•برنامه ريزي و طراحي اماكن ايمن (بي خطر)

اگر همه خطرات اشكار بودند ؛ اين مقاله ضرورتي نداشت .

•مقدمه افرادي كه برنامه هاي تربيت بدني ، تفريحي و ورزشكاران را اداره مي كنند ؛ تعدادي وظيفه قانوني دارند ؛ كه انتظار مي رود آنها را انجام دهند. ازجمله آنها تعهدي براي انجام پيش بيني هاي منطقي براي اطمينان از ايمني برنامها و اماكن تحت نظر آنها مي باشد. اماكن ورزشي كه طراحي ، ساخت و برنامه ريزي ضعيفي دارند ؛ ممكن است مشكلات زيادي را براي مديران اين اماكن پديد آورند. طراحي ضعيف امكانات ممكن است : برنامه هاي پيشنهادي را محدود سازد . بهره برداري از تاسيسات را پايين آورند. نگهداري و سرپرستي را مشكل سازد. و بطور قابل ملاحظه اي شرايط پرخطر را هنگام فعاليت افزايش دهند. اين عوامل مي تواند احتمال كلي آسيب ديدگي را بالا برد و منجر به ادعا غفلت سازمان مورد نظر در تامين امنيت شركت كنندگان در فعاليت هاي تفريحي و ورزشي شود. •ادامه... طراحي ضعيف امكانات معمولا در نتيجه فقدان خبرگي يا تلاش در بخش برنامه ريزي و طراحي است. معمولا طراحي امكانات ورزشي بوسيله مهندسين معماري انجام مي شود كه داراي تجربه كم و يا حتي بدون تجربه در ساخت چنين مكان هايي هستند. مشكلات طراحي عموما در امكانات ورزشي منجر به : ايمني ناكافي پيرامون زمين ها و ميادين ورزشي برنامه ريزي ضعيف عبور و مرور افراد در داخل فضاهاي ورزشي كنترل و نظارت ضعيف فقدان فضاي مناسب براي انباركردن تجهيزات و وسايل ورزشي استفاده از مصالح ساختماني نامناسب اصلاح مسائل مربوط به طراحي ضعيف براي مكان هايي كه قبلا ساخته شده اند؛ اغلب سخت ، گران و حتي در بعضي موارد غير ممكن هستند .بخصوص انجام اصلاحات در مكان هايي كه درحال حاضر در حال استفاده هستند. •مقدمه... اين اماكن مي بايست بوسيله متخصصين طراحي و برنامه ريزي شود؛ كه دانش مربوط به فعاليت و تجربه لازم را دارند و در عين حال مي بايست اطلاعتي را از اساتيد ، مربيان و كارمنداني كه قرار است در اين اماكن كار كنند ؛ دريافت كنند. يك جنبه ضروري براي برنامه ريزي اماكن چند منظوره پيش بيني همه فعاليت هاي كه ممكن است در اين اماكن انجام شود ؛ مي باشد. با شناسايي كاربري هاي بالقوه اماكن ورزشي و برنامه ريزي براي هريك از آنها، بسياري از مسائل ايمني

مي تواند ؛ تقليل يابد و حتي قبل از شروع ساخت مجموعه از بين برود.

