کاربرد کانی ها در جواهر سازی
نگین های جواهر ، مجموعه ای از کانی های طبیعی ،
سنگ ها ، شبه کانی یا شبه سنگ ها و فسیل ها ی قیمتی و نیمه قیمتی با منشاء معدنی
یا غیر معدنی است ؛ که از جمال ودلربایی بسیاری برخوردار بوده و مقبولیت عام دارند.
تحقیق پیرامون
نگین های جواهر ، از جهات مختلف قابل مطالعه و بررسی است . کانی شناسی علمی ، در
دو شاخه ی اکتشاف و استخراج ، غیر از مشاهدات ظاهری به عناصرسازنده ( ترکیب
شیمیایی ) ، ساختار تبلور ( کریستالوگرافی ) و خواص اُپتیکی یا میکروسکوپی نگین ها
توجه نموده و به دنبال کاربردهای جدیدی برای آن ها در صنعت می گردد و تاریخ کانی
شناسی نقطه نظر های دانشمندان گذشته را مورد مطالعه قرار میدهد. کانی شناسی
اجتماعی نیز ، جایگاه کانی های جواهر را در فرهنگ و باور های ملـل بررسی نموده به
نقل آثار معنوی آن می پردازد.
مقبولیت
سنگ های جواهر کم نظیر بودن رنگ ها ، در نگین های اصیل و قیمتی و تنوع ، درخشندگی
و جذابیت بی مانند آن ها ، توجه عموم را به خود جلب نموده است. به طوری که بسیاری
از مردم غیر اَز بهره مندی از دل فریبی وزیبایی افسون کننده ی جواهرات و به کار
گیری آنها در زینت آلات خویش برای هر یک ارزش و قداست خاصی قائل شده اند. نقش
جواهرات در فرهنگ ملی و باورهای مذهبی ملل ، جایگاه ویژه ای دارد. هر قومی با ذوق
و علاقه ی بسیار واستفاده از هنر و ابتکارخود ، از گوهرهای حجاری می کردندگرانبها برای تزیین کاخ ها یا عباد تگاه ها و
ساخت تمثال قدیسین استفاده کرده اند.
جواهر
خمسه و جواهر اثنی عشر
کانی شناسی
همچون سایر علوم به شناخت تعداد معدودی از کانی های اصلی و مشخص که به جواهر
پنجگانه یا هفت جواهر و ده یا دوازده جواهرشهرت داشتند می پرداخت؛ که عبارت بودند
از : الماس ، زمرد ، نیلم ( یاقوت کبود ) ، یاقوت سرخ ، یشم ، فیروزه ، عقیق ، دُر
، لاجورد ، حدید ، کهربا ، مرجان و مروارید . برای
این
جواهرات ؛ خواص ، آثار و ویژگی های خاصی ذکر شده وسایر کانی ها خواه به دلیل
زیبایی و خواه به دلیل خواص و آثار ی که برای آن ها قائل بودند زیر مجموعه ی کانی
های اصلی واقع می شدند . یا از شبه جواهرات اصلی به حساب می آمدند.
آمیختگی
علم کانی شناسی با اعتقادات مذهبی و باور های بومی ملل ، به آن جایگاه ویژه ای
بخشیده است. به طوری که هر قومی کوشیده تا با ذکر خواصی ویژه ارزش آن را تثبیت کند
. یا برای ارج نهادن به آنچه مورد احترامش می باشد از سنگ های جواهر استفاده کند.
در قدیم بسیاری از الواح مقدس بر روی سنگ های لاجورد ، یشم یا عقیق حک می شد.
ظاهراً آیات ده فرمان برلوحی از یشم یا لاجورد حک شده بود. در مصر باستان ، هند و
چین هنرمندان تمثال رب النوع ها را از سنگ
یشم یا عقیق می ساخت
کاني ها در آغاز به همان صورت که از پوسته ي زمين به دست مي آمدند، به کار مي رفتند. برخي از اين کاني ها که بلورهاي ظريف و پايدار در برابر فرسايش داشتند، پس از صيقل کاري و تراش خوردن، به عنوان آرايش به کار مي رفتند. به اين کاني ها سنگ کانيهاى قيمتى – بعضى از کانيها به علت دارا بودن رنگ ،جلا،شکل ويژه بلور وسختى زياد، قيمتى يا نيمه قيمتى محسوب مى شوند.چنين کانيهايى را مى توان برش وصيقل داد وبه عنوان جواهر به کار برد..بعضى از جواهرات مانند الماس وزمرد ،بسيار کميابند هاي قيمتي يا جواهر مي گوييم. الماس، فيروزه، ياقوت کبود، زمرد، زبرجد، لعل، چشم گربه، عقيق، مرواريد، و درّکوهي از مهم ترين کاني هاي گران بها هستند
متن زیر
بر گرفته از پایگاه داده های علوم زمین می باشد
الماس
در زمره كانيهاي غيرسيليكاتي باارزش جواهري قرار دارد .
