تجهیزات استحفاظ فردی

در صورتیکه هر یک از کارکنان وسایل و یا البسه ایمنی را مفقود نماید، یا نتواند آنرا ارائه دهد و نهایتاً مسئول فقدان آن شناخته شود به میزانی که شرکت تعیین میکند باید جریمه بپردازد.

× کارکنان باید وسائل ایمنی را که بطور موقت برای انجام وظیفه دریافت داشتهاند پس از انجام کار مسترد دارند.

× کارکنان حق دخالت و تغییر وسایل ایمنی را ندارند.

× کارکنانیکه بعلت ضعف و نقص بدنی نمیتوانند از وسیله ایمنی مورد نیاز کار خود استفاده نمایند توسط سرپرستان به اداره ایمنی معرفی شده تا از طریق آن به پزشک صنعتی معرفی گردند و طبق نظر وی، مسئول ایمنی و رئیس اداره مربوطه باید تصمیم مقتضی در مورد آنان اتخاذ نمایند.

× در مورد کارکنانیکه بدلایل غیر موجه از پوشیدن لباس و وسائل ایمنی خودداری نمایند اقدامات انضباطی طبق مقررات داخلی شرکت اجرا خواهد گردید.

× کلیه وسائل و البسه ایمنی باید در جای مناسب و محفوظ نگهداری شوند.

ب -ویژگیهای عمومی تجهیزات حفاظت فردی:

تجهیزات حفاظت فردی بایستی دارای ویژگیهای زیر باشند:

1. متناسب با نوع کار باشند.

2. حفاظت کارگر را بطور کامل تأمین نماید.

3. استفاده از آنها آسان و راحت باشد.

4. اندازه ی آن برای فرد استفاده کننده مناسب باشد.

5. خود وسیله حفاظتی عامل ایجاد خطر نباشد.

6. با حداقل آموزش و برای عموم قابل استفاده باشد.

7. با استانداردها، طرحها و برنامههای HSE مطابقت داشته باشد.

8. مطابق با راهنماییهای تولید کننده آن به کار گرفته شوند.

9. علائم آگاهی دهنده و راهنمای استفاده به مقدار کافی در محیط کار تعبیه شده باشد

ج - تهیه تجهیزات حفاظت فردی:‌

مسئولیت تعیین نوع و سفارش گذاری و تهیه و تأمین تجهیزات حفاظت فردی بر عهده امور HSE شرکتهای ذیربط میباشد. لازم است در تهیه تجهیزات حفاظت فردی ویژگیهای عمومی ذکر شده بالا لحاظ شوند.

د - ماتریس تجهیزات حفاظت فردی:‌

تجهیزات حفاظت فردی مورد نیاز مشاغل مختلف بر اساس عوامل زیان آور محیط کار و خطراتی که کارکنان شاغل در هر شغل با آن مواجه هستند، توسط اداره ایمنی مورد بررسی قرار گرفته و موارد به تفکیک مشاغل کاری موجود و با تعیین تواتر زمانی تحویل این اقلام در ماتریس تجهیزات فردی درج
میگردند.

س- نظارت بر چگونگی استفاده از تجهیزات حفاظت فردی:

§ کلیه سرپرستان و مجری طرحها بایستی نسبت به استفاده از وسایل استحفاظی فردی توسط کارکنان تحت سرپرستی خود در محیط کار نظارت داشته باشند.

§ مسئولیت استفاده از وسایل استحفاظی توسط کارکنان پیمانکار به عهده سرپرست ذیربط در سازمان پیمانکار است.

§ مسئولیت نظارت و کنترل استفاده از وسائل استحفاظی فردی توسط کارکنان طرحها و افراد پیمانکاران و ارائه آموزشهای لازم ایمنی به عهده مسئول HSE هر طرح است.

§ کلیه کارکنان که در بخشهای عملیاتی شاغل هستند لازم است در هنگام کار از کفش ایمنی استفاده نمایند.

§ استفاده از کلاه ایمنی به هنگام کار و تردد در واحدهای صنعتی برای کلیه کارکنان ضروری است.

§ کلیه پیمانکاران طرحها شامل پیمانکاران مدیریت و مشاورین ناظر، موظف به تهیه و توزیع وسایل استحفاظی فردی بین کارکنان خود با توجه به ضوابط و الزامات این دستورالعمل
میباشند.

