استانداردهاي طراحي مجتمع هاي تجاري

ارتفاع طبقات
ارتفاع طبقات در مورد واحدهاي بزرگ 5-4 متر و در مورد واحدهاي كوچك 3 متر و بستگي به نوع سرويس ها دارد. ارتفاع طبقات براي مشتريان باز دارنده بوده و براي كارمندان خسته كننده است.مغازه ها بر نور طبيعي متكي نيستند بلكه نور مصنوعي همراه با تهويه مكانيكي در آنها تامين مي شود.
ارتفاع طبقه از مبداء تراز زمين 5-5/4 و در فوقاني ترين طبقه 75/4-3 است.
واحدهاي فروشگاههاي بزرگ 2/0، 00/2 مساحت كف را ممكن است براي كمد و پيشخوان به كاربرد و بقيه مساحت در 10 مترمربع براي هر 15 نفر تخصيص داده شده است.

دربهاي ورود
در ساختماني كه مساحت مفيد كف آن بيش از cm21500 است تمامي حياط ها بايد داراي ورودي خروجي باشند و ورودي و خروجي بايد حتي الامكان از يكديگر دور باشند. وروديها و گذرگاهها: حداقل ارتفاع و عرض ورودي در طبقه همكف mm3700 است. دسترسي به لوازم آتش خاموش كني بايد مهيا باشد. دايره گردش براي اين لوازم m17 است. جاده ها بايد ظرفيت بار 1/10 تن داشته باشند. حداكثر فاصله هر نقطه از وروردي بايد m25 باشد. در طبقه همكف عرض خروجي ها و گذرگاههاي اصلي مشتريان بايد200 نفر اول mm1070 و براي هر mm15 به عرض قبلي اضافه مي شود. هرگاه 2 خروجي وجود داشته باشد عرض هر كدام از آنها بايد همه اعضاي مشغول در فروشگاه كافي باشد. لازمست درب هاي خارجي به بيرون باز شوند، نبايد از دربهاي كشويي استفاده شود.ورودي پاساژ تقريبا 5/3 متر ارتفاع و پهنا دارد. اگر خروجي پياده به حياط باز مي شوند قسمت فروش تقريبا 80 سانتي متر پهنا لازم دارد. خروجي ها به حياط هنگامي به حساب مي آيند كه ورودي يا گذرگاه به پهناي تقريبا 4 متر و يا دو پاساژ هر كدام 5/3 متر پهنا داشته باشند. پهناي خروجي 5/1 متر و در زيرزمين 1/1 متر باشد.

دربهاي خروج
پهناي مجموع تمام دربها تخليه هر 100 مترمربع يا قسمتي از مساحت طبقه، مساوي با 30/0 متر پهناي خالص است، در طبقه فوقاني پهناي حداقل در مساوي با پهناي پلكان است.
پهناي درها به قرار زير است:
تا 500 نفر معادل 1متر براي هر 120 نفر
تا 1000 نفر معادل 1 متر براي هر 150 نفر
بالاي 1000 نفر معادل 1متر براي هر 200 نفر
پهناي كريدور و دربها تقريبا 5/1 متر است.

ظرفيت كريدور
حد شرايط رفت و آمد عبارت از p/m3/0 است. p/m به معني نفر بر متر مربع مي باشد. در شرايط تراكم بيشتر جمعيت، افراد هميشه قادر نيستند با سرعت طبيعي خود راه بروند و حتي نمي توانند از افرادي كه آهسته تر راه مي روند سبقت بگيرند. پيشينه تراكم جمعيت قابل قبول براي طراحي محوطه هاي سيركولاسيون مردم p/m 4/1 است.
تحت اين تراكم جمعيت بيشتر افراد آهسته تر از سرعت طبيعي خود راه روند و اندكي احساس ناراحتي مي كنند. براي مسافت هاي كوتاه در طول مسير، تا حدود m3000، تراكم بيشتر براي جمعيت مجاز است. اما به شرطي كه در پيش و بعد از اين مسافت پر تراكم (مانع) فضاهاي بازتر با عرض بيشتر وجود داشته باشد. در مورد كريدور است. در گذرگاههاي باريكتر 2 نفر نمي توانند از يكديگر سبقت بگيرند.
حداقل عرض پيشنهادي براي گذرگاه اصلي عبارت از 98/1 متر و براي گذرگاه فرعي 99/0 متر است. ارتفاع پيشخوان عموما 92 سانتي متر است. مردن يا ضريب سيستم بر حسب نوع قفسه بندي فرشگاه متغير است.

