نقد و بررسی:انیمیشن

«قلعه متحرک هاول»

کنث توران (Kenneth Turan)

"هایائو میازاکی" Hayao Miyazaki برنده جایزه اسکار ، با ساخت "قلعه متحرک هاول" 'Howl's Moving Castle ، یک دنیای خیالی خیره کننده را خلق کرده است.قلعه ای که پیش از دیدنش صدای آن را می شنوید که با گام هایی سنگین ، به سردی حرکت می کند : « یه چیز بزرگ به طرف ما میاد» قلعه ای پر سر و صدا که جادویی و غیر قابل وصف است.قلعه ای که تنها "هایائو مایازاکی" ، نابغه بزرگ امروز عصر طلایی انیمیشن ، قادر است آن را به روی پرده ببرد.

این سرو صدا متعلق به "قلعه متحرک هاول" است ؛ مجموعه ای از تکه های مختلف چندین خانه که با بی نظمی در کنار هم قرار گرفته اند و بر روی یک جفت پای مرغ بسیار بزرگ در اطراف شهرها حرکت می کند.این دستگاه عجیب و غریب و عظیم ، محصول قدرت تخیلی نترس و آزاد از قید و بند هاست ، محصول گردباد خلاقیتی است که تعاریف عادی را به مبارزه می طلبد و در برابر آنها می ایستد.

در ژاپن همواره میزان فروش هر فیلم در جدول باکس آفیس این کشور معیار دقیقی برای اندازه گیری تاثیرگذاری آن فیلم است و انیمیشن های خلق شده توسط "میازاکی" همواره بازخوردهای بسیار خوبی در ژاپن داشته اند.

آخرین انیمیشنی که پیش از "هاول" از "میازاکی" به اکران درآمد ، انمیشن " Spirited Away " (دوبله شده به فارسی تحت عنوان "شهر اشباح") بود که توانست اسکار بهترین انیمیشن را در سال 2003 از آن "میاازاکی" کند. فیلم جدید او نیز سرشار از جادوست و تماشاگران را متقاعد می کند که قطعا تا به حال چیزی مشابه این ندیده اند.

استعداد "میازاکی" در خلق شگفتی و توانایی او در رام کردن قدرت تخیل که سحر و جادو را تبدیل به طبیعت ثانوی آثار او کرده است ، حتی در دوبله آثار او به زبان های مختلف نیز درخشش خود را حفظ می کند.هم زمان با اکران "قلعه متحرک هاول" در ژاپن ، این انیمشن توسط استودیو پیکسار به زبان انگلیسی دوبله شد. هر دو نسخه دارای محاسن و معایبی هستند و هرچند نسخه اصلی (به زبان ژاپنی ) درک بهتری از احساسات اصیل فیلم به دست می دهد اما هر دو اثر چنان تاثیر عمیقی بر شما می گذارند که به ندرت به اینکه چه زبانی مورد استفاده قرار گرفته توجه می کنید.

این انیمیشن بر اساس رمانی به همین نام ، نوشته نویسنده کهنه کار فانتزی نویس انگلیسی "دیانا وین جونز" Diana Wynne Jones ، ساخته شده است که همانند سه گانه "فیلیپ پولمن" Philip Pullman ، " Dark Materials " (ترجمه شده به فارسی تحت عنوان "نیروهای اهریمنی اش" در 6 جلد) ، دنیاهای چندگانه ای را به تصویر می کشد که نیمی تخیلی ، نیمی حقیقی هستند.

فضاسازی "هاول" مانند انیمیشن "پسر بخار" Steamboy اثر تحسین شده "کاتسو هیرو اُتومو" Katsuhiro Otomo انیمیشن ساز نام آشنای ژاپنی ، تداعی کننده اواخر قرن 19 اروپاست.دنیایی که ساختمان ها و مردم آن هر روز بیش از پیش توسط ماشین هایی که تنها در داستان های تخیلی "ژول ورن" Jules Verne مشابه آنها را دیده اید ، احاطه شده اند و افراد عادی باید از عهده مقابله با یورش جادوگران و ساحره ها به زندگی یشان برآیند.

مانند اکثر فیلم های "میازاکی" از جمله انیمیشن "پرنسس مونونوکه" Princess Mononoke (محصول سال 1997 - اولین اثر برجسته ای که از "میازاکی" در امریکا اکران شد )، شخصیت اصلی "هاول" نیز یک زن جوان نترس است که طی ماجراهایی به تدریج قدرت عواطف و احساسات خود را کشف می کند.قدرت های عشق و مهربانی ، مبارزه برای داشتن دنیایی بهتر و شرارت وحشتناک جنگ همگی با قدرت زیاد در این فیلم حضور دارند اما هرگز در استفاده از آنها در جلوه های بصری چشمگیر فیلم ، افراط نشده است.

این زن جوان نترس "سوفی" نام دارد(که صداپیشگی آن را در نسخه انگلیسی "امیلی مورتیمر" Emily Mortimer برعهده داشته است) ، یک زن سخت کوش و خالی از تظاهر که از زیبایی و جذابیت خودش بی اطلاع است و کاملا از کارش که دوختن کلاه است رضایت دارد. او در شهری زندگی می کند که وطن پرستان افراطی آن که با یکدیگر متحد شده اند برای جنگ آماده می شوند.

