاک ، جذب ازت و درنتیجه بالا رفتن حاصلخیزی خاک خواهد شد.

در بهار به محض مساعد شدن هوا و گاورو شدن به منظور از بین بردن علفهای هرز و بقایای گیاهان سال قبل و از کنترل آفات و امراض یک باردیگر زمین را با گاوآهن پنجه غازی شخم می زنند ویک بار دیگر زمین دیسک می زنند تا کلوخه ها خرد و نرم شده و با ماله زمین را تسطیح می کنند. نهایتاً پس از گرم شدن هوا اقدام به کاشت بذر می نمایند.

انتخاب بذر :

برای یک زراعت موفق، وجود بذر مناسب ضروری است. برای این منظور باید با توجه به شرایط محیطی از میان بذور اصلاح شده بذر مناسب را انتخاب نمود.

با توجه به طول دوره زندگی و زمان رسیدن ، بذور ذرت رابه سه گروه تقسیــم می کنند :

1. بذرهای زودرس :

این بذور مخصوص مناطق سردسیر هستند و بعلت کوتاه بودن دوره رشد آنها ، زود محصول می دهند. زمان کاشت تا برداشت آنها 110-100 روز طول می کشد.

2. بذرهای میان رس :

این بذور در اکثر نقاط ایران قابل کشت بوده و طول دوره رشد آنها 125-100 روز می باشد.

3. بذرهای دیر رس :

این نوع بذور برای کشت در مناطق گرمسیری استفاده می شود که طول دوره رشد در این ارقام 140-135 روز می باشد.

ارقام ذرت :

1. سینگل کراس 704 :

این هیبرید دو منظوره از گروه دیررس با قدرت سازگاری بسیار خوب است و در سطح وسیعی از شرایط آب وهوایی کشت می گردد. فرم دانه آن دندان اسبی، رنگ دانه زرد و تراکم بونه مورد نیاز در واحدسطح بمنظور برداشت دانه 70-65 هزار بوته درهکتار و برای برداشت علوفه 80-75 هزار بوته است. طول دوره رشد این رقم از زمان کاشت تا رسیدن فیزیولوژیک در مناطق مختلف بین 140-130 روز است که برای کشت دوم برای مناطق سردسیری بعد از برداشت غلات توصیه نمی گردد. زیرا امکان مواجه شدن با سرمای زودرس پاییزه قبل از رسیدن محصول و ایجاد خسارت ، خصوصاً کاشت بمنظور برداشت دانه آن ، در برخی سال ها وجود دارد بنابراین این رقم برای کشت در مناطق گرمسیری ومعتدل برای کشت دوم بهتر است و در مناطق سردسیری باید از ارقام زودرس تر استفاده شود. در حال حاضر قسمت عمده سطح زیرکشت ذرت علوفه‌ای در شهرستان میانه را این رقم به خود اختصاص داده است و در بررسی های بعمل آمده از نظر عکس العمل ارقام نسبت به سیاهک معمولی ذرت نسبت به سایر ارقام کمترین میزان آلودگی را داشته است.

2. سینگل کراس 711 :

این رقم نیز از گروه دیررس است که طول دوره رشد و نمو آن بین 155-145 روز می باشد. تراکم بوته مناسب حدود 65 هزار بوته در هکتار، فاصله خطوط کاشت 75 سانتی متر ، فاصله بوته ها روی خطوط کاشت 20 سانتی متر و متوسط عملکرد دانه آن 9-8 تن درهکتار می باشد این رقم به منظور تولید ذرت علوفه ای با تراکم75 –70 هزار بوته درهکتار در مناطق معتدل قابل توصیه می باشد. و از نظر والد مادری با رقم 704 مشترک است. این هیبرید از آزمایش های مقایسه عملکرد نهایی مناطق مختلف کشور طی سال های 67-1365 انتخاب و به نام بهار نام گذاری گردید. فرم دانه آن نیمه سخت ، رنگ دانه زرد مایل به نارنجی و سایر خصوصیات آن مشابه رقم 704 است. متوسط عملکرد دانه در مناطق مورد بررسی کمر از رقم 704 بوده ، اما متوسط عملکرد علوفه آن در بررسی انجام شده در ایستگاه کوثر آباد اصفهان بیشتر از رقم 704 گزارش شده است. از نظر میزان آلودگی به سیاهک معمولی ، میزان آلودگی آن از رقم 704 بیشتر ، اما از ارقام 301 و 108 کمتر گزارش شده است.

