تحقیق درباره مد گرايي از منظر اسلام تحقیق اینترنتی آماده پرینت (یاهو)

مد گرايي از منظر اسلام:

رسالت اسلام به عنوان يك مكتب كامل الهي، پاسخگويي صحيح به تمام خواستهاي فطري و نيازهاي اصيل انساني است. بر اين اساس، در مجموعه تعاليم اسلامي ـ از جمله در آيات قرآني ـ به مسئلة زينت و زيبايي عنايتخاصي مبذول شده است. از تأمل در اين بخش از معارف اسلامي، چند اصل كلي مربوط به موضوع خودآرايي و زينتبه دست ميآيد:

حس زيبايي يكي از ويژگيهاي مخصوص انسان است كه ريشه در فطرت او دارد و به اقتضاي اين امر، از ديدن هرگونه زيبايي لذت ميبرد. بيترديد منشأ تمام هنرهاي انساني همين حسّ است كه در هر دوره, موجب به وجود آمدن دستآوردهاي ارزشمند هنري ميشود. بنابراين استعداد و درك زيبايي، از جمله مواهب به وديعت نهاده شده در وجود انسان است كه به بركت آن، وي قادر است از طريق مطالعه و تأمّل در ظرافتهاي زيباي نظام آفرينش، زمينة كمال روحي و معنوي خود را فراهم سازد.

خودآرايي و زينت به عنوان بخشي از حس زيبايي، نه تنها آثار بسياري در روح و روان فرد دارد؛ بلكه موجب تعالي و رشد افراد جامعه نيز ميشود. در مقابل پرهيز از خودآرايي، پريشاني و ژوليدگي چون با خواست فطري انسان در تعارض است، به تدريج اثرات منفي در روان او به جاي ميگذارد كه افسردگي روحي، عدم تعادل رواني، بيتوجهي به نعمتها، سركوبي علائق طبيعي و.. . از جمله آنها است. از آنجا كه اين امور، در نهايتبه سلامت زندگي فرد و نظام اجتماعي، زيانهاي جبران ناپذيري متوجه ميسازد؛ لذا در احكام اسلامي به شيوههاي مختلفي با اينگونه رفتارها مقابله شده است. براي مثال در سيره اولياي الهي، همواره با اين منطق غلط ناآگاهان ـ كه پرهيز از خودآرايي را دليل وارستگي از قيد نفس و بياعتنايي به زخارف دنيوي به حساب ميآورند ـ به طور جدي برخورد شده است؛ زيرا اين كار علاوه بر اينکه موجبات نفرت ديگران را فراهم ميآورد، با اصل عزّت نفس و كرامت و منزلت انساني همخواني ندارد. امام علي(ع) ميفرمايد: ( التجمل من اخلاق المؤمنين) شرح غرر و درر آمدي، ج 1، ص 307، حديث 1175 «خودآرايي از ويژگيهاي خاص انسانهاي مؤمن است».

در رهنمودهاي پيشوايان اسلام در مورد خودآرايي، به موارد زيادي تصريح و تأكيد شده است از جمله لباس تميز و آراسته، شانه كردن موي سر و صورت، نظافتبدن، خوش بو كردن بدن و لباسها، پرهيز از كارهايي كه دون شأن انسان مؤمن است و...

هرچند اسلام توصيه به خودآرايي دارد؛ اما هرگز اين امر را منحصر به زينت ظاهر نميكند؛ بلكه آراستگي به فضايل معنوي و اخلاقي را ـ كه زمينهساز سعادت و كمال روحي او هستند ـ مهمتر از آراستگي ظاهر ميشمارد. به عبارت ديگر، اسلام با تعاليم حياتبخش خود، نخست به ايجاد اعتدال در اخلاق و فضيلتهاي روحي ميپردازد و پيروان خود را به درك زيباييهاي ما وراي عالم ماده رهنمون ميكند و آنان را از گرفتارشدن به هرگونه سطحينگري، در اين مسئله نجات ميبخشد. در عين حال تلاش ميكند كه افراد، فقط به زينت ابعاد ظاهري جسم و محيط زندگي خود نپردازند. در اشاره به چنين واقعيتي امام علي(ع) ميفرمايد: «زينه البواطن اجمل من زينه الظواهر»؛ همان، ج 4، ص 117، ح5503 «زينت دروني از زينت ظاهر بسيار زيباتر است». چه اينکه هم از نظر تأثير و هم از نظر ماندگاري، زينت دروني در كمال حقيقي انسان مؤثرتر است.

