مراحل زایمان طبیعی

در بحث آمادگی برای زایمان گفته شد که یک هورمون اکسیتوسین یا هورمون درد داریم که باعث فشار بر روی رحم می شود و انقباضات آغاز می شوند، شکم سفت می شود تا بچه رو آرام آرام به سمت بیرون هدایت کند. از طرف دیگر هورمون اندورفین یا مرفین طبیعی بدن ترشح می شود که درد ها رو کاهش می دهد و باعث بالا رفتن کیفیت انقباضات می شود. بنابراین زمان زایمان کوتاه میشود و بچه با تعلل کمتری مسیر را طی می کند. در واقع استفاده از آمپول فشار به همین دلیل عدم پیشرفت است برای اینکه کیفیت انقباضات پایین است. و باز این آمپول فشار دخالت در روند طیبعی است. هر قدر این مداخله ها کمتر باشد و روند، طبیعی تر طی شود، برای مادر و بچه بهتر است. ولی گفتیم که اندورفین ایرادی که دارد این است که نسبت به هورمون استرس یا همان آدرنالین حساس است. و وفتی آدرنالین ترشح می شود، ترشح اندورفین قطع می شود. و این استرس به هر حال معضلی که مادر در زمان زایمان با آن درگیر است. چون نا آگاه است و نمی داند که دارند باهاش چه کار می کنند وتوضیحات لازم بهش داده نمی شه و....

حالا با پذیرفتن این شرایط در بیمارستان هامون اگر بخواهیم زایمان طبیعی بکنیم، باید ببینیم که چه بکنیم تا نگذاریم که این شرایط ما رو به سمت استرس ببره و نگذاریم که ترشح اندروفین مختل بشود.

در درجه اول باید اصلاح وضعیت بکنیم بعد تنفس ها و بعد تن آرامی:

لگن شما در طول بارداری داره یواش یواش باز میشه، برای همینه که شما در نواحی شکم و لگن و کمر و پا، درد دارید. و این باز شدن مفاصل و استخوان های لگن، فشار می آورد به عروق اطراف آن و خون رسانی را مختل می کند و درد ایجاد می شود.
حالا ما باید به این لگن کمک کنیم که - درزمانی که میزان ترشح هورمون ها بالا می رود و این ابعاد بازترمی شود- باز هم خودش رو باز تر کند. مادر می تواند تا 28% به باز شدن بیشتر لگن از حد طبیعی کمک کند. البته توجه داشته باشید که باز شدن 28%، به اندازه میلیمتر است. نه اینکه فکر کنید بعد از زایمان لگن کلی پهن شده و زیبایی شما تحت تاثیر قرار گرفته است.
دور سر بچه را در آخرین سونوگرافی که انجام می شود اندازه می گیرند که اسمش BPD (By Pariental Dimeter) که در آن بزرگترین قطر سر بچه اندازه گرفته میشود. و آن را با کوچکترین قطر لگن مقایسه می کنند. اگر بزرگترین قطر سر بچه ازکوچکترین قطر لگن، بزرگتر باشد، زایمان طبیعی ممکن نیست. مثلا اگر قطر سر بچه 9.3 میلیمتر باشد و قطر لگن 9.1 میلیمتر امکان زایمان طبیعی نیست. پس می بینید که در باز شدن 28% لگن، بحث میلیمتر است. و این باز شدن هیچ تاثیری در ساختار بدنی مادر از لحاظ زیبایی نمی گذارد. مضاف بر اینکه چه در زایمان طبیعی و چه در سزارین باید دوباره لگنی رو که باز شده سر جایش برگردانده شود. که این ها هم تکنیک دارد. اینکه چگونه لگن را محکم ببندید و چه حرکاتی انجام دهید و چه حرکاتی انجام ندهید تا این لگن سر جایش برگردد. و ایجا هم بحث زیبایی نیست بلکه می خواهیم با این کار به لگن آسیب نرسد.( دیدید بعضی خانم ها بعد زایمان اردک وار راه می روند؟ برای اینه که لگن درست سر جایش بر نگشته است. و به همین دلیل سنتی های ما هم به کمر مادر مخلوط قرص نر و ماده آرد نخود خام و زرده تخم مرغ (همان قرص کمر) با یک پارچه سفت می بستندو صبح او را حمام می بردند، لگن رو با ماساژ سر جایش بر می گرداندند. این روشهای سنتی ما بسیار خوب بوده ولی متاسفانه کمرنگ شده. ولی حالا شما باید این تکنیک ها را بیاموزید و حتما انجام دهید.)

