انتخاب بهترین زمان برداشت انگور پیکامی وکشمشی بر ک(مقاله)

انتخاب بهترین زمان برداشت انگور پیکامی وکشمشی بر کشمش استحصالی

كشمش يكي از مهمترين توليدات تاكستان هاست كه اهميت زيادي در اقتصاد تاكداران دارد. ايران يكي از عمده ترين صادر كنندگان كشمش دنيا به شمار مي آيد. اين محصول از جمله كالاهاى صادراتي غير نفتي است كه پس از پسته و خرما در مقام سوم صادرات كشاورزي قرار دارد و منبع مهمي از نظر درآمد ارزى كشور است .اگر چه ايران از نظر توليد كشمش در دنيا رتبه بالايي دارد، ولي در مقايسه با ساير كشورهاى توليد كننده، كيفيت كشمش صادراتي ما پائين مي باشد.

خصوصيات كيفي كشمش عبارتست از: وضعيت ظاهرى مانند درشتي دانه ها – شكل كشيده و بدون شكستگي، يكنواختي اندازه، پاك و تميز بودن دانه ها، عدم چسبندگي دانه ها به همديگر، بافت نرم و بدون هسته بودن، رنگ شفاف و . . (4).

عوامل بسيارى در كيفيت و كميت كشمش تهيه شده نقش دارد كه اين عوامل در دو مرحله به طور جداگانه بررسي مي شود:

مرحله اول شامل شرايط پرورش خوشه ها در دوره قبل از برداشت انگور است. در اين مرحله روش پرورش بوته ها، تغذيه بوته هاى انگور، شدت هرس و ميزان محصول بوته ها، روش هاى مبارزه با آفات و امراض، انتخاب ارقام مناسب و نهايتاً زمان برداشت محصول عوامل موثر در كيفيت كشمش به شمار مي آيند.

مرحله دوم شامل شرايط بعد از برداشت محصول است. عوامل موثر بعد از برداشت محصول شا مل نحوه انتقال خوشه ها، تميزكردن خوشه هاى انگور از مواد زائد و حبه هاى آسيب ديده، تراكم خوشه ها، استفاده از فرآيندهاي مختلف تهيه كشمش، نوع ورزن (1) نحوه خشك كردن، شرايط جوي محيط در زمان خشك كردن انگور، بسته بندي و شرايط نگهداري محصول كشمش در انبار مي باشد. خليلي (1373).مقا يسه ا نواع با رگا ه( ورز ن )برا ي تهيه كشمش را مورد بررسي قرا ر داد و بر اسا س نتا يج به دست آمد ه چا درها ي پلاستيكي بهترين نتيجه را داشتن .گزارش گاليتا در سال 1989 حا كي ازآن است كه برداشت محصو ل دو هفته زود تر از مو قع منا سب نه تنها 10 تا 15 درصد از مقد ار محصو ل مي كا هد .بلكه بعلت پائين بودن ميزان پروئين محصو ل نامرغو ب به دست مي آيد. بيشتر ين درصد قند (بريكس)ورنگ زماني به دست مي آيد كه ميوه مراحل رسيدگي را بطور كامل دربو ته مادري طي كرده باشد(2). تغييرات درفصل رسيدن حبه هاعبارتست از:تغيير رنگ ونرمي حبه ها ودر كا لتيوار هاي غير رنگي انگوررسيدگي حبه ها با كا هش كلرو فيـل همر اه است(7). براي برداشت ميوه بايستي عواملي ما نند اندازه، رنگ ومزه حبه ها وحبه ها وهمچنين ميزان مواد جامد محلول،اسيد تارتاريك ، PH ونسبت قندبه اسيد راتعيين كرد (8). كلو ري وهمكاران (1976) دريافتند در ارقام انگور وتيس وينيفرا ميزان مواد جامد محلول بين 27.5-15.6 درصد ، اسيد بين 15/ 1-42/ و P H بين 6/ 3 – 3 تغيير مي كند (8). يكي از عوامل محيطي كه دررسيدگي انگور نقش دارد ،ميزان درجه حرارت است چنانچه مجموعه حرارتي بالا ي 3000-2500 درجه سا نتيگراد باشد نه تنها ميزان قند بيشتر وكيفيت ميوه نيز بهتر خواهد بود(8). مختاريان (1375) بهترين زمان برداشت انكو ربراي رقم پيكاني كا شمر زماني معرفي مي كند كه درصد مواد جامد محلول 21 درصد باشد (7 ). براي برداشت انگور جهت تازه خوري يك سري صفات مد نظر است كه مهمترين اين صفات عبا رتند :

