اقلیم گرم و نیمه مرطوب (مطالعه موردی:دزفول)

THE URBAN STRUCTURE ACCORDING To ENVIRONMENTAL CONDITIONS OFTHE ZONE

مشخصات قطعات شهری

قطعات با شکل های نامنظم ،در درون بافت شهری در هم تنیده و بافتی یکپارچه و تو پر را ایجاد کرده اند. اساس تجمیع قطعات ،رشد ارگانیک بافت بر اساس حدود مالکیت ،رشد تدریجی ،تبعیت از یک نظم درونی دردسترسی مناسب به گذرها و خدمات شهری بوده که باعث شده است مجموعه قطعات نیز شکل نامنظمی داشته باشند.

شکل قطعات شهری

قطعات تشکیل دهنده ی بافت مسکونی سنتی دزفول ،به واسطه ی شکل اندام واره ای بافت ،شکل هندسی نامنظمی دارند. اگر چه زوایای قائمه در شکل قطعات زیاد است. حتی اگر پیرامون قطعات شکل زاویه دار داشته باشد، در داخل قطعه فضاها حول یک حیاط به شکل مربع یا مستطیل قرار می گیرند.

ابعاد قطعات شهری

ابعاد قطعات از یک نظم کلی تبعیت می کنند که مبتنی بر اندازه فضاهای باز و در نتیجه محدودیت گسترش فضاهای بسته ی دور آن است . نسبت فضاهای ساخته شده به فضای باز درقطعات اغلب 70 درصد به 30 درصد است.در اغلب قطعات سه ویا چهار طرف حیاط مرکزی ،فضای ساخته شده وجود دارد. در قطعات بزرگتر ،این فضاها حول دو یا سه حیاط داخلی قرار می گیرند.

ارتباط با شبکه

به علت فشردگی و تراکم بافت، قطعات اغلب تنها از یک جانب مجاور گذر هستندو از سه جانب دیگر توسط قطعات دیگر محصور شده اند. فقط قطعات بسیار بزرگ که دارای اندرونی و بیرونی و چند حیاط هستند، از دو یا چند جانب مجاور کوچه می شوند . دسترسی به شبکه از هر قطعه به شیوه ای خاص و اغلب با گذر از فضاهای واسطه ی نیمه خصوصی – نیمه عمومی است.

اتصالات با شبکه ارتباطی

نحوه ی اتصال

اتصال با شبکه ی ارتباطی در مسکن سنتی به صورت مستقیم یا غیر مستقیم بوده است . در اتصال غیر مستقیم ، یک فضای هشتی که بین چند واحد مشترک است تامین کننده ی اتصال واحدها به شبکه ارتباطی است .در اتصال مستقیم چند مورد قابل تشخیص است . در حالتی که اتصال در مجاورت شبکه اصلی پیاده است ، دو نوع اتصال دیده می شود . در حالت اول فرو رفتگی عمیقی در نمای ساختمان ایجاد شده است و ورودی سکوداری درست می شود . در حالت دوم عقب نشستگی نما کم است ، ولی با کمک عناصر ویژه ، محل اتصال با شبکه ( سر در ورودی ) از نمای مجاور خود متمایز می شود .در حالتی که اتصال مجاور یک گذر فرعی است ، سه حالت دیده می شود : در حالت اول : نوع اتصال مشابه اتصال مجاور شبکه پیاده اصلی و به دو گونه است . در حالت دوم ، یک ساباط دید مشرف به داخل کوچه را بسته و در فضای نیمه خصوصی پشت آن ، ورودی چند واحد مسکونی قرار می گیرد. در حالت سوم ورودی یک واحد مسکونی زیر یک ساباط قرار دارد و حریم خصوصیتری ایجاد می کند .

