آشنایی با آموزش الکترونیکی مجتمع فنی تهران

طراحی امکانات موجود در LCMS مجتمع فنی تهران، بعد از طی شدن یک فاز مطالعاتی طولانی توسط کارشناسان دپارتمان آموزش الکترونیکی این مرکز و با صرف هزاران نفر- ساعت وقت توسط این کارشناسان انجام گردید. یکی از مراحل این کار، مطالعه و مقایسه امکانات و توانمندی های لااقل ده LCMS مطرح جهان، از جمله Blackboard، WebCT ، Moodle و ... بود. در این مرحله سعی گردید، امکاناتی که با توجه به ملاحظات فرهنگی، اجتماعی و آموزشی کشورمان دارای کاربرد بودند، برای LCMSمجتمع فنی تهران نیز پیش بینی شود.

از سوی دیگر، تیم طراحی و پیاده­سازی این نرم افزار شامل 4 مخترع در حوزه نرم افزار است. این 4 مخترع در سال 86 موفق شدند اولین نرم افزار زیرساختی کشور را با نام PERSiX با ویژگی ها، نوآوری ها و برتری های بسیار جدی در قیاس با نرم افزارهای مشابه تولید کرده و به عنوان اختراع به ثبت برسانند. این تیم با تکیه بر سرشت پژوهشی خود، موفق به پیاده سازی برخی ویژگی های بلندپروازانه پیش بینی شده در این نرم افزار شدند.

از جمله ویژگی های متفاوت و منحصر به فرد این نرم افزار ویژگی «انطباق محیط کاربری به حیات واقعی» در قالب مفهوم «چندنقشی بودن کاربران» است. به عبارت واضح تر در این سیستم، ابتدا یک نفر به عنوان کاربر تعریف (متولد) شده و «نام کاربری» و «رمز عبور» (شناسنامه) دریافت می کند، سپس می تواند با همان نام کاربری و کلمه عبور، نقش های متعددی همچون مدیر، مدرس و حتی دانشجو دریافت نماید و با استفاده از یک میز کار (یا Home Page) به تمام امکانات مورد نیاز خود (برای همه نقش هایش) دست یابد.

ویژگی متفاوت دیگری که در این نرم افزار قابل شناسایی است، قابلیتContent Sequencing یا «تولید سکانس های محتوا» است که به مدرسین امکان می دهد، با ایجاد ترکیب ها و توالی های دلخواه خود از ماژول های محتوای درسی و سؤالات و آزمون های موجود در یک مخزن محتوا، سکانس های محتوا تولید کرده، مورد استفاده قرار داده و در اختیار سایر مدرسین قرار دهد. این امکان می تواند زمینه ساز فرآیند بسیار مهم و استراتژیکی شود که می توان آن را «نهضت ساخت محتوای الکترونیکی آموزشی ایرانی» نامید.

سند مشخصات و امکانات LCMS مجتمع فنی تهران، جدولی با بالغ بر 150 ردیف است که بسیاری از دست اندرکاران حوزه آموزش الکترونیکی و حوزه نرم افزار، در نگاه اول ناممکن بودن تولید چنین نرم افزاری را در کشورمان پیش بینی می کردند. چکیده امکانات این نرم افزار را در ادامه ملاحظه می کنید. توجه کنید که بخش اول از گروه های امکانات ذیل، مربوط به «قابلیت های مدیریت عملیات آموزش» (امکانات LMS) و بخش دوم، مربوط به «قابلیت های مدیریت تولید و ارائه محتوا» (امکانات LCMS) می باشد:

بخش اول: امکانات مدیریت عملیات آموزش

●  مدیریت کاربران و موضوعات آموزشی (Users & Objects Management): مدیریت کاربران، نقش ها، دوره های آموزشی و مدرسین، سازمان دهی امکانات مرتبط با آن ها و ارائه گزارش های مدیریتی راجع به موارد فوق

●  مدیریت ساختار تشکیلاتی سازمان (Organization Structure Management): امکان مدیریت ساختار تشکیلاتی سازمان و تأسیس ساختار اداری آموزش مجازی شامل سازمان های آموزشی، دپارتمان های تحت نظارت و تخصیص درس به آن ها

●  تقویم و برنامه ریزی تقویمی دوره ها (Calendar & Course Planning): برنامه ریزی زمانی دوره ها و کارکردهای تقویمی

