استانداردهاي
استانداردهاي ايزو
- استاندار ISO 9000
در سال 1987 كميته فني 176 سازمان بين المللي استاندارد (ISO/TC۱۷۶) سري استانداردهاي ايزو 9000 را به جهانيان ارائه نمود. هدف از تدوين اين سري استاندارد به وجود آوردن الگوئي بين‌المللي براي پياده‌سازي و استقرار سيستمهاي مديريت و تضمين كيفيت بوده كه مورد استقبال فراوان در سطح دنيا قرار گرفت.
سري استانداردهاي ايزو 9000 در سال 1994 و 2000 با نگرش فرآيندگرا و نهادينه نمودن بهبود مستمر در سيستم مديريت كيفيت سازمان از طریق اصلاح فرآیندها، مورد ويرايش قرارگرفت.
در واقع استاندارد ایزو 9000 به یک محصول خاص داده نمی‌شود، بلکه فرآیند تولید کالا یا خدمات را در یک واحد تجاری مورد ارزیابی قرار می‌دهد.
مزاياي بكارگيري استاندارد ايزو 9000
- بررسي مجدد فعاليت هاي سازمان بر اساس اهداف سازمان و رفع كاستي‌ها
- شفافيت فرآيندها و شاخص ها در سازمان
- جلوگيري از دوباره كاري ها به واسطه تعريف فعاليتهاي برنامه ريزي شده و سيستماتيك
- كاهش هزينه ها
- ايجاد اطمينان و اعتماد در درون سازمان
- ايجاد اطمينان و اعتماد درون سازمان (مشتري)
- افزايش توان رقابت در عرصه بين الملل
دامنه كاربرد: اين استاندارد در كليه سازمانهاي توليدي، خدماتي و پژوهشي و آموزشي و غير كاربرد دارد.
- استاندار ISO 14000
استانداردهای خانواده ISO 14000 شامل استانداردهای بین الملی در رابطه با سیستمهای زیست محیطی است. این استانداردها در سال ۱۹۹۶ میلادی توسط کمیته فنی ۲۰۷ سازمان ایزو بوجود آمدند.
یک سیستم مدیریت زیست محیطی می‌تواند به عنوان بخشی از سیستمهای جامع مدیریت به حساب آید.
این سیستم شامل ساختار سازمانی، فعالیت‌های طرح‌ریزی، تعریف مسوولیت‌ها، تعیین روش‌ها و فرایند‌ها و همچنین در اختیارگیری منابع لازم برای تهیه، اجرا، بازنگری و حفظ خط مشی زیست‌محیطی سازمان است.
این استاندارد مساله اصلی فرآیند تولید و به عبارتی پشت پرده عرضه یک کالا است، نه خود کالا.
در واقع این گواهینامه به واحدی اعطا می‌شود که در درازمدت برنامه‌های عملی برای کمک به پاکیزه ماندن محیط‌زیست داشته باشد و آنها را به درستی اجرا کند.
مزاياي بكارگيري استاندارد ايزو 14000
- ايجاد سيستمهاي مديريت زيست محيطي كه منجر به حفاظت بيشتر از محيط زيست مي شود.
- به حداقل رسانيدن موانع غير تعرفه اي تجاري و تسهيل تجارت بين الملل با توجه به بها دادن بیشتر به محیط زیست در سازمانها
- جلب مشتريان بيشتر و افزايش سهم بازار در سطح بين المللي
- افزايش رعايت مقررات و قوانين مربوط به محيط زيست
- استفاده بهينه از منابع طبيعي
- تسهيل تجارت بين الملل
- ايجاد ارزش افزوده بيشتر براي سازمان
دامنه كاربرد: اين استاندارد براي كليه صنايع و سازمانهاي مختلف توليدي و خدماتي كاربرد دارد.
- استاندار OHSAS 18001
سری ارزیابی ایمنی بهداشت شغلی (Occupational Health & Safety Assessment Series) استانداردی قابل امتیازبندی و اخذ گواهینامه است.
در سال 1998 كميته‌اي متشكل از موسسه استاندارد بريتانيا، شركتهاي اصلي گواهي دهنده انگلستان و ساير سازمانهاي بين‌المللي استاندارد تشكيل شد كه هدف آن تهيه و تدوين استانداردي واحد بود.
OHSAS 18001 در پاسخ به نیاز سازمانها به یک استاندارد سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی، که بوسیله آن بتوانند سیستم مدیریت خود را در زمینه‌های بهداشتی و ایمنی ارزیابی کنند تدوین شده است.
