مراسم عقد و عروسی در ایران
مراسم عقد و عروسی در ایران
سفره عقد بايد به روي زمين چيده شود و عروس و داماد در پائين سفره مي
نشينند . عقد درخانه پدر عروس برگزار مي شود . عروس زماني وارد مجلس مي شود
که تمامي مهمانها آمده باشند و داماد بايد در طرف راست عروس بنشيند که اين
نيز بازمي گردد به آئيني زرتشتي. براي سفره عقد معمولا از يک تکه ترمه
قديمي که نسل اندر نسل به خانواده عروس رسيده استفاده مي شود. معمولا ترمه
در وسط يک پارچه سفيد قرار مي گيرد که وسايل عقد بر روي آن چيده مي شود.
وسايل عقد معمولا عبارتند از
۱- آئينه بخت و دو شمعدان (که سمبل روشنائي هستند و طبق سنن زرتشتي داماد بايد ورود عروس را از آن آئينه ببيند)
۲-
سيني عاطل و باطل که تشکيل شده است از هفت دانه و ادويه. خشخاش – برنج –
سبزي خوردن – نمک (براي دور کردن چشم شيطان) – رازيانه – چاي- کندر (براي
دور کردن چشم شيطان)
۳- نان سنگک که معمولا با خط خوش بر روي آن مي
نويسند "مبارک باد" که همراه با سبزي و پنير است. (عروس و داماد بايد از آن
بخورند تا شادي به خانه آنها بيايد)
۴- يک ظرف انار يا سيب
۵- تخم مرغ – بادام – فندق
۶- گلاب
۷- شاخه نبات (براي شروع زندگي شيرين)
۸- منقل آتش (براي دور نگهداشتن چشم بد از عروس)
۹- سکه طلا
۱۰ – اسپند
۱۱
– دستمالي سفيد بالاي سر عروس (دستمالي که معمولا بر روي سر عروس و داماد
گرفته مي شود و با سوزن و نخ هفت رنگ به نشانه بستن دهان خانواده شوهر
دوخته مي شود)
۱۲- دو عد کله قند
۱۳- يک ظرف عسل (به مناسبت شروع زندگي شيرين)
۱۴- نقل – باقلوا – توت شکري – نا ن برنجي – نان نخودچي – نان بادامي – سوهان عسلي
۱۵- قرآن ( که ابتدا از اوستا بجاي آن استفاده مي شده)
۱۶- جانماز
خطبه
عقد در حضور بزرگان خانواده خوانده مي شود و بعد از آن حلقه ها رد و بدل
مي شود و عسل خورده مي شود . بعد از آن مهمانان نزديک خانواده به عروس و
داماد جواهرات و سکه هاي طلا هديه مي دهند.
بعد از آن وارد بخش
عروسي مي شويم ميهانان بيشتري اضافه مي شوند و معمولا مراسم رقص در اين
زمان برگزار مي شود . بعد از ان عروس و داماد براي صرف شام مي روند و
ميهمانان به آنها اضافه مي شوند. بعد از صرف شام کيک بريده مي شود و عروس و
داماد بعد از اتمام مراسم به خانه خودشان مي روند.
در حال حاضر برخي عناصر، رسوم و آداب غربي و همچنين پاره اي از سنن قديمي ايراني به
اين مراسم اضافه شده است از قبيل حنا بندان، پاتختي، که مجددا در بين خانواده هاي
ايراني خيلي طرفدار پيدا کرده است.
آرايش مو و صورت عروس و خانواده ي او، رفتن به ماه عسل، ورود عروس با ماشين تزئين شده با
گل، تزئين اتاق عقد همه رسومي است که از آداب غربي به عروسي هاي کنوني وارد شده
است. و تکنولوژي جديد که امکان گرفتن فيلم و ويدئو و دي وي دي را از مراسم مي دهد و
يکي از بخش هاي مهم عروسي در حال حاضر مي باشد. و نهايتا بعضي از رسوم که ريشه آنها
معلوم نيست از کجاست مثل خاموش کردن شمع در شب عروسي با کفش عروس يا گلبرگ که اين
نمي تواند رسمي زرتشتي باشد چون بي احترامي به آتش است.
يا نمونه اي ديگر رقصي است که جديدا در هنگام بريدن کيک عروسي معمولا توسط خواهر
عروس يا يکي از نزديکان وي با چاقو نزيک به محل ايستادن عروس و داماد انجام مي شود
و اين رقص آنقدر ادامه پيدا مي کند تا بالاخره چاقو به دست عروس و داماد مي رسد و
کيک عروسي بريده مي شود. و همچنين تزئينات اتاق عقد و سفره عقد که تمامي بوسيله
سليقه اي شخصي و خانگي معمولا به مراسم اضافه مي شود و در بعضي از موارد از
دکوراتور استفاده مي شود و يا بصورت آماده خريداري مي شود.