3. سینگل کراس 604 :

این رقم هیبریدی است از گروه متوسط رس که والد مادری آن با ارقام دیررس 704 و 711 و والد پدری آن با رقم زود رس 301 مشترک است و از آزمایش های مقایسه عملکرد نهایی مناطق مختلف کشور انتخاب شده و به نام زرین نام گذاری شده است. رنگ وفرم دانه آن مشابه رقم 704 است ، اما تراکم بوته مورد نیاز این رقم 5000 بوته بیشتر از ارقام 704 و 711 است ( حدود 75 هزار بوته در هکتار و فاصله خطوط کاشت 75 سانتی متر و فاصله بوته روی خطوط کاشت 18 سانتی متر است )، اما از آنجا که این رقم از گروه متوسط رس است و طول دوره رویش آن حدود 10 روز کمتر از ارقام دیررس می باشد ، امکان مواجه شدن با سرمای زود رس پاییزه و خسارت وارده به این رقم در کشت دوم کمتر از ارقام دیررس است. از نظر آلودگی به سیاهک معمولی ذرت ، میزان آلودگی این رقم در مناطق مختلف کمتر از ارقام 301 و 108 بوده است. طول دوره رشد و نمو این رقم 135-125 روز است.

4. سینگل کراس 301 ( طلوع ) :

این هیبرید از گروه زود رس است و طول دوره رشد و نمو آن 120-110 روز می باشد. فرم دانه آن دندان اسبی ، تراکم بوته مناسب حدود 85000 بوته درهکتار، فاصله خطوط کاشت 75 سانتی متر و فاصله بوته روی خطوط کاشت 16 سانتی متر و متوسط عملکرد دانه آن 5 تا 7 تن درهکتار می باشد. این رقم برای مناطق سردسیر قابل توصیه می باشد.

5. سینگل کراس 108 :

این رقم یک هیبرید خیلی زود رس است که متوسط عملکرد آن از کلیه ارقام موجود پایین تر است اما از محاسن آن کوتاه بودن طول دوره رویش آن است که از زمان کاشت تا رسیدن فیزیولوژیکی حدود 95-85 روز در مناطق مختلف بوده است. بنابراین کاشت آن صرفاً بعنوان محصول دوم و در مناطقی که کاشت ذرت با تاخیر زیاد انجام می گیرد توصیه می شود.

میزان بذر :

مقدار بذر ذرت به حاصلخیزی خاک ، مقدار رطوبت موجود درخاک ، هدف از کشت ذرت ، واریته مورد نظر و درصد جوانه زدن بستگی دارد. میزان بذر و تراکم بوته درهکتار عامل مهمی در امر تولید محصول می باشد. در زراعت های مکانیزه خطی که کاشت بوسیله بذر پاش انجام می شود ، مقدار بذر مورد نیاز در مورد ذرت دانه ای حدود 18 تا 20 کیلوگرم و در مورد ذرت علوفه ای 25 تا 30 کیلوگرم در هرهکتار می باشد. بذر ارقام انتخابی باید تامین کننده هدف مورد نظر باشد.

اگر منظور از کشت ذرت استفاده از دانه آن است ، حتماً باید از ارقامی استفاده شود که عملکرد دانه آن بالا و با شرایط آب و هوایی منطقه سازگار باشد.

روش های کاشت :

کشت ذرت بصورت ردیفی بوده که با بذرافشان صورت می گیرد. معمولاً همراه با بذرافشانی فاروئر نیز جوی ها را جهت آبیاری ایجاد می کند. عمق جوی ها بین 15-10 سانتی متر مناسب می باشد.

