اصول مهندسی ترافیک
سيستم هاي هوشمند مديريت و کنترل سرويس هاي حمل و نقل عمومي...............
تجهيزات و سامانه هاي هوشمند داخل ايستگاه......................................................
تجهيزات و سامانه هاي هوشمند داخل اتوبوس......................................................
چرا محدوده طرح ترافیک.......................................................................................
سيستم کنترل هوشمند محدودة طرح ترافيک........................................................
دوربینهای ثبت تخلف و سيستم مكانيزه ثبت تخلفات در بزرگراهها ......................
تابلو های متغیر خبری.........................................................................................
استفاده از تابلوهای چند منظوره.........................................................................
مدیریت پارکینگ حاشیه ای...............................................................................
نحوه توزيع دستگاه‌هاي Pay & Display در محدوده هاي اجراي طرح بر اساس تعداد فضاي پارک به ازاي هر دستگاه ..........................................................................
سيستم هاي هوشمند مديريت و کنترل سرويس هاي حمل و نقل عمومي
يکي از دغدغه‌هاي هميشگي مديريت شهري، ارتقاء و بهبود سامانه‌هاي حمل و نقل عمومي بوده است، و در طول سال‌هاي اخير گام‌هاي فراواني در اين زمينه برداشته شده که آثار مثبت آن در سطح معابر شهر مشهود مي‌باشد. توسعه خطوط ويژه اتوبوس و ساماندهي ناوگان اتوبوسراني يکي از راهکارهاي اصلي کوتاه‌مدت، کم هزينه و موثر در بهبود وضعيت ترافيک تهران مي‌باشد. در حال حاضر 73 کيلومتر خط ويژه اتوبوس در تهران وجود دارد در حالي که براي تردد ايمن و روان وسائل نقليه عمومي در کلان شهر تهران بيش از 200 کيلومتر خط ويژه نياز است. سامانه اتوبوسراني تندرو (Bus Rapid Transit) يکي از راهکارهاي ساماندهي ناوگان اتوبوسراني است.
سامانه اتوبوسراني تندرو يا BRT عبارت است از: نوعي سامانه حمل و نقل خياباني مجهز به فنآوريهاي نوين ITS است که دقت و سرعت سامانه حمل و نقل ريلي و انعطاف‌پذيري حمل و نقل با اتوبوس را همزمان دارا مي‌باشد. سامانه اتوبوسراني تندرو مزايا و منافع فراواني را در اختيار شهروندان و مديريت شهري قرار مي‌دهد که از آن جمله مي‌توان به موارد ذيل اشاره نمود:
1- کم شدن زمان انتظار در ايستگاه‌ها که باعث افزايش رضايت مندي مشتريان مي‌شود.
2- دريافت بليط قبل از ورود اتوبوس به ايستگاه و حذف رابطه مستقيم بين
راننده و مسافران
3- ايمني و امنيت مسافران به دليل طراحي خاص ايستگاه‌ها
4- اطلاع‌رساني دقيق به مسافران در ايستگاه و اتوبوس
5- سهولت استفاده معلولين جسمي ـ حرکتي
6- زمان بندي مناسب که باعث استفاده بهتر از ظرفيت ناوگان اتوبوسراني مي‌شود.
7- تخصيص هوشمندانه اتوبوسها به مسيرها که باعث کاهش ازدحام مسافران در
ايستگاه‌ها و افزايش بهرهوري اتوبوسها مي‌شود.
8- هزينه کمتر آماده‌سازي خطوط BRT نسبت به خطوط
حمل و نقل ريلي
9- وجود يک مرکز کنترل واحد که باعث افزايش بهرهوري سيستم مي‌شود
10- امکان بهره‌برداري ازساختارها و امکانات موجود
پروژه راه‌اندازي سامانه
اتوبوسراني تندرو (BRT) در تهران با توجه به مزايا و منافع
اثبات شده سامانه اتوبوسراني تندرو در امر ساماندهي حمل و نقل شهري، از سال 86 با
تجهيز نخستين خط اتوبوسراني تندرو (BRT) در مسير
ميدان ازادي ـ چهارراه تهرانپارس را راه اندازي نمود، تجربة موفق خط نخست منجر به
طراحي و پياده سازي خطوط دوم و سوم اتوبوسراني تندرو را در مسيرهاي ميدان آزادي ـ
پايانة خاوران و پايانة خاوران ـ پايانة علم و صنعت گرديد.