1- خوشه انگور مي بايستي از لحاظ خواص ظاهري مانند شكل و رنگ، نمايانگر اصالت شكل ظاهري رقم در سطح عالي باشد.

2- محصول برداشتي بايستي به آساني تا بازارهاي دور دست حمل گردد بدون اينكه كوچكترين آسيبي به ميوه وارد آيد. در بعضي از ارقام انگور دم خوشه و يا دم حبه در فاصله زماني بسيار كمي پس از برداشت خشك مي شوند كه حبه ها از خوشه جدا شده و براي فروش عيب محسوب مي شود مانند ارقام عسگري و . . .

3- در صورت امكان، مي بايستي زماني را براي برداشت محصول ارقام تازه خوري برگزيد كه از لحاظ بهاي محصول در بازار مناسب باشد.

4- خوشه انگور نه تنها بايد از لحاظ خواص ظاهري در بهترين وضعيت خود باشد بلكه عوامل دروني حبه ها نيز كه باعث رسيدن كامل آن مي شوند بايستي در حد مطلوب باشند. به عنوان مثال، مقدار قند دانه ي انگور بايستي به اندازه مورد قبول رسيده باشد.همين طور مقدار ترشي حبه هاي انگور نيز بايد به ميزان معيني برسد، بياني ديگر ميزان نسبت قند و اسيد حبه ها، مي بايستي در حالت تعادل باشد. اين نسبت در انگورهاي تازه خوري 25 به 1 و انگور هائي كه براي كشمش بكار مي روند 35 به 1 است(3).

برداشت انگور براي تهيه كشمش :

در ايران سه نوع كشمش به بازار عرضه مي شود كه عبارتند از:

كشمش پلوئي، كشمش سبزو كشمش درشت (مويز ، طيفي)

كشمش پلوئي و كشمش سبز از ارقام بي دانه بدست مي آيد و براي تهيه مويز و طيفي از ارقام دانه دار استفاده مي شود.

نوع كشمش استحصالي در شهرهاي درگز، قوچان و شيروان از نوع كشمش پلوئي و كشمش استحصالي در منطقه خلیل آباد از نوع كشمش سبز مي باشد . ( 5 )

هدف طرح :

ارزيابي بهترين زمان برداشت انگور و تأثير آن بر كشمش استحصالي در سه رقم كشمش:

1- كشمش قوچان، شيروان 2- كشمش درگز 3- رقم پيكاني خلیل آبادو مقايسه نتايج بدست آمده مور نظر مي باشد.

اهميت اجراي طرح:

استان خراسان با سطح زير كشت 46810 هكتار انگور ديم و آبي يكي از مناطق عمده توليد انگور در ايران مي باشد (1).انگور توليدي بيشتر به مصرف تازه خوري و تهيه كشمش مي رسد. از آنجائيكه شهرهاي قوچان، شيروان، درگز و كاشمر از عمده ترين مناطق توليد كشمش در استان خراسان به شمار مي روند لذا طرح مذكور در اين شهرستانها به اجرا در آمد. با توجه به اينكه زمان برداشت نقش بسزائي در كيفيت و كميت كشمش دارد. بنابراين با انتخاب بهترين زمان برداشت مي توان باعث افزايش كمي و كيفي كشمش و نهايتاً بهبود اقتصاد توليد كننده گرديد.