رنگ :بي‌رنگ، زرد، قهوه‌اي، گاهي سبز، آبي، قرمزگونه
سختي : 10
وزن مخصوص : 3/55 ـ 3/47
كليواژ : كامل
سيستم كريستالي : كوبيك
شفاف : شفاف
ميزان ضريب شكست نور : 2/419 ـ 2/417
پديده چند رنگي : ندارد
از كلمه يوناني آداماس
(Adamas) به معناي تسخير ناپذير گرفته شده است و به دليل سختي فوق‌العاده
بي‌نظير اين كاني است كه به آن ويژگي (البته ظاهري)، فناناپذيري مي‌دهد. سختي مطلق الماس 140
برابر كرندوم است. با اين حال سختي الماس در جهات گوناگون كريستالوگرافي سطوح
مختلف آن متفاوت بوده و اين امر امكان بريدن آن را به وسيله گرد يا پودر الماس
ديگري امكان‌پذير ميسازد. در هنگام سوار كردن الماس يا نگين برليان برروي پايه مي‌بايست
دقت كامل نمود كه دچار تورق نشود (بدليل كليواژ كامل آن) جلاي فوق‌العاده نگين برليان
آن را از مشابه مصنوعي آن متمايز ميسازد. الماس در برابر مواد شيميايي عكس‌العمل
نشان مي‌دهد. بعلاوه حرارت زياد باعث ايجاد شكلها و نقوش شخصي بر روي بعضي از
صفحات برليان مي‌شود. بدين جهت بايستي هنگام حرارت دادن دقت كافي به عمل آيد. اشعه X از بلور الماس عبور نمي‌كند و منعكس مي‌شود از اين خاصيت
مي‌توان در تشخيص الماس حقيقي از نوع بدل آن استفاده نمود.
خواص ايپتكي الماس استثنايي است و به دليل شدت تلالو و پراكندگي نور
كه در نتيجه ميزان بالاي ضريب شكست نور در برليان به وجود ميآيد از گذشته به عنوان
سلطان نگين‌هاي جواهر معرفي نموده و به عنوان نگين تراشيده و يا نتراشيده در زيور
آلات مورد استفاده قرار گرفته شده است.
طی دوره تاریخی ، الماس در بیشتر زمانها ، برجسته‌ترین مقام را به
عنوان پرطرفدارترین گوهر داشت. اما در میان پیشینیان ، گوهر کمیابی بوده است. پلینی در سال 100 پس از میلاد اظهار می‌دارد که الماس با
ارزش‌ترین گوهر سنگها است، اما فقط پادشاهان آن را می‌شناسند. ارزش بالای الماس
حاصل سختی بالا ، جلای درخشان و پراکنش بالای آن ( که در آن برق رنگهای طیفی ایجاد
می‌کند ) است. افزون بر این ، در اسیدها با قلیاها کاملا انحلال ناپذیر است. به
دلیل همین مقاومت است که به آن
adamas ( از واژه‌ای یونانی به معنای شکست‌ناپذیر ) گفته می‌شد که
بعدها واژه Diamond به معنی
الماس از آن گرفته شد.
