رسم نمودارها در Latex

مدت‌ها بود كه دنبال برنامه‌ای برای رسم اشكال گرافیكی در Latex می‌گشتم. می‌دانستم مجموعه‌ای از بسته‌ها به نام PStricks برای رسم گرافیك‌ها وجود دارد ولی حتی فكر خواندن راهنماهای این بسته‌ها اذیتم می‌كرد! در عوض این تنبلی باعث شد كه نرم‌افزارهای مختلفی را محك بزنم.

به نظر من نمودارها را می‌توان در سه دسته جای داد:

دسته‌ی اول آنهایی كه فرمول مشخصی دارند. مثلاً نمودار تابع

یا نمودارهای میله‌ای حاصل از یك آزمایش. این نمودارها اغلب در قسمت نتایج محاسباتی مقالات دیده می‌شوند.
برای تولید نمودارهای این دسته كافی‌ست از نرم‌افزاری استفاده كنیم كه خروجی فایل تصویر ی داشته باشد. (اغلب نرم‌افزارهای آماری و محاسبات ریاضی این امكان را دارند.)

دسته‌ی دوم نمودارهایی هستند كه فرمول مشخصی ندارند. مثلاً یك مربع كه روی هر ضلعش یك جهت قرار گرفته باشد.
این‌ها را هم می‌توان در یك نرم‌افزار ویرایش تصاویر مثل Inkscape یا Corel رسم كرد و سپس با غالب مناسب ذخیره كرد. اغلب نرم‌افزارهای پیشرفته‌ی گرافیكی امكاناتشان بیش از چیزی هست كه نیاز داریم. در واقع امكاناتی دارند كه ممكن است اصلاً به درد نخورند و در مقابل كشیدن اشكال ساده‌ای مثل جهت یك فلش با آن‌ها سخت است!

دسته‌ی سوم شامل تركیبی از دو دسته‌ی قبل. مثلاً فرض كنید می‌خواهید روی نمودار تابع

توضیحاتی فارسی در مورد تابع قرار دهید. اگر در توضیحات فرمول ریاضی هم وجود داشته باشد كار سخت‌تر است.

نرم‌فزارهای مختلفی برای رسم اشكال گرافیكی وجود دارد. دوستان در یكی از موضوعات تالار پارسي لا‌تك برخي از بسته‌ها و نرم‌افزارهاي رسم گرافيك‌ها را بررسي كرده‌اند. بعد از امتحان كردن چند تا از آن‌ها از جمله xfig و winfig و latexcad و LatexDraw به این نتیجه رسیدم كه هر سه دسته نمودار را می‌توان با LatexDraw راحت‌تر انجام داد.

این نرم‌افزار متن باز را می‌توانید از اینجا دریافت كنید. اگر مشكلي به وجود آمد از این لینك استفاده كنید.

نصب LatexDraw: در سایت رسمي اين برنامه يعني اينجا مربوطه مراحل نصب آورده شده است. توجه كنید كه این برنامه تحت جاوا نوشته شده است و پیش از نصب باید جاوا را نصب كنید. (در قسمت نظرها در مورد دانلود جاوا توضيحاتي داده شده است)

در ادامه به همراه مثال می‌بینیم كه نمودارهای دسته‌های مختلف چه‌طور رسم می‌شوند.

دسته‌ی اول:
من برای رسم نمودار توابع از Mathematica استفاده می‌كنم. از Maple یا Matlab هم می‌توان استفاده كرد ولی تعداد غالب‌هایی كه Mathematica برای خروجی پشتیبانی می‌كند بیشتر از بقیه‌ست. در ادامه در این مورد بیشتر توضیح خواهم داد.
. بعد از رسم نمودار در Mathematica آن را (یعنی نمودار را!) در حالت انتخاب قرار دهید.
. از منوی File گزینه‌ی Save Selection As را انتخاب كرده و نمودار را با قالبی كه قرار است در Latex استفاده كنید (eps، jpg، pdf) ذخیره كنید.
. ادامه كار ساده است. از دستور includegraphics\ برای درج تصویر در فایل tex استفاده كنید. (اگه مبتدی هستید و در انجام این مرحله مشكلی دارید به توضیحات دستور includegraphics\ در راهنماهای موجود برای Latex مراجعه كنید، لطفاً)

دسته‌ی دوم:
. برنامه‌ی LatexDraw را اجرا كنید.
. نمودار را با ابزار گرافیكی موجود رسم كنید. در این مرحله می‌توانید متن‌های بدون فرمول را هم به تصویر اضافه كنید. از منوی File فرمان Export As را انتخاب كنید و سپس قالبی را انتخاب كنید كه قرار است بعداً در Latex استفاده شود (eps، jpg، pdf).