گرچه در مجموعه تعاليم اسلامي به خودآرايي توصيه و تأكيد فراوان شده است، اما به جهت در امان ماندن از عوارض منفي افراط و تفريط در خودآرايي و مدگرايي، حدود و چهارچوب خاصي نيز براي آن تعيين شده است. براي مثال تأكيد شده كه وسيله خودآرايي يا محيطآرايي بايد حلال باشد؛ از راه مشروع تهيه شود؛ هميشه سبب اسراف در سرمايهها و استعداد نباشد؛ از هرگونه شائبه تجملپرستي و جنبه خودنمايي داشتن به دور باشد؛ به گونهاي نباشد كه زمينه تحريك هواهاي نفساني و اميال جنسي ديگران را فراهم كند؛ به صورت تقليد كوركورانه از ديگران انجام نگيرد و... در يك كلام از بررسي تعاليم اسلامي به دست ميآيد كه اسلام نه تنها خودآرايي را منع نميكند؛ بلكه به شيوة معقول و منطقي بر آن تأكيد مي ورزد. در عين حال هميشه و در همه حال، از افراط و تفريط در هر چيزي منع ميكند.

خداوند انسان را به گونه اي آفريده که هميشه از حالت يک نواختي گريزان بوده و دائماً در پي تحول و نوآوري مي باشد و همين ويژگي انسان بود که انسان را به مراتب عاليه حقيقت و علوم مختلف آن هدايت نموده است و روز به روز بر اکتشافات و تحولات او افزوده مي شود و او را از يک زندگي يکنواخت و خسته کننده به يک زندگي پر تحرک، جذاب، شاداب و متنوع سوق داده است. از اينجاست که پيروي انسان از مد را مي توان در جنبه زيبایی خواهي، تنوع پسندي و کمال جويي که ريشه در وجود او دارد و جزء لاينفک وجودي او محسوب مي شود، جستجو کرد.

اگر چه امروز بعضي مدها وارداتي و غير بومي مي باشند اما نمي توان مد را فقط به معناي قرضي و وارداتي نامید. اگر مد را در زمينه هاي مختلف حاصل خلاقيت و نو آوري خود بدانيم، درک درست، حقيقي و شيريني از مد خواهيم داشت.

وقتي لايه هاي زيرين جامعه متحول مي شود، اين تحول لايه هاي زيرين خودشان را در چيزي بنام مد ظاهر مي سازند. يعني مد در حقيقت بازتاب و انعکاس تحول فرهنگي در سطح جامعه مي باشد و به همين دليل است که اگر بخواهيم بگوييم عمر يک مد تا چه اندازه اي است و يا به عبارت ديگر يک مد تا چه اندازه ماندگاري دارد، بايد به تحول و ماندگاري و تغيير لايه هاي زيرين فرهنگي جامعه برگرديم.
هر زمان که لايه هاي زيرين متحول شد، در مد هم تغيير و تحول ايجاد خواهد شد. اگر باور داشته باشيم که انسان تحول و تنوع خواه است و دائماً در پي خلاقيت و نوآوري مي باشد، مد هم به تبع آن تحول خواه و دائماً طبق زمان تغيير خواهد کرد. روزي در جامعه تلویزيوني وجود نداشت و مردم از اين گزاره فرهنگي محروم بودند و مد هم طبق مقتضيات آن زمان شکل مي گرفت.وقتي تلویزيون به عنوان يک گزاره فرهنگي مهم و تأثيرگذار وارد ميدان شد، به تبع مد هم طبق اين گزاره (که لايه هاي زيرين جامعه را متحول کرد) تغيير کرد و مدهاي جديدي بوجود آمد. امروز اينترنت جاي خود را به جاي تمام گزاره هاي فرهنگي چه در زمينه اطلاع رساني چه در زمينه تأثير گزاري (اگر چه گزاره هاي ديگر هم وجود دارند و تأثيرات خود را مي گذارند) يعني يک ارتباط گسترده و همه جانبه فرهنگي پا به ميدان تحول گذاشت.