§ مجری طرح موظف است در صورت مشاهده موارد و یا وصول گزارش ایمنی طرح، دائر به عدم استفاده از وسایل استحفاظی توسط کارکنان و افراد پیمانکار اقدامات انضباطی به شرح زیر
به عمل آورد.

Ã مرحله اول تخلف: اخطار شفاهی.

Ã مرحله دوم تخلف: اخطار کتبی.

Ã مرحله سوم تخلف:‌ اجازه ورود به تأسیسات را ندهند.

ر- ارزیابی تجهیزات حفاظتی مورد استفاده:

مسئولیت بازرسی و ارزیابی تجهیزات حفاظت فردی در اختیار بر عهده هر یک از کارکنان میباشد. در این ارتباط لازم است که کارکنان با عنایت به آموزشهای ارایه شده نسبت به بازرسی روزانه تجهیزات حفاظت فردی خود اقدام نموده و در صورت وجود هر گونه نقص، موارد را به سرپرستان خود اطلاع دهند. این نواقص میتواند شامل موارد زیر باشد:

1. پارگی البسه، دستکش، پیش بند، گتر و ... بویژه در شرایطی که فرد با مواد شیمیایی یا رادیواکتیو فعالیت میکند.

2. آزمون نشتی یا پارگی ماسکهای حفاظتی و آزمون راندمان پالایش فیلترهای مربوطه.

3. آزمون عدم نشتی یا پارگی ماسکهای حفاظتی و آزمون راندمان پالایش فیلترهای مربوطه.

4. بازرسی بصری میزان خش ایجاد شده و یا پلیسه چسبیده شده به عینکهای ایمنی و محافظهای صورت.

ز- انواع تجهیزات:‌

· تجهیزات حفاظت از سر:

برای حفاظت از سر در برابر انواع مخاطرات محیط کار از کلاه ایمنی استفاده میشود. با توجه به اینکه کاربرد اصلی کلاه ایمنی مقاومت در مقابل ضربههای مکانیکی است لذا باید طوری طراحی شود که قادر به تحمل این ضربهها باشد و در عین حال فشار ناشی از این ضربات را تا حد امکان مستهلک نماید.

· تجهیزات حفاظت از صورت و چشم:‌

یکی از مسائل مهم از لحاظ پیشگیری در صنعت، حفاظت چشم در مقابل خطرات ناشی از کار میباشد. به همین دلیل انواع عینکهای ایمنی متناسب با نوع مخاطراتی که سیستم بینایی را تهدید میکند، طراحی و ساخته شده است

در کارهای مشروحه زیر استفاده از عینک یا دیگر وسایل حفاظتی چشم، برای کارکنان اعم از اینکه رأساً کار را انجام بدهند یا دستیار بوده و یا در نزدیکی آن به کار مشغول باشند ضروری و لازمالاجرا میباشد:‌

Ã خرد کردن، شکستن، بریدن، کندن و یا سوراخ کردن موادی از قبیل سیمان، آجر،‌ سنگ، آسفالت، چدن و سایر مصالح ساختمانی.

Ã برداشتن آستر و تمیز کرن داخل ظروف پالایشگاه و کارخانجات دیگر مثل جدار سیمانی و آجری و غیره.

Ã کار کردن با چرخ سمباده حتی اگر چرخ مذکور مجهز به حفاظ باشد.

Ã به هنگام تمیز کردن یا کار کردن داخل کورهها، دودکشها و گرم کنندهها.

Ã کارهائیکه ایجاد گرد و غبار و پراکندن ذرات میکند و جوشکاری سرب.

Ã بکار بردن ابزاری که با هوای فشرده کار میکند برای انجام کارهائی از قبیل خرد کردن، درز گیری، بریدن میخ و مهرهها و همچنین مته کردن و سمباده کردن و کارهای مشابه.

Ã کار کردن با ابزار ماشینی.

Ã جلا دادن بوسیله چرخ و یا برش سیمی، تراشیدن، پوسته گیری کردن، ضربه زدن و کارهای مشابه.

Ã چرخ کردن و درز گیری پرچ.

Ã جابجا کردن و جمع آوری مواد زائد.

Ã آهنگری.