دسته‌ی سوم:
. پس از رسم نمودار در Mathematica آن را با قالب SVG ذخیر كنید. (Matlab و Maple از این قالب پشتیبانی نمی‌كنند و در اینجا نمی‌توان از آن‌ها استفاده كرد.)
. خوشبختانه LatexDraw با SVG كار می‌كند. فایل را در این برنامه بار گزاری كنید و تغییرات مطلوب را انجام دهید.
. از منوی File فرمان Export As و سپس PSTricks Code را انتخاب كنید. فايل را با پسوند tex ذخيره كنيد مي‌توانيد اين فايل را با فرمان input\ فراخواني كنيد.

و السلام

توجه 1-: اولين لينك دانلود برنامه با استفاده از اين و اين ايجاد شده‌اند.

توجه 0. InkScape هم، خروجي SVG مي‌دهد ولي فايل‌هاي ذخيره شده‌ی آن را LatexDraw به درستي بارگذاری نمي‌كند. اگر توانستيد آن را درست بارگذاری كنيد ما را بي نصيب نگذاريد.

توجه 1. LatexDraw برای هر متن یك دستور usefont\ قرار می‌دهد كه باعث می‌شود متن‌های فارسی غیب شوند! برای رفع این مشكل فایل tex تصویر را كه در گام آخر ایجاد كرده‌اید توسط یك ویرایشگر باز كرده و متن فارسي را ميان دو علامت $ $ قرار دهيد. ( از دستور text استفاده كنيد.)

توجه 2. از آنجا كه گويا هنوز PSTricks برای همراهی Xepersian آماده نیست! (شاهد آن تغيير مقياس‌ها و فاصله‌هاست) باید فایل tex را در محیط latin فراخوانی كنید.

توجه 3. برای این كه بدانید كدام یك از بسته‌های PSTrick‌ را باید فراخوانی كنید كافی است در LatexDraw به پانل سمت راست صفحه دقت كنید. دستورات usepackage را در فایل tex كپی كنید.

توجه 4.چند نكته كاربردی در استفاده آسان‌تر از LatexDraw:
. هنگامی یك شیء را برای جابجایی انتخاب می‌كنید، برای جابجا كردن از راست كلیك استفاده كنید. (یعنی موس را روی شكل انتخاب شده ببرید و كلید راست موس را پایین نگه داشته و سپس موس را حركت دهید تا شیء جابجا شود!)
. با انتخاب یك شیء خصوصیات آن در نوار پایین صفحه ظاهر می‌شوند.
. با دابل كلیك بر یك شیء جزئیات بیشتری از ویژگی‌های آن ظاهر می‌شوند.

شاید هیچ چیز مثل یك فایل نمونه راه گشا نباشد.

توضيحات	اندازه	نام فايل
فايل tex اصلي	~1 KB	figs.tex
فايل مربوط به تصوير اول	~32 KB	fig-1.pdf
فايل مربوط به تصوير دوم	~5 KB	fig-2.pdf
فايل مربوط به تصوير سوم	~3 KB	fig-3.tex
خروجي pdf	~53 KB	figs.pdf
فايل سورس مربوط به تصوير fig-2	~4 KB	fig-2.svg
فايل سورس مربوط به تصوير fig-3	~7 KB	fig-3.svg
همه‌ي فايل‌ها فوق به صورت فشرده	~55 KB	latexdraw_sample.7z

رسم نمودارها در Latex

مطالب مشابه :

رسم نمودارها در Latex

فرمول ریاضی عشق! (+نمودار)

نمونه سوال مبانی اقتصاد

نمودار ها در اکسل

آموزش مقدماتی رگرسیون با نرم افزار اکسل

محاسبه شاخص اقلیم گردشگریTCI

گزارشکار فیزیک 2

فرمولساز و تحویل سال

فرمول نویسی در اکسل