حسن پیر نیا

حسن پيرنيا، ملقب به مشيرالدوله‌، باني و مؤسس آموزش عالي حقوق در ايران بود. او با راه اندازي مدرسة عالي علوم‌سياسي و بعدها، تبديل آن به مدرسة عالي حقوق، اين امر را محقق كرد. پيرنيا، نخستين رئيس اين تشكيلات علمي‌بود و تلاشهاي بسياري براي گشايش و شكل‌گيري نظام علمي مدارس علوم سياسي حقوق در ايران كرد. در زماني كه‌مشكلات عديدة سياسي و مالي‌، راه ترقي علمي را كند و يا مسدود كرده بود، حسن پيرنيا با كوششهاي مستمر خودموفق به تاسيس مركز آموزشي عالي حقوق و علوم سياسي در ايران شد.

حسن پيرنيا، فرزند ميرزا نصراله خان مشيرالدوله (صدراعظم ايران‌) بود. وي در سال ۱۲۵۰ (ش‌) در شهر نايين به دنياآمد. تحصيلات مقدماتي را در ايران به پايان رساند و براي ادامة تحصيل عازم مسكو شد. او ابتدا در مدرسة متوسطة‌نظامي مسكو به فراگيري علوم مختلف پرداخت و با احراز رتبة‌اول‌، دورة اين مدرسه را به پايان رساند. آنگاه دردانشكدة حقوق دانشگاه مسكو به تحصيل در رشتة حقوق پرداخت و دوره‌هاي تكميلي را با احراز رتبة اول تمام كرد.پس از پايان تحصيلات عالي‌، به ايران بازگشت و در وزارت خارجه مشغول به كار شد. او با بينشي دقيق به نيازهاي‌علمي سياستمردان وقت پي برد و پس از مساعي بسيار، سرانجام در هفدهم شعبان سال ۱۳۱۷ (ه ق) موفق به‌تاسيس مدرسة عالي علوم سياسي در تهران شد.
حسن پيرنيا در كنار مديريت اين مدرسه به تدريس دروسي در رشتة حقوق و سياسي پرداخت‌. بعدها با اين كه به دليل‌مشغله‌هاي مملكتي ناچار از كناره‌گيري رسمي از مدرسة علوم سياسي شد، اما همواره به امور تحصيلي و رفاهي‌دانشجويان اين مدرسه توجه و علاقه داشت و فارغ التحصيلان آن را فرزندان خود به شمار مي‌آورد.
مشيرالدوله‌، پس از كناره‌گيري از مدرسة عالي علوم سياسي‌، در پستهاي مختلف مملكتي نظير: مأمور كنسول‌وزارتخانه در مسكو، وزير امور خارجه و وزير عدليه مشغول به خدمت شد وخدمات سياسي‌، فرهنگي‌، اجتماعي وعلمي فراوان و ارزنده‌اي انجام داد. او در زمان وزارت خود در عدليه‌، با الهام از سيستم قانوني فرانسه‌، دست به‌اصلاحاتي در سيستم قانوني ايران زد و قوانين‌: اصول محاكمات حقوقي‌، اصول محاكمات جزايي‌، قانون مجازات‌عمومي و ثبت اسناد اختياري را وضع كرد. بر اساس مندرجات كتابهاي مرجع تاريخي‌، حسن پيرنيا: مؤسس ديوان‌عالي كشور در سال ۱۲۹۱ (ش‌) دانسته شده است‌. او همچنين امتحان از قضات و وكلا را شرط احراز شغل قضاوت ووكالت قرار داد.
پيرنيا، همواره به علم و آموزش مداوم اهميت مي‌داد. او به زبانهاي فرانسه‌، انگليسي‌، عربي و روسي مسلط و با زبان‌يوناني قديم آشنا بود و در ۵۸ سالگي به منظور استفاده از متون ادبي آلماني‌، به خودآموزي اين زبان روي آورد. وي دراواخر عمر و براي گذراندن دوران بازنشستگي‌، به تحقيق و تأليف كتابهاي تاريخي پرداخت‌. او سه جلد از دورة كتاب‌تاريخ ايران باستان را كه از منابع و مراجع علمي تاريخ ايران به شمار مي‌آيد به رشتة تحرير در آورد و در حال نگارش‌جلد چهارم اين كتاب بود كه عمر پربار او كفاف نداد. هدف مشيرالدوله از نوشتن اين تاريخ‌، ارج گذاري و نشان دادن‌پيشينه و عمق و غناي تاريخي تمدن و فرهنگ ايراني در زماني بود كه مزدوران منفور بيگانه‌، سعي در كتمان ومخدوش‌سازي چهرة روشن آن داشتند.
حسن پيرنيا، پس از ۶۳ سال زندگي سرشار ازفعاليتهاي فرهنگي‌، علمي‌، سياسي و اجتماعي كه بسياري از صفحات‌تاريخ صدة اخير را پر كرد، در پنجشنبه بيست و يكم (به قولي بيست و نهم‌) آبان ماه ۱۳۱۴ (ش‌) بر اثر سكتة قلبي‌، درمنزل شخصي خود واقع در خيابان منوچهري تهران‌، ديده از جهان فرو بست‌. (پدر او نيز در همين سن و از همين‌عارضه درگذشت‌.) پيكرش در آرامگاه خانوادگي پيرنيا، در آستانة امامزاده صالح (س‌) تجريش تهران‌، به خاك سپرده‌ شد.

نوشته: حسن پیرنیا ( مشیرالدوله )
چاپ 1306
تاریخ ایران از دوران بسیار قدیم تا انقراض دولت ساسانی

تاریخ مفصل ایران باستان جلد 1

تاریخ مفصل ایران باستان جلد 2

حسن پیر نیا

مطالب مشابه :

زندگی نامه استاد پیرنیا(1301تا 1376) از زبان خود استاد:(قسمت اول)

اولویت بندی منابع مطالعاتی کنکور کاردانی به کارشناسی ناپیوسته

حسن پیر نیا

معرفي رشته تاريخ و منابع کارشناسی ارشد رشته تاریخ

منابع کنکور کارشناسی ارشد مرمت

سابقه اموزش حقوق-مراکز اموزشی حقوق-دانشکده های حقوق

«تاريخ ايران باستان» پيرنيا به چاپ يازدهم رسيد

منابع كنكور معماری

آخرین وزیر دادگستری شاه درگذشت (+ عکس)