کتاب «آقای سفیر» گفت و گو با محمدجواد ظریف

کتاب «آقای سفیر» گفت و گو با محمدجواد ظریف سفیر پیشین ایران در سازمان ملل متحدتوسط محمدمهدی راجی . نشر نی اندازه كتاب: رقعی - سال انتشار: 1392 - تعداد صفحه: 368قیمت 15,000 تومان

این گفت و شنود 40 ساعته از زمان تولد و پیشینه خانوادگی ظریف آغاز شده و در ادامه آن ظریف به شرح فعالیت های دانشجویی خود در آمریکا، پیروزی انقلاب اسلامی، فعالیت در دفتر نمایندگی ایران در سازمان ملل(به مدت 25 سال)، شرکت در مذاکرات مربوط به قطعنامه 598، ایفای نقش به عنوان معاونت سیاسی اجلاس سران سازمان کنفرانس اسلامی در تهران، مذاکرات بن پس از اشغال افغانستان، ملاقات با صدام حسین، شرکت در مذاکرات هسته ای و... می پردازد.

راجی در بخش های پایانی کتاب سوالاتی را از ظریف در خصوص سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران می پرسد و نظر او را در خصوص بخش های مختلف تصمیم سازی و تصمیم گیری دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران جویا می شود.

در مقدمه این کتاب اشاره شده است که هنری کیسینجر وزیر خارجه اسبق آمریکا کتاب خود به نام «دیپلماسی» را به این دیپلمات کشورمان تقدیم کرده و نوشته است: «تقدیم به دشمن قابل احترامم؛ محمدجواد ظریف».

اگرچه نویسنده در ابتدای کتاب اشاره کرده است که سوژه کتاب، از بیان مسائل محرمانه اجتناب دارد و خود را مقید به عدم بیان آنها می کند، اما با این وجود بسیاری از مطالب طرح شده در کتاب توسط این دیپلمات کم حرف، با توجه به مسئولیت هایی که وی در مقاطع مختلف داشته است، مهم و جدید است که احتمالا واکنش هایی را نیز در پی داشته باشد.

حضور جمعی از دانشجویان ایرانی مقیم آمریکا -از جمله سعید امامی- در دفتر نمایندگی ایران در سازمان ملل و شرح اختلاف نظر با آنها، ملاقات با صدام حسین به همراه دکتر کمال خرازی، شرح مذاکرات سعدآباد و شکستن تعلیق UCF اصفهان، اتهمات روزنامه کیهان به ظریف و واکنش مقامات عالیرتبه نظام به آن، چگونگی برکنار از نمایندگی ایران در سازمان ملل توسط احمدی نژاد و... از بخش های جذاب کتاب آقای سفیر است.

از نکات کتاب این است که ظریف در چند جای خاطرات خود به صراحت و صداقت، از رفتارهای تند و اشتباهات خود و دوستانش در وزارت خارجه که 70 میلیون ایرانی متحمل آن شدند عذرخواهی می کند. وی در بخشی از کتاب که به حضور در کمیته حقوق بشر مجمع عمومی سازمان ملل می پردازد، در این زمینه می گوید:

« درکمیته سوم، بحث حقوق بشر به تازگی علیه ایران مطرح شده بود. بنده مسئول این کمیته شدم و آقایان سعید امامی و سیروس ناصری نیز به عنوان همراه من در جلسات شرکت می کردند.

در آن زمان اصرار داشتیم که حتی اگر کسی یک کلمه نیز راجع به جمهوری اسلامی ایران صحبت کند، ما پاسخ آن را بدهیم. الان در کلاس هایم این موضوع را به عنوان مثال مطرح می کنم. در آن زمان تنها کسانی که با مقررات سازمان ملل متحد آشنایی داشتند، ما بودیم. این مقررات در واقع روش کار است، اما این کار به عقلانیت نیز نیاز دارد. در آن مقطع ما به دلیل کم تجربگی، قسمت عقلش را لحاظ نمی کردیم...

