اصول پرورش شتر مرغ 1

بنام خدا

در این مبحث اصول پرورش وبیماری های شتر مرغ مورد بحث قرار می گیرد . امیدوارم مورد استفاده علاقه مندان قرار گیرد.

مقدمه :

پرورش شتر مرغ از سال 1860 در كشور افريقای جنوبی به صورت جدی آ‎غاز گرديد و

سپس در ساير نقاط دنيا گسترش يافت. شترمرغ جزء پرندگان است اما پرواز نمی کند. به عنوان عضوی از خانواده پرندگان و به عنوان Ratite نامیده می شود. تیپهای مطرح شترمرغ در جهان سیاه آفریقائی (African Black) ، گردن آبی(Blue Neck) و گردن قرمز (Red Neck) می باشند.سیاه آفریقائی هیبرید تولید شده از گونه های گردن آبی و گردن قرمز است. شترمرغ گردن قرمز از آفریقای شرقی (تانزانیا و کنیا) می باشد.
شترمرغ گردن آبی یکی از 3 گونه بومی در آفریقای شمالی، غربی و جنوبی است. سیاه آفریقائی کوتاهتر، کوچکتر و پرهای سیاهتری نسبت به دیگر گونه ها دارد. نرهای گردن آبی دارای پوست گردن آبی ـ خاکستری دارند و تنها در فصل جفتگیری ، روی پاهایشان قرمز رنگ می شود. شترمرغها از لحاظ جنسی بین 2 تا 3 سالگی بالغ می شوند. ماده ها نسبت به نرها سریعتر بالغ می شوند.
محل اصلی زندگی آنها آفریقا می باشد، لذا آب و هوای گرم و خشک را به خوبی تحمل می کنند ولی در سایر اقلیم ها از سرد تا گرم نیز می توانند زندگی کنند.
امروزه در بسياری از كشورها پرورش شتر مرغ انجام می شود. كشور ايران هم چند سالی است مبادرت به واردات تیپهای گردن سیاه و گردن آبی اين پرنده نموده و در امر پرورش آن گام نهاده است .

کشور ما از معدود کشورهائی است که دارای آب و هوای متنوع می باشد. بعبارت ديگر تنوع آب و هوا در اين سرزمين پهناور بحدی است که به آسانی ميتوان مکان هائي حتی با شرايط ايده آل برای پرورش شترمرغ جستجو کرد. بهترین شرایط آب و هوایی برای شترمرغ گرم و خشک است که در ایران دشت‌های فلات ایران یعنی بین آخرین دامنه‌های شرقی زاگروس و دامنه‌های جنوبی البرز و دامنه‌های شمالی کوه‌های فارس تا مرزی کشور می‌باشد. مناطقی مثل تهران، سمنان،‌سبزوار، جنوب خراسان، اصفهان، کاشان، یزد،‌کرمان، سیستان و بلوچستان و حواشی کویر لوت و نمک که دارای دمای حد اکثر 46 درجه سانتیگراد هستند.

شتر مرغان بالغ و جوان احتياج مبرمي به تحرك، جابجا شدن و هواي آفتابي دارند تا رشد عادي خود را ادامه دهند كه در اكثر نقاط ايران چنين امكاناتي فراهم است.
در تمام سيستم‌هاي پرورش شترمرغ، ترجيح داده مي‌شود تا پرنده مقداري از جيره غذائي روزانه خود را در علفزارها كسب نمايد. خوشمزه ترين علفها (مخصوصا یونجه) براي حيوان به راحتي در بيشتر نقاط ايران قابل كشت و برداشت است که حتی اگر قادر به چرانیدن این پرنده نباشیم میتوان این علفها را جلوی آنها ریخت.
تعداد تخمگذاری بالا در سال و نيز ضريب عالی تبديل غذا یی در اين حيوان دلايل مستدل توسعه صنايع پرورش شترمرغ براي تأمين نيازهاي پروتئيني مردم است.لذا با توجه به اين واقعيت كه نسبت تبديل غذا به گوشت و نيز تعداد توليدمثل شترمرغ در سال بالا است، بدون هيچگونه شك وترديدي مي‌توان قبول كرد كه احتياج به توسعه صنعت پرورش شترمرغ در كشور بسيار زياد است.
در مزارع پرورش شترمرغ معمولاً از هرشترمرغ بالغ در سال 20-40 جوجه 3 ماهه توليد مي‌شود. جوجه‌ها به سرعت رشد ونمو نموده ، و در سن 14-9 ماهگي كه زمان ذبح پرنده مي‌باشد, به وزن حدود 110 كيلوگرم مي‌رسند كه هر جوجه ذبح شده حدود 30 كيلوگرم گوشت بدون استخوان و چربي توليد‌ مي‌نمايد.
اين پرنده تا حدود40 سالگي قابليت تخم‌گذاري و توليدمثل را دارد و متوسط طول عمر آن حدود ۷۰سال است. گوشت شترمرغ ازنوع گوشت قرمز ولي باخواص گوشت سفيد مي‌باشد. به عبارت ديگر چربي گوشت پرنده حدود 5/2 درصد بوده و مزه آن همانند گوشت فيله گوساله است.