قبل از تلویزيون مردم وابسته به يک فرهنگ بودند، بعد از تلویزيون ارتباط آنها به چند فرهنگ ديگر گسترش پيدا کرد و اما در عصر اينترنت يک انسان مي تواند بدون هيچ محدوديت و کمترين صرف وقت به تمامي فرهنگهاي جهاني و بعضاً متضاد با فرهنگ خودي و بومي دسترسي داشته باشد. اين يک مقوله بسيار پيچيده و ماهرانه است هم در زمينه ساختار و تحولات فرهنگي و هم بازتاب و انعکاس آن که مد باشد.
امروز جوان ما خود را در مقابل فرهنگها و مدهاي مختلف مي بيند. اگر ديروز جامعه فقط ارتباط با يک فرهنگ و يا چند فرهنگ داشت، شايد بهتر مي توانست مدي که برخواسته از فرهنگ بومي و خودي باشد را انتخاب کند، اما امروز اين مسئله به مراتب سخت تر و پيچيده تر است.

نکاتي که مي توان بعنوان مهمترين مسئله در بحث مد به آن اشاره کرد عبارتند از:

1- هيچگاه مد يا همان پديده هاي نو در ظاهر، رفتار و کردار افراد دفعتاً به وجود نمي آيد.

2- اگر مد را به معناي خلاقيت و نوگرایی بناميم، بسياري از تحليل هاي غلط و نادرستي که نسبت به اين مسأله ارائه مي شود، حل خواهد شد.

3- اگر مد را بازتاب و انعکاس لايه هاي زيرين جامعه بناميم، پس مد جزء لاينفک و جدا نشدني جامعه قلمداد مي شود.
4- بعضي اوقات مد برخواسته از جنبشهاي اجتماعي نيست بلکه تأثير خاصي از يک فيلم و يا يک بازيکن (مثلا فوتبال) مي باشد.

5- مد به دو دسته تقسيم مي شود: الف) گاهي جعلي است (مدي که از مباني فکري يک جامعه ديگري است و يا به عبارت ديگر يک حرکت تقليدي است)، ب) گاهي اصيل و ريشه دار است (مدي است که از لايه هاي زيرين جامعه و فرهنگ بومي نشأت مي گیرد.)

مد هر بار با كمي تغيير، رنگ و بوي زندگي آدم‌ها را تغيير مي‌دهد؛ اتفاق تازه‌اي كه مي‌خواهد آداب يكسان، انديشه‌هاي همگون هنري و آيين‌هاي هم‌شكل را عرضه كند. همه جا تبليغ مي‌شود، بهترين كت و شلوار چنين است و بهترين ساعت اين است و... در اين ميان كسانى به سود بيشتري مى‌رسند كه مد را سريع شناسايى كنند.

اين در شرايطي است كه براي دنياي غرب طراحي، توليد و عرضه مد بيشتر جنبه اقتصادي دارد و رواج مد با تبليغات گسترده رسانه‌هاي جهاني از عوامل رونق تجارت و بهره‌مندي اقتصادي اين كشورهاست.

چندى پيش كه دولت دستور ساماندهى مد و لباس را به وزارتخانه‌ها و سازمان‌هاى دولتى ابلاغ كرد و بر اساس آن، وزارتخانه‌هاى تعاون، رفاه و صنايع و معادن مكلف شدند در تأسيس تعاونى، اعطاى مجوز فعاليت و استفاده از تسهيلات دولتى، طراحان و توليدكنندگان پارچه و لباس مبتنى بر الگوهاى اسلامى را در اولويت قرار دهند، بسيارى اعتقاد داشتند اجراى اين مصوبه ممكن نخواهد بود، چرا كه مد در جامعه برگرفته از سليقه است كه مقطع زمانى كوتاهى دارد و به همان سرعت كه به‌وجود مى‌آيد، از بين خواهد رفت.

اين در حالي است كه بر اساس ماده يك قانون ساماندهى مد و لباس، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى موظف است براى پى‌ريزى ساختار مديريتى اين طرح، كميته‌اى متشكل از۱۰ نفر را براي ساماندهي مد و لباس تشكيل دهد.