عناصر ارتباط دهنده

شبکه سرویس دهنده ی عنصر پایه شهری

کوچکترین جزء شبکه سرویس دهنده، کوچه های بن بست است که به ورودی چند واحد مسکونی ختم می شود . عرض این کوچه ها کم و 1.5 تا 2 متر است در این کوچه ها نسبت عرض کوچه به ارتفاع دیوارهای مجاورش به بیش از 1 به 5 نیز می رسد . کوچه به علت نسبت زیاد ارتفاع دیوارها به عرض آن اغلب در سایه است و غالبا وجود ساباطی در داخل کوچه بر تاریکی فضای آن و القای خصوصی بودنش می افزاید. کوچه های کم عرض ، مسیرهای عبور مناسبی از نظر اقلیمی هستند. وجود سایه که در اکثر اوقات روز سطح کوچه را می پوشاند و عرض کم که باعث ایجاد جریان هوا می شود ، محیط مطلوبی برای حرکت عابر پیاده فراهم می کند . در حالتی که سقف کوچه سرپوشیده است ، فضای داخل آن باز هم خنکتر می شود . کوچه های فرعی دومین جزء هستند این کوچه ها حدود 3 متر عرض دارند و نسبت عرض کوچه به ارتفاع دیوار مجاورش 1 به 4 است و این وضعیت باعث می شود که همواره سطوح سایه گیر وسیعی در کوچه وجود داشته باشند . کوچه ها یا گذرهای پیاده سومین جزء هستند . این گذرها متصل کننده مجموعه ی خدمات شهری به هم و ستون فقرات ارتباطات شهری به شمار می روند . عرظ این گذرها معمولا حدود 5 متر است . در این کوچه ها نسبت عرض کوچه به دیوار مجاورش 1 به 2 است . در نتیجه سطوح سایه گیر بسیار کمتر می شود و عملکردهای دیگری جز ایمنی از حرارت آفتاب اولویت می یابد.

ساباط ها

ساباط – دالان –راهرو سرپوشیده و یا پوشش بالای راه گذر و سقفی که در زیر ان معبر ورود به خانه و سرا می باشد سایبان – سایه گاه.

ساباط به چند علت به وجود می اید که مهمترین عامل ان افزودن بر فضای خانه با استفاده از فضای عبور ( کوچه) می باشد. این فضا در ضمن عبور و سایه دار نمودن کوچه به صورتهای مختلفی مورد استفاده قرار می گیرد:

به صورت اتاق – به صورت پیش بوم – حتی دیده شده است ساباط خانه را در دو طرف کوچه به هم مرتبط نموده است.( الگوی ساخت مسکن در شهرهای خوزستان-مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن و برسی ابنیه سنتی ایران-دکتر وحید قبادیان )

LOCATION, ENVIRONMENTAL AND REGIONAL CONDITIONS OF THE CONSIDERED

ZONE (dezful)

این منطقه از لحاظ اب و هوایی شرایط خاصی دارد،زیرا این ناحیه از یک طرف پشت به کوه و از طرف دیگر رو به دشت جوزستان و پس از ان خلیج فارس است.رطویت خلیج به این ناحیه بدون مشکل میرسد منتهی به لحاظ فاصله نسبتا ریاد (حدود 250 کیلومتر)از مقدار رطوبت هوا کاسته می شود.بدین جهت رطوبت شهرهایی در این نواحی کمتر است.ولی به مراتب این رطوبت بیش از مناطق گرم در فلات مرکزی ایران می باشد.

با توجه به میزان درجه حرارت و رطوبت نسبی می توان این ناحیه را از لحاظ اقلیمی بین منطقه ی گرم و خشک متاطق مرکزی ایران و گرم و مرطوب سواحل جنوب کشور محسوب می شود.

در شهر باستانی دزفول که دارای بافت قدیمی به مقیاس بسیار وسیع می باشد ملاحظه می شود که اقلیم گرم و نیمه مرطوب باعث ایجاد بافت شهری و فرم ابنیه ای شده که حالت بینابین با بافت شهری و فرم ابنیه در دو منطقه ی گرم و خشک و گرم و مرطوب دارد.(برسی ابنیه سنتی ایران-دکتر وحید قبادیان ص147-150)

CONCLUSION:

بعد از برسی عوامل طراحی معماری همچون روزن،ریه،شوادان،دریزه و ...و نحوه ی جهت گیری مسکت در بافت شهری و برسی قطعات بافت شهری ،ابعاد و اندازه و شکل انها و نحوه اتصال فطعات شهری( سابات و...)می توان به این نتیجه رسید که بهترین نوع طراحی در بافت شهری طراحی زیست محیطی است که براساس اطول توسعه ی پایدار می باشد.

اقلیم گرم و نیمه مرطوب (مطالعه موردی:دزفول)

مطالب مشابه :

اقلیم و موقعیت جغرافیایی شهرستان دزفول

اقلیم گرم و نیمه مرطوب (مطالعه موردی:دزفول)

پایان نامه بررسی اقليم معماری شهر دزفول

اقلیم شهر اهواز

بررسی روش آماری خوشه ای(cluster) در اقلیم شناسی

اقلیم واب وهوای استان خوزستان

شهرستان شوش

شهرهای دزفول