معروفترین الماسهای قدیمی ، الماس کوه نور بوده که پس از تراش مجدد ،
وزن آن به 108.83 قیراط رسید و اکنون جزو گوهرهای تاج پادشاهی بریتانیاست. الماس مغول کبیر به وزن 180 قیراط که به تفصیل توسط
تاورنیه تاجر معروف فرانسوی در اواسط سده هفدهم توصیف شده پس از تاراج دهلی در سال
1739 ناپدید شد. الماس آبی امید ( به وزن 45.52 قیراط ) که تاریخی طولانی از
تراژدی و مصیبت به همراه داشته ، اکنون جایی را در وسط مجموعه گوهرهای موسسه اسمیتسونین
واشنگتن دی.سی اشغال می‌کند. بزرگترین الماس گوهری دنیا به نام کولینان به وزن
3106 قیراط در سال 1905 در آفریقای جنوبی کشف شد
بریل نگ : زرد طلايي،
زرد مايل به سبز، زرد صورتي، سبز زمردي، سفيد و بي‌رنگ
ميزان شفافيت : شفاف تا نيمه‌شفاف
سختي : 7/5
اين كاني شكستگي صدفي دارد. بريل در مقابل فشار حساس بوده و به راحتي
مي شكند و بر اساس رنگ به نامهاي مختلفي خوانده مي شود، از جمله :
آكوامارين
Aquamarine : بريل آبي و شفاف
زمرد Emerald : بريل سبز
پررنگ و شفاف
کانی بریل به عنوان یک گوهر به صورت بلورهای شفاف به رنگهای گوناگون
یافت شده و به هر کدام از آنها نامی داده میشود. گوشنیت نوع بی‌رنگ ، مورگانیت نوع
صورتی ، آکوامارین نوع سبز آبی فام و بریل طلایی نوع زرد آن است. این بریلها ،
گوهرهای زیبایی هستند و فقط گونه سبز پر رنگ آن یعنی زمرد ، به عنوان یک سنگ قیمتی
رده بندی میشود. از روزگار باستان ، ارزش زیادی برای زمرد قائل بودند و امروزه
نیز ارزش آن می‌تواند مساوی یا حتی بالاتر از الماس یا یاقوت باشد.
یاقوت سرخ و یاقوت کبود نگ : بي‌رنگ، زردمايل به قهوه‌اي، آبي روشن،
صورتي مايل به قرمز، سبز روشن
ميزان شفافيت : شفاف تا نيمه‌شفاف
توپاز
اين كاني رخ كامل، شكستگي صدفي و خاصيت فلورسانس ضعيف دارد.
به دليل داشتن كيلواژ (رخ) بسيار خوب به سختي تراش داده مي‌شود و چون
احتمال تورق دارد در زمان سوار كردن بر روي پايه فلزي بايد دقت زيادي نمود همچنين
بايد توجه نمود كه اسيدسولفوريك باعث تخريب شيميايي آن مي‌شود.
توپاز صورتي مرغوب‌ترين، انواع توپاز است در اثر حرارت زياد مي‌توان
توپاز زرد را به رنگهاي صورتي، آبي و يا بي‌رنگ درآورد.
در گذشته بسياري از كانيهاي زرد و يا قهوه‌اي و حتي سبز رنگ جواهري
را توپاز مي ناميدند.
قرنها بود که در مورد کاربرد نام توپاز اشتفاههایی رخ می‌داد که
البته هنوز هم بین گوهرسازان و عامه این اختلاف وجود دارد. بدون شک پیشینیان این
واژه را برای اولیوین گوهری یعنی زبرجد به کار می‌بردند که از جزیره زبرجد در دریای
سرخ به دست می‌آمد. در بیشتر مواقع توپاز ، بی‌رنگ بوده اما می‌تواند صورتی ، سرخ
، نارنجی ، سبز فام ، آبی کمرنگ یا قهوه‌ای نیز باشند. افزون بر این ، برخی
توپازهای بی‌رنگ را می‌توان با تابش دهی و سپس گرما دادن به رنگ آبی دریایی سیر در
آورد. بیشتر این توپازها از برزیل که منشا بیشتر توپازهای قیمتی می‌باشد به دست
آمده است.
کوارتز
کوارتز به دلیل کمیابی
یا ارزش بالا در فهرست کانیهای گوهری مهم قرار نگرفته است، بلکه قرار گرفتن آن در
این لیست به دلیل گونه‌های متداول و فراوان گوهری آن است. کوارتز به احتمال زیاد
نخستین کانی‌ای بود که انسان اولیه از آن برای تزئین خود استفاده کرد و از آغاز
تاکنون جای خاصی در میان دیگر گوهرها به خود اختصاص داده است. دست کم نیمی از 12
گوهر سنگ بکار رفته در زره کاهن اعظم گونه‌هایی از کوارتز بوده‌اند.