الان هدف ما باز گردن هر چه بیشتر لگن است. بنابراین حرکت هایی مثل وضعیت گربه و وضعیت سجده و چرخش لگن و راه رفتن بسیار به این باز شدن آرام آرام کمک می کند و همچنین باعث قوی شدن عضلات می شود. تا موقع زایمان یکدفعه نخواهد باز شود و درد های زیادی برای مادر به همراه بیاورد. در ضمن این حرکات باعث بالا رفتن جریان خون در این نواحی می شود و در نتیجه درد های دوران بارداری نیز تسکین پیدا می کند.
آنچه در زمان زایمان مهم است این است که بدانیم چگونه ابعاد لگن را باز کنیم و چه زمانی باید این کار را انجام دهیم:

در مورد بچه ای که هفته 37 را گذرانده و مادر آبریزش واضح ندارد و حرکات بچه را احساس می کند و کلا حالش خوب است به شما نمی گوییم تا احساس درد کردید بلافاصله بیمارستان بروید. بلکه صبر کنید و در منزل یکسری اصلاح وضعیت کنید و بعد بیمارستان بروید.

ولی اگر کیسه آب پاره شد یا خونریزی واضح دیدید یا اسهال و استفراغ یا استفراغ شدید داشته باشید و یا بچه به طور معنا دار حرکاتش کم شده باشد به هیچ عنوان صبر نمی کنیم وچه درد شروع شده باشد و چه شروع نشده باشد، بلافاصله می رویم بیمارستان.

ولی حالتی که :

شکم گرفت ، منقبض شد و حالت درد هم بهش اضافه شد و10-15 ثانیه طول کشید و ول کرد. بعد نیم ساعت دوباره همین حالت تکرار شد. دوباره و دوباره تا چند دفعه. بعد این بار بیست دقیقه بعد شکم گرفت ، منقبض شد واین حالت درد هم بهش اضافه شد و15-20 ثانیه طول کشید و ول کرد. و شد بیست دقیقه یکبار و بعد همین حالت شد یک ربع یک بار و ده دقیقه یکبار و.... شروع زایمان است.
در واقع یک شروع داریم یک پیک ویک استراحت . هر چه جلو می رویم فاصله بین درد ها کم می شود و شدت آن زیاد می شود. این روند یک زایمان طبیعی است واگر اتفاق افتاد یعنی زمان زایمان است. ممکن است، این درد اول که فاصله هایش نیم ساعت است، مثلا پنج بار اتفاق بیفتد و 2ساعت ونیم طول بکشد و بیست دقیقه ای ها مثلا پنج بار باشد و 1 ساعت طول بکشد. در این حالت ها هول نشوید وسریع بیمارستان نروید، بلکه اصلاح وضعیت رو شروع کنید تا ابعاد لگنتان باز شود وعلاوه بر آن اندورفین در بدنتان ذخیره کنید.

اول چه کارهایی نباید انجام دهید:
هول نشوید و به این و آن زنگ نزنید که اونها هم هی نظر بدهند که چه کار بکن و چه کار نکن، چون همه دوست دارند تجارب خودشون رو بگن و اینها باعث تشویش شما میشود. بلکه به کسی که اطمینان دارید که می تواند حامی شما باشد اطلاع دهید که پیشتان بیاید. همسر یا خواهر یا مادر یا دوست. کسی برایتان یار است نه بار. بعضی وقت ها بعضی همسرها بار هستند، چون خودشون هول می شوند.