ساختار استاندارد OHSAS 18001 سازگار با استانداردهاي ايزو 9000 و ايزو 14000 است تا سازمانها بتوانند به راحتی سیستمهای مدیریت کیفیت، محیط زیست و بهداشت شغلی و ایمنی را با یکدیگر ادغام و سیستم مدیریتی یکپارچه‌ای را ایجاد نمایند.
یک سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی، سازمان را در شناسایی، حذف و یا به حداقل رساندن خطرات مرتبط با بهداشت و ایمنی کارکنان خویش و سایر طرف‌های ذینفع که در معرض آن قرار دارند، یاری می‌کند.
مزاياي بكار گيري استاندارد OHSAS 18001
- تفكري طرح ريزي شده و مستند در ارتباط با بهداشت و ايمني شغلي
- ساختاري مناسب براي مديريت بهداشت و ايمني شغلي
- ايجاد محيط كاري ايمن‌تر و سالم‌تر
- افزايش آگاهي و دانش در خصوص مديريت ايمني و بهداشت شغلي
- كاهش ريسك حوادث، رويدادها و ....
دامنه كاربرد: اين استاندارد در كليه سازمانهاي توليدي و خدماتي كاربرد دارد.
- استاندار ISO 22000
ايمني غذا وابسته به بروز مخاطرات بيماري‌زايي غذايي در هنگام مصرف مي‌باشد. کنترل کافي و مناسب در طول زنجيره غذايي امري ضروري بنظر مي‌رسد چرا که در هرمرحله از زنجيره غذايي ممکن است مخاطرات ايمني غذا رخ دهد. لذا رسيدن به ايمني غذا بايستي با تلاش همه گير طرفهاي زنجيره غذا صورت پذيرد.
بکارگيري اين استاندارد به سازمانهايي که در رده‌هاي مختلف زنجيره غذايي قرار دارند کمک مي‌کند که بتوانند مخاطرات موجود در سيستم خود را شناسايي و کنترل نمايند.
اين استاندارد مجموعه ترکيبي موثري را جهت حصول اطمينان از ايمني غذا در طول زنجيره غذايي ايجاد مي‌نمايد که عناصر کليدي آنها شامل ارتباط متقابل، سيستم مديريت، برنامه‌هاي پيشنهادي و اصول HACCP مي‌باشد.
دامنه كاربرد: کليه سازمانها در محدوده زنجيره غذايي شامل توليدکنندگان مواد اوليه در کارخانه‌هاي توليد مواد غذايي و خوراک دام، عوامل درگير با حمل و نقل و انبارش، فروشگاه‌هاي خرده فروشي و تامين کنندگان خدمات مرتبط با غذا نظيرخدمات بسته‌بندي و ... مي‌توانند از اين استاندارد بهره جويند.
- استاندار ISO /IEC 17020
يكي از استانداردهاي تخصصي است كه براي معيارهاي عمومي براي فعاليت انواع مختلف سازمانهاي بازرسي كننده مي‌باشد. هدف از اين استاندارد مشخص كردن معيارهاي عمومي سازمانهاي بازرسي كننده بيطرف, قطع نظر از بخش مورد بازرسي, مي‌باشد.
اين استاندارد همچنين معيارهاي استقلال را نيز مشخص مي نمايد. اين استاندارد براي استفاده سازمانهاي بازرسي كننده و مراجع تاييد صلاحيت و نيز ساير سازمانهاي مرتبط با شناسايي صلاحيت سازمان هاي بازرسي كننده در نظر گرفته شده است.
دامنه كاربرد: اين استاندارد براي كليه شركت ها و موسسات بازرسي كاربرد دارد.
- استاندار ISO /IEC 17025
روند تخصصي شدن فعاليتهاي سازمانها موسسات و سازمانهاي تدوين كننده استاندارد را بر آن مي‌دارد تا نيازمنديهاي خاصي را جهت حصول اطمينان از كيفيت خدمات اين نوع سازمانها تدوين نمايند.
علاوه بر استاندارد ايزو 9000 كه الزامات عمومي سيستم مديريت كيفيت را براي كليه سازمانها بيان مي‌نمايد در صنايع مختلف استانداردهايي منتشر مي‌شود كه الزامات خاصي را براي آن تعريف مي‌نمايد كه اين الزامات به صورت مكمل - جايگزين الزامات عمومي سيستم مديريت كيفيت سازمان را شكل مي‌دهد.
