مزایای دانشگاه مجازی

دانشگاه مجازی

<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

<?xml:namespace prefix = v ns = "urn:schemas-microsoft-com:vml" />

مقدمه

این مقاله درصدد بررسی دانشگاههای واقعی – مجازی شده بر اساس ویژگی های فضای مجازی است. فضای مجازی فضایی است که به بازنمایی واقعیت های جهان واقعی می پردازد. اساس این فضا بر پایه منطق دیجیتال استوار است که در آن تمام اطلاعات تبدیل به داده ها می شوند و از قابلیت انعطاف پذیری بالایی برخوردارند و در نتیجه امکان هرگونه تبدیل و تغییر اطلاعات در قالب های مختلف متن، تصویر، صدا و نور در آن وجود دارد.

واژگان کلیدی

دانشگاه دیجیتال، دانشگاه واقعی – مجازی، دانشگاه تعاملی، دانشگاه هایپرلینک، دانشگاه غیرمرکزی.

دیجیتالی شدن

فرآیندی است که طی آن داده های شیئی به اعداد تبدیل می شوند.

واقعی – مجازی

منظور از جهان واقعی – مجازی این است که واقعیت در جهان مجازی بر اساس واقعیت های موجود در جهان واقعی ساخته و پرداخته می شود و ارتباط بین پدیده های این دو جهان وجود دارد.

تعاملی بودن

تعاملی بودن به این معناست که امکان کنترل و عمل ارادی و تصرف کردن در تولید برای کاربر فراهم می باشد.

هایپرلینک

هایپرلینک به معنای دسترسی به سایر متون خارج از متن می باشد.

غیرمرکزی بودن (دیسپرسال)

فضای مجازی که در اینترنت نمود پیدا می کند، فضای مرکزی یک رسانه ی خاص نیست، بلکه فضای حضور همه ی رسانه ها و به معنایی فضای غیرمرکزی شدن رسانه هاست.

بعد از تعاریف مقدماتی که در مورد ویژگی های فضای مجازی ذکر شد، می توان دانشگاههای ذکر شده را بر اساس ویژگی هایی که بر این فضا حاکم است تحلیل نمود.

دانشگاه مجازی یا دانشگاه الکترونیکی که به دانشگاه قرن 21 هم معروف است تقریبا از زمانی که اینترنت همگانی شد، مطرح گردید. طبق بررسی های انجام شده اولین کشوری که این دانشگاه را تاسیس کرد آمریکا بود. برای تحصیل در این سیستم آموزشی حداقل پیش نیاز دانشجو برای شرکت در دوره های آموزشی دسترسی به یک دستگاه کامپیوتر اینترنت و انگیزه ی قوی برای موفقیت در یک کلاس غیرسنتی است.

ایجاد دانشگاه مجازی و تدریس از طریق کامپیوتر و اینترنت فراتر از قید زمان و مکان صورت می گیرد و با این روش دانشجو می تواند در هر زمان و در هر جایی به آموزش دسترسی داشته باشد.

در دانشگاه دیجیتالی ما شاهد ذخیره اطلاعات بر روی فایل های صوتی – تصویری هستیم و این امکان را برای کاربران فراهم می آورد که در هر زمان و از هر مکانی به اطلاعات دسترسی یافته و امکان تعامل کاربر نیز از طریق پست الکترونیک فراهم می باشد. در دانشگاه دیجیتالی چون اطلاعات به صورت دیجیتالی ذخیره و بازیابی می شود، امکان تغییر در داده ها به خوبی فراهم آمده است و اطلاعات موجود بر اساس جدیدترین اطلاعات به روز دنیا می باشد. در این دانشگاه کاربران می توانند به طور همزمان اطلاعات را از کتابخانه های دیجیتالی دانشگاههای مختلف دریافت کنند و صرفه جویی بسیاری در وقت، هزینه و ... صورت می گیرد. هم چنین این سیستم آموزشی، سیستمی است که باعث گسترش عدالت اجتماعی می گردد و خدمات آموزشی به طور یکسان در اختیار کاربران قرار می گیرد و فقط بستگی به مهارت و دانش اولیه ی کاربران دارد که چگونه و به چه میزان از این اطلاعات استفاده کنند.

دانشگاه دیجیتال سرعت دسترسی به اطلاعات را تسریع کرده و در واقع امکان کنترل، تغییر و ویرایش متون نیز برای دانشجویان فراهم شده است.