• سامانه نظارت
تصويري: به منظور اطلاع لحظه اي از وضعيت خطوط تندرو و
اعمال سريع تدابير واکنشي لازم در زمان بروز مشکلات در سرويس دهي ناوگان و بروز
سوانح و تصادفات، کل مسير ويژه به وسيلة دوربين هاي نظارت تصويري تحت کنترل قرار
مي گيرند
• مديريت تقاطع
ها و تخصيص اولويت به ناوگان عمومي با روش Late Start: کلية تقاطعات مجهز به چراغ راهنمايي
در طول مسير خط BRT به سامانه کنترل هوشمند چراغ راهنمايي مجهز شده اند و براي
جلوگيري از تأخير حرکت اتوبوسها در پشت چراغ قرمز از روشي تحت عنوان LateStart
استفاده شده است که طي آن حرکت خودروهايي که در وضعيت چراغ سبز مسير اتوبوس را قطع
مي کنند با اندکي تأخير صورت مي پذيرد تا اتوبوس به راحتي از تقاطع رد شود و دچار
تأخير بي مورد در حرکت خود نشود.
• ساماندهي مسير:
ايجاد مسير ويژه از طريق تعريض معبر، جدا سازي خط ويژه و ايمن سازي کانالهاي عابر
پياده و اصلاح هندسي تقاطعات صورت مي پذيرد.
• سامانه ثبت وقايع
ترافيکي: شناسايي سريع و ثبت وقايع مهم ترافيکي ، کنترل و مديريت
خط و ناوگان به وسيلة دوربين و بيسيم ، تشخيص سريع خرابي تجهيزات ترافيکي براي
رسيدگي و تعمير به موقع و ايجاد هماهنگي ميان سازمانهاي مختلف مثل اتوبوسراني ،
آتش نشاني ، اوژانس و پليس در زمان وقوع حوادث و سوانح از کارکردهاي اين سامانه
است که توسط اپراتورهاي مستقر در مرکز مديريت و کنترل مسير مورد استفاده قرار مي
گيرد
تجهيزات و سامانه هاي هوشمند داخل ايستگاه
• سامانه
نظارت تصويري: ايستگاه هاي مسير BRT به منظور
تشخيص ازدحام مسافران در ايستگاه و نيز حراست از امنيت آنها و نيز نظارت بر صحت و
سلامت تجهيزات داخل ايستگاه به دوربين نظارت تصويري مجهز شده اند . تصاوير برداشت
شده هم بر روي نمايشگر داخل ايستگاه نشان داده مي شود و هم از طريق فيبر نوري براي
مرکز کنترل خطوط تندرو ارسال مي گردد.
• سامانه تعيين
وضعيت اتوبوس: چراغ راهنمايي نصب شده در کنار ايستگاه با تغيير
وضعيت خود فرمان خاصي را به راننده ارسال مي نمايد ، رنگ قرمز به معناي توقف ، رنگ
زرد به معناي آمادگي براي حرکت و رنگ سبز به معناي دستور حرکت است ، ضمن آنکه
شناساگر نصب شده در کنار ايستگاه حضور و يا عدم حضور اتوبوس را تشخيص داده و مرکز
کنترل را از موقعيت باخبر مي کتند
• سامانة بليط
الکترونيک: طرح تجهيز ايستگاه هاي خطوط تندرو از سال 86 با تجهيز
ايستگاه هاي خط 1 آغاز گرديد و در خطوط 2 و3 نيز براي ايستگاه هاي مبدأ و مقصد،
دستگاه هاي کارتخوان نصب گرديد، در راستاي پروژة توسعة سيستم يکپارچة بليت
الکترونيک قرار است تمامي ايستگاه هاي خطوط تندرو به دستگاه هاي کارتخوان مجهز
شوند.
تجهيزات و سامانه هاي هو شمند داخل اتو بو س
• سامانه اطلاع رساني صوتي داخل اتوبوس: اين سامانه با استفاده از اطلاعات مکاني اتوبوس که از سامانه GPS
دريافت مي شود، قادر است در فاصلة 200 متر مانده به ايستگاه و نيز در محل ايستگاه
نام ايستگاه را به اطلاع مسافران برساند تا از اين طريق آنها بتوانند زودتر راجع
به پياده شدن و يا ادامة مسير تصميم بگيرند و از اين طريق وقت کمتري در ايستگاه ها
تلف شود.
• سامانه رديابي ناوگان: براي
حصول اطمينان از حضور به موقع و بجاي اتوبوسها در طول مسير و ايستگاه ها و
پاسخگويي لازم به تقاضاي سفر شهروندان و رعايت زمانبندي 2 دقيقه اي ميان اتوبوسها
، کلية اتوبوسهاي مسير به سامانه موقعيت ياب جهاني (GPS) مجهز شده اند تا امکان
ردگيري لحظه اي آنها و هدايت راننده از طريق بيسيم فراهم شود .