اين استاندارد تخصصي براي تشريح سيستم مديريت كيفيت آزمايشگاهها تدوين شده است.
به بيان ديگر اين استاندارد براي كليه آزمايشگاه‌هاي ارايه دهنده خدمات اندازه‌گيري، تست، آزمون و كاليبراسيون (آزمايشگاه‌هاي صنعتي) بدون توجه به تعداد پرسنل يا گستردگي محدوده فعاليتهاي آن قابل كاربرد مي‌باشد.
- استاندار ISO/TS 16949
با وجود آنكه استانداردهاي سري ايزو 9000 به دليل ماهيت مستقل خود، براي بسياري از نهادها به عنوان پايه و اساس ساخت سيستم مديريت كيفيت قرار گرفته، اما برخي از حوزه‌هاي اقتصادي به خصوص، مانند صنايع خودرو، كه علاقه بيشتري به برآورده شدن خواسته‌هاي كيفي خود دارند اقدام به تدوين الزامات ويژه خود نموده‌اند و اجراي اين خواسته‌ها را براي تامين كنندگان خود الزام نموده اند.
از آنجا كه تعداد اين الزامات سبب بروز مشكلاتي در خصوص ارزيابي مكرر خواسته‌هاي متفاوت براي قطعه سازان طرف قرارداد, خودروسازان مختلف شده است. بررسي‌ها براي حل اين مشكل منجر به تشكيل گروه كاري بين‌المللي صنعت خودرو گرديد كه اين گروه كاري با همكاري كميته فني 176 سازمان بين‌المللي استاندارد اقدام به يكپارچه سازي الزامات خودروسازان جهان نمود.
ماحصل اين تلاش انتشار مشخصه فني ايزو گرديد. در تدوين اين مشخصه فني مراجع ذيل به كار گرفته شده است:
- سري استانداردهاي بين‌المللي مديريت كيفيت
- نظامنامه هاي مرجع خودروسازان آمريكايي
- نظامنامه هاي مرجع خودروسازان ايتاليايي
- نظامنامه هاي مرجع خودروسازان فرانسوي
- نظامنامه هاي مرجع خودروسازان آلماني
استاندار HACCP
مجموعه الزامات مربوط به سيستم مديريت بهداشت مواد غذايي است كه به معني تجزيه و تحليل خطر و نقاط كنترل بحراني مي‌باشد كه براي اولين بار در سال 1971 در كنفرانس ملي حفاظت مواد غذايي مطرح شد. سپس در سال 1973 سازمان فضا نوردي آمريكا (ناسا) با همكاري شركت پيلسبوري اين سيستم را براي اطمينان از سلامت مواد غذايي فضا نوردي اجرا كردند.
اين سيستم در سال 1985 به اطلاع عموم رسيد و در سال 1993 توسط كميسيون كدكس پذيرفته شد.
در سال 1377 موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران آيين كار استفاده از آنرا تحت عنوان استاندارد ملي 4557 منتشر كرد. حروف كلمات اين سيستم با هدف ايمن‌سازي فرآيندهاي توليد مواد غذايي و پيشگيري از بروز حوادث ناشي از مشكلات بهداشتي مواد غذايي در سازمانها مستقر مي‌شود.
مزاياي بكارگيري استاندارد:
استقرار اين سيستم در سازمان با توجه اجراي مراحل كنترل مناسب و موثر در طول فرآيندهاي پذيرش مواد اوليه، توليد محصول، انبارش و نگهداري و ارسال محصول به سازمان اطمينان مي‌دهد كه با حداقل هزينه مطمئن‌ترين كنترلها را انجام مي‌دهد و مي‌توان به مزاياي زير اشاره كرد:
- ايجاد اطمينان در مصرف كنندگان محصولات
- حركت به سمت توليد بدون نقص
- پيشگيري از مخاطرات شيميايي، ميكروبي و فيزيكي كه ممكن است در فرآورده‌هاي غذايي موجب خسارت رساندن به مشتري و كاهش اعتبار سازمان شود.
- سازگاري با ساير سيستمهاي مديريت كيفيت
كليه سازمانهاي توليدي و خدماتي كه در زنجيره تامين مواد غذايي جامعه نقش ايفا مي‌كنند مانند مجتمع هاي كشت و صنعت، توليد كنندگان مواد غذايي، توزيع‌كنندگان مواد غذايي، سردخانه ها و.... مي توانند با استفاده از اين اصول نسبت به تضمين سلامت محصولات غذايي خود اطمينان لازم را كسب نمايند.