در فواصل بین انقباض ها (زمانهایی که انقباض ندارید):

یک دوش بگیرید، موهاتون رو سشوار بکشید (بدون آرایش و اگه لاک دارید پاک کنید) و یه موزیک ملایم بگذارید دلتون خواست برقصید، آواز بخونید ،هر کاری که دلتون خواست بکنید، کاری کنید که احساس آرامش کنید. که اندورفین ذخیره شود. ساکی که برای خودتان و بچه آماده کردید رو چک کنید. مدارک رو چک کنید. نوشیدنی و غذا هرچه دوست دارید بخورید ولی سبک باشه وسهل الهضم باشه. خورشت بادمجون، آش رشته، قورمه سبزی، زرشک پلو مرغ همه سنگینند. 5-6 روز قبل از تاریخ زایمان اینها رو نخورید. گرسنگی نکشید ولی سبک . مثل ماست های میوه ای کاله و کمپوت گلابی و ماست و مایعات و هر چه که سهل الهضمه و هر چه میل دارید آرام آرام و کم کم بخورید. و دراز بکشید.

زمان هایی که انقباض دارید:

برای اینکه حوصله تون سر نرود جریان خون زیاد شود و حواستان از درد پرت شود:
مثل هشت انگلیسی راه بروید. راه رفتن به باز شدن ابعاد لگن خیلی کمک می کند.
از راه رفتن خسته شدید، دست ها رو از جلو بگذارید روی دیوار و لگن رو خوب از دو طرف چرخش بدهید.
دم و بازدم عمیق بکشید.
یک پا رو روی صندلی بگذارید و پای دیگر روی زمین و بکشید تا لگن باز شود و بعد پای دیگر.
روی صندلی بصورت برعکس بنشینید، بطوریکه قفسه سینه به سمت پشتی صندلی و پاها در دوطرف صندلی قرار بگیرند و باسن رو به عقب بکشید.
به پهلودراز بکشید و یک پا رو به طرف شکم بکشید.
حرکت گربه: دست ها و زانوها روی زمین و به اندازه عرض شانه باز و دم و باز دم و چرخش لگن.
و حرکت سجده بصورتی که پا ها رو از هم باز می کنیم و دست ها رو به جلو می کشیم.

یکسری درد های کاذب داریم که مثل درد های زایمان نظم ندارد. ممکنه دوسه بار هم در هفته های آخر به سراغتون بیاید.

کی برویم بیمارستان :

بستگی به زمان و مکان شما دارد. اینکه در چه زمانی از روز هستیم و فاصله تان از بیمارستان چقدر است. مثلا 5 بعد ازظهر که ترافیک داره سنگین و سنگین تر میشه بهتره وقتی درد ها 10 دقیقه یکبار شد به سمت بیمارستان راه بیافتید.
نصفه شب که خلوته 5 دقیقه یکبار که شد بروید.

دو تا فاز در زایمان طبیعی داریم:

· فاز نهفته: تا 5 دقیقه یکبار درد ها ایجاد شده است.

· فاز فعال: شروع زایمان است و شما در هر 10 دقیقه سه انقباض دارید. تقریبا در هر سه دقیقه یک انقباض حدودا 40 ثانیه ای . و دهانه رحم تان سه الی چهار سانتیمتر باز شده است. و سر داره می آد پایین . که می خواهیم در این فازفعال شما در بیمارستان باشید. در این فاز شماحوصله ای برای انجام حرکات اصلاح وضعیت ندارید. بلکه تکنیک های دیگری وجود دارد که برای ترشح هر بیشتر اندورفین و بالا بردن هر چه بیشتر کیفیت انقباضات است. زمان معمول فاز فعال در بچه اول 6-8 است. ولی مادری که این مراحل گفته شده را گذرانده باشد و آماده است می تواند به 3-4ساعت برساند. هر کاری که در خونه و در اصلاح وضعیت انجام دادید اگر بتوانید در اتاق زایمان و در این فاز انجام دهید خوبست. ولی اگر نخواستید هیچ مسئله ای نیست. اگر دوست دارید بخوابید. فقط طاق باز نخوابید و به پهلوها بخوابید. چون نتها مهره ای که در زمان زایمان متحرک است دنبالچه است و زمانی که سر بچه می خواهد پایین بیاید، اگر مادر در وضعیت طاق باز باشد، به آن گیر می کند.