در حال حاضر اين پروژه در پاركينگ‌هاي زير پياده‌سازي شده است:
- طراحي و راه‌اندازي سيستم هدايت و نمايش ظرفيت باقيمانده پاركينگ در 5 توقفگاه حد فاصل چهارراه استانبول تا لاله‌زار
- طراحي و راه‌اندازي سيستم مديريت يكپارچه توقفگاه در توقفگاه شهرداري منطقه 17 تهران (يافت‌آباد)
- طراحي سيستم مديريت يكپارچه توقفگاه‌هاي طبقاتي سازمان حمل و نقل و ترافيك شهرداري تهران
- طراحي و اجرا سيستم مديريت يكپارچه بيش از 4 توقفگاه در خيابان سعدي در محدوده منطقه 12 شهرداري
چرا محدوده طرح ترافیک؟
شهر تهران با بيش از 8 ميليون نفر جمعيت ساکن و بالغ بر سه و نيم ميليون خودرو داراي يکي از پيچيده ترين ساختارهاي ترافيکي در بين کلانشهرهاي آسيايي است. نظرسنجي ها نشان مي دهد که شهروندان تهراني، معضل ترافيک« را به عنوان يکي از مهمترين معضلات زندگي شهري خود بر شمرده اند. طبق آمارهاي سنجش و پايش وضعيت آلودگي هوا، 89 درصد آلودگي هوا تهران مربوط به وسايل نقليه است. ترافيک سنگين و آلودگي هوا ناشي از تردد فزايندة وسايل نقليه در شبکة معابر شهر تهران، مديريت شهري را بر آن داشته تا با اعمال تدابير ويژه از شدت اين معضلات و چالشها بکاهد.
قانون کاهش آلودگي هوا يکي از مصوبات بسيار قوي در راستاي مديريت وضعيت
آلودگي هوا در شهر تهران بوده است به موجب مادة 6 اين قانون مشخصاٌ به مديريت تردد
وسايط نقليه با رويکرد پرهيز از سفرهاي غير ضروري مي پردازد و ايين نامة اجرايي
اين ماده مصوب هيأت وزيران، تعريف محدوده اي از شهر تهران را تحت عنوان محدودة
ممنوعه براي تردد خودروهاي غير مجاز را با همکاري سازمان محيط زيست، شهرداري تهران
و نيروي انتظامي و تأييد و تصويب وزارت کشور معين نموده است.بر همين اساس محدودة
طرح ترافيک فعلي در شهر تهران با مشخصات زير تعريف و اجرا شده است:
- مساحت : 31988104 مترمربع
- محیط : 24832 متر
- تعداد معابر ورودي : 100 معبر
محدوده طرح ترافيك توسط خيابان‌هاي زير احاطه شده است:
- از شمال: مطهري – وليعصر – فاطمي
- از غرب: كارگر
- از جنوب: شوش
- از شرق: 17شهريور – مازندران – سپاه – خواجه نصيرالدين طوسي – شريعتي –
ملك – تركمنستان
اما نکتة حائز اهميت نحوة اجراي اين محدوديت هاي ترافيکي و ميزان رعايت آن توسط شهروندان است سالها ورود و تردد در محدودة طرح ترافيک و نيز محدودة اضطرار (تردد زوج و فرد) که مناطق مرکزي پر ترافيک و داراي سطح آلودگي بسيار بالا را در بر مي گرفته اند، توسط مأموران پليس راهنمايي و رانندگي کنترل مي شده است. آمارها نشان مي دهد که با وجود تلاش همه جانبة مأموران زحمتکش پليس راهنمايي و رانندگي بيش از 30 درصد خودروهاي ورودي به داخل محدودة طرح ترافيک، فاقد مجوز بوده اند. و مأموران پليس تنها قادر به شناسايي بخش بسيار کوچکي از اين تخلفها و اعمال قانون در قبال آنها بوده اند. اين مسئله عملاٌ محدودة طرح ترافيک و اثر بازدارندة آن بر حجم ترافيک و آلودگي فزايندة هوا در مناطق مرکزي شهر را بي اثر نموده است و ما امروز با مشکلات عديده اي در اين مناطق روبه رو هستيم که مهمترين آنها از اين قرارند:
- ترافیک
سنگین و وضعیت اضطراری آلودگی هوا
- عدم کارايي سيستم هاي حمل و نقل عمومي به دليل تراکم ترافيک
- مشکلات کمبود فضای خودرو و پارکینگ
سيستم
کنترل هوشمند محدودة طرح ترافيک
عدم امکان تشخيص تمامي تخلفات، بروز
خطاهاي انساني در ثبت تخلف، ضرورت گماردن تعداد زيادي از نيروهاي با ارزش پليس
راهنمايي و رانندگي براي کنترل محدودة طرح ترافيک و نتيجتاٌ کمرنگ شدن اثر
بازدارندة محدودة طرح ترافيک براي تقاضاي سفر به مناطق مرکزي شهر، باعث شد تا
مديريت شهري يکبار ديگر از فن آوري روز دنيا براي حل اين معضل پيچيده مدد جويد.