فیروزه Turquoise
. نگ : آبي، آبي مايل به سبز
سيستم تبلور : تري‌كلينيك
ضريب شكست : 1/65-1/61
اين كاني از هزاره دوم قبل از ميلاد در ايران به عنوان سنگ زينتي
مورد استفاده قرار مي‌گرفته است. در زمان داريوش آن را ?اخشائين? مي‌ناميدند و در
تزئين كاخها از آنها استفاده مي‌شده است. در دوره ساساني به آن ?پرنك، پروجك يا
پيزوزاگ? مي‌گفتند و در تهيه انگشتر و گوشواره و ظروف درباري به كار برده مي‌شده
است.
اين كاني در ميان اروپائيان از گذشته‌هاي دور به نام ?توراكواز? يعني
سنگ تركي شناخته شده است. علت اين نامگذاري حمل فيروزه ايران از طريق تركيه به مصردر
زمانهاي قبل بوده است. رنگ آن آبي، آبي سبز است. انواع آبي رنگ آن اصطلاحاً ?آبي
تخم سينه‌سرخي? ناميده مي‌شود. تبديل رنگ آن از آبي به سبز را به دليل كاهش يافتن
آب آن مي دانند. سختي آن كمتر از 6 است و ضريب شكست آن 1/61 و 1/65 مي‌باشد.
پيدايش: مرغوب‌ترين فيروزه جهان از كانسار فيروزه نيشابور در ايران
بدست ميآيد. قطعات فيروزه در اين معادن با خميره ليمونيتي به هم متصل شده‌اند. فيروزه اين معدن فشرده و داراي وزن مخصوص 2/79 مي‌باشد.
در ايران: درشمال شرقي شهر بابك كرمان، كوه‌هاي كاشمر در جنوب مشهد و
اطراف دامغان شمال شرقي كرمان، تفت در جنوب يزد و اطراف طبس گزارش داده شده است فیروزه
گوهری است باستانی که ارزش آن به دلیل رنگ آن می‌باشد. قدیمی‌ترین معادن فیروزه در
سرابیت الخادم در شبه جزیره سینا واقع بوده که زمان آن به 4000 سال پیش از میلاد باز می‌گردد و بدون شک فیروزه‌های
گردنبند ملکه زر ( Queenzer ) ملکه سلسله
اول مصر ، از این مکان فراهم شده است.
الیوین olivine
. شیمیایی:سیلیکات آهن منیزیم،(Mg,Fe)2Sio4
رده:سیلیکات
زیر رده:نسوسیلیکات
گروه:اولیوین
کاربرد:به عنوان جواهرسنگ،مصارف صنعتی درماسه های دیر گدازو
سایا،نوعی کانسنگ منیزیم و از نمونه های معدنی.
تنوع نمونه:نمونه های پریدوت
اولیوین ها در واقع یک سری هستند که از فالیت شروع شده و به فورستریت
ختم میشود.فایالیت غنی از آهن با فرمول خالصورستریت ختم میشود.فالیت غنی از آهن با
فرمول خالص Fe2Sio4 و فورستریت
غنی از منیزیم با فرمول شیمیاییت غنی از منیزیم با فرمول شیمیاییMg2Sio3 . در این سری
آهن و منیزیم می توانند جانشین یکدیگر شوند بدون آنکه تاثیر چندانی بر ساختمان
بلوری داشته باشند. فایالیت
بدلیل محتوای آهن دار آن ضریب شکست بالاتری دارد،سنگینتر و رنگ آن تیره تر از
فورستیت است.در غیر این صورت تمایز این دو کانی از هم مشکل است وعملا تمام نمونه
های آن هم حاوی منیزیم و هم حاوی آهن هستند.
اولیوین را با نامهای شیمیایی بسیاری می شناسند فایالیت و فورستریت
علاوه برنامهای اصلی شان با نامهایی مانند کریزولیت ،زمرد شب وپریدوتیت نیز آورده می
شوند . کریزولیت یک واژه آلمانی است که در مورد اولیوین جواهری به کار می رود.اما
امروزه گاهی اوقات اولیوین سبز زرد کمرنگ را با این نام می شناسند.