آن زمان اروپایی ها راجع به 20 کشور صحبت می کردند و یک دقیقه نیز راجع به ایران می گفتند. ما نیز که جوان و جویای نام بودیم، اصرار داشتیم که در پاسخ به آن، ده دقیقه صحبت کنیم. لذا کار بنده، آقای سیروس ناصری و آقای سعید امامی این شده بود که در جلسه به دقت گوش می کردیم و مطلب می نوشتیم تا من پاسخ بدهم... در حالی که به اشتباه فکر می کردیم این کار برای دفاع از جمهوری اسلامی لازم است. این از تجربیاتی به شمار می رود که ما به قیمت زیادی یاد گرفتیم، اما دوستان جدید نمی خواهند باور کنند که اگر روشمان را عوض کردیم از سر بی اعتقادی و بی غیرتی نبود، بلکه به خاطر تجربه کسب شده بود که الان دوباره آن کارها را تکرار نکنند».

او در ادامه نیز می گوید: «...البته هدفمان مقدس بود ولی هر کاری روش خودش را دارد و ما اشتباه می کردیم».

ظریف چگونگی انتخابش به عنوان نماینده جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد هم اینگونه شرح می دهد: «فکر می کنم در بهمن ماه سال 1380 بین من و آقای دکتر خرازی برای رفتن به نیویورک توافق صورت گرفت. ظاهرا آقای دکتر خرازی نیز همان موقع موضوع اعزام من را به رهبری هم گفته بودند. بعدها رهبری به من فرمودند که همان روز من به آقای حجازی گفتم که بهترین گزینه برای نیویورک شما هستید؛ اما بگذارید روند معمول وزارت خارجه طی شود. وقتی که رسما به ما معرفی شدید، شما هم رسما موافقت کنید... همچنین نکاتی را که برای مأموریت لازم بود یادآوری کردند. از جمله نکته ای را فرمودند که من در همه کلاسهایم برای دانشجویان گفته ام. به من فرمودند حتی اگر در موردی یقین داری که دیدگاهت 180 درجه با من مخالف است، وظیفه داری دیدگاهت را بگویی. حتی ایشان مطرح کردند که این یک وظیفه شرعی است. بحمدلله من نیز همیشه این کار را انجام دادم، اما در ظاهرا هیچ گاه به نفعم نبوده است. اما از لحاظ شرعی، وجدانی و قانونی به این وظیفه پایبند بوده ام».

وی در بخش دیگری از کتاب به انتقاداتی که از سیاست دولت خاتمی در حوزه هسته ای می شود هم پاسخ می دهد و از جمله می گوید: «در تمام دورانی که من مسئولیت داشتم، یک کلمه بدون اجازه رهبری گفته نشده است. البته ممکن است رهبری بعضی موارد مانند تعلیق ها را با اکراه پذیرفته باشند، اما بر اساس آنچه از بسیاری دوستان شنیده ام روش ایشان در آن چند سال این بود که رهبری به نظر جمع احترام می گذاشتند و در جلسات عالی به اجماع می رسیدند و بعد تصمیم می گرفتند...».

ظریف همچنین در پاسخ سوال دیگری در خصوص مواضع کسانی که قطعنامه های شورای امنیت را کاغذ پاره و لولوی سر خرمن باند نیویورک(ظریف و دوستانش) می داند، می گوید: ما به عنوان ناظر و به عنوان کارشناس موظف بودیم که بگوییم در دنیا چه می گذرد. اگر نوشته های رسمی کسانی که ما را به عنوان باند نیویورک می شناسند در سال های 2003 تا 2006 در سایت های مختلف به ویژه سایت «بازتاب» ملاحظه بفرمایید، خواهید دید که می گفتند قطعنامه ای نخواهد بود. بنده به عنوان کارشناس موظف بودم بگویم که قطعنامه صادر خواهد شد. دوستانی که گفتند قطعنامه ای نخواهد بود و پس از آن صادر شد به جای اینکه بپذیرند تصوراتشان اشتباه بوده دوباره موضع طلبکاری گرفتند و گفتند قطعنامه اهمیتی ندارد، باید پاسخگو باشند، نه بنده و امثال بنده که بر اساس تجربه و تخصص وضعیت را درست پیش بینی کردیم...اکنون نزد وجدان خود سربلندیم که ما مسئولانه این وظیفه را انجام دادیم و هزینه آن را که بازنشستگی در سن 47 سالگی است پذیرفتیم».