شرکت کنترل ترافيک تهران به عنوان بازوري اجرايي شهرداري تهران در حوزة طراحي و
توسعة سيستمهاي هوشمند حمل و نقل (ITS) پس از سالها
تحقيق و بررسي بر روي شيوه هاي نوين کنترل محدودة طرح ترافيک در کلانشهرهاي توسعه
يافته و تلاش براي رسيدن به يک راهکار برتر و با بالاترين قابليت بومي سازي متناسب
با شرايط و الگوهاي ترافيکي موجود در شهر تهران، استفاده از فن آوري مدرن دوربين
هاي خودکار با قابليت تشخيص و قرائت پلاک خودرو (ANPR) را
به عنوان راهکار برتر برگزید.
در اين روش تمامي معابر ورودي به
محدودة طرح ترافيک شهر تهران به دوربين هاي هوشمند پلاک خوان مجهز مي شوند، اين
دوربين ها به طور مستمر از معبر تصوير برداري کرده و شمارة پلاک تک تک خودروهاي
عبوري را قرائت مي نمايند، تصاوير برداشت شده و اطلاعات پلاکهاي قرائت شده از طريق
زيرساخت مخابراتي فيبر نوري به صورت لحظه اي براي نرم افزار مرکزي ارسال مي شود و
در آنجا نرم افزار با پردازش اطلاعات و تطبيق پلاکها با بانک اطلاعاتي خودروهاي
مجاز به ورود به محدودة طرح ترافيک، خودروهاي فاقد مجوز و متخلف را شناسايي مي کند
و بلافاصله تخلف آنها در سيستم ثبت مي شود و در گام بعدي برگة جريمه به انضمام عکس
برداشته از خودروي متخلف توسط مأموران پليس راهنمايي و رانندگي مستقر در مرکز
تأييد و چاپ مي شود و پس از قرار گرفتن در پاکت مخصوص توسط پست در کمترين زمان
ممکن به آدرس مالک خودروي متخلف ارسال مي شود.
علاوه بر دروبين هاي ثابت نصب شده در معابر ورودي به محدودة طرح به منظور کنترل
تردد در داخل محدوده نيز، تعدادي خودروي مجهز به دوربين هاي سيار نيز مرتب در
محدوده به گشت زني مي پردازند و با قرائت پلاک خودروهاي عبوري، قادر خواهند بود تا
خودروهاي فاقد مجوز را شناسايي کرده و تخلف انها را در سیستم ثبت نمایند .
روش هوشمند کنترل محدودة طرح ترافيک يک امکان بسيار مهم ديگر را نيز در اختيار مديران شهري قرار داده است تا با حرکت در راستاي پاسخگويي به نياز شهروندان براي مراجعه موردي به محدودة مرکزي شهر بتوانند از مجوزهاي کوتاه مدت روزانه و هفتگي نيز برخوردار شوند، در نظام تمام خودکار پيش بيني شده، هر کس علاقه مند به استفاده از اين نوع مجوزها باشد، کافي است با مراجعه به وب سايت اينترنتي ثبت نام مجوزهاي کوتاه مدت، نسبت به رزرو مجوز مربوط به روز يا هفتة مورد نظر خود و سپس پرداخت on-line بهاي مجوز مربوطه، کد رهگيري دريافت نموده و با مراجعه به دفاتر خدمات الکترونيک فعال در سراسر شهر نسبت به اخذ برچسب مجوز ورود و تردد در محدوده اقدام نمايد، شمارة پلاک هر خودرواي که براي آن مجوز خريداري شود در پايگاه داده هاي سيستم کنترل هوشمند ذخيره مي شود و نتيجتاٌ ورود و تردد خودروي مربوطه در زمان اعتبار مجوز اخذ شده، مجاز تلقي خواهد شد .
در اين سيستم هوشمند، «خودروي مجاز» خودرو اي است که مشخصات پلاک آن در بانک
اطلاعاتي سيستم ثبت شده باشد، اما نبايد فراموش کرد که همراه داتشن برچسب آرم طرح
ترافيک و يا کارت شناور ورود به محدودة طرح ترافيک براي ارائة موردي به مأموران
پليس راهنمايي و رانندگي که همچنان به صورت ميداني تردد در محدوده را کنترل خواهند
نمود، ضروري است.
با رشد شهرنشيني و پيدايش شهرهاي بزرگ و به دلايل مختلف از جمله سهولت دسترسي‌ها و كاهش سفرهاي درون‌شهري، اغلب مراكز دولتي و اقتصادي و سازمانهاي عرضه خدمات اجتماعي عموما در مراكز شهرها مستقر شده‌اند. صرفنظر از درستي رويكرد تمركز در استقرار مراكز و سازمانهاي مزبور، در حال حاضر چنين ساختاري وجود دارد و تبعات آن مشكلات عديده‌اي را در حوزه مديريت امور شهري بوجود آورده است كه از جمله مهمترين آنها مي‌توان به افزايش تردد خودروها در مناطق مركزي، كمبود فضاهاي مناسب توقفگاهي در اين مناطق، افزايش مصرف سوخت خودردها به دليل راه‌بندان‌هاي طولاني و در نهايت آلودگي هوا و تهديد سلامت جسمي و روحي شهروندان اشاره نمود.