خصوصیات شتر مرغ :

شترمرغ بزرگترين پرنده زنده است.متوسط ارتفاع آن 5/2-1/ 2 متر و وزن آن 160-100 كيلوگرم مي باشد. بدن شترمرغ از پرهاي نرم پوشيده شده است. جوجه ها،چه نر و چه ماده،پرهاي قهوه اي دارند. به تدريج نر ها كه بالغ مي شوند،پرهاي بدنشان سياه و پرهاي بالشان ،سفيد مي شود. پرهاي بدن ماده ها،خاكستري-قهوه اي و نوك پرهاي بال آنها،قهوه اي يا سياه مي شود. شترمرغ ها گردني بلند و بسيار انعطاف پذير دارند كه بوسيله آن قادرند روي زمين بچرند و در عين حال از برگ درختان تغذيه كنند. شترمرغ علاوه بر ديد و شنوايي بسيار دقيق،مي تواند در هنگام خطر با سرعتي بيش از64 كيلومتر در ساعت بدود. اين پرنده 70-60 سال عمر مي كند.

شترمرغ‌ها به طور کلی پرندگانی اجتماعی محسوب می‌شوند که در حیات‌وحش به صورت گروهی زندگی می‌کنند و تنها در فصل جفت‌گیری هر گروه تولیدمثلی در قلمرو خود جدا از دیگران زندگی و تولید مثل می‌نماید. به طور کلی شترمرغ‌ها پرندگانی ترسو هستند که با کوچکترین صدای ناگهانی با سرعتی بسیار زیاد شروع به دویدن می‌کنند که در این هنگام سرعت آنها حتی به حدود 70 کیلو متر در ساعت نیز خواهد رسید که می‌توانند این سرعت را برای مدت 30-15 دقیقه حفظ کنند. شترمرغ‌ها پرندگانی مبارزه‌طلب هستند و به همین دلیل تقریباً می‌توان گفت که هیچ حیوانی یارای مقابله با آنها را ندارد. لگد شترمرغ‌ها یکی ازخطرناک‌ترین و کشنده‌ترین لگدها بوده که از قسمت جلوی بدن و از بالابه پایین بر سر حریف نگون‌بخت فرود می‌آید و در مواقعی، منجر به مرگ جانور مورد تهاجم خواهد گشت.

یکی دیگر از خصوصیات این پرنده حس کنجکاوی شدید آنها می‌باشد که در بسیاری از موارد و در صورت عدم رعایت مسایل ایمنی در مزارع می تواند خسارات غیرقابل جبرانی به بار آورد

قدرت دید شترمرغ زیاد است به شکلی که می‌تواند تا فاصله حدود km3.5 را ببیند و حتی می‌توانند اشیاء زیر منقارشان را هم ببینند. در طبیعت این پرنده بین 12 تا 18 تخم در یک دوره تخم گذاری که یک سال است می‌گذارد. ولی در شرایط مصنوعی می‌توان تا 40 تخم با کیفیت از شترمرغ گرفت.

شترمرغ از جمله بزرگترین پرندگان(Ratites) بوده و حیوانی است که به سرعت می دود و طول گام آن به 5 متر نیز می رسد. گردنی دراز، پاهایی قوی، سر کوچک، فاقد دندان، همه چیز خوار،بالهای کوچک و بلند بودن مژه ها از خصوصیات دیگر این حیوان است.
شترمرغ و پنگوئن پرنده هایی هستند که قدرت پرواز ندارند ( شترمرغها به علت نداشتن ستون فقرات و نبودن محلی برای چسبیدن ماهیچه های پرواز نمی توانند پرواز کنند). استخوانهای شترمرغ توخالی و ساق پا کورتکس ضخیمی دارد و در پای خود دو انگشت دارد و جناغ سینه آن فاقد تیغه (Keel) می باشد. پرهای قسمت سر و گردن و پا کم، نرم و بدون ساقه بوده که به پرهای غیر اصلی معروف است. از لحاظ آناتومی پا، اين پرنده در مقايسه با ساير طيور منحصر به فرد بوده و تنها پرنده ای در جهان است که دارای دو انگشت از چهار انگشت اصلی می باشد که آنها را انگشتهای سوم و چهارم می نامند و اين مشخصه باعث تمايز شترمرغ ها از ساير سينه پهنان که سه انگشت دارند (به استثنای کيوی که ۴ انگشت دارد )می شود .

