آندومتریوز چیست؟

آندومتریوز چیست؟

آندومتریوز عارضه بسیار شایعی است که سلولهای پوشاننده جدار داخلی رحم(اآندومتر)، در جای دیگر، معمولاً در لگن و اطراف رحم، تخمدانها و لولههای رحمی یافت میشوند. در طی سالهای باروری بیشتر زنان را تحت تأثیر قرار میدهد. میتواند بر روی زنان از هر گروه اجتماعی و یا نژادی تأثیرگذار باشد. آندومتریوز یک عفونت نیست و مسری و واگیردار نمیباشد. آندومتریوز سرطان نیست.

آندومتریوز در مورد من چه معنایی دارد؟

علایم مهم آندومتریوز عبارتند از درد لگنی، درد در حین یا بعد از رابطه جنسی، قاعدگیهای دردناک و گاهی سنگین، در برخی زنان مشکل در باردار شدن.

آندومتریوز ممکن است بسیاری از جنبههای زندگی زنان مثل سلامت کلی، احساسی، و زندگی روزمره آنها را تحت تأثیر قرار دهد.

آندومتریوز شایع است و بسیاری از زنان ممکن است هیچ علامتی نداشته باشند. در یک تخمین، حدود دو ملیون نفر در انگلیس این مشکل را دارند.

آندومتریوز مشکلی است که در تمام طول دوران باروری(از شروع پریود تا یائسگی)، و در تمامی سنین، زنان را از هر طبقه اجتماعی و نژادی تحت تأثیر قرار میدهد.

زنانی که علائم دارند، ممکن است یک یا بیشتر این حالتها را داشته باشند:

پریودهای دردناک(دیسمنوره)، که به مسکنهای ضد درد معمول پاسخ نمیدهند. بعضی از خانمها پریودهای سنگینی دارند.
درد در حین یا بعد از نزدیکی(دیسپارونی)
درد زیر شکم
درد لگنی که ممکن است طولانی مدت باشد
مشکل در باروری و یا نازایی
درد در رابطه با رودهها و مثانه(همراه و یا بدون خونریزی)
خستگی طولانی مدت
برخی زنان به هیچ وجه علائمی ندارند.

درد علامت شایع آندومتریوز است. درد ممکن است به صورت مبهم در پایین شکم، لگن و یا پایین کمر باشد. درد در زنان متفاوت است: مکان درد، زمان و میزان درد فرق میکند. درد و اثرات آندومتریوز ممکن است موجب احساس افسردگی در شما گردد.

اغلب زنان مبتلا به آندومتریوز در ناحیه لگن و بالای پاها درد دارند. برخی زنان تنها در مواقع خاصی مثل دوران پریود، زمان نزدیکی یا اجابت مزاج درد دارند. باقی زنان همیشه درد دارند.

برخی زنان مبتلا به آندومتریوز به راحتی باردار میشوند در حالی که برخی دیگر به سختی حامله میشوند. در طول بارداری، درد ممکن است که بهتر شود و بعد پس از تولد بچه دوبار عود کند. برخی زنان درمییابند که دردشان بدون هیچ درمانی بهبود یافته است.

علت آندومتریوز چیست؟

در طول دوره قاعدگی، تحت تأثیر هورمونهای زنانه استروژن و پروژسترون، لایه داخلی رحم(آندومتر) به منظور آمادگی برای تخم بارور شده ضخیم میگردد. اگر بارداری رخ ندهد، این لایه به عنوان خون قاعدگی ریزش میکند.

آندومتریوز زمانی رخ میدهد که سلولهای لایه داخلی رحم در جای دیگری از بدن، که معمولاً لگن است، یافت میشوند. در هر ماه این بافتهای خارج از رحم به همان شیوه لایه داخلی رحم ضخیم میگردند و فرو میریزند و خونریزی میکنند. این خونریزی داخلی در داخل لگن، مثل پریود راهی برای خروج از بدن ندارند. این حالت باعث التهاب، درد و تخریب اورگانهای تناسلی میگردد.

آندومتریوز عموماً در لگن ایجاد میشود. ممکن است در مکانهای زیر هم یافت شود:

روی تخمدانها که میتواند ایجاد کیست نماید که اغلب به عنوان "کیست شکلاتی" نامیده میشود
در درون و یا روی لولههای رحمی
تقریباً همه جا، رو، پشت یا اطراف رحم
در پریتوئن(بافتی که دیواره شکم و اکثر اورگانهای داخل شکم را میپوشاند).

به طور نادرتر، آندومتریوز ممکن است روی روده و مثانه، یا عمیقتر در درون دیواره عضله رحم(آدنومیوزیس) ایجاد شود.

چرا آندومتریوز رخ میدهد؟

هنوز معلوم نیست که چرا آندومتریوز ایجاد میشود. چندین نظریه پیشنهاد شده است ولی هیج کدام ثابت نشده است. رایجترین نظریه پذیرفته شده این است که در حین قاعدگی، برگشت اندکی خون رحم از طریق لولههای رحمی، بافت رحم را به محوطه لگن منتقل میکند. به این رخداد قاعدگی رو به عقب میگویند.