از اينرو تنظيم جريان تردد خودروها در محدوده مركزي شهرها و جلوگيري از هرگونه راه‌بندان در اين مناطق يكي از مسائل عمده در مديريت حمل و نقل شهري به حساب مي‌آيد كه براي حل آن راهكارهاي مختلفي پيشنهاد مي‌شود. يكي از اين راهكارها كه در بسياري از شهرهاي بزرگ دنيا بكار گرفته مي‌شود، اعمال محدوديت‌هاي رفت‌وآمد در مراكز و يا معابر پر رفت‌وآمد شهري است. شيوه دستي بكارگيري اين روش كه طي ساليان گذسته با نام طرح محدوده ترافيك در شهر تهران اجرا مي‌شود، بر اساس مراقبت حضوري عوامل انتظامي و مأمورين مستقر در مبادي ورود به محدوده پايه‌ريزي شده است و اين عوامل موظف هستند از ورود خودروهاي غيرمجاز به محدوده طرح جلوگيري نموده و مطابق مقررات با متخلفين برخورد نمايند. بطور كلي در اين طرح خودروهاي عمومي مانند اتوبوسها و تاكسي‌هاي شهري و خودروهاي امدادي بدون هيچ محدوديتي مي‌توانند در معابر محدوده تردد كنند و به خودروهاي ديگر فقط در صورت داشتن مجوز مخصوص اجازه ورود داده مي‌شود. مجوز ورود و تردد در محدوده طرح با اعتبار يكساله و طبق مقررات ويژه، با دريافت هزينه تعيين شده براي آن، به افراد واجد شرايط مانند اساتيد دانشگاه‌هاي داخل محدوده، پزشكان و خودروهاي مربوط به سازمانهاي دولتي و عمومي و شركتها يا مشاغل نيازمند داده مي‌شود. مجوزهاي داده شده به شكل برچسب‌هاي قابل نصب بر روي شيشه خودرو در اختيار متقاضيان قرار مي‌گيرد و از اين طريق خودروهاي مجاز به تردد در محدوده طرح توسط مأمورين انتظامي شناسايي مي‌شوند.
اجراي دستي اين نوع طرح‌ها با توجه به وسعت جغرافيايي محدوده مورد نظر، تعدد معابر ورودي و تنوع محدوديت‌ها و همچنين بروز خطاهاي انساني به هنگام نظارت به سادگي مقدور نبوده و با دشواري‌هاي خاص خود همراه است. لذا هم‌اينك در بعضي از شهرها بزرگ دنيا براي كاهش اين دشواري‌ها برنامه‌هايي در دست مطالعه است تا طرح‌هاي جاري به شيوه‌هاي مكانيزه يا خودكار اجرا شوند كه براي نمونه مي‌توان به پروژه‌هاي اجرا شده در شهرهاي استكهلم، لندن، سنگاپور و پروژه PROGRESS در شهرهاي رم، جنوا، ادينبورگ، كپنهاگ، هلسينكي و . . .اشاره نمود. اين پروژه‌ها غالبا مراحل اجراي آزمايشي را پشت سر گذاشته و بنا به گفته طراحان و مسئولان آنها در بيشتر موارد با بازدهي مناسبي نيز همراه بوده‌اند.
نكته‌‌اي كه در اينجا بايد به آن توجه نمود اين است كه صرف كاربرد فنآوريهاي نوين رديابي و ايجاد سامانه‌هاي كنترل ورود و خروج خودرو در محدوده طرح ترافيك، بدون داشتن يك ديد كلان‌نگر نمي‌تواند به بازدهي مطلوب در حوزه مديريت حمل و نقل شهري بيانجامد. عوامل تاثير‌گذار و تغييرات آنها براي طراحي يك سامانه خودكار نظارت بر تردد خودروها در معابر شهري به حدي گسترده‌اند كه بي‌توجهي به آنها در نهايت به ناكارآمدي سامانه منجر خواهد شد. از اينرو نياز به تدوين طرحي است كه ضمن توجه به اهداف درازمدت در مديريت ترافيك شهري، راهبردهاي نيل به اهداف مورد نظر را نيز شامل شود. راهبردها و سياست‌هاي مورد توجه در طراحي سامانه موجبات انعطاف‌پذيري آن در برابر تغييرات آتي را فراهم آورده و در شرايط تغيير، لوازم كاهش هزينه‌هاي احتمالي و حفظ نتايج عملكردي را در اختيار طراحان و كاربران قرار مي‌دهد. اين تغييرات مي‌توانند از جنبه‌هاي مختلف مانند مسائل اقتصادي، حقوقي، فني، اجتماعي و زيست محيطي مطرح شوند كه هر كدام به نوبه خود قابل بررسي هستند.