•حريم امنيتي / محوطه ايمني

بعضي ورزش ها و فعاليت هاي تفريحي نياز به مقداري فضاي معين براي افزايش ايمني شركت كنندگان بين منطقه فعاليت و هر مانعي مثل ديوارها ، ستون ها يا تجهيزات دارند. اين فضا ها عموما حريم امنيتي يا محوطه امنيتي خوانده مي شوند. •حريم امنيتي / محوطه ايمني ساخت اماكن ورزشي بدون پيش بيني حريم امنيتي كافي خطر آسيب ديدگي را افزايش مي دهد. شماري از شكايت ها برمبناي اين بوده است كه آسيب ديدگي در اثر حريم امنيتي نا كافي حاصل شده است. چه اين آسيب ديدگي درفضاي بين زمين بازي و ديوار پديد آيد و يا چه بر اثر شئي كه در فضاي پيرامون زمين بازي تعبيه شده است ؛ پديد آيد. در انجمن ملي ورزشكاران دانشگاهي (NCAA) و فدراسيون ملي انجمن هاي دبيرستاني حداقل فاصله پيشنهادي دور زمين 3 فوت است ؛ درحاليكه مطابق استندارد ها 10 فوت پيشنهاد مي گردد. •محيط هاي فعاليت هاي داخل سالن ديگر سازمان ها حداقل فاصله را 6 تا 6.5 فوت اعلام مي كنند ؛ مشكل از آنجا پديد مي آيد كه طراحان و برنامه ريزان ساخت مجموعه ورزشي با سازمان مورد نظر مشورت مي كنند و آنها نيز اعلام مي كنند كه حداقل فاصله مي بايست 3 فوت باشد و در نتيجه مجموعه ورزشي جديد با 3 يا 4 فوت حريم امنيتي طراحي و ساخته مي شود. براي زمين هاي بسكتبال نويسنده پيشنهاد مي كند كه فاصله از خطوط انتهايي يا موانع ديگر ، دست كم بايد 10 فوت باشد و از خطوط كناري حداقل 6 فوت بايد فضاي آزاد با شد و ديوارها ، موانع و زمين ورزشي ديگري نباشد.(Seidler,2005). هرچيزي كه در فاصله 10 فوتي از خطوط انتهايي و 6 فوتي از خطوط كناري وجود دارد احتمال خطر برخورد و آسيب ديدگي را افزايش وي دهد و بايد از آن اجتناب كرد. •ادامه... ديوارها ي پد دارو حايل هاي نرم مي توانند شانس و شدت آسيب ناشي از برخورد شركت كنندگان را كاهش دهند. پيشنهاد مي شود كه در هر زميني كه كمتر از 10 فوت كامل فضاي آزاد بين خطوط انتهايي و ديوارها وجود دارد ؛ ديوارها مي بايست در جائي كه بازيكنان ممكن است كنترل خود را از دست بدهند و به اين موانع برخورد كنند ؛ پد دار (نرم) باشد. ديوارها و موانع پد دار در تعيين ميزان ايمني ، حتي زماني كه 10 فوت حريم امنيتي از خطوط انتهايي تا ديوارها فضا داشته باشم ؛ اهميت دارند. پيشنهاد مي شود كه ديوارهاي پد دار حداقل از 4 اينچي سطح بالاي زمين آغاز شوند و دست كم 6.5 فوت بلندي داشته باشند . براي افزايش ايمني پدگذاري مي بايست در كل سالن ورزشي گسترش يابد . •ادامه... پدها را روي تمام ديوارهاي پيرامون زمين بازي و محيط داخلي مجموعه هاي ورزشي كه ممكن است براي فعاليت هاي نامبرده شده مورد استفاده قرار گيرند ؛ نصب كنيد . اگر تنها ديوارهاي زير سبد هاي بسكتبال داراي پد هستند ؛ اين محافظت كمي در طول اجراي فعاليت ايجاد مي كند. تمام موانعي چون درهاي ورودي داخلي ، پايه هاي چراغ هاي برق ، ستون ها و تكيه گاهها كه در فضاي فعاليت و يا اطراف زمين هاي بازي وجود دارند و نمي توان آنها را حركت داد يا حذف كرد ؛ مي بايست كاملا با پد مناسب پوشيده شوند. تمام موارد ديگري كه ممكن است خطر امنيتي در مجموعه هاي ورزشي پديد آورد تا حد امكان مي بايست در برنامه ريزي ها از آن اجتناب شود. •ادامه... يك مثال عمومي براي اين موارد جايگاه هاي آبخوري و كپسول هاي آتش نشاني هستند ؛ كه مي بايست در برنامه ريزي پروژه مورد توجه قرار گيرند و تا حد امكان در كنار ديوارها قرار گيرند. دستگيره هاي در استاندارد در فضاهاي فعاليت مثل تالار كشتي يا مجموعه هاي ورزشي نيز ممكن است خطرآفرين باشند .انواع گزينه هاي ديگر به جاي دستگيره كه در درون در قرار مي گيرند ؛ قابل استفاده هستند و بايد در اين مكان ها مورد استفاده قرار گيرند. •سالن هاي بدن سازي فضاي ديگري كه از نظر امنيتي و حريم هاي ايمني مهم هستند و اغلب از آنها چشم پوشي مي شود ؛ سالن هاي بدن سازي است ؛ جائي كه دستگاههاي بدنسازي مختلف خيلي نزديك بهم قرار مي گيرند و مي توانند به طور جدي ايمني را به خطر اندازند. اغلب دستگاههاي بدن سازي ، مي بايست در فضائي قرار گيرند كه حداقل 3 فوت از همديگر فاصله داشته باشند. ميزان اين فاصله مي تواند با حركت دستگاه يا آزمايش ذهني آن نيز تعيين شود. در بعضي تمرين ها حركات افقي اجرا مي گردد و براي حريم امنيتي آن مي بايست از دورترين قسمت حركت ، حريم مورد نظر راتعيين كرد. •محيط هاي خارج از سالن زمين ها و ميادين خارج از سالن نيز مشكلات امنيتي مشابه با فضاي داخل سالن دارند. خيلي از ميادين و زمين ها بدون توجه به اينكه خيلي از فعاليت ها ممكن است خارج از خطوط مرزي انجام شوند ؛ ساخته مي گردند. زمين هاي داراي اشتراك يك مورد عمومي است اگر اجازه داده شود كه فعاليت هاي مختلف در اينگونه زمين ها به طور همزمان انجام شوند ؛ مي تواند خطرات امنيتي مهمي را پديد آورد ؛ يك مثال عمومي زماني است كه 2 زمين سافت بال در يك بخش از زمين داراي اشتراك باشند. اگر به طور همزمان در هريك از زمين ها بازي جريان داشته باشد ؛ خطر برخورد و ايجاد آسيب ديدگي افزايش مي يابد. تا حد امكان مي بايست از طراحي و ساخت زمين هايي كه با زمين ديگري اشتراك دارد ؛ اجتناب شود.
اماكني كه 2 فضاي فعاليت مجاور به هم دارد ؛ مي تواند به اندازه زمين هايي كه با هم اشتراك دارند ؛ خطرآفرين باشد. در هنگام برنامه ريزي براي فضاهايي كه 2 يا چند فعاليت در مجاورت هم و به صورت همزمان صورت مي گيرد و مي تواند خطرآفرين باشد ؛ بايد نهايت توجه و دقت انجام شود و تا حد امكان از چنين مواردي جلوگيري گردد. مشكل عمومي ديگر براي طراحي كه مي تواند شرايط خطرناكي را پديد آورد ؛ زمين هاي فوتبالي است كه در پيرامونش پيست دو و ميداني قرار گرفته است .