در دانشگاه واقعی – مجازی، در واقع مجموعه ای از سخت افزارها و نرم افزارها وجود دارند که شرایط نمایش واقع گرایانه آموزش واقعی را که محصول تعامل واقعیت و مجاز می باشد را فراهم می کنند. یعنی از طریق اینترنت بستری برای واقعی کردن این آموزش فراهم شده است. در دانشگاه مجازی، در هنگام تحصیل فرد به گونه ای در این محیط غوطه ور می شود که در واقع امکان یک نوع تعامل واقعی را برای او فراهم می سازد. این غوطه ور شدن از طریق امکانات کامپیوتری مثل گرافیک کامپیوتری و ویدئو دیجیتال که در دانشگاه مجازی برای آموزش از آنها استفاده می شود فراهم می آید. کاربر زمانی که در این نوع آموزش از طریق اینترنت به دانشگاه مورد نظر وصل می شود احساس هویت جدیدی (دانشجو بودن) به او دست می دهد، اما این احساس تا زمانی است که از طریق اینترنت ارتباط او با داشگاه موردنظر برقرار است. به نظر می رسد می توان یکی از مشکلات و چالش های این نوع آموزش را به چاله ی سیاه تعبیر نمود. این اصطلاح به این معناست که به محض این که ارتباط دانشجو با محیط آموزشی قطع می گردد، دانشجو دچار احساس یاس و تنهایی و دوری از محیط آموزشی می شود، گویی که ارتباط او با تمام منابع اطلاعاتی قطع گشته است.

در این دانشگاه با استفاده از گرافیک کامپیوتر و یا مساعدت کامپیوتر امکان طراحی سه بعدی فراهم شده است. این امر در ایجاد این حس که دانشجو در یک فضای واقعی قرار گرفته است، کمک شایانی می نماید. سیستم آموزشی جهان مجازی به گونه ای است که متون به صورت سیستم های به هم پیوسته به هم وصل گردیده اند و در نتیجه در هر زمان که کاربر اراده کند می تواند به سایر متونی که متعلق به فضایی در جهان www باشد دسترسی یابد. این خصیصه هایپرلینک بودن این فضا نام دارد. در دانشگاه هایپرلینک از طریق صفحات وب، این امکان برای کاربران فراهم می شود که ضمن مطالعه ی یک متن، چون متن هایپر می باشد به راحتی بتوانند به سایر متون در ارتباط با آن متن دسترسی یابند و امکان شناخت عمیق و گسترده و اطلاع از دیدگاههای متخصصین گوناگون در مورد یک موضوع فراهم می آید.

متن هایپر متنی است که برای اطلاع یافتن از آن دانشجو نیاز به صرف هزینه زیاد و یا خرید منابع گران قیمت ندارد . از طریق وارد شدن به فضای مجازی اینترنت می تواند اطلاعات را دریافت کند. در دانشگاه هایپرلینک دانشجو می تواند مطلب تولید شده خود را به صورت متن هایپر بر روی وب سایت خودقرار داده و علاوه بر دریافت نظرات دیگر کاربران جامعه ی علمی، با دریافت انتقادات و پیشنهادات به ظرفیت تولید علمی خود بیافزاید. در دانشگاه هایپر لازم نیست برای ورود به صحنه ی آموزش از مکان خاصی و در زمان خاصی وارد شویم، متن هایپر در واقع پنجره های بازشده ای است که کاربر می تواند هر لحظه و در هر کجا از آن استفاده کند.

در دانشگاه تعاملی کاربران فقط دروس را از اساتید مربوطه دریافت نمی کنند، بلکه می توانند در متن نیز تغییراتی به وجود آورند. برای مثال از طریق ایمیل زدن می توان نظرات خود را برای اساتید ارسال نمود. به نظر می رسد که مهم ترین دستاورد این شیوه ی آموزشی این است که اساتید مربوطه موظف می شوند تا همواره جدیدترین منابع علمی را به دانشجویان معرفی نموده و خود نیز نسبت به یادگیری و آموزش جدیدترین اطلاعات علمی اقدام نمایند. در واقع چون در این سیستم آموزشی کاربر از حالت انفعالی به حالت فعال تبدیل شده، متون علمی را جدی تر می گیرد و در انتخاب متون نیز تا حد زیادی آزاد می باشد. در دانشگاه تعاملی بر اساس ابعاد سه گانه ی تعامل که عبارتند از سرعت دسترسی، مشارکت و زمان دسترسی، سیستم آموزشی به گونه ای طراحی شده است که در هر زمان که دانشجو اراده کند، امکان دسترسی سریع به اطلاعات برای او فراهم است. از نظر مشارکت نیز چون سیستم آموزش مجازی سیستمی خودراهبرمی باشد، دانشجویان می توانند با آموزش های مقدماتی در مورد چگونگی استفاده از این فضا، خدمات و اطلاعات بسیاری را دریافت کنند.