دوربین های ثبت تخلف و سيستم مكانيزه ثبت تخلفات در بزرگراه ها
طبق تحقيقات انجام شده از
سال 1994 در سراسر دنيا سرعت بعنوان يكي از مهمترين عوامل در ايمني ترافيك مطرح مي‌باشد
بطوريكه در حدود 80 درصد از تصادفات منجر به مرگ و در حدود 12 درصد از كليه
تصادفات، بعنوان يك فاكتور مهم مطرح مي‌باشد.
تجاوز از محدوده سرعت مجاز توانايي راننده را در برخورد با موانع موجود كاهش داده
و مسافت لازم را براي توقف در برخورد با خطرات را افزايش مي‌دهد.
بطور كلي به دو دليل سرعت ارتباط مستقيمي با ترافيك
دارد:
1- سرعتهاي
بالا زمان كمتري را براي برخورد با خطرات در اختيار راننده قرار مي‌دهد به عبارتي
زمان عكس‌العمل راننده را كاهش مي‌دهد.
2- ارتباط فيزيكي جرم و سرعت باعث مي‌شود كه در تصادفات بالا، شدت تصادف بالا رفته
و خسارات بيشتري را متوجه وسيله نقليه و افراد نمايد.
به همين دليل و طبق مستندات پليس در سراسر دنيا تجاوز از محدوده سرعت مجاز در بزرگراهها از مهمترين فاكتورهاي حادثه‌ساز در رانندگي مي‌باشد.
از طرف ديگر طبق تحقيقات انجام شده، كنترل و مديريت سرعت وسايل نقليه باعث كاهش آلودگي هوا و مصرف سوخت توسط وسايل نقليه عبوري مي‌گردد. به گونه‌اي كه در برخي از كشورها مديريت سرعت به سبب نقشي كه در بحث صرفه‌جويي انرژي و كاهش اثرات مخرب زيست محيطي دارد به يك بحث، در سطح كلان كشورها تبديل گرديده است.
مطالعات كليه كشورها نشان داده است كه رعايت محدوده سرعت مجاز در حد 85 كيلومتر بر ساعت باعث كاهش 30% مصرف سوخت و كاهش 10% آلودگي هوا گرديده است. از طرفي رعايت محدوده سرعت تعيين شده توسط متخصصين باعث افزايش ظرفيت راهها و بزرگراههاي شهري نيز مي‌گردد.
مطالعاتي كه در مورد اثربخشي سيستم مديريت سرعت در بزرگراه نيايش انجام گرفته است، نشان داده است كه اين عمل باعث صرفه‌جويي يك ميليون ليتر بنزين در سال و كاهش حدود 500 تن انواع آلاينده (Nox و Co) در سال در طول بزرگراه نيايش مي‌گردد. علاوه بر آن تحقيقات نشان مي‌دهد كه صورت افزايش سرعت از محدوده سرعت مجاز باعث افزايش ظرفيت بزرگراهها نمي‌گردد بلكه در بسياري از مواقع باعث كاهش ظرفيت و سرعت حركت در بزرگراه و افزايش زمان تاخير براي ساير رانندگان مي‌گردد.
بطور كلي اهداف پروژه را در 4 دسته زير مي‌توان خلاصه نمود:
1- كاهش
تصادفات شهري
2- كاهش مصرف سوخت
3- كاهش آلودگي هوا
4- افزايش ظرفيت عبوري بزرگراه
در اين راستا جهت رسيدن به چنين اهدافي نيازمند نيروي انساني متبحر و ابزارهاي كنترلي مناسب مي‌باشيم كه دوربينهاي ثبت تخلف از جمله مهمترين آنهاست .پروژه تجهيز بزرگراههاي تهران به صورتي كه بزرگراه به طور كامل تحت پوشش دوربين قرار گيرد، در حال انجام مي‌باشد و اين پروژه با تجهيز بزرگراه نيايش، صياد و امام علي (ع) شروع بكار نموده است و بزرگراههاي صدر، يادگار، بابايي، همت، اتوبان كرج تا پل پوري به سرعت در حال گسترش مي‌باشد.
تابلو های متغیر خبری (vms)
نصب، راه‌اندازي و نگهداري تابلوهاي متغير خبري
تابلوهاي متغير خبري به عنوان يكي از ابزارهاي اطلاع‌رساني و هدايت ترافيك
با اهداف زير مورد استفاده قرار مي‌گيرد:
§ اطلاع‌رساني بموقع به خودروهاي در حال حركت و راهنمايي رانندگان جهت تصميم‌گيري درست
§ نمايش اطلاعات خروجي دوربينهاي كنترل ترافيك و ساير تجهيزات نظارتي در قالب پيامهاي خبري و مسيرنما
بر اين اساس شركت كنترل ترافيك تهران در سال 1375 اولين نمونه از اين تابلوها را در بزرگراه همت نصب نمود و از آن تاريخ تاكنون 22دستگاه تابلو در سطح شهر نصب و راه‌اندازي نموده است.