بالهای شترمرغ چندان توسعه يافته نبوده و استخوان جناغ سينه آنها قوس دار و فاقد Keel می باشد البته با وجود ناتوانی در پرواز ساختار استخوانهای بال و وجود کيسه های هوايی و مجاری هوا در استخوانها اين نظريه مطرح می شود که شترمرغ دارای اجدادی با قدرت پرواز بوده است
شترمرغ فاقد چینه دان بوده ولی پیش معده آن به عنوان مخزن ذخیره غذا و دارا بودن غده های ترشحی فراوان (300 عدد) باعث هضم غذا و ورود آن به سنگدان می شود. سنگدان با داشتن عضلات قوی و انقباضات زیاد باعث هضم بیشتر غذا شده و غذا به روده ها وارد می شود. روده کوچک حدودا 6 متر طول دارد و طول روده بزرگ 3 برابر روده کوچک است (سکوم 1 متری و کولون 15 متری ). بنابراین وجود روده های طویل باعث می شود مدت زمان عبور غذا طولانی باشد ( 40-36 ساعت )، به طوریکه حیوان مقدار بسیار زیادی از انرژی خود را از تخمیر میکروبی غذا در روده بزرگ بدست می آورد.
شترمرغ دارای قلبی بزرگ و کامل به وزن 800 گرم بوده و دستگاه تنفس آن به شکل کیسه هوایی بوده و هر شش پرنده حدود 5 کیسه هوایی دارد. شترمرغها از کیسه های هوایی برای کاهش دمای بدن از طریق نفس نفس زدن استفاده می کنند. تعداد تنفس نرمال 12-7 دم در دقیقه می باشد.منقار شترمرغ 15-12 سانتی متر طول دارد و سوراخهای بینی در جلوی منقار قرار دارند.
شترمرغ فاقد کیسه مثانه بوده و دستگاه تناسلی در شترمرغ نر شامل دو بیضه و یک آلت تناسلی در کلوآک می باشد و دستگاه تناسلی ماده شامل یک تخمدان منفرد همراه با یک کلیتوریس کوچک در کلوآک شکمی می باشد. تشخیص جنسیت جوجه ها بسیار مشکل و وقت گیر است ولی در 8-7 ماهگی قابل تشخیص است.

رفتارشناسي شتر مرغ :

در محيط طبيعي شترمرغ در خارج از فصل توليد مثل گونه‌اي اجتماعي است و گروههايي از جنس و سنين مختلف را بويژه پيرامون تالابها تشكيل مي‌ دهد. در اين محيط ها شترمرغ با انواع گوناگون حيوانات روبروست و معمولأ از برخورد نزديك با ساير حيوانات پرهيز مي كند و كمتر رفتار خشن نسبت به آنها ابراز داشته و در 75 درصد از موارد با چشم پوشي يا تحمل، با ساير حيوانات برخورد مي كند.
طبق تحقيقات انجام شده رفتار تميز كردن پرو بال در طول صبح بيشتر از بعد از ظهر بوده برعكس حمام خاك در صبح خيلي كم انجام مي شود اما در طول بعد از ظهر بتدريج بيشتر شده و هنگام غروب به حداكثر مي رسد.
رفتار رقص والتس كه توسط شترمرغ ها ي در اسارت نيز اجرا مي شود بيشتر هنگام خلاصي شترمرغ ها از ترس يا مدت كوتاهي پس از خروج آنها از محل نگهداري شبانه صورت مي گيرد.
هنگام خواب، شترمرغ هاي بالغ مايلند سرشان را بالا نگهدارند در حاليكه جوجه هاي جوان دوست دارند در وضعيت دمر بخوابند.
جوجه هاي پرورش يافته توسط شترمرغ هاي دايه، رفتارهاي غيرعادي مثل خوردن چوب از خود نشان نمي دهند. از جمله رفتارهاي ناشي از خوراك دادن غلط جوجه ها و واكنش در برابر عوامل محيطي خاص كه عمدتاً شرايط زير حد مطلوب پرورش است، مي توان به نوك زدن به پنجه و سر و نيز پركندن با منقار اشاره كرد.
طبق بررسي انجام شده جوجه ها به محرك سبز 10 برابر بيش از محرك سفيد نوك مي زنند. مدفوع خواري هم در حالت وحش و هم در اسارت در جوجه ها مشاهده شده است.

