استان آذربایجان غربی

آذربایجان غربی

استان آذربایجان غربی در گوشه شمال غربی ایران قرار دارد و از شمال به جمهوری آذربایجان و ترکیه، از مغرب به کشورهای ترکیه و عراق، از شرق به استان آذربایجان شرقی و استان زنجان و از جنوب به استان کردستان محدود است. مساحت استان برابر 43,660 کیلومتر مربع است و 2.65 درصد مساحت کل کشور را تشکیل می‌ دهد. مرکز این استان شهر تاریخی ارومیه می باشد. این استان هشتمین استان پرجمعیت کشور محسوب می‌شود.
این استان یکی از مناطق مستعد کشاورزی است و علاوه بر این وجود ایلات و عشایر در دامداری استان نقش قابل توجهی دارد.

تاریخچه

شواهد باستان شناسی از شکل گیری استقرار ها و روستاهای اولیه در نقاط مختلف آذربایجان غربی مانند تپه « حاجی فیروز» ،‌تپه « جلبر» تپه « اهرنجان»، «گوی تپه » ، تپه « حسنلو» و دیگر تپه های باستانی این استان ، نشان از قدمت دیرینه سکونت انسان و شکل گیری فرهنگ و تمدن در این منطقه دارد.
آثار بدست آمده از حفاری های باستان شناسی و وجود کتیبه های گوناگون در این استان نشان می دهد جوامع انسانی ساکن در این منطقه در طول هزاره های دوم و اول ق . م با ساکنان مختلف فلات ایران و حتی خارج از فلات ایران ارتباطات گسترده ای داشته اند .
از نظر تاریخی، تاریخ باستانی آذربایجان با تاریخ قوم ماد در آمیخته است. قوم ماد پس از مهاجرت به ایران آرام آرام قسمت‌ های غربی ایران از جمله آذربایجان را تصرف کردند. مقارن این ایام دولت هایی در اطراف آذربایجان وجود داشت که از آن جمله می‌ توان به دولت آشور در شمال بین النهرین، دولت هیق در آسیای صغیر، دولت اورارتو در نواحی شمال و شمال غرب، اقوام کادوسی در شرق و کاسیها در حوالی کوههای زاگرس اشاره کرد. بعد از تأسیس دولت ماد، آذربایجان به ماد کوچک معروف شد و مشتمل بر شهرهای قدیمی همدان، ری، اصفهان و کرمانشاه بود.
گروهی معتقدند که نام آذربایجان گرفته شده از آذرآبادگان گرفته شده و به معنی سرزمین آتش است. بزرگ‌ ترین آتشکده ‌های زرتشتی در این منطقه بوده است و نمونه آن هنوز در باکو پایتخت جمهوری آذربایجان بجا مانده است. گروهی دیگر وجه تسمیه آذربایجان را مربوط به وجود سرداری به نام آتروپاد می ‌دانند. اینان معتقدند که بعد از غلبه اسکندر مقدونی به ایران، سرداری به نام آتورپات در آذربایجان ظهور کرد و از اشغال آن توسط یونانیان ممانعت به عمل آورد. از آن به بعد این سرزمین به نام آتروپاتگان معروف شد. حکومت جانشینان آتورپات در آذربایجان در زمان اشکانیان نیز ادامه یافت و این منطقه توانست کماکان استقلال داخلی خود را در چهارچوب دولت اشکانی حفظ کند. سرانجام اردشیر بابکان بنیانگذار سلسله ساسانی بر حکمرانان محلی آذربایجان استیلا یافت و آنرا به صورت یک ایالت غیر موروثی اداره نمود .

جغرافیای سیاسی

استان آذربایجان غربی با احتساب دریاچه ارومیه حدود 43,660 کیلومتر مربع مساحت دارد. این استان که در شمال غرب ایران واقع شده 2.65 درصد از مساحت کل کشور را تشکیل می‌ دهد و بین 35 درجه و 58 دقیقه تا 39 درجه و 46 دقیقه عرض شمالی (از خط استوا) و 44 درجه و 3 دقیقه تا 47 درجه و 23 دقیقه طول شرقی (از نصف ‌النهار گرینویچ) قرار گرفته است. استان آذربایجان غربی از شمال و شمال شرق با جمهوری ‌های آذربایجان و ارمنستان ، از شرق با استانهای آذربایجان شرقی و زنجان ، از جنوب با استان کردستان و از غرب با کشورهای عراق و ترکیه همسایه است. استان آذربایجان غربی 135 کیلومتر مرز آبی با جمهوری های آذربایجان و ارمنستان ، 200 کیلومتر مرز خاکی با کشور عراق و 488 کیلومتر مرز خاکی با کشور ترکیه دارد و از این نظر دارای موقعیت جغرافیائی حساسی است .
بر اساس آخرین آمار تقسیمات کشوری این استان دارای 12 شهرستان ، 28 بخش ، 14 شهر ، 103 دهستان و 3227 آبادی دارای سکنه می‌ باشد و مرکز آن شهر تاریخی ارومیه است.