●  پیام رسانی (Messaging): ارائه امکانات پیام­ سانی داخلی بین کاربران سیستم، همراه با قابلیت ارسال پیام گروهی

●  ارزیابی و آزمون (Assessment & Pre/Post Testing):ارزیابی و آزمون دانشجویان در ابتدا، حین و انتهای دوره ها

●  مدیریت نمرات و کارنامه (Scores & Transcripts): مدیریت نمرات دانشجویان، تولید لیست نمرات و ارائه کارنامه درسی

●  ردیابی عملکرد کاربران (User Tracker): پیگیری خودکار کمیت و کیفیت فعالیت دانشجویان و مدرسین و ارائه گزارش از آن

●  ارائه دوره های آموزشی از طریق وب (Web-based Course Delivering): در دسترس قرار دادن (اصطلاحاً تحویل) دوره های درسی به دانشجویان از طریق شبکه وب

●  پشتیبانی از کاربران چندنقشی (Multirole Support):اعطای بیش از یک نقش به کاربران سیستم (ایفای چند نقش با نام کاربری واحد)

●  گروه بندی دانشجویان (Grouping Students): تشکیل گروه از دانشجویان و ایجاد امکان فعالیت گروهی و ارائه گزارش از آن

●  مدیریت وظایف (Task Management): تنظیم و مدیریت پیام های یادآوری وظایف

●  مدیریت قراردادها (Contract Management): امکان ثبت قراردادهای ارائه خدمات آموزش الکترونیکی به شرکت ها و سازمان ها

●  امکانات حسابداری (Accounting Capabilities): امکان ثبت درآمدها و هزینه ها و امکانات پایه حسابداری

●  میادین مباحثه یا فوروم ها (Discussion Forums): راه اندازی و مدیریت میادین مباحثه (فوروم) در سطوح مختلف به صورت آزاد یا کنترل شده

●  مدیریت گزارشات (Reports Management): امکانات ارائه گزارش و نمودار، از رویدادهای مدیریتی و آموزشی سیستم در رابطه با موارد مختلفی همچون فعالیت های درسی دانشجویان، عملکرد مدرسین، عملکرد گروه ها، عملکرد فوروم ها و ...

●  ابزارهای تحلیلی (Analysis Tools): امکان ارائه تحلیل به مدیریت سیستم در رابطه با سیاست گذاری های کلان

بخش دوم: امکانات مدیریت تولید و ارائه محتوا

●  تولید/ ویرایش محتوا (Content Authoring/Editing): امکان ایجاد و ویرایش محتوای آموزشی از طریق ویرایشگر اختصاصی محتوا با قابلیت درج فایل های متن، صدا، Flash، PowerPoint و ...

●  پشتیبانی از محتوای آموزشی خارجی (External Learning Objects Support): امکان پشتیبانی از مرسوم ترین Learning Object یا LOهای ساخته شده توسط ابزارهای خارجی (برای مثال SWF ، PPT ، DOC ، معادلات ریاضی و فرمت های مختلف تصویر و صدا)

●  ابزارهای ارزیابی و آزمون (Assessment Authoring Tools): قابلیت طراحی انواع آزمون های تشریحی، تستی، تکمیل جای خالی و چندجوابی با قابلیت پیوست کردن فایل به سؤال توسط مدرس (و دانشجو، در هنگام پاسخ دهی به سؤالات)

●  مخزن محتوای آموزشی (Learning Objects Repository):مخزنی از ماژول های محتوای آموزشی، موسوم به Learning Objects یا اشیای آموزشی با امکان در اختیار گذاشتن قطعات محتوا، آزمون و تمرین برای کاربران مختلف

●  ابزار طراحی طرح درس (Lesson Plan Designing Tool):ابزار ساخت طرح درس یا سکانس های آموزشی، از طریق توالی اجزایی همچون محتوای درسی، آزمون، تمرین و ... همراه با امکان به اشتراک­گذاشتن طرح درس های ساخته شده

●  سازگار با محتواهای تحت اسکورم (SCORM compatibility): پشتیبانی از محتواهای سازگار با استاندارد اسکورم

●  تابلوی اعلانات (News Board): تابلوی اخبار و اعلانات در سطوح و لایه های مختلف سیستم