عملیات کاشت و آماده سازی :

ذرت معمولاً در گردش زراعی بعد از گیاهانی قرارمی گیرد که این گیاهان بتوانند موادغذایی کافی درزمین باقی گذاشته وزمین را نرم و قابل نفوذ نمایند. بنابراین ذرت را در تناوب می توان بعد از گیاهانی نظیر یونجه ، شبدر، سویا، سیب زمینی وغلات کشت نمود. زمین کشت ذرت را باید بطریقی آماده نمود که ذرات خاک کاملاً یکنواخت، عمق خاک در تمام قسمت های زمین یکسان و درتمام قشر زراعتی خاک مواد غذایی کافی وجو داشته باشد. برای این منظور پس از برداشت محصول سال قبل زمین را شخم زده ، در پاییز مقدار حداکثر 40-30 تن کود دامی پوسیده در هرهکتار پخش و با شخم متوسط آن را زیر خاک می نمایند. در بهار و در زمان کاشت بذر نیز عملیات تکمیلی تهیه زمین را انجام می دهند. عمق کاشت بستگی کامل و مستقیم به شرایط جوی ( درجه حرارت محیط ) در زمان کاشت ، جنس زمین ، درصد رطوبت زمین و اندازه بذر دارد. در خاک های سنگین و سرد که نسبت به خاک های سبک زودتر گرم می شوند باید بذر را در عمق کمتری کشت نمود. بطور کلی عمق کاشت بذر ذرت بین 4 الی 7 سانتی متر است.

عملیات داشت و مدیریت زراعی :

کنترل علف های هرز :

از آنجاییکه ذرت در ابتدا به کندی رشد می نماید، علف های هرز موجود در مزرعه می تواند خطر بزرگی برای گیاه ذرت محسوب شوند. چون بوته جوان ذرت به نور فراوان احتیاج داشته و علف هرز با ایجاد سایه از رشد نبات جلوگیری می کند. برای از بین بردن علف های هرز می توان از وسایل مکانیکی ، وجین با دست و یا علفکش های مختلف استفاده کرد. دفع علف های هرز بطریق مکانیکی در مزارعی که خطی کاشته شده اند بوسیله کولتیواتور انجام می گیرد.

دفع علف های هرز به طریق شیمیایی به دو صورت انجام می گیرد :

1. مصرف علفکش بعد از کاشت و قبل از سبز شدن ذرت. ( Preemergence ) .

مهمترین سمومی که در این روش استفاده می شود آترازین 80 و ارادیکان است.

2. مصرف علفکش بعد از سبز شدن ذرت ( Postemergence )

که معمولاً موقعی که گیاه در مرحله 4-3 برگه است ، می توان از سم 46U+ آترازین استفاده نمود. ( یک کیلوگرم سم 46U به اضافه 5/1 کیلوگرم آترازین برای هرهکتار ) .

توجه:

در صورتی که مقدار آترازین بیشتر از 5/1 کیلوگرم درهکتار شود ، برای نبات بعدی محدودیتی از نظر کشت در پی خواهد داشت.

آبیاری :

یکی از مسائل مهم و قابل توجه در مورد ذرت تامین آب و مراحل مختلف آبیاری این گیاه است. مقدار آب و مراحل آبیاری به شرایط جوی محیط ، بافت خاک و مقدار رطوبت موجود در خاک بستگی دارد ، و با در نظر گرفتن درجه حرارت محیط ، 7 تا 12 روز یکبار باید ذرت را آبیاری نمود. تشنگی گیاه موجب کاهش عملکرد می گردد.

مهمترین مراحل آبیاری ذرت عبارتند از :

1. مرحله جوانه زدن

2. مرحله ساقه رفتن

3. مرحله پیدایش گل نر

4. مرحله پیدایش گل ماده

5. مرحله تشکیل دانه ها

6. مرحله شیری شدن دانه ها

آفات و بیماری های ذرت :

کرم طوقه بر ( Agrotis. Sp ) :

خسارت این آفت در مرحل لاروی است و درصورت حمله بوته ذرت را از محل طوقه یا کمی پایین تر جویده و حفره نسبتاً بزرگی درآن ایجاد می کند. و دراثر قطع آوندها تغذیه گیاه مختل می شود و در نتیجه بوته پژمرده شده و می افتد.