این دیپلمات که احتمالا وزیر خارجه آتی کشورمان خواهد بود، در بخش پایانی کتاب ضمن تصدیق امکان گفت و گو با آمریکا و غرب در عین حفظ اصول و ارزش ها، گفته است: ما اختلافات اساسی با آمریکا و غرب داریم، همان طورکه تمام کشورها با یکدیگر اختلافات اساسی دارند. اما این دشمنی نیست. البته ممکن است گروههایی باشند که هنوز نیاز به دشمن دارند؛ مخصوصا در آمریکا برای اینکه بتوانند سیاست های خودشان را پیش ببرند. آن ها دوستان ما نیستند و ما نباید ابزار و مهمات در اختیار آن ها بگذاریم. نوعی گفت و گو و تعامل امکانپذیر است. اگر ما نتوانستیم از تمام امتیازات و مزیت هایمان که بعضی از آن ها از سیاست های هوشمندانه پس از انقلاب اسلامی ناشی می شود، استفاده بهینه کنیم به خاطر نداشتن گفت و گوست...».

کتاب گفت و گو با دکتر محمد جواد ظریف توسط نشر نی منتشر شده و تیراژ اول آن در 1000 نسخه به بازار نشر آمده است.

منبع: جماران

دیپلماسی ایرانی:

http://www.irdiplomacy.ir/fa/page/1919303/%D8%A2

کتاب «آقای سفیر» مصاحبه محمدمهدی راجی با دکتر محمدجواد ظریف را به‌گونه‌ای ارایه کرده است که مخاطبان با بیوگرافی کامل، زیر و بم زندگی شخصی، سیاسی و کاری این دیپلمات آشنا می‌شوند.

گفت‌وگوی راجی با دکتر محمدجواد ظریف در دو بخش اصلی تنظیم شده است؛ بخش نخست، بیان رخدادها و خاطرات با دورن‌مایه‌ای آسیب‌شناسانه است و بخش دوم، مباحث مربوط نظری در حوزه دانش روابط بین‌الملل و سیاست خارجی با تاکید بر تخصص آکادمیک دکتر ظریف را دربردارد.

در مقدمه این اثر می‌خوانیم: «حضور بیست‌وپنج ساله دکتر محمدجواد ظریف در سازمان ملل متحد از وی چهره بین‌المللی ممتازی ساخته است. این حضور در سال‌های اول پس از پیروزی انقلاب از زمانی که وی در کنار تحصیل در دکترا در دانشگاه کلمبیا و دانشگاه دنور به عنوان کارمند غیر رسمی و محلی در نمایندگی ایران در نیویورک کار خود را شروع کرده تا زمانی که سفیر اول و نماینده دائم جمهوری اسلامی در آن‌جا بوده، تداوم داشته است. حتی یک دهه تصدی معاونت بین‌الملل وزارت امور خارجه نیز توانست ارتباط وی با این مهم‌ترین نهاد بین‌الملل را به طور کامل قطع کند. تلاش‌های بین‌المللی وی در جهت اعاده حقوق ایران در دوران جنگ تحمیلی و مذاکرات مربوط به قطعنامه 598 و نیز دور اول مذاکرات هسته‌ای ایران با کشورهای غربی یا اهمیت نقش وی در پیشبرد مذاکرات اجلاس اول بُن درباره آینده افغانستان و سپس عراق، قبل و بعد از حمله نظامی آمریکا به این کشور، تا عضویت در گروه شخصیت‌های برجسته دبیر کل ملل متحد در طرح گفت‌وگوی تمدن‌ها، تا ریاست بر ده‌ها مسوولیت خرد و کلان بین‌المللی، تا حضور موثر در جامعه امریکایی و توان تاثیرگذاری بر افکار عمومی و رسانه‌های این کشور و ...، همه و همه سبب شده که دوست‌ و دشمن در مقام قدردانی و تمجید از او لب به سخن بگشایند.»

مخاطبان با مطالعه این اثر با خصلت عام وو ویژه مناسبات ایران و جهان، گسست‌ها و پیوندهای تاریخی در سیاست خارجی، عنصر ژئوپولیتیک و تاثیر آن در قدرت منطقه‌ای ایران، خوانش انقلابی رویدادهای بین‌المللی؛ برگرفته از آموزه‌های مکتب تشیع، تمایز آشکار دیپلمات و دیپلماسی ایرانی در مقایسه با هنجارهای پذیرفته شده جهانی، آیین گفت‌وگوی منحصر به فرد و درجاتی از تقابل و تعارض تا تعامل و همکاری آشنا می‌شوند.