مواد و روش ها:

در اجراي اين طرح 5 زمان مختلف برداشت انگور در نظر گرفته شده و تبديل به كشمش گرديده است. هم زمان با تاريخ برداشت و تبديل به كشمش، انديس قند به اسيد انگور اندازه گيري و ثبت گرديده است ضمن اينكه پس از استحصال كشمش ضريب تبديل انگور به كشمش وضعيت كشمش استحصالي از نظر رنگ، وزن، چروكيدگي و بازارپسندي مورد مقايسه قرار گرفتند.توضيح اينكه انگورهاي برداشت شده در هر تاريخ پس از تميز شدن در مدت زمان مشخصي در محلول آب كربنات پتاسيم و روغن ا سترا ليا يي قرار گرفته و به محل خشك كردن كشمش انتقال داده شده است.

در اين بررسي بر اساس آنچه كه در طرح پيش بيني شده عمل گرديد. در 4 منطقه كاشمر، قوچان، شيروان و درگز در 5 نوبت مختلف انگور برداشت و تبديل به كشمش(فواصل نوبت ها 10 روز در نظر گرفته شده است) هم زمان نيز ميزان مواد جامد محلول انگور برداشتي، طول خوشه ، وزن خوشه، وزن حبه و . . . اندازه گيري شد. نهايتاً ميزان كشمش استحصالي توزين گرديد و بر اساس خواص كمي و كيفي بهترين زمان برداشت انگور براي هر منطقه مشخص گرديد.

شهرستان قوچان :

شهرستان قوچان يكي از مراكز عمده كشمش ايران به شمار مي آيد سطح زير كشت ا نگو ر د راين شهرستان 7500 مي باشد . طرح در بخش فاروج ا ز توابع شهرستان قوچان اجرا گرديد و بر اساس نتايج بدست آمده در اين شهرستان نيز اول مهر ماه جهت برداشت انگور به منظور تهيه كشمش مطلوب توصيه مي گردد.

نقش تاريخ هاي مختلف برداشت انگور كشمش استحصالي سال 1378 شهرستان قوچان

درصد افزايش با كاهش محصول	اختلاف كشمش استحصالي هر تيمار با متوسط كشمش شهرستان (تن)	توليدكشمش در شهرستان با توجه به نسبت هاي بدست آمده	متوسط برداشت كشمش در شهرستان (تن) 156857	محصول انگور شهرستان(تن) 54900	نسبت انگور به كشمشدر هر تيمار Kg	انگور به كشمش استحصالي هر تيمار	T.S.S درصد مواد جامد محلول	تاريخ برداشت
دريك هكتار (كيلوگرم)	دركل شهرستان (تن)
48/01	34/227	7/2608	04/15913	-	-	45/3	800/5	2/21	7/6/78
36/08	2/1311	4/2786	9/16996	-	-	23/3	200/6	38/22	14/6/78
53/021	8/3376	3125	5/19062	-	-	88/2	7	95/22	24/6/78
99/024	4/3921	3/3214	14/19607	-	-	8/2	1/7	95/23	4/7/78
63/029	6/4647	3 /3333	3/20333	-	-	7/2	4/7	72/23	14/7/78

ميزان كشمش استحصالي از20 كيلوگرم انگور ( قوچان)

شهرستان شيروان

شهرستان شيروان داراي سطح كشت حدود 2750 هكتار انگور مي باشد و به دليل توجه بيشتر باغداران به تهيه كشمش يكي از مناطق اجراي طرح در اين شهرستان تعيين گرديده است. طرح در روستاي گره زو شهرستان شيروان اجرا گرديد و تا ريخ هاي برداشت 15 شهريور، 5 مهر و 15 مهر ماه در نظر گرفته شد. بهترين زمان برداشت در منطقه شيروان اگر چه در آخرين تاريخ برداشت عملكرد كشمش بيشتر و ليكن بدليل عوامل محدود كننده اقليمي (بارندگي، تگرگ و غيره) دهه اول مهر ماه توصيه مي گردد.