استاندار IMS و HSE
يک سيستم مديريت سازمان يافته چارچوبي ايجاد مي‌کند که در قالب آن افراد مي‌توانند به طور منظم براي سازمان کار کنند و در مقابل درآمد مطلوب با روش کارآمد و موثر بدست بياورند.
به عبارت ديگر سيستم مديريت روشي است که ما مي‌خواهيم کارها انجام شوند. سيستم مديريت مي‌تواند در زمينه‌هاي گوناگوني همچون کيفيت، بهداشت و ايمني و محيط زيست مدنظر قرار گيرد. بطور طبيعي مرکز توجه و تأکيد هر يک از اجزاء سيستم با ديگري تفاوت دارد.
به عنوان مثال، سيستم مديريت کيفيت بر نيازهاي مشتري تأکيد دارد، در حالي که سيستم مديريت محيط زيست نيازهاي طيف گسترده‌اي از طرفهاي ذينفع و تقاضاي رو به رشد جامعه نسبت به حفاظت محيط زيست را بيان مي‌کند و سيستم مديريت ايمني و بهداشت شغلي کانون توجه خود را بر حفظ ايمني سرمايه‌ها و بهداشت شغلي نيروي انساني در سازمان قرار مي‌دهد.
معرفي ISO 14000
|
جهان خاكي و محيط پيرامون آن، متاثر و آسيب ديده از تعرض بشر خاكي است و گاه عكس‌العمل‌هاي پيش‌بيني نشده‌اي را از خود نشان مي‌دهد. از اين روي در چند دهه اخير بسياري از دولتمردان، متخصصان و كارشناسان در انديشه و تلاشي گسترده به حفاظت از اين زيست‌گاه و محيط پيرامون آن همت گمارده و با بهره‌گيري از مقررات و الزامات قانوني سعي شده تا زندگي بشر امروز و آيندگان حتي‌الامكان از خطرهاي جدي محيطي مصون نگه داشته شود.
بشر خاكي در واقع آسايش، پيشرفت و رفاه خود را در كنار خلاقيت‌هاي ذهني خدادادي و تلاش بي‌وقفه خود، مديون نعمت‌هاي خدادادي نهفته در دل زمين خاكي، آب و محيط اطراف آن است و به عبارت ديگر اوست كه مواد و انرژي مورد استفاده براي زندگي بهتر خود را از دل آن خارج مي‌نمايد و با بهره‌گيري از خلاقيت، دانش و تجهيزات مدرن حاصل انديشه و ساخته دستان خود و در طي فرايندها، بر آنها ارزش افزوده نهاده و به مواد اوليه، محصولات نيمه‌ساخته و تمام‌شده قابل مصرف يا خدمات تبديل و مورد استفاده قرار مي‌دهد در حالي كه در طي اين فرايندها و پس از مصرف محصول يا خدمت، باقيمانده نامناسب و اكثرا مضر آن را مجددا بر دل همان آب، خاك و هوايي وارد مي‌نمايد كه از آنها بهره‌ها گرفته و زندگي خود را مديون آنهاست.
امروزه بسياري از دولت‌‌هاي آگاه و همچنين خريداران عمده و داراي بينش در كنار حصول اطمينان از دوام، ايمني، قابليت اعتماد و تحويل به موقع، نه تنها تضمين براي كيفيت محصول و آنهم از طريق ارايه گواهينامه‌هاي معتبر ملي و بين‌المللي را طلب مي‌كنند، بلكه مي‌خواهند اعتماد داشته باشند كه تاثيرات محصول و فرايند توليد، عرضه و مصرف بر محيط زيست شناسايي شده و تحت كنترل است و بتدريج مي‌رود كه تاييديه‌هاي معتبر ملي و بين‌المللي در زمينه انطباق فعاليت‌ها و عملكردهاي سازمان با استانداردهاي مديريت زيست محيطي را نيز طلب كنند.