خيلي وقتها تجهيزات مورد نياز در داخل پيست ساخته مي شود و ممكن است ؛ شامل مسيرهاي آسفالت ، چاله ها ، جدول ها و موانع باشند. اين موارد اغلب در فاصله كمي بين خطوط كناري و زمين فوتبال و محيط داخلي پيست دو و ميداني قرار گرفته اند. در نتيجه فضاهاي 2 فعاليت مثل زمين فوتبال و پيست دو وميداني ترجيحا نمي بايست در مجاورت هم در يك محوطه باشند.

در هر حال اغلب مشكلات كمبود فضا و يا هزينه هاي ساخت مجموعه هاي مجزا ، باعث مي شود كه زمين هاي چند منظوره ساخته شوند ؛ در اين صورت حداقل 15 فوت فضاي آزاد بين خطوط كناري يا انتهايي زمين فوتبال حريم امنيتي تا پيست دو و ميداني پيشنهاد مي گردد. شيرفلكه آب ، تلفن و جعبه هاي الكتريكي و ديگر موارد ثابت موجود ، اغلب در مجاورت محيط داخلي پيست ، مي باشند ؛ اين موارد اغلب در جعبه هاي فلزي كه چند اينچ بالاتر از سطح زمين هستند ؛ نصب شده اند. افراد در اثر برخورد با اين مخزن هاي فلزي نوك تيز برو زمين سقوط مي كنند و شديدا آسيب مي بينند. اگر وجود چنين جعبه هايي ضروري هستند ؛ مي بايست در زير زمين تعبيه شوند و با علامت هايي كه هم سطح است مشخص گردند. هر نوع مانعي كه در حدود 15 فوتي زمين بازي قرار دارد ؛ براي افزايش ايمني ، بايد پد گذاري شود. يك نكته ديگر كه در اينجا مي بايست مورد توجه قرار گيرد ؛ اين است كه حتي موانعي كه پد گذاري شده اند نيز مي توانند خطرآفرين باشند :

پدها به مرور زمان فرسوده مي شوند

ناپديد مي گردند

يا اينكه ممكن است بخوبي نصب نشده باشند.