چقدر ممکن است زود به تشخیص برسم؟

در مورد بسیاری از زنان، سالها ممکن است طول بکشد تا به تشخیص برسند. پزشکان میگویند به این علت است که:

هیچ کدام از علائم یا مجموعهای از علائم قطعاً تشخیص آندومتریور را تأیید نمیکند.

علائم آندومتریوز شایع هستند و ممکن است بیماریهای دیگر مثل سندروم روده تحریکپذیر(IBS) یا بیماری التهاب لگن(PID) علت باشند. زنان متفاوت علائم متفاوتی دارند. برخی زنان اصلاً علامتی ندارند.

هیچ آزمایش ساده ای برای آندومتریوز وجود ندارد. تنها راه برای تشخیص قطعی، یک جراحی کوچک به نام لاپاراسکوپی است که برای هر خانمی انجام نمیشود.

اگر تنها پریودهای دردناک دارید و هیچ علامت دیگری ندارید، قبل از هر جراحی تشخیصی و یا درمانی، ممکن است پزشک به شما پیشنهاد کند که یک ضد درد را امتحان کنید.

زندگی کردن بدون تشخیص میتواند عذاب آور باشد. بسیاری از زنان در مورد این که چرا درد دارند و یا این که چرا در رابطه با بارداری مشکل دارند ممکن است ترس بیشتری داشته باشند. حتی ممکن است فکر کنند که سرطان دارند.

وقتی یک متخصص را میبینم چه اتفاقی میافتد؟

در زمان ملاقاتتان، ممکن است از شما در مورد پریودها و مسائل جنسیتان سؤالات خاصی پرسیده شود. مهم است تا آنجایی که امکان دارد اطلاعاتی را جمعآوری کنید تا به پزشکتان کمک کند به تشخیص درست برسد. ممکن است نوشتن علائم از قبل و آوردن یادداشتها در روز ویزیت کمککننده باشد. اینگونه مطمئن خواهید بود که تمام اطلاعات مورد نیاز را به همراه دارید. برخی همراه بودن یک دوست یا شریک جنسی را کمککننده میدانند. شما هم باید فرصتی برای پرسیدن سؤالات داشته باشید.

به من چه آزمایشاتی ممکن است پیشنهاد شود؟

باید اطلاعاتی کامل از آزمایشات موجود به شما داده شود. این آزمایشات موارد زیر هستند:

سونوگرافی:

به شما سونوگرافی توصیه شود. این کار میتواند مشخص کند که آیا کیست آندومتریوز در تخمدانها وجود دارد یا نه. یک سونوگرافی نرمال، آندومتریوز را غیرمحتمل نمیکند.

لاپاراسکوپی:

در مورد اغلب زنان، لاپاراسکوپی تنها راه برای رسیدن به تشخیص مطمئن است. به همین خاطر، اغلب به عنوان آزمایش استاندارد طلایی به آن رجوع میشود. لاپاراسکوپی یک جراحی کوچک است که تحت بیهوشی عمومی انجام میگیرد. یک برش کوچک در نزدیکی ناف ایجاد میشود، بعد یک تلسکوپ(که به عنوان لاپاراسکوپ نامیده میشود) که به ضخامت یک قلم است در داخل قرار داده میشود. این کار به متخصص زنان اجازه میدهد که اورگانهای لگنی را به وضوح ببیند و به دنبال آندومتریوز بگردد. این عملی است که نیاز به بستری در شب ندارد.

مثل هر عمل جراحی خطرات و فوایدی دارد. این مسائل باید به طور کامل برای شما توضیح داده شود.

وقتی لاپاراسکوپی دارید، باید در مورد نتایج آن توضیحات کاملی به شما داده شود.

تصمیم گیری در مورد درمان:

در مورد گزینههای درمانی باید اطلاعات کاملی به شما داده شود. درباره خطرات و فواید هر روش درمانی باید اطلاعاتی داده شود.

فاکتورهای متعددی ممکن است روی تصمیم شما اثر بگذارد که شامل موارد زیر است:

در مورد شرایطتان چه احساسی دارد
سن شما
مشکل اصلی شما درد یا بارداری است
آیا میخواهید باردار شوید- برخی از درمانهای هورمونی که درد را کم میکنند، مانع بارداری میشوند
در باره جراحی چه احساسی دارید
قبلاً چه درمانی داشتهاید
درمانهای خاص چقدر مؤثر هستند

ممکن است به این نتیجه برسید که بهترین راه این است که هیچ درمانی را در پبش نگیرید. این به این دلیل است که علائم شما خفیف هستند، مشکل بارداری ندارید و یا نزدیک دوران بائسگی هستید که ممکن است علائم بهبود یابند.

چه درمانی میتوانم بگیرم؟

گزینه های درمانی ممکن است شامل موارد زیر باشند:

ضد درد:

داروهای ضد درد التهاب را کاهش میدهند و کمک میکنند تا درد کم شود.