پلكانها
در ديوارهاي خارجي یا خروجي به بيرون, از هر قسمت طبقه بالا تقريبا دو رشته پله كه يكي از آنها در فاصله 25 متري لازم مي باشد. اتاقهاي مجاور نزديك يك رشته پلكان به فاصله كمتر از 15 متر بايد تعبيه گردد.
پله برقي
كه براي سهولت در رفت و آمد و نظم بيشتر به خصوص در مناطق پر رفت و آمد اجرا مي شود.از لحاظ ساختماني به صورت سازه فولادي اجرا مي شود، كه تناسبات آن براي ارتفاع كمتر از M6 زاويه حدود 35 درجه و سرعت 5/0 متر بر ثانيه و در بقيه موارد زاويه كمتر از 30 درجه مي باشد. ماكزيمم عرض mm1050 و مينيمم عرض mm600 كه در اين اندازه ها بهينه سازي مسافت در نظر گرفته شده است.

نقاله مسافرتي
عرض آن مانند عرض پله برقي بوده و تحت ضوابط زواياي شيب 8-5 درجه و حداكثرسرعت مجاز 9/0 متر بر ثانيه است و در زاويه هاي 12-8 درجه سرعت مجاز 75/0 متر بر ثانيه است. ظرفيت رفت و آمد در نقاله همانند پله برقي است.

آسانسور
انواع آن: 1) رفت و آمد كم و نفر بر 2) آسانسور برانكار/ نفر بر
3) آسانسور نفر بر چند منظوره 4) آسانسور با رفت و آمد زياد
5) آسانسور چند منظوره براي كالا 6) آسانسور براي حمل كالاي سنگين
حداكثر مسافت پيموده شده توسط آسانسور 25 متر و سرعت ماكزيمم 1 متر بر ثانيه و در صورت شديد بودن رفت و آمد لازمست كه 1 تحليل مفصل براي ميزان و زمان رفت و آمد صورت گيرد. حداقل فضاي انتظار براي هر آسانسور 150،150 مي باشد.

سطح شيبدار
1)حداقل عرض سطح شيبدار cm120
2) براي سطوح شيبدار با طول 3 متر ماكزيمم شيب 8% و عرض مطلوب 120 سانتي متر كه هر چه به اين طول اضافه شود به ازاي هر متر افزايش عرض مفيد و 5/0%كاهش شيب خواهيم داشت. براي هر 9 متر سطح شيبدار 1 پاگرد با عمق حداقل عرض شيب لازم است.
پنجره ها (ویترین ها):
ويترين مغازه نقش تعیین کننده ای در ارزش آن دارد ، شیشه های منعکس کننده نور و ویترینهای تاريك در جوار پیاده روهای روشن بی فایده است وکالاهای فروشگاه به زحمت دیده می شود.جذابیت ویترینهای مغازه ها بر روشنایی آن متكي است. پنجره هاي آفتابگیر برای حفاظت از کالاها در برابرخورشيد به جز جهت شمالی ضرورت دارد . گچ بری ویترین باید با مغازه یکپارچه بوده و مربوط به پرده آفتابگیر باشد.

سرویسهای بهداشتی:
در كليه طبقات مجموعه تعداد سرویسهای بهداشتبی عموما متناسب با تعداد افراد مستقر در غرفه های خریداران در نظر گرفته خواهد شد. با توجه به اهمیت تهویه مطبوع برای این قسمت حتی المقدور این فضا در مجاورت دیوارهای خارجی در نظر گرفته می شود. همچنین این فضا به دو قسمت زنانه و مردانه از نکات قابل توجه است.این سرویس ها علاوه بر سرویسهای بهداشتی، نمازخانه، رستورانهای بزرگ و غیره در نظر گرفته می شود.

روابط

پاركينگ ها

پاركينگ بيرون خيابان
در پاركينگ اتومبيل هميشگي، خط و ورودي ها بايد به طور وضوح با نوار ايمني براي پياده روها علامت گذاري شده باشد.
فضاي مورد نياز براي هر اتومبيل با خط هاي عبور ولي بيرون گذرگاه اصلي و خروجي:
پارك 9 درجه تقريبا 20 مترمربع
پارك 45 درجه تقريبا 25 مترمربع
دهانه ورودي به پاركينگ براي هر اتومبيل 5،8/1 متر (براي پاركينگ هاي بزرگتر از 800 متر مربع
20% دهانه براي اتومبيل هاي بزرگ اضافه مي شود.) دهانه مورد نياز براي موتور سيكلت و دوچرخه (6‌،0/1) مي تواند باشد.

پاركينگ هاي طبقاتي
سطوح نيم طبقه
اين سطوح طوري مرتب مي شود كه طبقه هاي مجاور پاركينگ توسط نصف ارتفاع طبقه از هم جدا شود.
طرح دال پوششي
طبقات پاركينگ در اين طرح با شيبهاي يكنواخت ارتباط دارند، نرخ شيب كم است، داراي لبه هاي خارجي پيوسته و منظم است.

