باغ فین کاشان

موقعیت باغ فین- كاشان

شهر كاشان در حاشیه كویر در فاصله 220 كیلومتری جنوب شهر تهران و 86 كیلومتری جنوب شهر قم واقع است. مختصات جغرافیایی آن 51 درجه و 27 دقیقه طول شرقی و 33 درجه و 59 دقیقه عرض شمالی است و ارتفاع آن از سطح دریای آزاد بین 940 تا 1130 متر می‌باشد.
ناحیه فین یكی از تفرجگاه‌های اطراف كاشان است و می‌توان نسبت ناحیه فین به كاشان را مانند منطقه تجریش به تهران دانست. ناحیه‌ای كه باغ فین در آن قرار گرفته‌است, به نام فین كوچك معروف بوده و موقعیت آن در جنوب غربی شهر كاشان می‌باشد. باغ تاریخی فین در منتهاالیه جنوب شرقی جاده فین (خیابان امیركبیر) در شهر كاشان و در مجاورت مظهر چشمه تاریخی سلیمان قرار گرفته‌است. در گذشته در ناحیه فین منظومه‌ای از باغ‌ها وجود داشته كه باغ فین با اهمیت‌ترین و در حقیقت نگین آن منظومه بوده‌است.

تاریخچه باغ فین

به نظر میرسد در دوران بارانی بین آخرین دورههای یخچالی دوران چهارم Plistocem در نجد ایران دریاچه پهناوری گسترده بوده است. این دریا با شروع عهد خشكسالی به تدریج خشك شده و اكنون در محل آن كویر بزرگ مركزی برجاست. در اواخر هزاره ششم در سرزمین حاصلخیز رسوبی در جوار كوهستان و حاشیه كویر مركزی اولین استقرارها در ناحیه سیلك شناسایی شده است. یكی از مهمترین عوامل این امر كه موجب استقرار طولانی در این ناحیه گردیده را میتوان وجود چشمه فین در 2 كیلومتری این ناحیه ذكر كرد. در واقع مهمترین عامل شكلگیری تمدنها از قدیمیترین دورانها در این ناحیه، وجود آب سرشار و دائمی در سرچشمه فین است، كه باعث جذب انسان به این منطقه شده و در شكلگیری و پیشرفت تمدن در این ناحیه نقش اساسی ایفا نموده است. از دوران هخامنشی این ناحیه مطلب خاصی نمیدانیم، تنها در روستای مرق مجموعهای از سكههای داریوش سوم به همراه تعدادی سكههای سلوكی یافت شده است. وجود آتشكده نیاسر بجای مانده از زمان ساسانیان در حومه كاشان نشان از آبادانی و معمور بودن ناحیه در آن دوران دارد، به حدی كه طبق گزارشهای اعثمكوفی در جنگ نهاوند، دلاوری از ناحیه كاشان (آذرگرد) با بیش از بیست هزار سوار در این نبرد شركت داشته كه رویاروی لشكر اعراب ایستاده اند. و دست آخر اینكه حمدا. . . مستوفی در نزهته القلوب بنای شهر كاشان را در دوره اسلامیبه زبیده خاتون همسر هارون الرشید نسبت داده است.

ناحیه فین

«فین قصبهای است در بخش مركزی شهرستان كاشان كه دارای دو قسمت جداگانه فین بزرگ و فین كوچك است، و بعضی آن را فینین نامند. فین در شش هزار گزی باختر كاشان قرار گرفته است و به واسطه كثرت اشجار و آب و هوای خوب یكی از تفرجگاههای اطراف كاشان است، آب آن از چشمه معروف سلیمانیه و سفیدآب تأمین میشود و . . . (لغتنامه دهخدا). طبق نوشته دونالد ویلبر در كتاب باغهای ایرانی و كوشكهای آن: «وقتی مسافر به شهر تاریخی كاشان نزدیك میگردد میتواند در سمت راست جاده، باغ فین را با سروهای زیبایش مشاهده كند، با بازدید از این نقطه میتوان گفت كه مهمترین نقطه این شهر را دیده است.»
قدیمیترین منبعی كه در مورد تاریخ فین و آبهای آن اشاراتی دارد، كتاب تاریخ قم (تألیف سال 378 هجری قمری) است كه البته مانند بسیاری از مناطق دیگر پایهگذاری آن را با شخصیتهای اساطیری آمیخته چنین مینویسد: «فین آن را بشتاسب بنا كرد و در آن وقت كه با ارجاسف ملك ترك كارزار كرد و كاریزهای آن دیه را با اشارت ملك جم بیرون آورده و بسیار آبند»
فین كوچك كه باغ فین نیز در آن واقع است، دارای 17 محله میباشد، این محلات عبارتند از: محله سرپایین، محله پشت باغ، محله مصلی، محله ملتی، محله رودخانه، محله باغكهنه، محله سازمان آب، محله ملاقطب، محله انار، محله توتستان، محله زیارت، محله شاهزاده ابراهیم، محله گذر، محله پنجروزه، محله حیدری، محله تنبیلی، زبان مردم فین فارسی است، ولی زبان محلی كه ریشههای فرس قدیم دارد در این قسمت رایج است. مذهب مردم فین شیعه اثنی عشری است.
مفضلبنسعد مافروخی در كتاب محاسن اصفهان چنین آورده است كه: «و به دیه ابروز كاشان كاریزی هست اسفذاب نام مشرب اهل آن دیه و صحراها و دیههایی چند كه در آن حوالی واقع است و به دیه پین غایض میشود» از این نوشته چنین استناد میشود كه نام قدیمیفین «پین» بوده است و بعدها بر اثر استعمال لغت به فین تبدیل شده است و نیز اینكه یكی از منابع تأمین آب فین سفیدآب است. در ادامه كتاب از حضور عمروبنلیث صفاری در كنار این رودخانه، و شگفتی او از این آب و جستجوی او برای یافتن سرچشمه آن كه بینتیجه مانده است، صحبت به میان آمده است.

چشمه سلیمانیه

باغ فین کاشان

مطالب مشابه :

باغ فین کاشان

لیست رشته های بدون کنکور دانشگاه ازاد استان اصفهان در نیمسال دوم سال 92

زمین و آمایش سرزمین

اطلاعاتی درباره ابوزیدآباد

آرزوي تصويب اولين رشته دکتري در دانشگاههاي ميبد محقق شد

هشدار درباره وقوع فرونشست در 3 منطقه تهران/ ضرورت بهبود ذخایر زیر زمینی