شیوه نامه درس پژوهی

شیوه نامه درس پژوهی

« ویژه معلمان دوره ابتدایی»

سال تحصیلی 92-91

مراحل درس پژوهی

1- تبیین مساله وانتخاب موضوع :

- دانش‌آموزان در درک کدام مباحث ودروس مشکل دارند؟

- یافتن روشی برای انتقال یک مفهوم جدید در کلاس درس

- مساله می‌تواند یک سوال جزئی مانند بهبود (فهم دانش‌آموزان از چگونگی جمع کردن کسرهایی با مخرج نامساوی باشد.)

2- برنامه‌ریزی درس پژوهی:

- ضرورت واهمیت پرداختن به موضوع (از طریق درس پژوهی)

- کاربرد‌های عملی ونظری

- تهیه وتدوین الگوی طرح درس (مبتنی بر روش‌های فعال تدریس )

- تعیین اعضای گروه (3 نفر) وظایف ومسئولیت

- امکانات مورد نیاز برای مجری درس ،زمان انجام فیلمبرداری،تعیین دبیر تیم و...

- تهیه طرح درس توسط گروه

3- آموزش درس بر اساس برنامه وطرح درس تنظیم شده انجام گردد.

- تعیین تاریخ تدریس ، نشستن معلمان هنگام تدریس در عقب کلاس

- انجام فیلمبرداری توسط یک نفر

- یک نفرتدریس معلم را براساس طرح درس تعیین نظارت می‌کند.

- یک نفر واکنش ها ، عملکرد دانش آموزان را زیر نظر دارد و ضمن تهیه گزارش میزان علاقه و فعالیت های آنان را زیر نظر دارد .

4- ارزشیابی تدریس و بازتاب تاثیر آن در برنامه ریزی مجدد درس :

ابتدا معلم مجری طرح در مورد تدریس خود و چگونگی اجرای درس و مسائل عمده آن صحبت می نماید . در ادامه معلمان عضو گروه با دیدی انتقادی درباره ی قسمت هایی از درس که از نظر آنان مشکل داشته است صحبت می نمایند . لذا تمرکز بر درس می باشد نه معلمی که آن را تدریس نموده است . درس محصول گروه است و همه اعضا در مورد نتیجه برنامه خود احساس مسئولیت نموده و در واقع از خود انتقاد می کنند . دبیر تیم تمام نقطه نظرات را یادداشت می نماید.

5- تجدید نظر در تدریس :

معلمان گروه درس پژوهی با توجه به مشاهدات و بازخوردهادر درس تجدید نظر می کنند. (مواد آموزشی ، فعالیت ها ، سوال ها و...)

با یک سوال اساسی چگونه می توان برنامه ها را بهتر اجرا کرد ؟

با توجه به مشاهدات و یادداشت های معلمان ، واکنش های دانش آموزان و نظرات معلم مجری ، در طرح درس تجدید نظر می شود .

ممکن است طرح درس ( روش تدریس ، فعالیت ها ، سوال ها، مسائل مطرح شده ، مواد و رسانه انتخاب شده یا همه اجزای درس ) تغییر کند تا در دور بعد تدریس ، نتایج بهتری به دست آید .

6- آموزش درس تجدید نظر شده :

درس تجدید نظر شده یک بار دیگر با رفع نواقص و بر اساس اصلاحات انجام شده تدریس می گردد.

( تدریس نهایی)

این تدریس ممکن است توسط همان معلم و در همان کلاس یا توسط یکی دیگر از اعضای گروه و در همان کلاس یا در مکانی دیگر تدریس شود .

در این مرحله اعضای شورای معلمان نیز می توانند در تدریس حضور داشته باشند .

7- ارزشیابی و بازاندیشی سوال :

در این مرحله می شود که چیزی از درس پژوهی و اجرای آن آموخته شد ؟

یادگیری و فهم دانش آموزان و مساله ای که به خاطر آن پژوهش انجام شد ، برررسی می شود و تیم از خود می پرسند تا چه اندازه خوب عمل کردیم . بطور کلی میزان تحقق اهداف بیان می شود .

در این مرحله ممکن است از افرادی مانند معلمان مجرب ، مولفان کتب درسی، اساتید دانشگاه ، انجمن های علمی مرتبط با موضوع درس پژوهی دعوت به عمل آید . همه اعضای شورای معلمان به همراه یک فرد متخصص خارج از مدرسه تدریس را نقد و بررسی و تغییراتی پیشنهاد می کنند .