طرح شيب پاركينگ
در شكل ظاهري مسير حرکت ماشين به طبقات بالا اثر زيادي دارد.
رامپ شيبدار خارجي
براي ايجاد ارتباط ميان طبقات افقي پاركينگ استفاده مي شود.
بانك
مسير مربوط به واريز كردن جعبه هاي پول در زيرزمين قرار دارد. اين مسير از سالن بانك شروع شده، از طريق پارتيشن به گذرگاهي كه معمولا در پشت بخش ايمني به پله هاي طبقه پايين وارد مي شود.

رستورانها
غذا معمولاً در محوطه پيش خوان در بار غذاي مختصر پخته مي شود . اندازه پشت پيش خوان 4/91 و 61-45 براي پهناي پيشخوان 7/106 و فضاي 6/167 - 4/152 براي جلوي پيشخوان تا نزديكترين مانع . در رستوران هاي سنتي براي هر 20 نفر بس است . براي هر نفر 4/1 -2/1 متر فضا براي سرويس قهوه خانه احتياج است فاصله بين چهار پايه ها نسبت به راستاي 2 صندلي با يكديگر از حساسيت بيشتري برخوردار است كه فاصله 30 سانتي متري بين صندلي هايي با پهناي 76 تا 61 متداول است فرم نمونه براي بارهاي اغذيه مختصر به شكل u مي باشد كه شامل 120 صندلي بوده و حداقل طولش 2/7 متر است .

خرده فروشيها
در يك فضاي داخلي نظير خرده فروشيها كه در آن راحتي مشتريان جزء خط مشي شغلي محسوب مي شود پاسخگويي طرح فروشگاه را به ابعاد اندازه هاي بدن انسان ، از اهميت بسزايي برخوردار است به طور مثال ، كيفيت اثر متقابل بين مشتريان و انواع پيش خوانهاي فروش اجناس ، قفسه ها و ويترين ها در حد بالايي باشد آنچه در طراحي موفقيت آميز خرده فروشيها داراي اهميت بسيار است داشتن ديد بهينه نسبت به ويترينها و قفسه ها چه از داخل و چه از خارج فروشگاه مي باشد در همين رابطه ارتفاع ديد افراد بلند قد و كوتاه قد و مفاهيم هندسي ديد انسان بايد تناسب داشته باشد همچنين ارتفاع پيشخوان بسته بندي اجناس ، اندازه اتاقك رختكن ، ابعاد مهم قسمت فروش كفش ، چگونگي حركت و چرخش به دور ويترين ها همه و همه بايد با ابعاد متفاوت بدن افراد هماهنگ باشد .
ارتفاع بهينه سطوح ديد در فاصله 30 سانتي متر ( از ويترين ) براي افراد بلند قد ( 279-7/68 ) سانتي متر ارتفاع بهينه سطوح ديد در فاصله 30 سانتي متر (ازويترين ) براي افراد كوتاه قد ( 279-7/68 ) سانتيمتر
فواصل پيشنهادي بين 2 رديف پيشخوان در دو طرف يك راهروي اصلي بين 8/304 -2/297 مي باشد .
در اين ناحيه يك محدوده فعاليت براي مشترياني كه در حركت ايستاده و يا نشسته رو به پيشخوان قرار دارند بوجود مي آيد و نزديك محدوده مخصوص حركت و ارتباطات فراهم مي شود .
محدوده فعاليت مشتريان درحالت نشسته : 2/76-66 سانتي متر
محدوده فعاليت مشتريان در حالت ايستاده :7/45 سانتي متر
فواصل پيشنهادي بين 2 رديف پيشخوان در دو طرف يك راهروي فرعي : 228-167
فاصله موجود در جلوي قفسه براي كسيكه براي برداشتن كالا زانو زده : 7/45 ارتفاع پيشنهاد صندلي براي مشتري نشسته : 8/55-3/53
ارتفاع پيشخوان : 4/91 -4/86 و عرض پيشخوان : 61-7/45
حداكثر ارتفاع براي افراد مونث : 7/167 و براي افراد مذكر 9/182
فواصل و اندازه هاي مربوط به قفسه هاي اجناس آويختني :
ارتفاع ميله هاي آويز لباس و كت : 02/1-66
عرض جالباسي : 8/50

استانداردهاي طراحي مجتمع هاي تجاري

مطالب مشابه :

ضوابط استانداردها مجتمع تجاری

استانداردهای طراحی مجتمع مسکونی

استانداردهاي طراحي مجتمع هاي تجاري

استاندارد های معماری و فضاهای ساختمان تجاری

استانداردهای طراحی مجتمع مسکونی