در حال حاضر شركت با توجه به مزيت‌هاي تابلوهاي LED، عمده فعاليت خود را بر روي گسترش تعداد تابلوهاي اين نسل در سطح شهر تهران متمركز نموده است. اين نوع از تابلوها كه براي اولين‌بار در سال 1383 در بزرگراه مدرس نصب و مورد بهره‌برداري قرار گرفت امكان تغيير سطح نوري تابلوها را متناسب با نور محيط فراهم كرده و همچنين امكان نمايش پيام به صورت حلقه‌هاي پيوسته با زمان‌هاي قابل تنظيم و همچنين پيامهاي بلادرنگ را فراهم مي‌كند.
در حال حاضر تعداد 14 تابلو مغناطيسي و 8 دستگاه تابلوي LED در سطح شهر تهران نصب و راه‌اندازي شده و مطابق برنامه‌ريزي‌هاي انجام شده نصب و راه‌اندازي 20 دستگاه تابلوي LED در سال 1386 در دستور كار شركت كنترل ترافيك تهران قرار دارد.
استفاده از تابلو هاي چند منظوره
رويکردي جديد در اطلاع رساني عمومي در معابر شهري
اطلاع رساني به موقع و صحيح به رانندگان و مسافران سهم بسزايي در کاهش سوانح و تصادفات داشته و در عين حال آنها را در اخذ تصميمات بهتر و صحيح تر در مورد انتخاب مسير و نيز ميزان سرعت و گذر از معابر مختلف شهري ياري مي کند.
اما در اين بين تصميم گيري راجع نحوة اطلاع رساني، زمان اطلاع رساني و کميت وکيفيت اطلاعاتي که در اختيار مخاطبان قرار مي گيرد، نيز از اهميت بالايي برخوردار مي باشد، ضمن آنکه در تدابير مديريتي مباحثي چون استفادة بهينه از فضاهاي شهري و ارائة حداکثر محتواي اطلاعاتي مفيد درکوتاه ترين زمان ممکن به شکلي منطقي و مقرون به صرفه نيز از دغدغه هاي اصلي بوده است.
در شهر تهران نيز که داراي شبکة پيچيده اي از معابر بسيار پرتردد مي باشد، اطلاع رساني بلادرنگ به کاربران معابر به هدف اعلان هشدار، اعلام وضعيت ترافيک معابر، ارائة پيشنهاد مسير، اعلام وضعيت آلودگي هوا و آلودگي صوتي، اطلاع رساني عمومي راجع به رويدادهاي مختلف و حتي ارائة پيامهاي آموزش در اشکال مختلف و از طريق سيستمها و تأسيسات گوناگون صورت مي پذيرد،
رويکرد جديدي که مديريت شهري به هدف افزايش غناي اطلاعات ارائه شده، بهره گيري بهينه از فضاهاي شهري، و هدفمند سازي طرح هاي اطلاع رساني در فضاهاي شهري در دستور کار قرار داده است، استفاده از نمايشگرهاي چند منظوره در معابر و شريانهاي کليدي شهر تهران است.
در اين رويکرد جديد تلاش مي شود تا با نصب نمايشگرهاي بزرگ شهري تمام رنگي با قابليت کامل نمايش تصاويري گرافيکي مشابه تلويزيون هاي شهري براي اطلاع رساني به شهروندان پيرامون مسائل مختلف من جمله اطلاع رساني ترافيک معابر، ارائة پيشنهاد مسير جايگزين، اطلاع رساني پيرامون وضعيت لحظه اي آلودگي هوا و آلودگي صوتي، ارائة پيامهاي آموزشي ترافيکي و حتي با توجه به بزرگي صفحة نمايش و امکان کنترل محتواي اطلاعاتي آنها از طريق مرکز نظارت و کنترل ترافيک نمايش تصوير زندة دوربين هاي نظارت تصويري از سطح معابر به عنوان مکمل گزارشات متني وضع ترافيک استفاده نمود، ضمن آنکه اين نمايشگرها مي توانند به عنوان يک رسانة ارتباطي مستقيم بين مديريت شهري و شهروندان شهر تهران ايفاي نقش نموده و شهرداري تهران مي تواند از آنها براي اطلاع رساني عمومي پيرامون مهمترين پروژه ها و خدمات شهري بهره جويد.
مديريت پارکينگ حاشيه‌اي
پارکومترهاي
هوشمند يا سيستمهاي خودپرداز کارت پارک (Pay & Display) پروژه‌اي است که توسط شرکت کنترل ترافيک تهران با مشارکت شرکت
پاراصنعت پس از طي مراحل متعدد فني و آزمايشگاهي و تحقيقاتي، و بر اساس
استانداردهاي بين‌المللي، در کشورهاي توسعه يافته براي استفاده شهروندان تهراني،
نصب و راه‌اندازي شده است. پارکومترهاي هوشمند حاصل ماه‌ها تلاش و تحقيقات
کارشناسان ايران اسلامي است که مي تواند آثار مثبت و متعدد اقتصادي، اجتماعي و نيز
ارتقاء و بهبود ترافيک شهري را به دنبال داشته باشد.