8- سهیم شدن در نتایج و دستاوردها :

نوشتن گزارش پایانی ( تشریح فرایند درس پژوهی و یافته ها همراه با مستندات ، گزارش ها ، فیلم ها ، عکس ها، صورت جلسات، نقطه نظرات معلمان و دانش آموزان و اولیا)

بازدید های افراد متخصص و مسئولین ؛ بازدید های معلمان از مدارس یکدیگر ؛ تبادل تجربیات

کلیات و نحوه ی اجرا :

1- جشنواره درس پژوهی برای شش پایه و کلاس چند پایه دوره ابتدایی در سال تحصیلی 92-91 به شرح زیر اجرا می شود :

ردیف	پایه	ماده درسی
1	اول	فارسی
2	دوم	علوم
3	سوم	ریاضی
4	چهارم	تعلیمات اجتماعی(جغرافی)
5	پنجم	ریاضی
6	ششم	علوم
7	چندپایه	براساس دروس 6 پایه می توانند ارائه فعالیت نمایند.

- معلمان علاقمند به شرکت در جشنواره می توانند در قالب یک تیم سه نفره شامل ( طراح سناریو ، طرح تجهیزات و رسانه ها و مجری تدریس) به تولید سناریو و اجرای عملی تدریس بپردازند .

3- نقش هریک از اعضای تیم به شرح زیر می باشد :

* طراح سناریو (با تاکید بر الگوها و روش های فعال تدریس) :

همکاران گرامی که در زمینه ی طراحی و انتخاب الگوها و روش های فعال تدریس موضوع مورد نظر در هر پایه توانمند می باشند ضمن هم فکری و هماهنگی با دیگر اعضای تیم با تدوین و طراحی سناریو در جهت حضور گروه در جشنواره الگوهای مناسب تدریس مشارکت خواهند داشت .

* مدیر رسانه(معلم ناظر و طراح تجهیزات و رسانه های متناسب با موضوع تدریس جشنواره) : به منظور تقویت روش های نوین تدریس از جمله روش تدریس چند حسی (مختلط) و ... که منجر به هدایت یادگیری از طریق تمام حواس خواهد شد همکاران علاقمند و آگاه در زمینه ی تجهیزات و وسایل کمک آموزشی از جمله رسانه های مبتنی بر ITضمن پی گیری تدوین سناریو در امور رسانه ای فرآیند تدریس مشارکت خواهند داشت .

* مجری تدریس ( با تاکید براجرای الگوها و روش های فعال تدریس در کلاس درس) : همکاران علاقمند و توانمند در زمینه ی اجرا و انجام ارزشیابی متناسب با موضوع تدریس ضمن پی گیری تدوین سناریو ، در اجرای تدریس به صورت عملی و در کلاس واقعی مشارکت خواهند داشت .

*از آن جا که شیوه نامه ی جشنواره درس پژوهی بر اساس خرد جمعی و تفکر گروهی تدوین گردیده است ، انتظار می رود انتخاب موضوع تدریس در هر پایه ، انتخاب الگوهای و روش های مناسب ، انتخاب رسانه ها و تجهیزات آموزشی ، انتخاب ابزارهای ارزشیابی و ... براساس کارگروهی صورت پذیرد .

4- هیچ گونه محدودیتی در انتخاب اعضای تیم به لحاظ اشتغال در یک آموزشگاه یا در یک پایه نمی باشد .

5- تدریس در کلاس درس با حضور اعضای تیم و دانش آموزان صورت می پذیرد ، که دانش آموزان در نقش فراگیر و اعضای تیم در نقش مجری تدریس و ناظرین بر اجرا خواهند بود . در این شیوه مجری ، اجرا کننده فرایند تدریس و ناظرین( طراح سناریو و مدیر رسانه) مسئول ثبت گزارش از کیفیت و تاثیر الگوها و روش های پیشنهاد ی ( طراح سناریو) و رسانه های ارائه شده ( مدیر رسانه ) در فرم پیوست الف خواهند بود .

در پایان 30 دقیقه ی تدریس ضمن تکمیل یک نمونه فرم پیوست الف جهت ثبت گزارش از اجرای تدریس توسط مجری، ناظرین طی نشست 15 دقیقه ای به جمع بندی گزارشات خود پرداخته و ضمن تکمیل فرم پیوست ب گزارشی از فرآیند تدریس به داوران ارائه خواهند داد .

لازم به ذکر است ، تکمیل فرم های الف و ب و تحویل فرم ب به داوران ضروری است و در فرم امتیاز بندی بند خاص لحاظ گردیده است .

6- شایسته است کلیه تجهیزات فرآیند تدریس در قالب تیم از تولیدات اعضای تیم باشد.

7- مناطق در برگزاری کارگاه های آموزش سناریو نویسی و درس پژوهی برنامه ریزی های لازم را بنمایند .

8- اطلاع رسانی دقیق و به موقع بر طبق شیوه نامه ارسالی توسط کارشناسان محترم صورت پذیرد .

9- مستند کردن اثر از طریق فیلمبرداری:

- گروه درس پژوهی باید جریان تدریس و اقدامات راجع به نقد و گفتگو ی گروه خود را به تصویر کشیده و در قالب DVD در اختیار ارزیابان منطقه قرار دهد.