در دانشگاه مرکزی (دیسپرسال) یک ساختمان مرکزی برای دانشگاه در نظر گرفته نمی شود. در نتیجه امکان دسترسی سریع عده زیادی دانشجو از نقاط مختلف دنیا به این سیستم آموزشی وجود دارد. در واقع اطلاعات را از مراکز مختلف دانشگاهی دریافت و به طور یکسان برای سایر دانشگاههای مجازی ارسال می نماید.

این امکان در فضای واقعی هیچ گاه فراهم نمی باشد که اطلاعات علمی به طور یکسان در اختیار دانشجویان و دانشگاههای مختلتف قرار گیرد. اساس کار این سیستم آموزشی به گونه ای نیست که عده ای از اساتید باتجربه در یک دانشگاه حضور یابند و سایر دانشگاهها از این امکانات و خدمات بی بهره باشند و این به دلیل خصیصه ی غیرمرکزی بودن این فضاست.

مزایای دانشگاه مجازی

الف- عدم نیاز به حضور فیزیکی استاد و دانشجو در کلاس

از آنجا که در این نوع دانشگاه کلیه ارتباطات از طریق اینترنت انجام می شود، لزومی به حضور فیزیکی استاد و دانشجو در کلاس نیست. تنها کافیست دانشجو یا استاد از طریق یک دستگاه کامپیوتر از منزل یا نزدیکترین مرکز متصل به اینترنت، به دانشگاه مجازی متصل شوند و از امکانات آن استفاده کنند. این امر خود سرمنشا مزایای دیگری است، چرا که با این اوصاف دیگر نیازی به صرف هزینه برای ساختمان سازی مجتمع های دانشگاهی نخواهد بود. از سوی دیگر در شهر های بزرگ منجر به کاهش رفت و آمد در شهر و کمتر شدن ترافیک شهری و آلودگی هوا می شود.

ب- عدم وابستگی کلاس درس به زمان خاص

هرچند که این سیستم آموزشی از تکنولوژیهای کنفرانس از دور و مانند آن که نیاز به حضور در پشت کامپیوتر در زمان خاص دارد، پشتیبانی می کند ولی قسمت اعظم این سیستم مبتنی بر دروسی است که هر زمان دانشجو اراده کند می تواند به سایت دانشگاه مجازی متصل شود و دروس را دریافت کند. این سیستم برای افراد شاغل که وقت آزاد محدودی برای تحصیل دارند کاملاً مناسب است.

ج- کیفیت بالاتر ارائه دروس

در دانشگاه واقعی درس توسط یک استاد ارائه می شود که این امر مطلوب نیست، چرا که کیفیت مطالب ارائه شده در کلاس به پارامترهای زیادی مانند وضعیت روحی استاد، سرما و گرمای محیط کلاس و ... که می تواند تاثیر منفی داشته باشد بستگی دارد ولی در دانشگاه مجازی این مشکلات وجود ندارد. در این دانشگاه دروس توسط تیمهای مجرب اماده می شوند و با استفاده از تکنولوژیهای مدرن و متنوع چندرسانه ای به نحو مطلوبی ارائه می شوند در ضمن دانشجو می تواند به کرات مطالب ارائه شده در جلسه خاصی را مشاهده کند و از این لحاظ کیفیت آموزش بهبود می یابد.

د- پشتیبانی از تعداد زیاد دانشجو در یک درس

در دانشگاه واقعی معمولاً به خاطر محدودیت کلاسها و هم چنین به خاطر بازدهی این مشکل وجود دارد که دانشجویان ممکن است به خاطر تکمیل ظرفیت کلاسها نتوانند در دروس ثبت نام کنند. این مشکل طبعاً در دانشگاه مجازی وجود ندارد و دانشجویان ثبت نام شده در یک کلاس یا در یک درس می توانند هزاران نفر باشند.

ﮬ- اعتبار علمی دانشگاه مجازی

معمولاً یک دانشگاه تازه تاسیس تا مدت طولانی نمی تواند با دانشگاههای با سابقه معتبر موجود رقابت کند. دلیل ان امر این است که اساتید مجرب و با سابقه معمولاً در دانشگاههای معتبر تدریس می کنند. این مشکل تا حدود زیادی در دانشگاه مجازی قابل حل است. بدین ترتیب که در یک دوره فشرده و کوتاه مدت دروس ارائه شده توسط اساتید باسابقه و مجرب فیلمبرداری شده و در دانشگاه مجازی مورد استفاده قرار می گیرد و از لحاظ ارتباط این اساتید با دانشجویان مشکل چندانی وجود ندارد چرا که این ارتباط از طریق اینترنت صورت می گیرد.