در 14 آذر ماه 1385، خيابان پاسداران حدفاصل گلستان پنجم تا نگارستان ششم به عنوان
اولين محور تحت پوشش سيستمهاي خودپرداز کارت پارک (Pay &
Display) با سيزده دستگاه براي 316 فضاي پارک حاشيه‌اي به بهره‌برداري
رسيد. به عبارتي به ازاء هر 25 فضاي پارک حاشيه‌اي يک دستگاه خودپرداز کارت پارک
در حاشيه مسير نصب مي‌گردد. که قابليت دريافت سکه و اسکناس و کارت‌هاي پيش پرداخت
شده را دارد و مجوز پارک را به صورت يک برگه چاپ شده و به همراه باقي مانده پول
متقاضي، به وي ارائه مي‌نمايد. راننده خودرو مي‌بايست برگه دريافتي را جلوي
داشبورد خودرو و پشت شيشه جلو نصب نمايد تا ماموران کنترل به سادگي بتوانند برگه
را مشاهده نمايند. حداکثر زمان توقف در فضاهاي پارک حاشيه‌اي تحت پوشش اين سيستم 2
ساعت مي‌باشد. پس از خاتمه مهلت دو ساعته وسيله نقليه مربوطه مي‌بايست فضاي پارک
را ترک نمايد. تعرفه قيمت پارک مطابق مصوبه شوراي اسلامي شهر تهران براي هر ساعت
300 تومان مي‌باشد. در صورتيکه رانندگان خواهان توقف بيش از 2 ساعت هستند مي‌بايست
به پارکينگ‌هاي عمومي مراجعه کنند.
نتايج و دستاوردهاي ترافيکي و
اقتصادي:
اگر در همين مرحله اول پروژه پارکومترهاي هوشمند، شهروندان از اين 6400 فضاي پارک
به نحو مناسب استفاده نمايند:
- در هر روز 320 هزار دقيقه از اتلاف وقت شهروندان تهراني جلوگيري مي‌شود.
- در هر روز بيش از 6000 ليتر در مصرف سوخت صرفه‌جويي خواهد شد.
- سرعت انجام فعاليت‌هاي عمومي من جمله مراجعه به مراکزخريد، بانک‌ها و ادارات دولتي و خصوصي شهروندان ارتقاء خواهد يافت.
- از تخلف و اشتباه قريب به 2500 راننده جلوگيري شده و متعاقبا 2500 برگه جريمه کمتر نوشته خواهد شد و به سبب ساماندهي فضاهاي پارک حاشيه‌اي مشکلات کسبه کاهش يافته و فعاليت‌هاي اقتصادي آنها نيز رونق بيشتري پيدا خواهد کرد.
منبع :
با تشکر از جناب مهندس محمود صالحی
مطالب مشابه :
تاريخچه اجراي طرح ترافيك در تهران
تاريخچه اجراي طرح ترافيك در تهران شهر با اجراي سيستم محدوده طرح و نقل و ترافیک
طرح ترافیک
طرح ترافیک که محدوده زوج و فرد و طرح ترافیک ورودی طرح زوج و فرد در تهران بزرگ
جریمه‌وتوقیف 15هزارخودرو آلاینده در تهران
آخرین اخبار از آرم طرح ترافیک تهران. امروز و فردا نیز طرح ترافیک در محدوده زوج و فرد
تمدید مهلت ثبت‌نام طرح ترافیک تهران
آخرین اخبار از آرم طرح ترافیک تهران. دریافت آرم ورود به محدوده طرح ترافیک شهر تهران
اصول مهندسی ترافیک
چرا محدوده طرح ترافیک هيأت وزيران، تعريف محدوده اي از شهر تهران را تحت عنوان
آشنایی با سازمان حمل و نقل و ترافیک تهران
با اجرای سیستم محدوده طرح ترافیک محدوده ممنوعه طرح ترافیک شهر تهران با افزایش
اعلام اسامی پذیرفته‌شدگان آرم طرح ترافیک
آرم های جدید، مجوز ورود به محدوده طرح ترافیک را شهردار تهران در امور محیط زیست
گزارش مدیریتی: بررسی طرح تردد زوج یا فرد خودروها در تهران
بیش از 30 سال است که محدوده طرح ترافیک، توسط مدیران شهر تهران جهت نقشه آنلاین ترافیک تهران
جریمه 65 هزار خودرو به دلیل ورود غیرمجاز به محدوده زوج و فرد
آخرین اخبار از آرم طرح ترافیک تهران. زوج و فرد جزو محدوده طرح ترافیک است و تنها
برچسب :
محدوده طرح ترافیک تهران