تقسیم بندی شترمرغ :
1- شترمرغ آفریقای جنوبی (گردن آبی): محل زندگی آن در زیمباوه و نامیبیا بوده و پرهای زیادی داردو جوجه های مقاوم تری داشته و درصد تولید تخم کمتر ولی درصد زنده ماندن بیشتری دارد.

2- شترمرغ آفریقای شمالی (گردن قرمز): این شترمرغ ها قدی بلند داشته و تولید گوشت در آنها بیشتر و بلوغ آنها دیرتر و تولید تخم در آنها کم می باشد.
3- شترمرغ سومالی: به آنها گردن آبی هم گفته می شود. دامنه پرورش آنها کم بوده و در کنیا و اتیوپی نگهداری می شوند.
4- شترمرغ آفریقای شرقی: گردنی قرمز داشته که محل زندگی آن تانزانیاست و در ایالات متحده به صورت وسیع پرورش داده می شود.
5- شترمرغ اهلی (گردن سیاه): حیوانی مطیع بوده و تولید تخم در آنها بالاست، اما تولید جوجه ضعیف و با جثه کم و تولید کم گوشت از معایب آنهاست.
خصوصیات یک شترمرغ خوب:
1- دائم در حال حرکت باشد.
2- عدم پر ریزی و راست بودن ناخن پاها.
3- عدم مشاهده ترشحات بینی و چشم، همراه با گردنی راست و در حال حرکت.
شترمرغها در هوای بارانی ترجیح می دهند که در زیر باران بوده تا اینکه به زیر سرپناه بروند.
جوجه ها تا 4 ماه اول به انواع بیماریهای مرغی مبتلا می شوند

از فواید شترمرغ این است که قرنیه چشم او به چشم انسان پیوند می خورد . پاندوم پای او به پای انسان پیوند می خورد . روده ی او بهترین نخ برای بخیه است .
از چربی زیر شکم او برای درست کردن لوازم آرایشی استفاده می شود و از پوشش بهترین کیف و لباس تهیه می کنند و گوشت قرمز شتر مرغ بدون کلسترول است . زمان تخم گذاری شترمرغ از اسفند ماه به مدت 6 الی 9 ماه شروع می شود از 30 الی 110 تخم می گذارد که 20 تا 40 جوجه می آورد البته سواری هم می دهد . از صداهای ناهنجار می هراسد 9 ساعت کامل بدون هیچ حرکتی می خوابد شترمرغ ها گله ای هستند و هر گله برای خودش به نوبت در شبها نگهبانی دارد . به آهنگ و آواز علاقه ی فراوانی دارند با آهنگ شاد باریتمی خاصی گروهی می رقصند هر صبح نرمش می کنند و می رقصند با صدای قرآن و مرثیه همه آرام می شوند و گوش می کنند و دید شترمرغ در شب تا 5/3 کیلومتر است و چشمش رنگی می بیند و به انسان علاقه دارد مخصوصاً وقتی انسان به او غذا می دهد شترمرغ انس خاصی با انسان می گیرد

این پرنده برخلاف سایر دام ها می تواند در دشت‌ها و فلات‌ها نیز زندگی کند و به دلیل داشتن سیستم گوارشی مناسب ، آن هم به گونه ای که غذا به مدت ۴۲ ساعت در معده این پرنده گردش می‌کند، تمام مواد مغذی در بدنش جذب می‌شود.
شترمرغ با رشد سریعی که دارد، پس از یک ماهگی، روزی یک سانتیمتر رشد کرده و در سن ده ماهگی قابل کشتار می باشد و این نشان دهنده رسیدن این پرنده به رشد اصلی است .

سیستم نگهداری :

شترمرغ‌های جوان روزانه یک سانتی متر رشد می‌کنند که باعث می‌شود شترمرغ شش ماهه دارای قدی حدود 1.5 تا 2 متر باشد و در یک سالگی به قد 2.2 تا 2.7 برسد. معمولا ارتفاع قسمت‌های مسقف را 0.5 متر بلند تر از قد شترمرغ بالغ در نظر می‌گیرند.

اصول پرورش شتر مرغ 1

اصول پرورش شتر مرغ 1

مطالب مشابه :

بخش دوازدهم .::: کشتارگاه شتر مرغ :::.

پرورش شترمرغ

آموزش پرورش شترمرغ مولد

اصول پرورش شتر مرغ 1

پرورش شتر مرغ

صاحبان واحدهای پرورش شترمرغ در گيلان خواستار حمايت مسوولان هستند

پرورش و تکثیر شترمرغ

خواص و طبيعت گوشت ها و يك مطب مهم درباره ي ذبح اسلامي

همه چيز در مور د شترمرغ ........................................