هرچند كه مد همه چيز و همه كس، از شخصي‌ترين مسائل همه ما تا عرصه عمومي را در بر مي‌گيرد، اما بايد پذيرفت كه بارزترين جلوه كه همواره نماد بيروني و عيني پيدا مي‌كند ويترين مغازه‌ها و نوع پوشش و آرايش در جامعه است كه هر روز شكل تازه به خود مي‌گيرد.

اما تا به حال فكر كرده‌ايد دليل آن چيست، ريشه‌هاي آن از كجا آب مي‌خورد و اساساً مدگرايي خوب است يا بد؟ بسيارى مي‌گويند كه مد و روحيه انتخاب لباس يك امر سليقه‌اى است و نمى‌توان كسى را مجبور كرد كه فلان لباس را بپوشد يا آن را انتخاب كند و تنها چيزى كه قدرت دارد فرد را مجبور به انتخاب لباس خود كند «مد» است.

ريخت گرايي براي انسان خود شيفته

رابطه صميمي بين فرزندان و والدين و توجه به نيازهاي آنان، باعث مي شود نوجوان و جوان در انتخاب الگوهاي اجتماعي و تبعيت از ديگران آگاهانه عمل كند.

آنچه به عنوان «مد» چهره انسانها را به ويترين هايي از انواع و اقسام رنگها و طرحهاي مختلف در قالب كفش، لباس، آرايش و … تزيين مي كند،چيزي نيست كه فقط به محدوده زماني و مكاني خاصي مربوط شود. در هر مقطعي اين پديده اجتماعي در قالبي خاص ارايه شده و افراد بسياري را تحت تأثير قرارمي دهد. البته در صورت افراط در اين موضوع به زشت و زيبا بودن آن توجهي نمي شود، در چنين حالتي افراد بيشتر به شكلي درمي آيند كه در ژورنالها، مجلات و فيلم ها(تبليغاتي، نمايشي و سينمايي) ديده مي شوند كه با واقعيتهاي آن جامعه تفاوت فاحشي دارند .
گرايش به مد دلايل متفاوتي دارد كه يكي از آنها نياز سني است و در مقطع خاصي از دوران زندگي انسانها رخ مي دهد. نياز به جلب توجه، تمايل به همنوايي با همسن وسالان و همرنگ جماعت شدن خاص سنين نوجواني و جواني است كه زمينه هاي لازم را براي بروز چنين پديده يي به وجود مي آورد.
چرا كه افراد به دنبال يافتن يك هويت فردي و اجتماعي مقبول در نزد ديگران هستند و تصور مي كنند بزرگ شده اند و بايد داراي طرز تفكري متفاوت از والدين خود باشند. درواقع نوجويي نياز نوجوانان است و آنها مي خواهند قالب هاي خود را بشكنند و يك آدم جديد باشند كه اين موضوع در شيوه لباس پوشيدن، طرز تفكر، در به كار بردن لغات و اصطلاحات مخصوص و افكار و نگرشها ظهور پيدا مي كند.
دومين علت، شخصيت افراد است، برخي افراد به دليل مشكلات رواني كه ريشه در خانواده، تربيت و رفتار پدرومادر دارد، داراي شخصيت هاي خودشيفته، هيستيريك و ضد اجتماعي هستند كه نوعي بيماري محسوب مي شود كه اينگونه افراد به نوعي خود را بهتر و زيباتر از سايرين مي دانند و مي خواهند هميشه در تقابل با جامعه باشند.نقش خانواده و تبعيت از خلأهاي عاطفي
اگر رابطه يي كه پدر و مادر با هم دارند براساس محبت و صميميت باشد و در ارتباط با فرزندان هم اين رابطه حفظ شود، در خانواده تعادل ايجاد مي شود محيط سالم و عاطفي براي رشد كودك به وجود خواهد آمد. در چنين شرايطي كودك مورد پذيرش و احترام پدرو مادر قرارمي گيرد، استقلال رأي به او داده مي شود، به نيازهاي او توجه مي شود، به همين لحاظ چنين فردي با تربيتي درست و با اعتماد به نفس بالايي در شرايط نوجواني و بحران سني تحت تأثير گروه همسالان و دوستان خود قرارنمي گيرد، ضمن اينكه درانتخاب الگوهاي اجتماعي و تبعيت از ديگران، حساب شده و آگاهانه عمل مي كند، البته بايد تفاوتهاي فردي و ظرفيتهاي روحي افراد را هم در نظر گرفت. چرا كه بعضي از نوجوانان و جوانان با وجود تربيت نه چندان خوب، فرزنداني خوب مي شوند كه اين موضوع به شخصيت و منش خود افراد مربوط است.