بايد به خاطر داشت كه محيط زيست و ضرورت حفاظت مطلوب و گسترده از آن ديگر نمي‌تواند وابسته به سليقه كشورها باشد، بلكه اهميت و ضرورت توجه به آن از مرزهاي هر كشور فراتر رفته و به يك موضوع مهم بين‌المللي مبدل شده و دايما نيز بر نظارت‌هاي جدي و بدون تعارف ملي و بين‌المللي افزوده افزوده مي‌شود. به عبارت ديگر توسعه صنعتي بدون در نظر گرفتن تاثيرات زيست محيطي آن، در واقع فعاليتي مردود شناخته مي‌شود و آنچه كه در حال حاضر مورد پذيرش است، توسعه پايدار (Sustainable development) يا همان توسعه‌اي است كه در آن ضرورت حفاظت از طبيعت و محيط زيست، به صورت يك اصل اساسي مورد توجه قرار گرفته باشد و اين موضوع در زمره موضوعات با اهميتي است كه مديران و كاركنان لايق و آينده نگر صنايع توليدي و خدماتي كشورمان بايستي به خوبي به آن توجه داشته باشند. چگونگي شكل‌گيري استانداردهاي سري ايزو 14000 توجه به محيط زيست (آب، هوا، خاك) از سه يا چهار دهه قبل به صورت جدي مدنظر قرار گرفت و از همان زمان تعدادي از مديران، متخصصان و كارشناسان صنايع داوطلبانه به كنترل تاثيرات فرايندها و محصولات توليدي خود بر محيط زيست همت گاردند و به تدريج نيز سازمانهاي ملي و بين‌المللي با تعيين ضوابط، مقررات و قوانين جهت حفاظت از محيط زيست به كمك آنان آمدند و در واقع حفاظت از زيست‌گاه بشر اهميت ويژه‌اي يافت. در سال 1992 و در كنفرانس ريودوژانيرو، شوراي BCSD (Business Council for Sustainable Development) بر اين نكته تاكيد كرد كه سازمانهاي توليدي و خدماتي بايستي فعاليت‌ها و عملكردهاي خود و تاثير آنها را بر محيط زيست مورد توجه قرار داده و تحت كنترل بگيرند. در همين سال از سازمان بين‌المللي استاندارد (ISO) درخواست گرديد در جهت تدوين استانداردهاي مديريت زيست‌محيطي فعاليت گسترده‌تري را انجام دهد و بر پايه اين درخواست، سازمان بين‌المللي استاندارد يك گروه مشورتي با عنوان SAGE (Strategic Advidory Group on Enviromental) متشكل از نمايندگان بيست كشور جهان، 11 سازمان بين‌المللي و بيش از 100 متخصص مديريت زيست تشكيل داد و به بررسي موارد زير پرداخت:
نتايج اين بررسي ضرورت تدوين استانداردهاي بين‌المللي را نمايان ساخت. سازمان بين‌المللي استاندارد در سال 1993، يك كميته فني تحت عنوان مديريت زيست محيطي (ISO/TC 207) تشكيل داد تا تدوين استانداردهاي مديريت زيست محيطي را آغاز نمايد و بر اين پايه در اگوست سال 1996 مجموعه‌اي مشتمل بر شش استاندارد از سري ايزو 14000، پس از بحث و بررسي‌هاي علمي گسترده انتشار يافت و استانداردهاي ديگري نيز تحت بررسي قرار دارد كه پس از انجام كارهاي كارشناسي و كسب تاييديه‌هاي لازم از كشورهاي عضو سازمان بين‌المللي استاندارد، منتشر خواهند شد.