شهرستان های استان عبارتند از:
ارومیه، اشنویه، بوکان، پیرانشهر، چالدران، خوی، سردشت، سلماس، شاهین دژ، ماکو، مهاباد، میاندوآب، نقده.

جغرافیای طبیعی

استان آذربایجان غربی یکی از مناطق کوهستانی کشور است و توپو گرافی متنوع و گسترده ای دارد. بر اساس ساختار طبیعی استان، اکوسیستم های ویژه‌ ای از ترکیب گیاهان در سطوح مختلف پوشش گیاهی در سطوح مختلف توپو گرافی به وجود آمده است که اهم آنها به شکل جنگلها و مراتع خودنمایی می‌کنند.
این استان عمدتاً تحت تأثیر جریان هوای مرطوب اقیانوس اطلس و دریای مدیترانه‌ است، ولی در برخی از ماههای زمستان، توده هوای سردی از اطراف شمال، هوای مدیترانه ‌ای آن را متأثر کرده و موجب کاهش قابل توجه دما می‌شود.
دمای هوایی این استان در تابستان معمولاً از 40 درجه سانتی گراد تجاوز نمی کند و در زمستان بسیار سرد و بارش برف سنگین است. شهرستان سردشت در جنوب استان آذربایجان غربی(با بیش از 900 میلی متر بارش سالیانه) و شهرستان خوی در شمال این استان با حدود 240 میلیمتر) به ترتیب بیشترین و کمترین میان بارش سالیانه را دارند. وجود چشمه های آب معدنی و بارندگی زیاد، از دیگر ویژگی های آب و هوایی این منطقه است.
استان آذربایجان غربی منطقه مرتفعی است و کوه های بلند در جهت های مختلف سراسر آن را فرا گرفته و موجب پیدایش دشت های ارومیه ،‌خوی ،‌چالدران ،‌سلماس ، ماکو ،‌سردشت و نقده شده است.
سلسله جبال زاگرس حد غربی آذربایجان را بین کشورهای ترکیه و عراق تشکیل می دهد . این کوه ها در جهت شمال غرب به جنوب شرق امتداد دارند و از کوه آتشفشانی « آرارات» یا کوه « نوح» که به ترکی « آغری داغ» نام دارد، شروع می شود و در نواحی مختلف نام های محلی گوناگون دارند.

مردم

جمعیت استان آذربایجان غربی طبق سرشماری سال ۱۳۸۵، ۲,۸۷۳,۴۵۹ نفر می ‌باشد که ۴٫۰۸ درصد جمعیت کل کشور را در خود جای داده است و از این لحاظ هشتمین استان پرجمعیت کشور محسوب می‌شود.
ترک‌ های آذربایجانی و کردها از گروه‌ های عمده جمعیتی این استان به‌ شمار می روند.
کردها در بخشهای مرتفع غربی و جنوبی استان نشیمن دارند و متقابلاً ترک‌ ها در دشت‌ های پیرامون دریاچه ارومیه و بخشی نیز در دشت‌ های شمال و جنوب شرقی استان، سکونت دارند. همچنین اقلیت آشوری و ارامنه هم در استان مخصوصا در ارومیه مرکز استان ساکن هستند. شهر ارومیه مرکز و بزرگ‌ ترین شهر استان به شمار می‌ آید و از دیرباز به عنوان شهری که در آن گروه های قومی، زبانی، نژادی و حتی مذهبی مختلف زندگی می‌کنند شناخته‌ شده‌ است، عمده ساکنان شهر ارومیه را ترک‌ های آذربایجانی تشکیل می‌ دهند. همچنین اقلیتی از کردها، مسیحیان آشوری و ارامنه نیز در این شهر زندگی می‌کنند.

راه های دسترسی:

مسیر هوایی:
فرودگاه ارومیه:این فرودگاه بین المللی از سال 1348 فعالیت خود را شروع کرده است و در آن امکاناتی مانند بانک، خودپرداز و دسترسی مسافران به اینترنت برقرار است.

مسیرهای پروازی مستقیم:
داخلی: تهران ،مشهد.
خارجی: عراق (اربیل) ، عربستان (مدینه).

فرودگاه خوی: این فرودگاه از سال 1383 فعالیت رسمی خود را آغاز کرده است و جزو فرودگاه های بین المللی کشور بوده و دارای امکاناتی مانند مرکز خرید، رستوران، اداره پست، مرکز گذرنامه و امانات بار است و مسافران می توانند در آنجا دسترسی به اینترنت داشته باشند.
مسیرهای پروازی: تهران.

مسیر زمینی: مرز بازرگان، مرز رازی، مرز سرو، ملکان – میاندوآب، بانه – سردشت، بیجار – تکاب، سقز – بوکان، پل میانگذر دریاچه ارومیه ( شهید کلانتری)، مرند – ماکو، جلفا – ماکو.

مسیر ریلی: تبریز – خوی – وان (ترکیه).

مسیر آبی: دریاچه ارومیه.

