اختلال در یادگیری ریاضی
اختلال یادگیری چیست؟
یک اختلال یادگیری به وسیله متخصصان بهداشت روانی و پزشکی به عنوان یک اختلال عصب زیست شناختی و یا اختلال پردازش زبان تشخیص داده شده که به وسیله عملکرد مغز به وجود آمده است. یکی از پیامدهای ناکارآمدی مغز شیوهای که افراد مبتلا به اختلال یادگیری اطلاعات را کسب کرده و پردازش میکنند که از عملکرد عادی و قابل انتظار برای کودک یا بزرگسالی که میتواند بدون مشکل جدی یاد بگیرد، متفاوت است. یک اختلال یادگیری ممکن است از لحاظ علمیدر حوزههای شناسایی کلمه، ادراک خواندن، حساب کردن، استدلال کردن، هجی کردن ویا کلمهبندی نوشتن به وجود آید. یک اختلال یادگیری غالبا وابسته به عملکرد غیرعادی مغز به علاوه در حوزه گفتار است. یک اختلال یادگیری که در زمینه علمیتشخیص داده شده است ممکن است در زمینههای دیگر نیز اختلال ایجاد کند. به طور مثال فعالیتهای روزمره یک فرد در خانه ممکن است از ناتوانی بالقوه حافظه، استدلال و یاحل مساله تاثیر بگیرد و وابسته به مشکل عصب زیست شناختی باشد. به علاوه ممکن است تاثیر نامطلوبی بر ارتباطات اجتماعی بگذارد زیرا که ضعف فرایند شناختی فرد باعث میشود که او در فکر کردن و یارفتار دچار اشتباه ویا دچار کج فهمیرفتار دیگران گردد (راورکی، 1995؛ تیساتسانیا و همکاران، 1997).
اختلالات یادگیری ممکن است با حالتهای مختلف اختلال بیش فعالی همراه به نقص توجه، اختلالات رفتاری، ناتواناییهای حسی یا دیگر شرایط کلینیکی یا عصبشناختی هم زیستی داشته که شامل بیماریهای سلولهای داسی شکل، دیابتها، کموزنی در هنگام تولد، جراحی قلبی نئوناتال، سرطان خونی، تورم لنفاوی حاد و هیدرو سفالها میشود (بریسلاو و همکاران، 2000؛ دالن و همکاران، 2006؛ ایسر و تیلمن، 2001؛ جیمسون، 2006؛ هیلینگس فورد و ورنوفسکی، 2004؛ وانگ، 2007). با وجود این به علت ضعف عملکرد و یا مشکلات اجتماعی، مبتلا بودن به اختلال یادگیری باعث افسردگی واضطراب میشود. اما این اختلال نه یک اختلال یادگیری است و نه به وسیله ی یک اختلال هیجانی به وجود میآید.اختلالات یادگیری همان مشکلات پنهان یادگیری می باشد. زیرا این مشکلات به دلیل ناآگاهی مربیان و اولیاء به صورت پنهان باقی مانده و حتی توسط دانش آموز نیز شناخته نمی شود و در طول زندگی گریبانگیر افراد مبتلا خواهد بود. (2)
ریشهها ی اختلال یادگیری
انواع زیادی از عملکردهای غیرعادی مغز وجود دارند که میتوانند منجر به یک اختلال یادگیری شوند که تاکنون تغییرات و علل آن شناسایی و طبقهبندی نشدهاند. به طور مثال نارساخوانی از اختلالات یادگیریای است که روی خواندن و هجی کردن تأثیر میگذارد. تحقیقات نشان داده است که عملکرد غیر عادی مغز در پردازش زبانی- شنیداری(مثل پردازش صداشناسی نامگذاری سریع اتوماتیک)در تعداد زیادی از افراد مبتلا به نارسا خوانی دیده شده است (شای ویتز و همکاران، 2002؛ ولف و همکاران، 2000).