•انبارداري(نگهداري) احتمالا يك شكايت عمومي درباره اداره اماكن ورزشي گزارشاتي درباره فقدان فضاي كافي براي نگهداري تجهيزات و وسايل ، مي باشد بدون فضاي مناسب نگهداري ، تجهيزات مختلف روي هم در يك گوشه از سالن ، كنار راهروها و يا يك كوشه از استخر ، انباشته مي شوند. معمولا فضاي نگهداري كافي براي تجهيزات اصلي برنامه ريزي و طراحي و مي شود. ولي زماني كه هزينه ساخت مجموعه ورزشي برآورد مي شود و اين هزينه بيشتر از ميزان پيش بيني شده باشده ؛ معمولا اولين جائي كه از برنامه ساخت خارج مي شود فضاي انبار است. انبار كردن نامناسب تجهيزات شانس تخريب و يا دزديده شدن آنها را افزايش مي دهد. همچنين دردسر جديدي را نيز پديد مي آورد ، كه آنهم استفاده افراد در ساعات خارج كلاس يا زمان فعاليت است ؛ كه براي آن طراحي نشده است. اين لازم است كه فضاي لازم براي انبار كردن وسايل برنامه ريزي و ساخته شود و اين اطمينان وجود داشته باشد كه بدون اجازه و خارج از برنامه از تجهيزات استفاده نمي شود. فقدان فضاي كافي براي تجهيزات خارج سالن نيز يك مشكل عمومي است. تهيه حفاظ ها ، فضاي نگهداري قابل قفل شدن ، براي تجهيزاتي كه خيلي بزرگ هستند ؛ لازم است. كاملا محفوظ كردن فضاي نگهداري براي تجهيزات پرش ارتفاع ، پرش با نيزه ، موانع دو و ميداني ، سواركاري و ديگر تجهيزات قابل حمل ، مي تواند اين تجهيزات را از استفاده غير مجاز ، تخريب و در عين حال در معرض هوا بودن ، حفظ كند. •مصالح ساختماني مناسب انتخاب ضعف مصالح ساختماني نيز مي تواند مشكل ساز باشد. درجريان انتخاب مصالح براي اماكن تفريحي و ورزشي مي بايست موارد زير مد نظر قرار گيرند : هزينه خريد كاربردي بودن ميزان دوام زيبايي سهولت كاربري هزينه نگهداري ايمني عدم توجه به مصالح مناسب مي تواند اثر مخربي بر اساس امنيتي اماكن وارد آورد. •نكات قابل توجه ديگر همچنين دروازه هاي قابل حمل فوتبال كه در روي زمين قرار مي گيرند؛ مي توانند موقعيت هاي خطرآفريني را پديد آورند. هرساله چندين بچه در اثر بالا رفتن از تيرهاي دروازه قابل حمل كه در روي زمين ثابت نشده اند ، آسيب مي بينند يا كشته مي شوند . بدليل اينكه اين دروازه ها اغلب سنگين هستند و هنگامي كه كسي از آنها آويزان مي شود تعادل ضعيفي دارند و سقوط مي كنند. آسيب ها معمولا زماني اتفاق مي افتد كه بچه ها از تير عرضي بالا مي روند و بعد در اثر افتدن از روي تير دچار شكستگي مي شوند . اين تصادفات مي تواند بوسيله ثابت كردن دوازه هاي دائمي فوتبال و با ثابت كردن موقتي بوسيله استفاده از زنجير يا كابل بصورتي كه امكان سقوط آن وجود ندارند ؛ جلوگيري شود. •تابلوهاي خطر تابلوهاي خطر مي توانند اثر مهمي بر ايمني اماكن و افزايش توانايي دفاعي سازمان از خودش در برابر آسيب ديدگي افراد در ميادين ورزشي و تعقيب ها قانوني ، داشته باشد. تابلوهاي اطلاعاتي براي مشتريان در جهت رعايت قوانين اماكن ورزشي و خطرات ذاتي فعاليت ها مي تواند ؛ مقداري از مسئوليت را متوجه مشتريان مي كند و نقش مهمي در مقابل خطرات مفروض داشته باشد.

