کلاس‌های درس نسل آینده

خبر آنلاین >دانش > فناوری اطلاعات  - نمایشگرهای تعاملی، لپ‌تاپ، اینترنت، میکروسکوپ الکترونی و ویدیوکنفرانس، تنها بخشی از فناوری‌های آموزشی آینده است

فریبا فرهادیان: هفته گذشته، هفته‌ای به یادماندنی برای دانش‌آموزان مقطع متوسطه دبیرستان کِلِی بود. آن‌ها توانسته بودند یک روز درسی کامل را در یک کلاس نسل آینده بگذرانند. نسل آینده کلاس‌های درس به زودی فرا خواهد رسید و به زودی چنین کلاس‌هایی، جزء جدانشدنی هر برنامه آموزشی خواهند بود.

این روز درسی درواقع بخشی از برنامه همایشی بود که توسط انجمن ملی مدارس متوسطه ایالات متحده با حضور 7هزار معلم برگزار شده بود تا آن‌ها را با کلاس‌های درس قرن بیست و یکم آشنا سازد.

این شاگردان که کمی زودتر از دیگر دانش‌آموزان هم سن و سالشان توانسته بودند چنین کلاسی را تجربه کنند، آن را تجربه‌ای عالی توصیف کرده‌اند. آن‌ها از وایت‌بردهای تعاملی (اینتراکتیو)، لپ‌تاپ‌های شخصی، نقشه‌های گوگل و نیز میکروسکوپ‌های الکترونی در این کلاس‌ها استفاده کردند و درس روز خود را آموختند. این دانش‌آموزان همچنین توانستند دروس خود را از طریق اینترنت با دانش‌آموزان دبیرستانی کارمل به اشتراک گذارند و به صورت زنده از آموزش‌های یک معلم هنر از موزه هنر کلیولند بهره‌مند شوند.

وایت‌بردهای تعاملی (اینتراکتیو)، نمایشگر بزرگی است که بر روی دیوار یا روی یک پایه زمینی قرار می‌گیرد و به کامپیوتر و پروژکتور متصل می‌شود. این پروژکتور می‌تواند صفحه نمایش کامپیوتر را بر روی این وایت‌برد به نمایش درآورد.

مسئولان برگزاری این همایش معتقدند اگر دانش‌آموزان به چنین کلاس‌هایی علاقمند شوند، حتما دروس خود را بهتر از قبل یاد خواهند گرفت؛ چون ارتباط برقرار کردن با این روش آموزشی بسیار بهتر از روش‌های آموزشی سنتی است. آن‌ها برای حرفشان به این تحقیق استناد کرده‌اند که مدارسی که برای درس دادن به شاگردانشان از شیوه‌های فناوری استفاده کرده‌اند، شاهد رشد چشمگیری در نمرات دروس ریاضی و خواندن بوده‌اند.

دانش‌آموزان شرکت کننده در این کلاس چنین عنوان کردند که این شیوه آموزشی به دانش‌آموزان امکان می‌دهد به صورت مستقیم‌تری با درس و آموزش در تعامل باشند.

شاگردان امروز، معلمان فردا
در همایش دیگری که البته با هدف آشنا ساختن شاگردان و یا بهتر بگوییم «شاگردان امروز، معلمان فردا» با شیوه‌های آموزشی آینده بود؛ باز هم بر قبول کردن فناوری‌های روز برای آموزش تاکید فراوان شد. در این کنفرانس 50 دانش‌آموز حضور داشتند تا با شیوه‌های آموزشی آینده آشنا شوند و بتوانند معلمان بهتری برای شاگردان آینده خود باشند. مسئولان برگزاری این همایش معتقدند که یک معلم خوب، کسی است که خودش فناوری‌های روز را فرا می‌گیرد تا بتواند شاگردانش را به درس علاقمند کند.

در این همایش موضوعاتی مانند تخته‌های هوشمند، روباتیک، شبکه‌های اجتماعی و وب‌سایت‌های معلمان مطرح شد. گرچه یکی از مواردی که مدام به آن اشاره می‌شد، این بود که در آینده چهره فناوری با فناوری‌های امروزی متفاوت خواهد بود.

از کلاس‌های درس امروزی می‌توان به کلاس‌های مدارس منطقه chambersburg در ایالات متحده اشاره کرد. در این مدارس دیگر نیازی نیست که معلم در کلاس قدم بزند و فعالیت دانش‌آموزان را بررسی کند. تنها کاری که باید انجام دهد، این است که با فناوری روز و استفاده از تخته سیاه هوشمند آشنا باشد. معلم می‌تواند از ابزار صوتی تصویری این تخته استفاده کند و تمامی کارهای شاگردانش را ببیند. در این سیستم تمامی درس‌ها آرشیو می‌شوند و هیچ دانش‌آموزی، درس و نکته‌ای را جا نمی‌اندازد. این سیستم حتی امکان استفاده از کتابخانه مدرسه را به کاربرانش می‌دهد و هر دانش‌آموزی می‌تواند زمان بیشتری را در آن به‌ سر برد و کتاب بخواند.