شواهدی وجود دارد که نشان میهد که نامگذاری اتوماتیک و سریع و پردازش صدایی هسته ی پردازشهایی هستند که مهارتهای خواندن را پیش بینی میکنند (کیبی و همکاران، 2003). گرچه بعضی افراد درسیستم دیداری مغزشان ساختار متفاوتی دارند (ادن و همکاران، 1996).
تأثیرات نواقص ویژه ی دیداری بر روی یادگیری ممکن است به مهارتهای دیگر بسط یابد. اختلال ریاضی اختلال یادگیری ای است که روی محاسبه ی ریاضیات و حل مساله تأثیر میگذارد. تحیقات گوناگونی در حال انجام است که تعیین میکند انواع مختلف عملکرد غیر عادی مغز است که منجر به اختلال یادگیری میشود. تحقیق اختلال ریاضی که از تصویر عصبی استفاده میکند به گستردگی تحقیق نارساخوانی نیست. ولی به هر حال مطالعات عصب شناختی به وضوح انواع ناکارآمدیهای مغز را به اثبات رسانده است (هکت و همکاران، 2001).
ارزشیابی مناسب اختلال
ملاکهای تشخیص یک اختلال یادگیری همزمان با تغییر تدابیر آموزشی و یافتههای تحقیق تغییر میکنند. با وجود اینها این حقیقت که یک اختلال یادگیری نمایانگر عملکرد غیرعادی مغز است بحثی در آن نیست. بنابراین وقتی فردی درمدرسه و در زندگی روزمره با مشکل مواجه است مظنون به یک اختلال یادگیری میشود که یک ارزشیابی از تواناییهای عصب روان شناختی او ضروری است تا نشان دهد که کدام عملکردهای مغز آن طوری که انتظار میرود کار نمیکنند و کدام عملکردهای مغز به قدر کافی کار نمیکنند. یک ارزشیابی عصب روان شناختی میتواند دامنه ی مورد نیاز ارزیابی عملکرد خاصی که اغلب در اختلال یادگیری مورد بحث است را فراهم کند مثل توجه به تواناییهای
حسی - حرکتی. ارزیابی گسترده ی به دست آمده به وسیله ی یک ارزشیابی عصب روان شناختی امکان تشخیص نقاط ضعف و قوتی را که هر دو برای تعیین حوزههای مداخله مهماند فراهم مینماید. اندازه گیری پاسخها برای مداخله و رویکردهای تشخیصی متداول درامریکا نمیتواند جانشین یک ارزشیابی عصب روان شناختی جامع شود (پونسکی، 2007). اطلاعات پایهای در رابطه با توانایی دیداری و کلامی میتواند از یک آزمون جامع هوشی(IQ)تفسیر شده توسط یک متخصص واجد شرایط به دست آمده باشد. مدارس دولتی متخصصانی را که واجد شرایط اجرا و تفسیرآزمونهای هوشیاند استخدام میکنند. اگر چه مدارس خصوصی و دانشگاهها متخصصان تعلیم دیده برای اجرا و تفسیر آزمونهای هوشی را استخدام نمیکنند. علاوه بر اینکه استخدام آنها توسط این مدارس کار کاملاً عجیبی است. با ملاحظهی متخصصان واجد شرایط استخدام شده در مدارس دولتی باز هم ارزیابی آنان در مدرسه ای معین قابل اطمینان نیست. بنابراین باید این شغل را مورد به مورد و مدرسه به مدرسه مورد بررسی قرار داد. همانطور که متخصصان خوب پزشکی باید خارج از شبکه ی مراقبتهای اولیه ی بهداشت جستجو شوند، متخصصانی هم که برای اجرای آزمون ارزشیابی روانشناختی آموزش دیدهاند بهتر است در ارزشیابی و مراقبت از کودکان و بزرگسالانی که در مدرسه یا دانشگاهشان متخصص ندارند، تجربه داشته باشند.