Ã پاک کردن لولههای سرباز با هوا.

Ã استفاده از چکش و پتک برای کوبیدن ابزار، قلمها، میلههای برنده و غیره و چکشی که با آن لوله و ظروف بازرسی میشود.

Ã اندازه گیری مخازن محتوی هر گونه مواد نفتی و یا شیمیایی و یا هر هیدروکربور سبک.

Ã کار کردن با انبردست در موقع کشیدن شیئی، قطع سیم و نوار و شیئی دیگری که تحت کشش میباشد و یا در مواردیکه ممکن است کار کردن با سیم مخاطراتی در بر داشته باشد.

Ã تنظیم آب بندی کمپرسور، تلمبه، موتور و غیره که در حال کار کردن میباشد.

Ã در موقع کار کردن با وسایل شیشهایکه تحت فشار و یا خلاء میباشد.

Ã رنگ زدن بوسیله هوای فشرده.

Ã کارهای بنایی و نجاری.

Ã جابجا کردن قیر گداخته.

Ã تخلیه و جابجا کردن بارهائیکه ایجاد گرد و غبار میکنند مثل سود سوز آور، گوگرد، سیمان، خاک نسوز، کاتالیستها،‌ مواد شیمیایی و غیره.

توجه:‌ عینک محافظ صورت در مقابل گرد و غبار محافظ نمیباشد و در محیطی که گرد و غبار مواد موجود است نباید بکار برده شود. در این شرایط توصیه میشود که از ماسکهای تمام صورت با فیلتر گرد و غبار استفاده شود.

Ã برای نمونه گیری، بار گیری، تخلیه و جابجا کردن مایعات خورنده و سوزش آور از قبیل اسید، سود سوز آور یا امثال آن، کلاهخود ضد اسید و ماسک تمام صورت با فیلتر جذب بخارات اسیدی توصیه میشود که حفاظت کامل در مقابل ترشح مایعات را خواهد داد همچنین ممکن است عینک ضد اسید و نقاب مخصوص متصل بر روی کلاه ایمنی بکار رود. در مواردیکه احتمال خطر کم است از عینک ضد اسید استفاده شود.

هنگام تعمیرات، پاک کردن و سرویس کردن کلیه ظروف و دستگاههائی که مواد اسیدی و سود سوز آور در داخل آنها بوده و یا میباشد و نیز هنگام باز و بستن شیرهای خطوط لوله و به کار انداختن تلمبههای اینگونه مواد، باید از "کلاهخود" ضد اسید، از نقاب و عینک ضد اسید و یا ماسک تمام صورت با فیلتر جذب بخارات اسیدی استفاده شود.

Ã برای کار کردن با گاز و بخارات مضر برای چشم بایستی عینک ضد اسید و یا ماسک تمام صورت با فیلتر جذب بخارات اسیدی بکار برد.

Ã هنگام نمونهگیری مواد شیمیایی بایستی نقاب متصل به کلاه ایمنی بکار برده شود.

تذکر:‌ در هر یک از عملیات فوق که حفاظت سر و گردن نیز ضروری باشد باید از البسه و وسائل ایمنی مناسب و متناسب استفاده نمود.

Ã کلیه سرپرستان و اشخاصی که مسئولیت آنها ایجاب میکند در موقع انجام کارهائیکه مخاطراتی برای چشم دارد حضور داشته باشند مکلفند از عینک مناسب استفاده نمایند.

ن- تجهیزات حفاظت از گوش:

سر و صدا از عواملی است که سیستم شنوایی را تحت تأثیر قرار میدهد که باید از وسایل حفاظتی گوش در مقابل این عامل فیزیکی استفاده نمود.

زمانی باید از گوشیهای ایمنی استفاده شود که:

ü در معرض صداهایی با شدت 85 دسی بل و یا بیشتر برای یک دوره زمانی 8 ساعته از کار قرار بگیرد.

ü صداهای آزار دهنده وجود داشته باشد.

ü صداهایی مانند انفجارهای کوتاه به گوش برسد.

ü در محلهایی که علائم استفاده از گوشی نصب گردیده است قرار گرفته باشید.