به عنوان مثال :

تابلو " محوطه كم عمق- شريجه نزنيد " در استخرها تابلو " دانكينگ نزنيد " در سالن هاي بسكتبال تابلوهاي اطلاعاتي بايد تميز ، قابل درك و در يك موقعيت مشخص (قابل ديد) نصب شوند. •نتيجه گيري از عواملي كه اماكن و تجهيزات ورزشي را ايمن مي سازند ؛ اگر در طول طراحي پروژه ، برنامه ريزي شوند ؛ به آساني قابل اجرا هستند. يك نكته اي كه بايد به آن توجه كرد اين است كه ؛موقعي كه يك مكان ورزشي افتتاح مي شود ايجاد تغييرات در آن بسيار دشوار تر و يا حتي غير ممكن مي شود. براي اينكه طراحي و ساخت به بهترين شكل و ايمن ترين حالت ممكن انجام شود 3 پيشنهاد ارائه مي گردد: •1. انتخاب مشاوري آگاه به مسائل ورزشي و باتجربه ابتدا مشاور حرفه اي كه در زمينه اين نوع اماكن ، متخصص است براي برنامه ريزي ، به عنوان بخشي از تيم برنامه ريزي مي بايست استخدام شود. يك مشاور خوب داراي دانشي براساس سالها مطالعه در مسائل خاص و پيداكردن راه حل هايي مناسب در باره اماكني كه فعاليت هاي جسماني در آن صورت مي گيرد ؛ است. گذشته از اين موارد عقايد و راه حل هاي يك مشاور آگاه به مسائل ورزشي ، اغلب به عنوان رابطي براي حل مشكلات كاري بين مالك و مهندس معمار ، عمل مي كند. •2. انتخاب مهندس باتجربه در زمينه ساخت اماكن ورزشي اين مهم است ؛ كه مهندسيني كه پيش زمينه و تجربه در زمينه اماكن ورزشي ، تربيت بدني و فعاليت هاي تفريحي دارند ؛ انتخاب كنيم. مهندسيني كه بيمارستان ها و هتل هاي بزرگ و يا منازل را طراحي مي كنند و پيش زمينه لازم براي درك چالش هاي خاص مربوط به اماكن ورزشي را ندارند .

3. استفاده از معلمان تربيت بدني ، مربيان و متخصصين فعاليت هاي تفريحي

در آخر زماني كه ساخت چنين اماكني آغاز شد ؛ معلمان تربيت بدني ، مربيان و متخصصين فعاليت هاي تفريحي مي بايست در فرايند برنامه ريزي شركت داده شوند. حتي با وجود اينكه معلمان تربيت بدني آموزشي در معماري نديده اند ولي داراي تجربه و درك تخصصي از اماكن ورزشي هستند ؛ كه تصور مي رود ؛ مي توانند بينشي گرانبها براي اجراي چنين پروژه هايي فراهم آورند. زماني كه كار ساخت مجموعه تمام مي شود ؛ مهندس معمار چكش را نقد كرده و به دنبال پروژه بعدي خود مي رود و اساتيد متخصص و كارمندان كساني هستند كه مي بايست در اماكن براي 50 سال بعدي كار كنند.

•برنامه ريزي و طراحي اماكن ايمن (بي خطر)

مطالب مشابه :

قوانين و مقررات مسابقات دو سرعت

دو.....دو سرعت وقوانين مربوطه

معرفی یک رشته ورزشی: "سه گانه"

دستگاه­هاي غيرمخرب تعيين دانسيته روسازي-1

مقاله در مورد فوائد ورزش دو و میدانی:

•برنامه ريزي و طراحي اماكن ايمن (بي خطر)

ماراتن و اسكيت

دستگاههاي غيرمخرب تعيين دانسيته روسازي-1