داستان از اینجا آغاز می شود که دوسرباز وقتی "سوفی" در حال پیاده روی به سمت محل کار خواهرش است ، مزاحم او می شوند . در این بین "سوفی" که به شدت از نگاه های موذیانه این دو به وحشت افتاده توسط مرد جوان بی پروایی که ناگهان در کنارش ظاهر می شود نجات پیدا می کند..مرد جوانی با موهای بلوند که به طور غیرمنتظره به او نشان می دهد چطور در هوا راه برود و بدین ترتیب او را عاشق خود می کند.

این مرد کسی نیست جز "هاول" (که با انتخابی کاملا مناسب ، "کریستین بل" Christian Bale بازیگر نقش "بتمن" به جای او صحبت کرده) ، مردی فوق العاده جذاب و خوش پوش که در قلعه متحرک زندگی می کند و شایعاتی در موردش برسر زبان هاست که قلب دختران جوان و زیبا را می خورد.هرچند این شایعه حقیقت ندارد اما "هاول" قلب زنان زیادی را شکسته و یکی از آنها به نام جادوگر "وِیست" (با صدای "لاران باکال" Lauren Bacall) که هنوز خواهان تصاحب "هاول" است در تعقیب اوست.

وقتی جادوگر "وِیست" از توجهی که "هاول" به یک دختر جوان نشان داده با خبر می شود به شدت خشمگین می شود و به ملاقات "سوفی" می رود . در این ملاقات او "سوفی" را با یک طلسم وحشتناک جادو می کند .طلسمی که او را در عرض یک شب به پیرزنی 90 ساله تبدیل می کند( از این پس "جین سیمونز" Jean Simmons به جای "سوفی" صحبت می کند.)."سوفی" که به دلیل تغییر چهره اش دیگر نمی تواند در شهر زندگی کند آنجا را ترک می کند به این امید که بتواند راه حلی برای باطل کردن طلسم پیدا کند.

در ادامه داستان "سوفی" که با وجود بالا رفتن سنش احساس قدرت بیشتری می کند با کمک یک مترسک طلسم شده به قلعه "هاول" راه پیدا می کند و در آنجا با آتشی عجیب برخورد می کند (با صدای "بیل کریستال" Billy Crystal) . آتشی زنده که حیاتش با زندگی "هاول" گره خورده. بدین ترتیب او وارد زندگی "هاول" می شود."هاول" ی که بر خلاف انتظارش بیشتر نیازمند کمک اوست تا او نیازمند کمک "هاول".

"میازاکی" که خود نوشتن فیلم نامه را برعهده داشته است ، داستانی را به گونه ای روایت می کند که توجه بیننده را شدیدا به خود جلب می کند به نحوی که به سختی می تواند لحظه ای از فیلم چشم بردارد. خط سیر داستان "هاول" از مسیری غیر عادی ، از مجموعه حوادثی که ظاهرا ارتباطی با یکدیگر ندارند ، با فورانی ناگهانی به سمت جادوی خالص تغییر جهت می دهد.فیلم بر بستر احساس جریان دارد نه منطق و داستانی را به تصویر می کشد که درک آن از ورای کلمات تنها با قلبمان امکان پذیر است نه عقلمان.

هر طور که مایلید فیلم را تجزیه و تحلیل کنید ، در هر صورت "میازاکی" به وجود آورنده نوعی از انیمیشن است که تنها خودش استاد مسلم آن است.بی شک نسل های آینده به شانس ما برای تماشای این اثر بر روی پرده سینماها برای اولین بار ، غبطه خواهند خورد.اثری خلق شده توسط یکی از بزرگترین انیمیشن سازانی که تا به حال جهان به خود دیده است.

شنیدن موسیقی متن این فیلم را که تداعی کننده اپراهای مطرح ایتالیایی است از دست ندهید.

"قلعه متحرک هاول"

- استودیو سازنده : Ghibli production

- کمپانی پخش کننده (در امریکا) : والت دیزنی

- کارگردان : هایائو میازاکی Hayao Miyazaki.Ö

- تهیه کننده : توشیو سوزوکی Toshio Suzuki

- تهیه کننده اجرایی (در امریکا) : جان لستر John Lasseter

- نویسنده فیلم نامه : هایائو میازاکی (بر اساس رمانی از "دیانا وین جونز" Diana Wynne Jones)

- موسیقی متن : جو هیسایشی Joe Hisaishi

- مدت زمان : 1 ساعت و 58 دقیقه

منبع : Los Angeles Times

نقد و بررسی:انیمیشن

مطالب مشابه :

نقد و بررسی:انیمیشن

ماجرای مرد اخلاق سیا + اینفوگرافی

علائم و عوامل خطر 6 نوع سرطان گوارشی

دانلود انیمیشن‌های سینمایی دوبله فارسی

مورفولوژی گلبول های قرمز

از زبان نوام چامسکی

سد مخزنی کوثر