اسلام براي تحقق ازدواج و شکل گيري کانون خانواده که به يقين
بهترين وسيله حفظ عفت عمومي و سالم سازي جامعه انساني است، دختر و پسر
جوان را موظف نموده است که در شرايط خاصي ازدواج کنند و يک سلسله آداب و
شرايط را مراعات نمايند تا نخستين روز زندگي خود را به دور از هر گونه
پلشتي و نابهنجاري رفتاري شروع کرده باشند.
متأسفانه در عصر حاضر
پيرايه ها و وصله هاي ناهمگوني بر دامن پاک و زيباي اين انتخاب نيک و خدا
پسندانه يعني ازدواج، زده شده است، از جمله ولخرجيها و تشريفات عقد و عروسي
و ...که گاه سرسام آور و تکان دهنده است.
بهترين الگوي ما در زمينه مجلس عقد و عروسي ائمه اطهار ـ
عليهم السلام ـ است. از اين رو با بيان چگونگي و کيفيت برگزاري مراسم عروسي
دختر پيامبر اکرم ـ صلي الله عليه و آله ـ و توصيه هاي پيشوايان دين ـ
عليهم السلام ـ در اين زمينه را به اختصار پي مي گيريم:
پيامبر(ص) با
ازدواج امام علي(ع) و حضرت زهرا (س) خط بطلان بر عقايد خرافي زمان خود کشيد
و سنّت خويش را بر سهولت و آساني ازدواج قرار داد.
1. آن حضرت اتاق ام سلمه را براي شب عروسي علي و زهرا ـ عليهما السلام ـ برگزيد.
2. رسول اکرم (ص) به همسرانش دستور داد تا زهرا (س) را مناسب شأنش آرايش کنند.
3.
رسول اکرم (ص) دامادش را موظف فرمود، غذاي نيکويي براي اهل خود فراهم کند.
البته پدر عروس تهيه گوشت و نان اين عروسي را عهده دار شد و تهيه روغن و
خرما را به علي (ع) وانهاد.
4. با فراهم شدن مقدمات پذيرايي، پيامبر
(ص) آستين بالا زد و خرما را در ميان روغن مي آميخت، آنگاه به علي (ع)
فرمود: هر که را مي خواهي دعوت کن.[1]
5. به دستور پيامبر، مراسم عقد و عروسي زهرا و علي در مسجد برگزار شد.[2] و به دستور و سفارش ايشان بلال مردم را به سمت مسجد فراخواند،[3] تا مردم به صورت عملي شاهد شکل گيري ازدواج برترين زن جهان و برترين مرد ـ پس از پيامبر (ص) باشند و از اين شيوه الگو برداري کنند.
با
چنين نگرشي مسجد تنها جاي روضه خواني و مجالس عزا نخواهد بود، از پي
آمدهاي نيک اين سنّت، تشويق مردم به استقبال از مساجد است. برگزاري مراسم
ازدواج در چنين مکان هاي مقدسي افزون بر اين که گوياي تقدس امر ازدواج مي
باشد، سبب جذب مردم به مکان هاي مقدس است. البته بايد حفظ حرمت و شأن مساجد
نيز مورد توجّه قرار گيرد.
6. برگزاري مراسم ازدواج به صورت آشکار[4] مورد سفارش قرار گرفته است.
7.
وليمه دادن در عروسي امري مستحب و پسنديده است. چنان که از حضرت رسول اکرم
(ص) نقل شده است که: «از سنّت پيغمبران اطعام دادن در وقت ازدواج است.»
8. پذيرايي وليمه از ميهمانان در روز.[5]
سفارش
شده وليمه عروسي در روز داده شود تا آسايش کسي در معرض خطر قرار نگيرد،
واقعاً انسان از اين دقت و ظرافتي که در دستورات اسلامي به کار گرفته شده،
لذت مي برد، رفتار ناشايستي که بعضي از مسلمان ها در نيمه شب به راه
مياندازند و آسايش و آرامش ديگران را ناديده مي گيرند، چگونه قابل توجيه
است؟!!
9. به عروسي در شب سفارش شده است . امام صادق ـ عليه السلام ـ
مي فرمايد: «عروس هاي خود را شبانه به خانه شوهر ببريد و هنگام ظهر طعام
دهيد.»[6]
10.