گوشیهای حفاظتی بر دو نوعند:‌

گوشیهای بیرون گوش یا ایرماف (Ear Muff):‌ نوعی که روی لاله گوش قرار گرفته و مجموعه ساختمان گوش را بدون تماس مستقیم با آن محافظت میکند.

گوشیهای داخل گوشی یا ایر پلاگ (Ear Plug): نوعی که در داخل گوش و درون مجرای گوش خارجی قرار گرفته و آنرا مسدود و راه انتقال هوا را بطور نسبی مسدود میکند.

در صورتی که صدا بیش از 110 دسیبل باشد باید توأماً از گوشی ایر ماف و گوشی داخل گوش استفاده شود.

ه- تجهیزات حفاظت از دستها:

· دستکشهای حفاظتی:

بیش از 40% حوادث ناشی از کار مربوط به آسیبهای وارده به دست و انگشتان میباشد. دست انسان را خطرات متعددی از جمله لبههای تیز و برنده، ضربات مکانیکی، مواد شیمیایی، حرارت، الکتریسیته، ارتعاش و پرتوهای رادیواکتیو در محیطهای کاری تهدید میکند که جهت پیشگیری از این آسیبها آشنایی با الزامات عمومی بکارگیری این تجهیزات حفاظتی و انواع دستکشهای حفاظتی ضروری است.

. انواع دستکشها:‌

دستکشهای حفاظت در برابر ضربات مکانیکی:

ü دستکشهای چرمی، لاستیکی ضخیم، کاموایی، اشبالتی، کف اشبالت پشت برزنتی و برزنتی متداولترین دستکشهای حفاظت در برابر ضربات مکانیکی محسوب میشود. بسته به میزان قابلیت تحرک مورد نیاز انگشتان و همچنین شدت صدمات احتمالی، جنس و قطر دستکش مناسب تعیین میگردد.

ü دستکشهای زره دار نوعی دستکش با شبکه فلزی بافته شده از سیمهای فولادی است که برای حفاظت دست در برابر لبههای تیز از جمله چاقو و یا کاترهای صنعتی مورد استفاده قرار میگیرد.

. دستکشهای حفاظت در برابر حرارت:

این دستکشها به دو نوع دستکشهای مقاوم در برابر گرما و دستکشهای مقاوم در برابر سرما تقسیم میشود.

جنس دستکشهای مقاوم در برابر حرارت معمولاً از جنس چرم، پارچه پوشش داده شده با آلومینیوم، پشم شیشه، پنبه نسوز، آرامید، پشت اشبالت، کف پشم شیشه پشت آلومینایزد، دستکشهای کف فورتکس پشت آلومینایزد، دستکشهای کف فورتامید پشت آلومینایزد و دستکشهای تمام فورتامید میباشند.

جنس دستکشهای مقاوم در برابر سرما معمولاً از جنس شیشه و آرامید میباشند.

. دستکشهای حفاظت در برابر الکتریسیته:

این دستکشها از جنس لاستیک یا مواد پلیمری خاصی تهیه شده و میزان مقاومت الکتریکی آنها به تناسب ولتاژ متغیر میباشند.

. دستکشهای حفاظت در برابر ارتعاش:‌

این دستکشها بر حسب فرکانس ارتعاشی ناشی از ابزارهای دستی مولد ارتعاش میتوانند جنسهای مختلفی همچون چرم ضخیم و لاستیک (جهت جذب ارتعاشهای با فرکانس بالا) و سوربوتان (Sorbothane) (جهت جذب ارتعاش در فرکانسهای Hz 1400-5) و پورون (Poron) (جهت جذب ارتعاش در فرکانسهای
Hz 5000-5) انتخاب شوند.

. دستکشهای حفاظت در برابر پرتوهای رادیواکتیو:‌

این دستکشها از پارچههایی با لایه سربی ساخته میشوند. این دستکشها بایستی حداقل تا نصف بازوها را پوشانده و قدرت حفاظتی حداقل برابر با قدرت حفاظتی ورق سربی به ضخامت 55/0 میلیمتر باشد. ضمن اینکه با توجه به جرم حجمی بالای سرب طوری تهیه شده باشند که علاوه بر حفاظت دستها، سبک و نرم نیز باشند.