آزمونهای محدود که فقط از آزمون IQ و ارزیابی سطوح پیشرفت تحصیلی تشکیل میشود، اطلاعات کافی از کارکرد مغزی کودکان یا بزرگسالان فراهم نمیکند تا بالاترین سطح مراقبت استاندارد و مداخلههای هدفمند فراهم گردد. در یک فرد مبتلا به اختلال یادگیری ارزشیابی عصب روانشناختی ممکن است به عنوان یک ضرورت پزشکی برای اهداف مورد بررسی و روشن کارکردهای مغزی باشد. اگر شرایط پزشکی دیگر وجود داشته باشد ارزشیابی عصب روانشناختی فوق العاده مهم است، اما اگر این شرایط هم نباشد باز ارزشیابی عصب روان شناختی اهمیت دارد. مجریان دور اندیش بیمه توصیه کرده اند تا تعیین کنند که آیا خدمات ضروری میتواند به وسیله ی یک متخصص واجد شرایط در مدرسه ی خصوصی ارایه شود. (2)
یک اختلال یادگیری اختلالی مزمن و مادام العمر است. تأثیراین ناتوانی میتواند روی عاطفه، آموزش وعملکرد حرفهای با توجه به شرایط زندگی، ارتباطات میان فردی و نقاط ضعف و قوت فردی و به علاوه تأثیر روی جامعه مهم باشد. کودکان مبتلا به اختلال یادگیری در مدرسه عملکرد بدی دارند و انتظار نمیرود که بتوانند دیپلم بگیرند. اختلال یادگیری میتواند تأثیر نامطلوبی روی عملکرد شغلی در بزرگسالی داشته باشد. شناسایی به موقع این محدودیتها و تواناییهای عصب روان شناختی میتواند آموزش، شغل و طرحهای درمانی را تسهیل کند. در هر صورت باید ارزشیابی مناسب صورت گرفته باشد.
از عوامل زیستی این گونه اختلالات می توان:
1ـ آسیب های دوران بارداری که از طریق عفونت ها و داروها از مادر به جنین می رسند.
2ـ آسیب ها و بیماری های دوران شیرخوارگی
3ـ سود تغذیه در دوران جنینی و شیرخوارگی و حتی تا مدتی بعد از شیرخوارگی را نام برد.
بسیاری از مشکلات و آسیب های اجتماعی و اختلالات اضطرابی وعدم توانایی در برقراری روابط اجتماعی و روابط درست زناشویی و حتی افسردگی و در حالت نهایی بصورت بزهکــاری به دلیل عــدم تشخیص اختلالات یادگیــری و عدم رفع آنها در دوران کودکی می باشد. هم چنین یاد گرفتن مهارتهای زندگی و عدم توانایی در برقراری سازگاری با اطرافیان و حتی با خود و عدم توانایی در مهار خشم می تواند به دلیل رفع شدن اختلالات یادگیری در زمان حساس و مناسب باشد.
در پاره ای موارد اختلالات یادگیری با درجه خفیف، مشکلات خاص اجتماعی را ایجاد نمی کند و در این موارد از طرف مربیان و خانواده چنین بیان می شود که فرد بی دقت است یا کم حوصله بوده و دل به کار و درس نمی دهد که به بیان علمی باید بگویم این افراد در گوش دادن و سازماندهی افکار تسلط ندارنـد و این گونه اختلالات هنگامی مشکــل ساز می شوند که فرد از پس توقعات اجتماعی برنیاید.
در کشورهای پیشرفته با تشخیص به موقع در سال های اولیه زندگی، فرایند رشد را به حالت طبیعی بر می گردانند. به عنوان مثال دوره حساس برای یادگیری زبان سنین 2 الی 6 سالگی می باشد. و اگر در این دوره موقعیت های مناسب برای کودک فراهم نشود، حساسیت سلول های مغزی که درگیر فراگیری زبان می باشند کارکرد خود را از دست خواهند داد و جبران این مشکل در سنین بالاتر بسیار سخت و در مواردی ناممکن خواهد بود. برای روشن شدن مفهوم اختلالات یادگیری باید گفته شود که کودکان دارای این گونه اختلال به درک کافی از بیانات دیگر نمی رسند و و در یک یاد دو درس دچار مشکل هستند ولی در دروس دیگر ناتوان نیستند. البته لازم به تذکر است که مشکلات درسی ایجاد شده در سن بلوغ و به دلیل شرایط خاص سنی در دسته اختلالات یادگیری قرار نمی گیرند. این گروه از کودکان در رفتار خود و برقراری ارتباطات عمومی از سطحی مطلوب برخوردارند ولی با بالا رفتن سن و به دلیل نقص در مهارت های شخصی، در مهارت های اجتماعی نیز دچار مشکلاتی خواهند شد.