همراهي بدرقه عروس تا خانه داماد، در مراسم عروسي علي ـ عليه السلام ـ و
زهرا ـ عليها السلام ـ داماد پيش از عروس، فاطمه ـ عليها السلام ـ به
دنبالش و پيامبر (ص) در پي فاطمه روان بودند و مهار مرکب زهرا ـ عليها
السلام ـ به دست سلمان فارسي بود. عدّه اي از زنان بني هاشم، همسران
پيامبر، زنان مهاجر و انصار همراه زهرا ـ عليها السلام ـ بودند.
11.
رسول اکرم (ص) در شب عروسي حضرت زهرا ـ عليها السلام ـ به دختران عبد
المطلب و زنان مهاجرين و انصار سفارش کردند که همراه فاطمه ـ عليها السلام ـ
باشند و خوشحال بوده و بخوانند و تکبير گويند و ستايش خداوند به جاي آورند
و از گفتن آن چه خوشنودي خداوند در آن نيست، بپرهيزند. طبق نقل تاريخ در
اين جشن ام سلمه، عايشه، حفصه، معازه خدمت حضرت زهرا (س) اشعاري خواندند،
بنابر اين جشن باشکوه و به ياد ماندني برپا شد، و مؤمنين در شادي رسول خدا
(ص) سهيم شدند.[7]
[1]
. ر.ک: شيخ عباس قمي، بيت الاحزان في ذکر احوالات سيده نساء العالمين
فاطمه زهرا (س) ، (قم: انتشارات سيد الشهداء، 1404ق)، صص 35ـ 33، محمدي
اشتهاردي، ترجمه بيت الاحزان، صص 59ـ 58.
[2] . همان، ص5.
[3] . ر.ک: محمد مهدي اشتهاردي، ازدواج و شيوه همسرداري از ديدگاه اسلام، (تهران، انتشارات کتاب يوسف، 1378)، ص 5.
[4] . النوري الطبرسي، مستدرک الوسائل، ج14، ب 43، ح 16523 و ح 16500، ص 213.
[5] . الحر العاملي، وسائل الشيعه، ج20، ب 37، ح 25114، ص 91.
[6] . محمد مهدي اشتهاردي، ازدواج آسان، قم، انتشارات نبوي، 1371، ص 242.
[7]
. بابايي آملي، ابراهيم، داستان ازدواج معصومين ـ عليهم السلام ـ ، بنياد
پژوهش هاي علمي و فرهنگي نور الأصفياء، چ سوم، صص 112ـ 108.
[8] . ازدواج آسان، صص 250ـ 241.
علي بهرامي - مركز مطالعات و پژوهش هاي فرهنگي
مطالب مشابه :
نظرات مراجع عظام در مورد اذن پدر در ازدواج موقت
ازدواج موقت و آیت الله خامنه ای در قم و دفتر تا در صورت استقبال به سايت و
جست‌و‌جوی همسر خوب در اینترنت!
سايت‌هاي همسر مروجان ازدواج موقت و در شهرهای مذهبی قم و مشهد دیده می شود، در
ازدواج موقت یک ضرورت اجتماعی
طـرح ازدواج مـوقـت ، نـه شـرايـط سـنـگـيـن ازدواج دايـم را دارد كـه بـا عدم تمكن مالى يا
نگهی به ازدواج موقت در منهاج فردوسیان
«در منهاج فردوسیان، به ازدواج موقت کردن، اهمیت می اشتراك وب سايت از نگاه قم.
ازدواج موقت واهميت و فوائد آن
ازدواج موقت واهميت و فوائد آن آدرس سايت مراجع و علما . اندیشه قم.
سايت هاي پاسخگويي به سئوالات ديني
آداب ازدواج - سايت هاي و فضلاي حوزه علميه قم در چهار حوزه ازدواج موقت و
احاديث مرتبط با حقوق پدر و وظايف فرزند وي
ازدواج موقت حلال قُم عَن مَجلِسِکَ لِاَبیکَ اين سايت در مورد ازدواج موقت، دائم و
مراسم عقد و عروسی در ایران
درباره وب سايت. از ادواج دائم، موقت، مشاوره ازدواج و ازدواج آسان، قم، انتشارات
آرامش در زندگی از دیدگاه اسلام
ارائه دهنده کلیه خدمات ازدواج اعم از ادواج دائم، موقت، مشاوره ازدواج قم ، موسسة آل سايت
چرا اسلام در ازدواج موقت دختر باکره اذن پدر را شرط کرده است؟ اما برای مرد ها چنین شرطی قرار نداده اس
چرا اسلام در ازدواج موقت دختر باکره اذن پدر را شرط آدرس سايت مراجع و اندیشه قم.
برچسب :
سايت ازدواج موقت قم