. آستینهای حفاظتی:‌

در شرایطی که علاوه بر دستها، ‌ساعد و بازوها نیز در معرض مخاطره قرار داشته باشند،‌ از آستینهای حفاظتی استفاده میشود. این آستینها ممکن است با دستکش و یا بدون آن استفاده شده و جنس آنها معمولاً از جنس دستکش میباشد.

این دستکشها عموماً‌ از جنس لاستیک طبیعی یا ترکیبات پلیمری نظیر پلی وینیل کلراید (PVC)،
پلی وینیل الکل (PVA)، نیتریل (Nitrile)، وایتون (Viton)، نئوپرن (Neoprene) و بوتیل (Butyl) میباشند.

ک. تجهیزات حفاظت از پا:

کفشهای ایمنی‌:

عمده ترین خطر تهدید کننده پا در محیطهای صنعتی، له شدن پنجههای پا در اثر سقوط ناگهانی اجسام سنگین بر روی پنجهها و یا برخورد جلوی کفش با قطعات تیز و برنده و آسیب دیدن پنجه پا میباشد. بنابراین برای حفاظت پا در برابر این صدمات کفشهای ایمنی در نظر گرفته شده است که در قسمت جلویی آنها از پنجههای محافظ فولادی استفاده شده و کفه کفش را از یک ماده قابل انعطاف مثل پلی اورتان (PU) میسازند. قسمت پنجه کفش به تناسب شغل افراد میتواند از جنس چرم (عایق برق) یا PVC (عایق شیمیایی) نیز باشد.

کفشهای ایمنی کارکنانی که با برق سر و کار دارند یا در محل کارشان احتمال ایجاد جرقه وجود دارد باید فاقد هر نوع میخ فلزی باشد. قسمتهای مختلف یک نمونه کفش ایمنی در شکل زیر نشان داده شده است:‌

ص - تجهیزات حفاظت از بدن:

لباسهای حفاظتی:

لباسکار به عنوان یکی از وسایل استحفاظی فردی مطرح میباشد و کلیه کارکنان باید با لباس کار مناسب محل کار در سر کار حاضر شوند. لباسکار کارکنان دارای خصوصیات ذیل بوده و مطابق مقررات ذیل در اختیار کارکنان قرار میگیرند.

معمولاً لباس کار به عنوان یک پوشش سراسری تنه، دست و پاها را در مقابل شرایط محیطی حفاظت میکند. ساده ترین شکل لباس کار در دو فرم ظاهری بلوز و شلوار (دو تکه) و نوع یکسره و از جنس الیاف طبیعی و یا درصدی الیاف طبیعی و مصنوعی و در مواردی تماماً از الیاف شیمیایی و صنعتی تولید میشود. بدیهی است هر چه الیاف بکار رفته شده در پارچه طبیعیتر باشد، تبادل حرارتی آن آسانتر است. البسه اختصاصی در مشاغل ویژه و نیز فصول سرد که از جمله میتوان لباس عایق سرما و رطوبت مخصوص سردخانه،‌لباس نسوز مخصوص کوره و لباس ضد حریق از جنس پارچههای PVC را نام برد. لباس حفاظتی در برابر گرما از الیاف مخصوصی با پوشش آلومینیوم که تا 90% اشعه مادون قرمز را برگشت میدهد، ساخته شده و به منظور کار در مجاورت کورهها و فرآیندهای حرارتی استفاده میشود.

خصوصیات کلی لباس کار:

خصوصیات لباس کار ایمن عبارت است از:

1. لباس کار باید اندازه و متناسب با بدن استفاده کننده باشد.

2. کارکنانی که با ماشین کار میکنند و یا در جوار ماشینآلات مشغول کار هستند باید از لباس کاری استفاده کنند که هیچ قسمت آن باز یا پاره نباشد. آویزان نمودن زنجیر ساعت، کلید و نظایر آنها روی لباس کار اکیداً‌ ممنوع است.

3. در محل کار که احتمال خطر انفجار و یا حریق باشد استفاده از یقه نورگیری (آفتاب گردان) و زه و دسته عینک که از انواع سلونوئید ساخته شدهاند و همچنین همراه داشتن سایر مواد قابل اشتعال برای کارکنان مربوطه اکیداً ممنوع است.

4. در صورتیکه انجام کاری ایجاب نماید که کارکنان آستین لباس کار خود را مستمراً بالا بزنند بایستی از لباس کار آستین کوتاه استفاده نمایند.