متأسفانه در شرايط فعلي نوجوانان به دليل نداشتن انگيزه و هدف و الگوي مناسب در وضعيت نامشخصي به سر مي برند. حتي خانواده ها براي جوان و نوجوان خود راه و هدف مشخص راترسيم نمي كنند. در اين ميان بعد از والدين، مدارس و دانشگاهها در ايجاد انگيزه و هدف وظيفه حساسي دارند، ضمن اينكه در ارايه الگوي مناسب نقش خانواده و رسانه هاي جمعي، خصوصاً راديو و تلويزيون بسيار اساسي است. اگر چنين شود بي ترديد نوجوانان و جوانان حساب شده تر عمل خواهند كرد و مشكلات اينچنيني پيش نخواهد آمد.نقش مسؤولان در عدم گرايش به مدگرايي
مي توان با آموزش دادن و برگزاري كلاسهاي گروهي، نوجوانان و جوانان را از چگونگي گرايش افراطي به اين پديده اجتماعي و پيامدها و اثراتي كه اين موضوع مي تواند در جامعه داشته باشد، آگاه كرد و شناخت لازم را در اين زمينه ارايه نموده چرا كه شناخت نيازها مهم است و راهكار مناسب براي كنترل و ارضاي اين نيازها مهمتر است. بنابراين سركوب نامناسب و برخورد بانيازها كه گرايش به مد هم جزو آن است درست نيست. ضمن اينكه فراهم كردن مراكز فرهنگي و تفريحي از ديگرنكاتي است كه مي بايست در اين خصوص به آن توجه شود. در حال حاضر در سطح شهر و كشور مراكزي از اين قبيل وجود دارد، اما هزينه هايي كه بابت استفاده از آنها بايد پرداخت شود از عهده همه خانواده ها و جوانان ونوجوانان خارج است.
پيامدهاي گرايش افراطي به مد خانم ناظمي روانشناس درباره پيامدهاي مدگرايي در جامعه مي گويد:گرايش به مد اگر در يك چارچوب صحيح نباشد و به صورت افراطي به آن پرداخته شود، پيامدهايي چون بي بند و باري، بالا رفتن آمار طلاق (در ميان افراد بزرگسال و حتي جوانان كه گرايش افراطي به مد دارند) ارايه الگوهاي نامناسب در جامعه براي نوجوانان و لاابالي گري خواهد بود كه آثار سوء آن در نهايت گريبان جامعه و خانواده ها را مي گيرد.دختر ۲۲ساله دانشجويي مي گويد: خود من پوششي را انتخاب مي كنم كه علاوه بر سادگي و جلب توجه نكردن، قديمي هم نباشد، البته هر كسي سليقه يي دارد، ولي بعضي ها فكر مي كنند تابع مد بودن نشانه روشنفكر بودن و پيشرفت است. در صورتي كه اصلاً اينطور نيست به نظر من برخوردي كه با اين افراد مي شود هم درست نيست، چون اغلب به جاي منع از اين كارها، افراد را به گرايش بيشتر به سمت مد ترغيب مي كند.خانم ديگري كه به اتفاق دختر خود براي خريد آمده است، مي گويد: نمي دانم بعضي ها چرا از آنچه كه در ژورنالها، مجلات و برنامه ها (تلويزيون ـ ماهواره) مي بينند، تقليد مي كنند. آنها اصلاً به اين موضوع فكر نمي كنند كه با ارزشهاي جامعه شان در تضاد است و جلوه بدي دارد. بايد بگويم وضعيت پوشش بعضي از خانم ها و تيپ هاي خاص (با ريش و سبيل هايي) كه برخي از پسران جوان دارند از حد هم گذشته و چهره بدي پيدا كرده است. خود من در موقع خريد به زيبايي و شيك بودن خيلي اهميت مي دهم، البته طوري كه با شرايط جامعه هم سازگار باشد. البته اين راهم بگويم كه برخي از سازمانها در خصوص ورود اينگونه اجناس به بازار (چه آنهايي كه از كشورهاي ديگر وارد مي شود و چه آنهايي كه در داخل كشور تهيه مي شود) مقصر است. به هر حال بايد نظارت و كنترلي در اين خصوص صورت گيرد.