مديريت كيفيت و مديريت زيست محيطي امروزه و در سطح جهان، سازمانهاي پويا و علاقه‌مند به استمرار فعاليت و حضور موفق و مستمر در بازار نمي‌توانند مديريت كيفيت و يا بر عكس و همچنين در بسياري از كشورها اين دو را از "بهداشت و ايمني كار" جدا كنند. لذا در سطح بين‌المللي اين تمايل وجود دارد كه اين موارد را به بخش يا يخش‌هاي خاصي واگذار نمايند تا بتوان از مميزيهاي مكرر و صرف هزينه‌هاي چند باره جلوگيري كرد. در حال حاضر كميته‌هاي فني مديريت كيفيت (ISO/TC 176) و مديريت زيست محيطي (ISO/TC 207) با كميته ارزيابي انطباق (CASCOO) سازمان بين‌المللي استاندارد در حال همكاري هستند تا بتوانند استانداردهاي سري ايزو 9000 و سري ايزو 14000 كه داراي تشابهات نسبتا زيادي هستند بيشتر به يكديگر نزديك كنند زيرا سازمانهاي داراي گواهينامه ايزو 9002 يا 9001، آمادگي مناسبي براي دريافت گواهينامه ايزو 14001 را دارا هستند. هر دو سري استاندارد در واقع استانداردهاي مديريتي هستند و مي‌خواهند الگويي از سيستم مديريت ارايه دهند كه در آن هم كيفيت و هم محيط زيست عميقا و به صورت گسترده مد نظر قرار گيرد. بر طبق آمار (مرداد ماه 1376) در سراسر جهان نزديك به هفتصد گواهينامه ايزو 14001 صادر شده است ولي پيش‌بيني مي‌شود توجه به اين استانداردها و به‌كارگيري آنها، همانند استانداردهاي سري ايزو 9000، روز به روز در بين سازمانهاي داراي مديران و كاركنان مسوول و آينده‌نگر گسترش يابد. تعداد گواهينامه‌هاي صادره در مورد استانداردهاي سري ايزو 9000 در سراسر جهان (آذر ماه 1376) نزديك به 182000 و در جمهوري اسلامي ايران 130 (داراي شماره ثبت ملي) مي‌باشد. در زمستان سال 76 دو سازمان ايراني موفق به دريافت گواهينامه انطباق با نيازمنديهاي استاندارد ايزو 14001 شدند كه اين موفقيت مي‌تواند آغازي ديگر جهت گسترش تلاش‌ها در اين زمينه در بين ساير مديران و كاركنان سازمانهاي آگاه و مسوول كشورمان باشد. ساير استانداردهاي بين‌المللي مرتبط به محيط زيست سازمان بين‌المللي استاندارد در بيست سال اخير نزديك به چهارصد استاندارد رابط با جنبه‌هاي مختلف محيط زيست از جمله كيفيت هوا، آب، خاك و دودهاي خارج‌شده از اگزوز اتومبيل‌ها، برچسب‌گذاري، ارزيابي مراحل عمر و همچنين استانداردهايي براي يكسان نمودن روش‌هاي آزمون در اين زمينه‌ها با اين هدف كه بتوان از آنها جهت سنجش و ارزيابي يكسان در سراسر جهان استفاده كرد، تدوين و منتشر نموده‌است. استفاده از اين استانداردها و همچنين استانداردهاي رسمي كشورها در رابطه با محيط زيست از سوي متخصصان توصيه مي‌شود. براي اين منظور مي‌توان به مركز اسناد موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران مراجعه كرد.
|
مطالب مشابه :
ضرورت ارزیابی اثرات زیست محیطی و نقش آن در توسعه پایدار
حرفه ای ترین قالب های وبلاگ سازمان مرکزی محیط زیست سایت محیط زیست سومین همایش و نمایشگاه
بررسی روند ارزیابی اثرات محیط زیستی در ایران
در نتیجه ضرورت تدوین و اجرای عدم بازدارندگی و ضمانت اجرایی در قوانین ارزیابی محیط‌زیست
ارزیابی محیط زیست
ارزیابی محیط زیست · تعادل بخشی ميان اهداف بلندمدت توسعه و ضرورت برخورداری
رئوس وسرفصل گزارشات ارزیابی اجمالی طرح ها و پروژه های مشمول ارزیابی زیست محیطی
پایش محیط زیست کنترل آثارنامطلوب و نتیجه گیری از ارزیابی زیست نیازها و ضرورت
استانداردهاي
ایمنی ، بهداشت ، محیط زیست واحد تجاری مورد ارزیابی زيست و ضرورت حفاظت مطلوب و
ارزیابی اثرات زیست محیطی پروژه ها
محیط زیست و ضرورت اجراي طرح آمایش سرزمین و ارزیابی های محیط زیست، کاربرد
حسابرسی محیط زیست
این فعالیتها از طریق ساده سازی کنترل مدیریت محیط زیست و ارزیابی و ضرورتهای زیست
مکان یابی شهرکهای صنعتی ، ملاحظات و ضرورت ها
وبلاگ محیط زیست،حيات سبز ضرورت انجام ارزیابی و مطالعه مکان های مختلف و با استفاد ه
ارزیابی خسارات زیست محیطی آبزی پروری
وبلاگ تخصصی مهندسی محیط زیست - ارزیابی آشنایی بامهندسی محیط زیست و توجه به ضرورت انجام
برچسب :
ضرورت ارزیابی محیط زیست