قابل توجه است که این دسته از کودکان دارای هوش طبیعی بوده و هیچ گونه آسیب شناخته شده مغزی در آنها وجود ندارد و با وجود برخورداری از وضعیت آموزشی و فرهنگی و اجتمـــاعی طبیعی و هم چنیــن برخورداری از سلامت عــاطفی و روانی، در زمینه هایی از یادگیــری مانند خواندن، یا درک ریــاضی، تفکر، گفتار، زبان و حتی یادگیری های غیر کلامی مانند برخی از اعمال حرکتی دچار ناتوانی می باشند. اختلالات ریاضی در این افراد به صورت های متفاوتی بروز می کنند. به عنوان مثال عدم توانایی آنها در تشخیص اشکــال هندسی مانند تمــایز گذاشتن بین دایــره و بیضی و یا اختلال در انــدازه گیری مانند تبدیل متر به مترمکعب، یا عدم درک معنایی مسائل ریاضی را می توان نام برد.(3)
عوامل اختلالات یادگیری ریاضی
ادراکی- حرکتی-1
ادراک، محرکات شنوایی، بینایی و لامسه را سازماندهی، دارای ساختار تعبیر و تفسیر می کند کودکانی که ناتوانی ادراکی دارند معمولاً برای تعبیر و تفسیر و پیداکردن معنی محرکهای محیطشان دچار مشکل می شوند. اگرچه بعضی از کودکانیکه ناتوانیهای ادراکی دارند به خاطر کندی پیشرفت تحصیلی مراجعه داده می شوند. معلمین و متخصصین باید تلاش کنند عوامل دخیل شکست تحصیلی را کشف کنند. این علل می تواند شامل اختلالات توجه، افتراق بینایی، ناتوانیهای شنوایی، ادراکی و یا ناتوانیهای بینایی-ادراکی و یا حافظة بینایی باشد.
بسیاری از کودکان مشکلاتی دارند که به خاطر ترکیب دو یا چند مورد از این علل به وجود آمده است با ارزیابی این عوامل ممکن است معلم یک عامل اصلی دخیل را پیدا کند که مانع و محدودکنندة توانایی کودک برای موفقیت تحصیلی است.
-2ناتوانیهای افتراق بینایی
ممکن است کودکانیکه ناتوانی افتراق بینایی دارند، دارای تیزبینی طبیعی باشند هنگامی که کودکان نمی توانند بین مشخصاتی نظیر شکل، اندازه، فاصله و سایر جزئیات مناسب افتراق قایل شوند احتمالاً در یادگیری و بازشناسی و استفاده از حروف چاپی، نمرات و اعداد و محاسبه کردن مشکل خواهند داشت.
-3ناتوانیهای بینایی- حرکتی
کودکانیکه برای ایجاد هماهنگی بین حرکاتشان و آنچه می بینند مشکل دارند برای تحول مهارتی که کپارت آنرا «جور کردن ادراکی- حرکتی» می خواند ناتوان خواهند بود. کودک برای ساخت یک سری کامل از جور کردنها بین موقعیت چشمها و دستهایش در تماس با اشیاء و یا دستکاری آنها مشکل خواهند داشت ممکن است اختلالاتی در سه نقطة کلیدی در تحول هماهنگی بینایی-حرکتی رخ دهد.