5. کارکنانی که در محیطهای آلوده به گرد و غبار، مواد قابل اشتعال و انفجار و یا مسموم کننده بکار اشتغال دارند، نباید لباسهای جیبدار و یا لبهدار (دوبل شلوار) را در بر داشته باشند، چون ممکن است گرد و غبار و مواد مزبور در چین و لبه لباس باقی بمانند.

6. لباس ایمنی مخصوص کارکنانی که با مواد خورنده و یا مضر کار میکنند باید آب و گاز در آن نفوذ ننموده و جنس آن مناسب با نوع ماده و یا موادی که با آنها کار میکنند باشد.

7. لباس نسوز مخصوص حفاظت در مقابل حریق بایستی شامل کلاه، دستکش و کفش بصورت یک تکه و سر هم باشد.

8. لباس کارکنانی که با مواد اسیدی و رادیواکتیو کار میکنند باید بصورت یکپارچه و بدون منفذ همراه با کلاه مخصوص، کفش و دستکش از جنس خاص و غیر قابل نفوذ باشد.

9. لباس بارانی به صورت پالتویی کلاه سر خود را از جنس پارچه ضد آب با آستری نخی (جهت مناطق معتدل) و یا آستری پشمی (جهت مناطق سرد سیر) با رنگ مصوب تهیه شود.

تذکر 1: کارکنانی که لباسشان بمواد نفتی یا شیمیایی خطرناک آغشته شود باید فوراً لباس خود را شسته و یا تعویض نموده و آن قسمت از بدن را نیز که در تماس بوده با شویندههای مناسب بشویند. هیچ یک از کارکنان حق ندارند با لباس آغشته به مواد نفتی و یا مواد شیمیایی به آتش، شعله و دیگر منابع حرارتی نزدیک شوند و یا کبریت و فندک و غیره روشن نمایند.

تذکر 2: در صورت پارگی، ‌خراب شدن و یا آلودگی بمواد نفتی یا شیمیایی خطرناک لباس کار باید برای تمیز شدن آن اقدام نمایید و در صورت نیاز به تعویض به سرپرست مربوط ارائه شود.

تذکر 3: البسه آغشته به روغن و یا گریس باید فوراً از تن خارج شود چون ممکن است ایجاد ناراحتی پوست نماید.

جنس لباس کار:

1. جنس پارچه با توجه به شرایط کار و لزوم ظاهر لباس از نظر مقاومت در مقابل چروکیدگی و نیز عدم تولید الکتریسیته ساکن از مخلوط حدود 70% پنبه و 30% پلی استر و با وزن gr/m2 320 تا gr/m2 420 و با توجه به شرایط اقلیمی و فصول مختلف در نظر گرفته شود. در شرایطی که احتمال سوختن لباس کار در اثر ریختن پلیسه و یا تحت تأثیر حرارت زیاد وجود دارد (مانند لباس کار جوشکاری)، جنس لباس کار بایستی 90% پنبه باشد.

2. به منظور استحکام بیشتر از پارچه با بافت کج راه با تراکم بالا (2 تار و یک پود) و نخ چهل دولا از نوع رینگ (Ring) استفاده گردد.

3. به منظور دوام بیشتر رنگ و پیشگیری از رنگ دادن پارچه پس از شستشو و همچنین جلوگیری از آب رفتن پارچه از رنگهای راکتیو (Reactive) در رنگرزی پارچه استفاده شود.

4. با انتخاب پارچه مرغوب و اعلاء، بکار بردن دوخت محکم و نیز چرخکاری دوبله درزها، لباس کار بادوام تولید گردد.

5. با استفاده از الگوی مناسب، باید لباس کار شکیل و خوش دوخت بوده و در اندازههای استاندارد تهیه شود.

تجهیزات استحفاظ فردی

مطالب مشابه :

پاورپوینت کاملی در خصوص لوازم حفاظت فردی

ویژگیهای وسایل حفاظت فردی

تجهیزات استحفاظ فردی

وسایل حفاظت فردی (PPE)

آیین‌نامه ایمنی کار در ارتفاع

وسایل حفاظت فردی

تجهیزات حفاظت فردی

پاورپوینت ایمنی حریق