- با توجه به این‌که فیلم های‌گردآوری شده تحت عنوان بانک اطلاعاتی تدریس پایه های مختلف تحصیلی دوره ی ابتدایی درآرشیو گروه تکنولوژی و گروه های آموزشی دوره ی ابتدایی جهت استفاده همکاران نگهداری خواهد شد و داوری آثار از روی فیلم های ارسالی خواهد بود توجه به نکات زیر در اجرای فیلمبرداری لازم می باشد :

- رعایت اصول اخلاقی و مذهبی از جمله پوشش مناسب و ...

- ضبط اجرای تدریس همکاران بر روی فیلم DVD صورت پذیرد .

- دوربین در زمان فیلمبرداری ثابت ولی در صورت ضبط مواردی که نیاز به حرکت دوربین می باشد ( فعالیت گروهی و ...) با هماهنگی قبلی آموزگار و فیلمبردار مشروط بر این که حرکت آن موجب مزاحمت و حواس پرتی دانش آموزان نگردد، امکان پذیر می باشد.

- عدم استفاده از میکروفن دوربین و بکارگیری میکروفن متصل به دوربین (سیار و ...) جهت ضبط صدا و بالا بودن کیفیت صوتی فیلم در امر داوری.

- عدم استفاده از میکس ، افکت، تیتراژ و هر موردی که فیلم را غیر واقعی نمایش می دهد.

- مدت زمان تدریس 30 دقیق می باشد.

- از صحنه های مهم تدریس و تعاملات دانش آموزی و معلم به نحو مطلوب فیلمبرداری آموزشی صورت پذیرد.

10- معلمان گرامی در کلاس های چندپایه نیز در قالب یک گروه سه نفره می توانند با محوریت یک درس ارائه فعالیت نمایند . شایان ذکر است طراحی آموزشی در کلاس های چند پایه حتما به صورت تلفیقی باشد ، ( یکی از درس های مذکور به صورت محور و یک درس فرعی به صورت دلخواه در کنار آن لحاظ گردد.)

«چگونگی تدوین گزارش کتبی در درس پژوهی »

*صفحه عنوان

*صفحه بسم ا..

*صفحه تقدیم

*صفحه تقدیر

*چکیده

*فهرست مطالب

فصل اول

*مقدمه

*تعریف و تبیین مسأله و توصیف چالش های موجود و تعیین وضعیت مطلوب (مشکل موجود)

* تعیین ضرورت و اهمیت موضوع

*تعیین اهداف (اهداف کلی – جزئی – رفتاری و ...)

* تعیین سوالات درس پژوهی ( تبدیل اهداف به سوالات پژوهشی)

فصل دوم

توصیف ویژگی های طرح درس (سناریو)
نحوه ی اجرا ( سناریوی آموزشی)
چالش های فرا روی گروه و راهکارهای گروه برای مقابله با آن ها
زمانبندی نحوه اجرا (تعیین زمان اختصاصی به مراحل تدریس)
نحوه تقسیم کار ( تعیین وظایف محوله به افراد گروه )
روش تعیین اثر بخشی نتایج اجرای درس پژوهی
ابزار و امکانات مورد نیاز گروه
ارزشیابی اجرای طرح درس اول (نتایج حاصل از تدریس)

فصل سوم

توصیف و ارزیابی طرح درس اول
داده های پژوهش حاصل از تحلیل طرح درس اول
نظر نهایی گروه درباره نحوه اجرا
پاسخ به سوالات پژوهش
اجرای طرح درس دوم ( در صورت داشتن نواقص در اجرای اول)

فصل چهارم

توصیف ویژگی های طرح درس دوم
داده های پژوهش (حاصل از تحلیل طرح درس دوم)
نظر نهایی‌گروه درباره نحوه اجرا
پاسخ به سوالات پژوهش

فصل پنجم

ارزشیابی طرح درس دوم
داده های پژوهش ( حاصل از طرح در اول و دوم )
نظر نهایی گروه درباره نحوه اجرا
پاسخ به سوالات پژوهش
جمع بندی نهایی گروه
بیان محدودیتها
پیشنهادات

امیدوارم موفق و سر بلند باشید و سرافرازی همکاران و معلمان ایران عزیز مورد خواست و آرزوی قلبی ما می باشد .

شیوه نامه درس پژوهی

مطالب مشابه :

شیوه نامه فعالیت های گروه های آموزشی دوره ی ابتدایی در سال تحصیلی 92 – 91

شیوه نامه ارزشیابی و نمونه سوال فارسی ششم

اعلام نحوه ارزشیابی پایه ششم ابتدایی در سال تحصیلی 92-91

ارزشیابی املا و انشا

راهنمای ارزشیابی پیشرفت تحصیلی دروس عملی گرافیک 92-91

شيوه نامه انتخاب معلم نمونه سال تحصيلي 92 - 91

شیوه نامه امتحانات دانشگاه فرهنگیان

شیوه نامه درس پژوهی

فرم وشیوه نامه انتخاب معلمان نمونه درسال تحصیلی 92-91

شیوه‌نامه ارزشیابی درس تربیت‌بدنی دوره ابتدایی