نقش تاريخ هاي مختلف برداشت انگور كشمش استحصالي سال 1378 شهرستان شيروان

درصد افزايش با كاهش محصول	اختلاف كشمش استحصالي هر تيمار با متوسط كشمش شهرستان (تن)	توليدكشمش در شهرستان با توجه به نسبت هاي بدست آمده	متوسط برداشت كشمش در شهرستان (تن) 156857	محصول انگور شهرستان(تن) 54900	نسبت انگور به كشمشدر هر تيمار Kg	انگور به كشمش استحصالي هر تيمار	T.S.S درصد مواد جامد محلول	تاريخ برداشت
دريك هكتار (كيلوگرم)	دركل شهرستان (تن)
0	0	2500	4/6777	-	-	4	5	6/16	15/6/78
61/+	48/413+	5/2652	98/7190	-	-	77/3	300/5	6/19	25/6/78
12/+	3/816+	12/2801	8/7593	-	-	57/3	600/5	15/20	5/7/78
94/14+	7/1012+	56/2873	2/7790	-	-	48/3	750/5	23/22	15/7/78

ميزان كشمش استحصالي از20 كيلوگرم انگور ( شيروان)

بحث و نتيجه :

زمان برداشت انگور تأثير به سزايي بر خواص كمي و كيفي كشمش توليدي دارد. برداشت زود هنگام سبب مي شود كه رنگ كشمش استحصالي سياه، ظاهر آن لاغر و بافت آن سفت و چروكيده شود كه اين عوامل از بازارپسندي محصول كاسته و افت قيمت را به دنبال خواهد داشت. به همين دليل بايستي به دنبال فاكتورهايي بود كه با بهره گيري از آن بتوان زماني برداشت انگور را انجام داد تا كشمش استحصالي بهترين كيفيت را داشته باشد.از جمله اين فاكتور ها مي توان به انديس قند به اسيد، شيرين شدن انتهاي خوشه انگور، تغيير رنگ حبه، رنگ چوب و يا محور خوشه كه به هنگام رسيدن حبه هاي انگور در اغلب ارقام از سبز به زرد كهربايي تبديل مي شود، اشاره نمود.

براساس نتايج بدست آمده:

- بهترين زمان برداشت انگور در منطقه شيروان دهه اول مهر ماه مي باشد.

- بهترين زمان برداشت انگور در منطقه قوچان دهه اول مهر ماه است.

- برداشت زود هنگام انگور باعث مي شود كه كشمش استحصالي لاغر، سياه، ترش مزه باشد.

كه اين عوامل از بازارپسندي كشمش استحصالي مي كاهد.

- برداشت دير هنگام اگر چه افزايش محصول كشمش استحصالي را به دنبال خواهد داشت ولي به دليل وجود بارندگي ، افت درجه حرارت، تگرگ و . . ترجيحاً زودتر برداشت انجام مي گيرد.

فهرست منابع :

1- آمارنا مه كشاورزي سال 81- 80سا زمان جهاد كشاورزي خراسان.

2- اميري، محمد اسماعيل، 1375. عوامل موثر بر رنگ كشمش (پروئين) گردهمآئي بهبود وضعيت كشمش در تاكستان.

3- تفضلي ، ع . 1370. انگور. دانشگاه شيراز

4- خليلي، رسول . 1373. بررسي و مقايسع انواع بارگاه(ورزن) براي تهيه كشمش، مجله زيتون. بهمن 1373.

5- مختاريان، علي . 1374، مطالعه و شناسائي ارقام بومي انگور منطقه كاشمر. پايان نامه كارشناسي ارشد دانشگاه تهران.

6- مختاريان، علي . 1374 . بر رسي انتخا ب بهترين زمان برداشت انگور پيكا ني كاشمر بر خواص كمي وكيفي كشمش توليدي. مر كز تحقيقا ت كشاورزي استا ن خرا سان .

8-Clore, W. J. C.W. Nacgl, and G.W. Carter. 1976 Ten year of grape variety respones and wine-Making trials in central Washington.

9-Gene J. GallettaDavid G.Himelrick 1990 , amall frait crop mangement . Galletta- Himelrick.

1- ورزن – محل تبديل انگور به كشمش را ورزن گويند

انتخاب بهترین زمان برداشت انگور پیکامی وکشمشی بر ک(مقاله)

درصد مواد

04/15913

نقش تاريخ هاي مختلف برداشت انگور كشمش استحصالي سال 1378 شهرستان شيروان

درصد مواد

4/6777

مطالب مشابه :

انگور