اولیوین در سنگهای اتشفشانی اولترامافیک و نیز مرمر یافت می شود که
از سنگهای اهک ناخالص تشکیل شده است.مافیک کلمه ای است که برای تعریف سنگهای اتشفشانی
بارمحتوای آهن و منیزیم فراوان به کار برده می شود. این کانیهای دارای نقطه ذوب
بالایی هستند. اولیوین از نخستین کانیهایی هستند که از ماگمای مافیک متبلور می
شوند.برخی سنگهای الترامافیک تقریبا از الیوین تشکیل شده اند که به آنها دیونیت
گفته می شود.
پریدوتیت ها ترکیب شیمیایی مشابهی با ماگمای ذوب شده در جبه زمین
دارد . لذا
پریدوتیت ها متداولترین سنگی هستند که به مقدار زیاد درزمین وجود دارد.
الیوین در بسیاری از شهاب سنگهای آهن-نیکل یافت میشودکه گاهی اندازه
آنها به حدی است که 50 درصد حجم شهاب سنگها را تشکیل می دهد.
ویژگیهای فیزیکی
تنوع رنگ این نوع کانی از رنگی نزدیک به سبز زمردی گرفته تا سبز زرد
کمرنگ که متداولتر است می باشد.این کانی همچنین بی رنگ ،قهوه ای تا تیره نیز یافت می
شود.
جلا:شیشه ای
شفافیت:نیمه شفاف تا شفاف
سیستم بلوری :ارتورمبیک،m/2m/2m/2
نمود بلوری:به شکل تخته ای مسطح تا جعبه ای شکل است .این کانی بیشتر
به صورت دانه هایی در شن های آبرفتی و بیگانه سنگهای دانه ای یافت در سنگهای غنی
از منیزیم یافت میشود.
رخ:سطح رخ آن در دو جهت ضعیف و با زاویه 90 درجه که متفاوت از
فایالیست ها می باشد.
شکستگی:صدفی
سختی:7-5/6
گرانش ویژه:تقریبا5/3در فورستریت و3/4 در فایالیت ها(گرانش بالای
متوسط در کانیهای غیر فلزی
اثر خط:سفید
از دیگر ویژگیهای این کانی ضریب شکست ان است که 70/1-46/1میبا و
دارای دو شکست است.
کانیها همراه شامل دیوپسید، اسپینل، پلاژیو کلاز، فلدسپار،کرومیت،
هورن بلاند، سرپنتین، شهاب سنگهای آهن- نیکل و اوژیت است.
این کانی ها در جزیره
Zagbargad در دریای سرخ دورتر از سوحل مصر، موگوک، میانمار( پیشتر
آن را با نام برمه می شناختند) ، افریقای جنوبی، کوههای اورال ، پاکستان ، سوئد ،
فرانسه، برزیل، آلمان ، مکزیک، ویکتوریا، استرلیا، چین، امریکا یافت می شود
مطالب مشابه :
اسکیس و راندو و کلاژ بچه های سما خوراسگان
یــه مـشت بــچـه مــــعمـار . - اسکیس و راندو و کلاژ بچه های سما خوراسگان - مـــعـمــــــاری
کلاژ هنر بازآفرینی قطعات جدا از هم ...
مروری بر تكنیك هنری كلاژ در هنرهای تجسمی، ادبیات و معماری. كلاژ هنر چیدمان بافت های مختلف در
شیت بندی
به عنوان مثال یک نمای فنی باید نمای معماری باشد تا صفحه پر از درخت ها و آسمان رنگی ، و
منابع و سرفصل آزمون کارشناسی ارشد رشته IT
معماری کامپیوتر: جستجوی رقابتی، منطق گزاره ها و منطق مرتبه اول، تبدیل گزاره به فرم کلاز
تشخیص کانی ها در مقاطع نازک
تشخیص پلاژیو کلاز های فوق برای طبقه بندی و یافتن نام سنگ جامعترین سایت عمران و معماری
کاربرد کانی ها در جواهر سازی
معماری. چت روم کانیها همراه شامل دیوپسید، اسپینل، پلاژیو کلاز، فلدسپار،کرومیت، هورن
کانسارهاى همراه با سنگهاى ماگمائى بازيک و اولترابازيکى
از سنگهاى آذرين است که قسمت اعظم آن از پلاژيوکلاز بويژه پلاژيو کلاز نوع کلسيک و معماری
برچسب :
کلاز معماری