جاذبه های گردشگری استان:

جاذبه های طبیعی

آبشار شلماش سردشت، غار سهولان مهاباد، دریاچه ارومیه، دره قاسملو ( گه لیه خان)، چشمه آب معدنی گراوان سردشت، آبشار سوله‌ دوکل مرگور، جنگل ‌های مرگور (واقع در دره باوان)، دامنه کوه قره داغ دربسر،
آب‌ های معدنی: ایستی سو (در نزدیکی گردنه قوشچی)، آب گرم محال باراندوز (روستای هفت آباد ارومیه)، آب معدنی کوه زنبیل (در کنار دریاچه ارومیه)، آب معدنی دریک (روستای چهریق) ،آب معدنی کانی گراوان (روستای کانی گویز در نزدیکی شهر ربط)
جنگل ‌ها: جنگل‌ های طبیعی استان، هرچند که در قسمت‌ هایی از پیرانشهر و مهاباد وجود دارد، ولی مناطق وسیع جنگلی در سردشت قرار گرفته ‌است که مساحت آن را بین ۶۰ تا ۸۰ هزار هکتار تخمین می‌ زنند. کل مساحت جنگل‌ های مصنوعی در استان به ۳۲۰ هکتار در قطعات متفاوت می ‌رسد.

جاذبه های تاریخی فرهنگی

مسجد جامع ارومیه، مسجد جامع بوکان، مسجد جامع مهاباد، مسجد حمامیان، مسجد داش آغلیان، مسجد سردار (ساعتلو)، مسجد سیدالشهداء، مسجد شیخ، مسجد مطلب خان، مسجد ملاحسن، مسجد مناره، مسجد چورس
بازار ارومیه، بازار خوی
کلیسای طاطائوس مقدس (قره کلیسا)، کلیسای ننه مریم، کلیسای حضرت مریم، کلیسای حضرت مریم (ماوانا)، کلیسای زور زور، کلیسای سورپ سرکیس، کلیسای فنایی، کلیسای قره باغ، کلیسای مارتوما (بالولان)، کلیسای ماردانیال، کلیسای مارسرکیس، کلیسای مارگیورکیس (گلپاشین)، کلیسای ماریوخنه (گولان)، کلیسای مهلذان، کلیسای هفتوان، کلیسای وانگ خسروآباد، کلیسای پطروسوپولوس
خانه سنگی جمال خان تیموری، خانه صفر علی خان، خانه علی خان بیات، خانه کبیری، خانه یوسفی
سنگ نبشته بسطام، سنگ نوشته کله شین، سنگ نگاره خره هنجیران، نقش برجسته ساسانی خان تختی، کتیبه عین الروم، کتیبه محمود آباد، کتیبه موانا
تخت بلقیس، دژ ساری قورخان، قلعه اسماعیل آقا، قلعه باستانی بسطام، قلعه بردوک، قلعه تبت، قلعه دختر (قیز قلعه)، قلعه شای (پوشتو)، قلعه هلاکوخان، قلعه کاظم داشی (کاظم خان)، قلعه کوراوغلی، قلعه کوه پیر چاووش
تپه باستانی قلایچی، تپه حاجی فیروز، تپه حسنلو، تپه دالما، محوطه تاریخی برد کنته، محوطه تاریخی تخت سلیمان، کوه زندان سلیمان، گوی تپه
ایوان فرهاد (بام فرهاد)، مقبره صخره ای بی بی کند، مقبره صخره ای سدوک، مقبره صخره ای قارلی دام، گوردخمه فخریگاه، گوردخمه هدر (سلماس)، مقابر روستای تمتمان، مقبره بداغ سلطان، مقبره ساندوخت، مقبره سردار، مقبره سه گنبد، مقبره سید صدرالدین، مقبره کشیش زاکاریان، مناره شمس تبریزی
پل خاتون، پل قالاتاسیان، پل قلعه جوق، پل ممیند، پل میرزا رسول، پل پنج چشمه، پل کسیان، پل باراندوز
کاروانسرای ارومیه، کاروانسرای خان، کاروانسرای شاه عباسی، کاروانسرای قطور، کاروانسرای میرزا هاشم، کاروانسرای چیت سازان
مجموعه جهانی تخت سلیمان، موزه باستان شناسی و مردم شناسی ارومیه، موزه خوی ، موزه مردم شناسی مهاباد (حمام میرزا رسول)، موزه میاندوآب، موزه میاندوآب، موزه هنرهای سنتی و صنایع دستی ارومیه، کاخ موزه باغچه جوق (سردار ماکو)

********

ورود به صفحه تورها به مقص د ارومیه
آژانسهای ارومیه	هتلهای ارومیه

گالری عکس هایآذربایجان غربی

قره کلیسا - چالدران		مجتمع تفریحی باری - ارومیه

غار سهولان - مهاباد		دریاچه سد ارس - پلدشت

تپه حسنلو - نقده		کاخ باغچه جوق - ماکو

مناره شمس تبریزی - خوی