درمان هورمونی:

گسترهای از درمانهای هورمونی وجود دارد که تخمکگذاری را متوقف میکند یا کاهش میدهد و آندومتریوز را کوچک میکند یا از بین میبرد.

روشهای درمانی زیر داروهای ضد بارداری هستند و از حاملگی شما جلوگیری خواهند کرد:

قرص یا چسب ضد بارداری ترکیبی خوراکی:

اینها شامل هورمونهای استروژن و پروژسترون هستند و از طریق ممانعت از تخمکگذاری عمل میکنند، و میتوانند پریود شما را سبکتر، کوتاهتر و کم دردتر سازند.

وسایل داخل رحمی(IUS):

یک وسیله کوچک T شکل که هورمون پروژسترون آزاد میکند. این کمک میکند تا درد کاهش یابد و پریودها سبکتر گردند. برخی خانمها اصلاً پریود نمیشوند.

شیوههای هورمونی زیر خاصیت ضد بارداری ندارند، پس اگر نمیخواهید باردار شوید، باید از روشهای ضد بارداری استفاده کنید:

استفاده از هورمون پروژسترونی یا مشتقات تستوسترون:

GnRh آگونیست- این دسته از داروها، تولید استروژن از تخمدانها را متوقف میکنند و یائسگی موقت یا قابل برگشت را موجب میشوند.

جراحی:

برای خارج کردن مناطق آندومتریوز جراحی میتواند مورد استفاده قرار بگیرد. جراحی هیسترکتومی(درآوردن رحم)، همیشه به طور موفقیتآمیز آندومتریوز را خارج نمیکند. براساس این که آندومتریوز در کجا قرار دارد و چقدر وسعت دارد، انواع مختلفی از جراحی وجود دارد. موفقیت جراحی متفاوت است و ممکن است به جراحی دیگری نیاز پیدا کنید. قبل از هر عمل جراحی متخصص زنان شما در این مورد با شما صحبت خواهد کرد.

جراحی لاپاراسکوپی(جراحی بسته):

متخصص زنان تکههای آندومتریوز را با از بین بردن یا بریدن آنها خارج میکند.

لاپاراتومی(جراحی باز):

اگر آندومتریوز شدید و یا وسیع است، ممکن است به شما لاپاراتومی پیشنهاد شود. این جراحی بزرگی است که شامل یک برش بر روی شکم و معمولاً بر روی خط بیکینی است.

هیسترکتومی(برداشتن رحم):

برخی زنان برای برداشتن تخمدانها یا رحم خود نیاز به جراحی دارند. داشتن این جراحی به این معنی است که دیگر بعد از عمل قادر به داشتن بچه نخواهید بود. براساس شرایط شما، اگر تخمدانها بیرون آورده شدهاند، پزشک هورمون درمانی جایگزینی(HRT) را به شما پیشنهاد خواهد کرد.

اگر در باردار شدن مشکل دارم، چه کار باید بکنم؟

برای برخی از زنانی که آندومتریوز دارند، باردار شدن ممکن است مشکل باشد. پزشک اطلاعات کاملی در مورد گزینههای دیگر مثل روشهای کمکی باروری را به شما خواهد داد.

آیا عارضه جانبی دارد؟

به شما اطلاعات کاملی در مورد روند جراحی و درمانهای پیشنهاد شده داده خواهد شد. عوارض جانبی از زنی به زن دیگر متفاوت است.

زندگی با آندومتریوز:

همه بیماران مبتلا به آندومتریوز نمیتوانند درمان شوند و در مورد برخی از زنان، دیگر درمانی وجود ندارد که به آنها کمک کند. با حمایت میتوانند شیوه زندگیشان را پیدا کنند و بتوانند این شرایط را اداره کنند.

حمایت:

مؤسسات حمایتی مشاوره، حمایت و توصیههای با ارزشی را تدارک میبینند.

درمانهای تکمیلی:

درمانهای تکمیلی شامل شناخت عکسالعملها، درمان سنتی چینی، درمانهای گیاهی و هومئوپاتی هستند. اینها ممکن است در تسکین درد مؤثر باشند. در بسیاری از خانمها تغییرات رژیم غذایی مثل حذف یک نوع غذای خاص مانند لبنیات یا محصولات گندم ممکن است به تسکین درد کمک کند. درمانهایی همچون طب سوزنی، ویتامین ب1 و منیزیوم به برخی زنان در پریودهای دردناک کمک میکند. در حال حاضر شواهد کافی که نشان دهد چنین درمانهایی در کاهش دردهای همراه با آندومتریوز مؤثر است وجود ندارد.

آیا چیز دیگری هست که من باید بدانم؟

مصرف قرصها یا چسبهای جلوگیری ترکیبی علائم آندومتریوز را درمان میکند.

در صورت بارداری، آندومتریوز بعید است که خطری برای حاملگی شما داشته باشد.

آندومتریوز چیست؟

مطالب مشابه :

درمان طبيعي بي‌نظمي‌ قاعدگي

سوال: قرص ال دی + قرص اچ دی

علت کمردرد بعد از انزال

تعبیر دیدن 'جماع (نزدیکی) ' در خواب

آندومتریوز چیست؟