تنفس و تن آرامی ارتباط تنگاتنگی با هم دارند. و هدف از این دو منحرف کردن فکر شما از ترس زایمان است. به نفس ها تون آگاه شوید. تنفس های عمیق بگیرید و در موقع انقباض ها و فاز فعال چون درد سنگین است تنفس عمیق ممکن نیست پس اصلا نباید خودتان را ببازید. و نفستان را حبس نکنید. چون حبس نفس باعث کمبود اکسیژن و درد بیشتر است. وقتی درد آمد دم ها رابشکنید. دم دم دم دم دم و یک بازدم. وسعی کنید با بچه در ذهنتان صحبت کنید. در زمان استراحت به درد بعدی فکر نکنید بلکه در زمان درد به استراحت فکر کنید.
می دانید که دهانه رحم ابتدا بسته است و بعد از شروع زایمان، یک سانت یک سانت باز می شود تا به 10 سانت برسد سپس سر بچه می تواند بیرون بیاید. وقتی که در اندازه 8 سانت هست و سر بچه می چرخه و در انتهای مسیر کانال قرار می گیرید احساس زور بهتون دست می دهد و شما حتما باید بگید که احساس زور دارید سپس شما رو معاینه داخلی می کنند و چون هنوز 10 سانت نشده میگویند که بهتر است که برای این یک یا دو سانتی که مونده زور نزنید. برای کم کردن این قشار و احساس زور باید اصلاح وضعیت کنید. بهتر است به وضعیت سجده و یا به پهلو بخوابید. تا حس زور کمتر بشه. و در این حالت تمرکزتان را به بازدم بدهید و به جای زور بازدم های کوتاه داشته باشید. مثل فوت کردن 10 تا شمع. بعد شما رو دوباره معاینه می کنند و میگن الان 10 سانت بازه و شما رو می برند برای زایمان. در اینجا یک پدیده بسیار زیبایی رخ می دهد و آن یک استراحت 7-8 دقیقه ای است برای ذخیره اندورفین و شما در 7-8 دقیقه اصلا درد ندارید. برای زایمان در سیستم ما مادر را می خوابانند. روی تختی که دو تا رکاب داره و در وضعیت ژنکولوژی. و هر وقت انقباض آمد شکم را به تو می دهید و با بازدم های منقطع زور می زنید. این زور زدن نباید به سمت مقعد باشد. شما با تمرین های کف لگن (کگل) مجرای واژن را کاملا می شناسید، پس باید به سمت واژن زور بزنید.
بعد از بیرون آمدن بچه، پزشک او را روی شکم شما قرار می دهد و شما رو لمس میکند و گریه می کنه و خشکش می کنند و بعد بند ناف رو از بچه جدا می کنند. آنچه در رحم مانده، کیسه آب و جفت است که بعد از 5 دقیقه صبر کردن، همه بیرون می آید. اصلا دوست نداریم که با فشار بر روی شکم این موارد تخلیه شود بلکه باید خودش بیرون بیاید.

سوال: اپیلاسیون در دوران بارداری مجاز است؟
بعد از هفته های 35-36 به هیچ وجه. جون عروق گشاد شده اند.

سوال: قبل ازشروع زایمان shave کردن ایرادی ندارد؟
خیر ولی الان مادر رو مجبور به این کار نمی کنند. و می تواند این کار را نکند. بهتر است در بیمارستان این کار انجام نشود چون پوست حساس شده ممکن است باعث عفونت شود.

سوال: آیا انقباض رحم ناشی از ارگاسم مثل انقباض رحم ناشی از استرس و ناراحتی برای جنین مضر است؟
خیر انقباض به تنهایی مضر نیست بلکه انقباض ناشی از استرس و ناراحتی چون علتش ترشح هورمون آدرنالین است خوب نیست ولی انقباض ناشی از ارگاسم علتش هورمون اکسی توسین است و هیچ ایرادی ندارد.

منبع: کلاسهای آمادگی بارداری خانم فیروزه روستا

مراحل زایمان طبیعی

مطالب مشابه :

زایمان

هزينه زايمان

مراحل زایمان طبیعی

دوران نقاهت بعد از زایمان

زایمان در آب

انواع زایمان

انواع زایمان