و- بالا بردن سطح علمی جامعه

در دانشگاههای واقعی معمولاً به خاطر محدودیت امکانات از لحاظ مکان، اساتید و غیره هر ساله تعداد محدودی دانشجو از طریق آزمونهایی که برگزار می شود، موفق به ورود به دانشگاه می شوند در صورتیکه در دانشگاه مجازی این محدودیتها وجود ندارد بنابراین تمامی افراد علاقه مند به تحصیل شانس ادامه در دانشگاه را پیدا می کنند که این امر مطمئناً در بالا بردن سطح علمی و فرهنگی جامعه موثر است.

ز- دسترسی بلادرنگ به کتابخانه دیجیتال

در دانشگاه واقعی معمولاً به خاطر محدودیت نسخه های محدودی از یک کتاب به خصوص در کتابخانه ها برای استفاده دانشجویان نگهداری می شود که این امر مشکلاتی را برای دانشجویان به وجود می آورد. به علاوه به مرور زمان کتابها به دلیل استفاده نامناسب از بین می روند یا کیفیت خود را از دست می دهند ولی در دانشگاه مجازی با استفاده کتابخانه دیجیتال تمامی کتب، مقالات و مجلات به صورت بهنگام در اختیار دانشجو است و مشکلات مطرح شده در این دانشگاه صادق نیست.

دانشگاه مجازی تهران

حال با برشمردن ویژگی های این دانشگاهها و تحلیل آنها بر اساس ویژگی های فضای مجازی می توانیم با فرض دو فضایی کردن دانشگاه تهران به تحلیل آن بپردازیم.

دانشگاه تهران می تواند ارکان، اصول و امکانات موجود در فضای واقعی را گرفته و به بازتولید آن در فضای مجازی در قالب یک دانشگاه واقعی – مجازی بپردازد.

در واقع با دیجیتالی کردن قسمت های مختلف و امکانات موجود در دانشگاه واقعی تهران می توان اطلاعات و ضرورت های لازم بسیار گسترده ای را در قالب های مختلف وارد این فضا کرد و با غیرمرکزی نمودن آن یعنی ظهور همه رسانه ها در این دانشگاه و تولید و ذخیره سازی اطلاعات که کاربر در هر زمان بتواند به آن دسترسی داشته باشد یک دانشگاه مجازی را به وجود آورد. منطق هایپرلینک که جزء اساسی این فضا می باشد نیز می تواند بر دانشگاه واقعی – مجازی حاکم باشد. مثلاً وجود لینک های مختلف و اتصال به بخش های مربوطه مثل لینک پایگاه تخصصی دانشگاه، که از طریق آن بتوان به مقالات علمی در زمینه های مختلف دسترسی پیدا کرد. ویژگی تعاملی بودن که سه ویژگی بارز آن سرعت، دسترسی و نقشه سایت می باشد نیز می تواند برای ایجاد این دانشگاه مورد استفاده قرار گیرد. سرعت بارگذاری اطلاعات، قابلیت دسترسی به اطلاعات مورد نیاز و خود راهبر بودن این فضا به نوعی امکان تعامل کاربر با این فضای دانشگاه را فراهم می کند. در واقع دانشگاه تهران می تواند با ایجاد قسمت های مختلف برای نظرسنجی اساتید و دانشجویان و امکان تولید علم از سوی آنها و وارد کردن آنها به این فضا امکان تعامل بین دانشجویان و اساتید را افزایش دهد.

نتیجه

با توجه هبه مطالبی که ذکر شد می توان چنین نتیجه گرفت که با توجه به رشد روزافزون جمعیت و رشد سریع اطلاعات، دانشگاه مجازی یکی از نیازهای ضروری جوامع برای پیشرفت و توسعه ی علم می باشد. البته قابلیت های ارتباط دوطرفه همزمان و غیرهمزمان این فناوری که چند کاربر را به صورت دوطرفه همزمان و غیرهمزمان به هم مرتبط می نماید، هنوز نیاز به تحقیقات زیاد و سازگاری با استانداردها دارد. مسائلی از قبیل پهنای باند، فشردگی اطلاعات، قدرت استفاده ی همزمان تعدادی از استفاده کنندگان و انتقال نمای ظاهری به عنوان بخشی از ارتباط دوطرفه در این زمینه مطرح می باشند که نیاز به چاره اندیشی دارند

http://www.cyber-noori.blogfa.com برگرفته از وبلاگ/

مزایای دانشگاه مجازی

مطالب مشابه :

نگاهی به ویژگی های چند دانشگاه مجازی موفق

هویت رشته برنامه ریزی درسی یا برنامه درسی

برای کسانی که تازه میخواهند وارد فاران شوند

فرهنگ یادگیری

دانشگاه مجازی

انتخاب رشته های مجازی

نگارش علمی

مزایای دانشگاه مجازی

دانشگاه مجازی

تربیت هنری در عصر مجازی