اول: آنکه ممکن است کودکی در ایجاد تحول آگاهی درونی دربارة سمت راست و چپ بدنش و تفاوتهای آنها شکست بخورد (برتری جانبی) هنگامی می توان این موضوع را مشاهده کرد که کودک نمی تواند از هر یک از دو طرف بدنش به طور مستقل استفاده کند ممکن است هر دو طرف بدن یک کار را در یک زمان انجام دهند یا یک طرف حرکات بیهودة کوچکی انجام دهد. مثلاً با مشاهدة کودکی که با دست راست روی تخته سیاه می نویسد. شما می توانید دست و بازوی چپ او را ببندید که حرکت بی اختیار و ناهماهنگی را در همان زمان انجام می دهند چنین به نظر می رسد که یک بخش کوچک از فعالیت حرکتی دست و بازوی راست به دست و بازوی چپ منتقل شده است در موارد دیگر ممکن است تنها یک طرف عمل را رهبری کند در حالیکه طرف دیگر نافعال مانده یا مانع و مزاحم عمل دست طرف دیگر است.
دوم: نقص جهتی: این مورد گاهی در کودکان پیش می آید که یاد نگرفته اند بین طرف چپ و راست افتراق قایل شوند.
سوم: مشکلاتی در هماهنگی بینایی- حرکتی که می تواند در موارد زیر باشد:
1- فعالیتهای مداد و کاغذی 2- انداختن 3- گرفتن 4-بریدن 5- دستکاری اسباب بازیها 6- یادگیری هرگونه تکلیف هماهنگی بین دست-چشم
-4ناتوانیهای سرعت ادراکی
کودکانیکه سرعت ادراکی آنها کم است به زمان زیادی برای تجزیه و تحلیل درون داده های بینایی یا شنوایی و تدوین و بیان یک پاسخ مناسب نیاز دارند. این نوع ناتوانی می تواند میزان و سرعت یادگیری خواندن، نوشتن یا محاسبه کردن را کم کند مثلاً کودکی ممکن است 15 پرنده را در یک دقیقه روی درخت یا آسمان پیدا کند در حالیکه کودک دیگر فقط هشت پرنده را در همان مقدار زمان پیدا می کند.
-5افتراق بینایی- فضایی
وجود مشکل در کسب و یادگیری الگوهای آرایش گروهبندی انجام شمارش اشیا در یک گروهبندی را اگرنه غیرممکن حداقل بسیار مشکل می کند. زیرا لمس و حرکت آنها غیرممکن می شود.
توانایی درک فضایی با موفقیت در ریاضیات، هندسه و جبر همبسته است.
کودکانی که برای درک ارتباطات خطوط و اشیاء در فضا دچار مشکل هستند احتمالاً در بازشناسی یا بازسازی اشکال و طرح های هندسی مشکلات فراوانی خواهند داشت.
روشهای تشخیص ناتوانی ریاضی
- سطح پیشرفت تحصیلی در حساب را تعیین کنید:
با استفاده از آزمون های پیشرفت تحصیلی و آزمونهای معلم ساخته می توان میزان پیشرفت دانش آموز را تخمین زد در حین اجرای آزمون به مشاهدة دانش کودک دربارة قوانین و حقایق بنیادین، عملکرد او در حل مسایل و اعمال ریاضی (چهار عمل اصلی) و رویکردهای او نسبت به حل مسئله بپردازید.
مطالب مشابه :
اختلالات ریاضی
اختلالات یادگیری دوم ابتدایی درس یادگیری ریاضی اغلب مایلند
اختلالات یادگیری در دانش آموزان
اختلالات یادگیری آموزش ابتدایی اجرا تقسیم کنند مثلا کودک اگر 50 تمرین ریاضی
دانلود نمونه سوالات بخوانیم پایه پنجم ابتدایی
اختلالات یادگیری بهترین روشهای یادگیری و درس درمان اختلال یادگیری ریاضی ;
راهکارهای اختلالات یادگیری در ریاضی پایه دوم
راهکارهای اختلالات یادگیری در یادگیری درس ریاضی شده ی درس ریاضی ابتدایی:
اختلال در یادگیری ریاضی
آموزش ابتدایی بوده و دل به کار و درس نمی دهد که به بیان اختلالات یادگیری ریاضی.
برچسب :
اختلالات یادگیری درس ریاضی ابتدایی