کارادرینا ( Spodoptera. Sp ) :

از آفات دیگر ذرت می باشد که لاروهای جوان به برگ ذرت حمله نموده و پس از تغذیه آنها را سوراخ می کنند. لاروهای کامل برگ ها را خورده وساقه ها را باقی می گذارند. از حشره کش ها برای مبارزه با این آفات استفاده می شود.

بیماری:

سیاهک ذرت :

این بیماری خسارت قابل ملاحظه ای ندارد. درصورت مشاهده سیاهک ذرت برای جلوگیری از آلودگی و اشاعه بیماری ، تناوب زراعی و ضدعفونی بذر می تواند در کاهش خسارت بیماری موثر باشد.

عملیات برداشت :

زمان برداشت ذرت دانه ای هنگامی است که پنجاه درصد بوته های سطح مزرعه ، برگ های پایین بلال خشک و بقیه برگ ها زرد شده باشند. به عبارتی رسیدن فیزیولوژیکی یک دانه با تشکیل لایه سیاه در محل اتصال دانه به بلال مشخص میشود. در این حالت رطوبت موجود در دانه ها نباید از 30-25 درصد بیشتر باشد. برای استفاده از دانه ، برداشت با دست و یا کمباین صورت می گیرد. اگر برداشت با دست صورت گیرد ، رطوبت نباید کمتر از 25 درصد باشد. و اگر برداشت با کمباین باشد رطوبت باید 20 درصد باشد. برای انبار کردن ذرت دانه ای پس از برداشت مجدداً آنها را خشک کرده تا رطوبت دانه ها بیشتر از 14 درصد نباشد. بطور متوسط 7 تا 8 هفته پس از گلدهی بوته ها می توان محصول را برداشت کرد.

زمان برداشت ذرت علوفه ای جهت تهیه سیلو هنگامی است که دانه ها حالت شیری وخمیری داشته و ساقه و برگ ها سبز باشند. در این حالت رطوبت بوته و بلال در حدود 75-70 درصد است که این حالت به لحاظ کمی و کیفی محصول بهترین زمان برداشت ذرت سیلویی است.

برداشت جهت استفاده مستقیم دام زمانیکه محصول هنگام گل کردن و قبل از تشکیل دانه ها است صورت می گیرد ، پس از برداشت علوفه را خرد کرده و مورد استفاده قرار می دهند. رطوبت موجود در گیاه حدود 90-85 درصد است.

برداشت مکانیزه ذرت :

الف : برداشت ذرت برای سیلو :

برای این منظور از دستگاهی بنام چاپر استفاده می گردد. این دستگاه قادر است از یک طرف تمام اندام های هوایی گیاه را از فاصله حدود 12-8 سانتی متری سطح خاک برداشت کرده و به قطعات کوچک و خرد شده تبدیل و در داخل کامیون یا تریلی بریزد تا سپس در سیلوهای مخصوص برای غذای زمستانی دام ها نگهداری شود.

ب : برداشت ذرت برای تولید دانه :

برای این منظور از کمباین مخصوص استفاده می شود. این دستگاه ها بلال را برداشت و در داخل دستگاه دانه ها را از چوب بلال جدا نموده و بطور خالص در مخزن جمع آوری می کنند.

توصیه ها :

1. برای موفقیت در تولید محصول با کیفیت و کمیت کاملا مناسب باید هدف از کشت ذرت و نوع استفاده از آن مشخص و بر این اساس از ارقام و هیبریدهای مناسب استفاده گردد.

2. بذر انتخابی تازه و قدرت تولید جوانه زنی آن زیاد باشد.

3. نسبت به زود رسی نسبی گیاه در هر منطقه و تاریخ کاشت مناسب آن توجه کامل بعمل آید.

4. ضدعفونی بذر برای جلوگیری از سرایط بیماری های قارچی انجام گیرد.

زراعت ذرت علوفه ای (قسمت دوم)

مطالب مشابه :

زراعت ذرت علوفه ای (قسمت دوم)

زراعت ذرت علوفه ای

کشت ذرت

آغاز عملیات کاشت ذرت علوفه ای ودانه ای