آموزش الکترونیکی چیست؟
حال که آینده از آن کلاس‌هایی است که فناوری حرف اول را در آنها می‌زند، بد نیست واژه‌ای به نام آموزش الکترونیکی را تعریف کنیم. آموزش الکترونیکی یعنی انتقال اطلاعات و برنامه‌های آموزشی به وسیله ادوات الکترونیکی مثل کامپیوتر، تلفن همراه ، کاست‌ها و سی‌دی‌های ویدیویی و صوتی، تلویزیون‌های ماهواره‌ای و... .

اولین نمونه آموزش از راه دور، در سال 1728 / 1107 در یک آگهی در روزنامه چاپ بوستون منتشر شد که به اعتقاد ‌خیلی‌ها، اولین نمونه از یک محیط آموزشی مجازی بوده است. بعد از آن تاریخ کم‌کم این واژه در دانشگاه‌های مختلف دنیا استعمال شد تا این‌که در دهه 1990 / 1370 به واسطه ظهور و ورود اینترنت، رشد محیط‌های آموزشی مجازی بیشتر و سریع‌تر شد. (برای کسب اطلاعات بیشتر به سایت ویکی‌پدیا مراجعه وتاریخچه محیط‌های آموزشی مجازی را جستجو کنید).

آموزش الکترونیکی یا همان e-Learning (ای‌لرنینگ)، واژه‌ای عمومی است که به استفاده از آموزش توسط کامپیوتر اطلاق می‌شود. بنابراین وقتی صحبت از این شیوه آموزشی است، گوینده ممکن است به موارد مختلفی اشاره داشته باشد. شاید از بسیاری جهات بتوان آن را با زمینه فناوری آموزشی پیشرفته، ALT مرتبط دانست که هم با فناوری سروکار دارد و هم با روش‌شناسی آموزشی که در آن از فناوری شبکه و چندرسانه‌ای استفاده می‌کنند.

همان‌طور که ذکر شد، آموزش الکترونیکی چیزی فراتر از آموزش مبتنی بر کامپیوتر است. این کاربرد حتی وسیع‌تر از آموزش آنلاین است، چراکه آموزش آنلاین به آموزش مبتنی بر شبکه اشاره دارد. گاهی اوقات در آموزش‌های پیشرفته‌تر باید یک محیط آموزشی مجازی (VLE ) ایجاد شود که می‌توان آن را با یک سیستم مدیریت اطلاعاتی، MIS ترکیب و محیط آموزشی مدیریت شده‌ای را خلق کرد. در چنین فضایی تمامی‌جنبه‌های یک دوره آموزشی از طریق موسسه برای کاربر فراهم می‌شود.

واژه ای‌لرنینگ را می‌توان به وب‌سایت‌های آموزشی هم اطلاق کرد. در چنین وب‌سایت‌هایی انواع متون آموزشی و تمرین‌های مختلف برای کودکان و دیگر رده‌های سنی ارائه می‌شود.

به چه زیرساخت‌هایی نیاز است؟
درس‌های آموزش الکترونیکی معمولا طوری طراحی می‌شوند که دانش‌آموز و یا دانشجو به سمت اطلاعات خاصی هدایت شود؛ یا طراحی آن به نحوی است که دانش‌آموزان را در وظایف خاصی شرکت دهد. البته این شیوه آموزشی نیازمند افرادی است که بتوانند نرم‌افزار بنویسند و بالتبع به سخت افزارهایی نیز نیاز است که بتوانند این نرم‌افزارها را اجرا کنند. هم‌چنین افزایش قدرت کامپیوترهای شخصی و به‌خصوص رشد فزاینده‌ای که پیوسته در زمینه تولید تجهیزات کامپیوتری رخ می‌دهد، باعث شده است این شیوه آموزشی هم روز به روز بیشتر تقویت شود.

یکی دیگر از نیاز‌های آموزش مبتنی بر شبکه هم که نوعی از آموزش الکترونیکی است، اینترنت و وب‌گردی است. در این شیوه از انواع روش‌های فعال مثل اطاق‌های گفتگو ، پیام‌های فوری، ویدیوکنفرانس‌ها و ... استفاده می‌شود تا مواد آموزشی به کاربر منتقل شود.

به هرحال روبرو شدن با چنین کلاس‌هایی که در آن‌ها آموزش بر مبنای فناوری است، امری اجتناب‌ناپذیر است. چیزی که در این میان باید به آن توجه داشت، این است که تا دیر نشده به زیرساخت‌های آن توجه کافی کنیم تا از این قطار جا نمانیم!