پسر جواني كه فروشنده پوشاك است، مي گويد: متأسفانه بعضي از افراد جنبه و ظرفيت ندارند و از شرايط به وجود آمده سوءاستفاده مي كنند، ضمن اينكه برخي ها براي اينكه ابراز وجود كنند و مثل ديگران باشند، از آنها تبعيت مي كنند. خودمن به زيبايي و شيك پوشيدن خيلي اهميت مي دهم اما به شرطي كه آنچه انتخاب مي كنم باعرف جامعه درتضاد نباشد. در اين ميان بعضي ها با روي آوردن به تيپ هاي مختلف و پوشيدن لباسهاي مد روز سعي در جلب توجه ديگران دارند كه اين مسأله مشكلاتي هم به بار خواهد آورد. ضمن اينكه مشكلات اقتصادي اجتماعي و … نيز باعث به وجود آمدن شرايط گرايش به مد هم مي شود. فكر مي كنم اگر در چنين شرايطي امكانات تفريحي با هزينه هاي كم و محدوديت كمتر وجود داشته باشد كه فرد اوقات بيكاري اش را در چنين مراكزي سپري كند، كمتر به اين روشها متمايل مي شود.وي درادامه افزود: درخصوص كاري كه دارم ، بايد بگويم كه فروشندگان به فروش بيشتر اهميت مي دهند، بنابراين فرقي نمي كند شلواري كه مي فروشند كوتاه باشد يا بلند، اگرچه خودم هم اينگونه لباسها را قبول ندارم. البته اين را هم بگويم كه درچند روز اخير درخصوص عدم فروش اينگونه اجناس تذكراتي به ما داده شده است ، ولي به نظر من اين شيوه مناسبي نيست.
بي ترديد تمايل به خودآرايي و آراسته كردن خويش، يك امر فطري و از ضروريات زندگي اجتماعي و روابط انساني است، زيرا انسان بطور طبيعي از آنچه ايجاد نفرت و كراهت در ديگران كند بيزار است. اما اگر اين خودآرايي وگرايش به نوگرايي درچارچوب درستي نباشد واز روي غفلت از مسير طبيعي وصحيح خود خارج شود، در درجه اول به خودنمايي و درمراحل بعدي به پيامدهايي كه اشاره شد ، منجر خواهد شد كه بي ترديد دامنه سوء آن گسترده خواهد بود و گريبان جامعه را خواهد گرفت. باتوجه به اينكه نياز به تنوع و نوگرايي درمقطعي از دوران زندگي انسانها يعني نوجواني و جواني طبيعي است ، لذا مي توان آموزشهاي لازم را از طريق مراكز فرهنگي ، مدارس ، رسانه هاي جمعي ، مراكز مشاوره به نوجوانان و جوانان داد تا ضمن شناخت بيشتر ارزشها و هنجارهاي جامعه به اثرات مخرب گرايش افراطي به مدگرايي آگاه و مطلع شوند تا قشرعظيم نوجوانان و جوانان و حتي بزرگسالان گرفتار طعمه هاي فرهنگي وارداتي نشوند. بي ترديد دراين راه رفتار درست والدين در درجه اول اهميت قرار دارد تا با ارتباط صميمي و دوستانه متقابل بين فرزندان و پدر ومادر اين خواسته زودتر به سرمنزل برسد. البته از آنجايي كه «مد» پديده اجتماعي است ، همكاري ومساعدت همه جامعه وسازمانها و مراكز مربوطه دركنترل وضعيت موجود بديهي و روشن است.

تحقیق درباره مد گرايي از منظر اسلام تحقیق اینترنتی آماده پرینت (یاهو)

مطالب مشابه :

تحقیق درباره مد گرايي از منظر اسلام تحقیق اینترنتی آماده پرینت (یاهو)

مدگرایی

مد و مدگرایی

تحقیق در مورد آراستگی و مدگرایی (1)

تاثیر اشتغال مادران بر عزت نفس فرزندان دختر (روش تحقیق)

بررسی پدیده مد و مدگرایی

گرایش به مد و مدگرایی چه اشکالاتی دارد ؟

مد و مدگرایی