«اغلب گفت‌وگوها به استثنای یک دوره کوتاه که ایشان معاون بین‌الملل آقای دکتر جاسبی در دانشگاه آزاد اسلامی بودند، در اتاق ایشان در دانشکده روابط بین‌الملل وزارت امور خارجه انجام شد و این فرآیند از زمستان 1389 تا بهار 1391 به طول انجامید. بنا به فرصتی که ایشان در اختیار داشتند از کم‌تر از یک ساعت تا بیش از سه ساعت، زمان گفت‌وگوی هر جلسه در نوسان بود. جلب موافقت دکتر ظریف برای گفت‌وگو به سادگی امکان پذیر نبود چرا که ایشان پس از بازگشت از آخرین ماموریت سیاسی‌اش در نیویورک هیچ‌گونه مصاحبه یا سخنرانی عمومی را نمی‌پذیرفت و تنها در کلاس‌های درسش از منظر آکادمیک به تحلیل موضوعات چند جانبه می‌پرداخت. شرط ایشان برای گفت‌وگو وارد نشدن به اسناد محرمانه و اسرار مملکتی بود. این مسئله در بیان خاطرات مربوط به مذاکرات هسته‌ای ایران جدی‌تر خود را نشان می‌داد. لذا از این حیث محدودیت‌هایی وجود داشت که گریزناپذیر می‌نمودند. روال گفت‌وگو چنین بود که چند روز پیش از هر جلسه، به فراخور بحث پیش رو، مطالعه و سوالاتی را از پیش آماده و طراحی می‌کردم و ....» این جملات برگفته از بخش مقدماتی کتاب «آقای سفیر» است که از زبان محمدمهدی راجی نقل شده است.

پشت جلد کتاب «آقای سفیر» این مطالب درج شده است: «محمدجواد ظریف در خانواده تاجر مذهبی سنتی به سال 38 در تهران متولد شد. دبستان و دبیرستان علوی استعداد سخنوری او را شکوفا کرد و به‌رغم خواست خانواده و رسم مدرسه علوی مانند بسیاری دیگر از محصلان این مجموعه دینی آموزشی به سیاست روی آورد. پیش از پایان تحصیلات دبیرستانی راهی آمریکا شد و پس از اتمام کالج به تحصیل در رشته کامپیوتر پرداخت. در آمریکا به انجمن اسلامی دانشجویان ایرانی شمال آمریکا در برکلی پیوست. پس از پیروزی انقلاب رشته روابط بین‌الملل را برای ادامه تحصیل انتخاب کرد. در همان ایام تحصیل ابتدا به ضرورت ماه‌های اول انقلاب در کنسولگری ایران در سانفرانسیسکو و سپس به صورت کارمند محلی و بعدها در قامت دیپلماتی تمام عیار فعالیت دیپلماتیک خود را تا مقام سفارت در نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد در نیویورک دنبال کرد.»

کتاب «آقای سفیر» بدون فهرست منتشر شده است که این موضوع کمی مخاطبان را دچار سردرگمی می‌کند و باعث صرف وقت زیاد برای یافتن مطلب مورد نظر می‌شود.

خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)

http://www.ibna.ir/vdce7p8zwjh8fzi.b9bj.html

کتاب «آقای سفیر» گفت و گو با محمدجواد ظریف

مطالب مشابه :

کتاب «آقای سفیر» گفت و گو با محمدجواد ظریف

معرفی کتاب: نگاهی به تاریخ جهان + دانلود

ضیافت ناهار سفیر جمهوری اسلامی ایران در روسیه جناب آقای سجادی

خداحافظی سفیر ایران در سوئد جناب آقای اسلامی

عجیب‌ترین سخنان هاشمی درباره ولایت‌فقیه

دانلود کتاب جامعه شناسی

دانلود کتاب راهنمای معلم تفکر و پژوهش

کتابی کم یاب در اثبات مذهب شيعه+دانلود کتاب