اوقات فراغت
پیامبر اکرم (ص) : دو نعمت است که بسیاری از مردم با آنها آزموده می شوند : فراغت و تندرستی
به اعتقاد جامعه شناسان فراغت تجربه ای است که فرد هنگام رهایی از الزامات کار روزانه بر اساس تمایلات و رهیافتهای شخصی و مشارکت داوطلبانه متناسب با نیاز و ذوق خود انتخاب می کند تا جسم ، فکر و شخصیت او رشد و پرورش یابد .گذران اوقات فراغت به شکل هدفمند ،اصولی و برنامه ریزی شده از ضروریات زندگی امروزی انسان است و دگرگونی جوامع بشری ، توجه به چگونگی بهره گیری از اوقات فراغت را از اهمیت بسزایی برخوردار کرده است . هر چند با شروع فصلتابستان و اوقات فراغت همه نظرها سوی کودکان و نوجوانان جلب می شود ، اما در این میان اوقات فراغت زنان خانه دار مسأله مهم و در خور توجه است . زن در خانواده محور کلیدی است ، زنان پایه های اصلی شکل گیری یک خانواده سالم هستند و نقش انکار ناپذیر در حفظ سلامت روان بقیه افراد خانواده را دارند .
از این نظر بسیاری از زنان خانه دار خارج از مشغله های روزانه و کار بیرون ازخانه ، ساعت های بسیاری را در تنهایی خود بدون داشتن برنامه ای از پیش اندیشیده شده می گذرانند ، برای آنها تلویزیون یعنی فیلم و سریال ، در تمامروزهای بیکاری ، یعنی خرید و بالا و پایین کردن مغازه ها … ، اما حکایت اوقات فراغت زنان به همین جا ختم نمی شود ، خیلی وقت ها فراغت یعنی تنهایی ،یعنی فکر و خیال !
نتایج یک تحقیق نشان می دهد که بسیاری از زنان خانه دار از اوقات فراغت خود احساس رضایت نمی کنند . بر این اساس افسردگیهایی که دامنگیر زنان خانه دار می شود ناشی از احساس بطالت در گذران عمر آنهاست . در هر حال به اعتقاد بسیاری از کارشناسان روانشناسی اجتماعی ، زنان خانه داری که نمی توانند از اوقات بیکاری خود استفاده ی بهینه داشته باشند ، بیشترین آسیب های روانی رامی بینند و با احساس نوعی ناامنی روانی به سوی افسردگی و در موارد حادتر خودکشی ، پیش می روند. بر این اساس احساس ناامنی روانی و افسردگی های این چنینی تأثیر بسیاری بر جسم و روح این گروه از زنان می گذارد ، تا جایی که می تواند به طلاق و فروپاشی نظام خانواده ها منجر شود . به اعتقاد کارشناس روانشناسی اجتماعی، سلامت روانی زنان خانه دار در گرو برنامه ریزی برای همین ساعت ( اوقات فراغت ) است ، چرا که انها بقیه وقت خود را به نوعی مشغول هستند و فرصت فکرکردن به مسائل دیگر را ندارند ، ولی وقتی از کارهایشان فراغت پیدا می کنندتازه فرصتی دست مید هد که درباره خود و دیگران فکر کنند ، تا زمانی که برای پر کردن این ساعتها که مدت آن کم هم نیست فکری نشده و برنامه شخصی ارائه نشود ، سلامت روانی که یکی از مظاهر نهادینه شدن جامعه سالم است ،عینیت نمی یابد . کارشناس روانشناس اجتماعی معتقد است سختی ها و دشواری های زندگی به تنهایی هرگز قادر نیستند زنان خانه دار را افسرده و مأیوس کنند ، بلکه نداشتن برنامه مدون برای ساعات فراغت و تغییر در سرنوشت خود است که استرس را به جان آنها می اندازد . اگر شرایط به گونه ای باشد که زنان خانه دار احساس کنند در سرنوشت کانون خانواده تأثیر گذارند ، زندگیشانپر از لذت و شادی می شود .
به اعتقاد یک کارشناس جامعه شناس ، گذارن اوقات فراغت برای زنان خانه دار و شاغل باعث افزایش بهره وری ، بهداشت روانی ، روحیه شادابی ، نشاط و همچنینکاهش بیماریهای زنان وطلاق می شود ، این کارشناس معتقد است اوقات فراغت به عنوان یکی از شاخصهای رفاه اجتماعی مطرح است که استفاده درست و مناسب از آن در افزایش بهره وری ، کارآیی ، بهداشت روانی بسیار مؤثر است ، همچنین درنظر گرفتن زمانی در طول روز برای گذراندن اوقات فراغت به افزایش کیفیت زندگی نیز کمک می کند .
اوقات فراغت، فرصتی است که در آن، انسان عهده دار هیچ نوع کاری نیست. یعنی فرد
فارغ از قید زمان و تعهدات حرفه ای به آن چه دلخواهش است، می پردازد. بنابراین فراغت مساوی آزادی از اضطرار، فرصتی برای انتخاب و زمانی فراتر ازاوقات کار است. زیرا ذهن، هنگامی به جوشش و خلاقیت می افتد که منشا تحریک آن، تمایلات درونی و خودانگیخته باشد و فرد فارغ از انتظارات بیرونی، فعالانه در شکل دادن افکار، اندیشه ها و اعمال خود دخالت کند. به این ترتیبمی توان گفت اوقات فراغت مانند شمشیر دولبه هم می تواند مفید باشد و هم مضر. یعنی به راحتی نمی توان با خوب یا بد نامیدن آن به ارزیابی اش پرداخت.
ارزیابی اوقات فراغت، بستگی به کیفیت گذران آن دارد. به این شکل که اگر اوقات فراغت با برنامه ریزی در جهت علایق فرد باشد، موجب رشد و اگر بدون برنامه و هدف و فقط به منظور سپری شدن وقت به آن نگاه شود، موجب انحطاط فردخواهد شد.
این خانواده ها که نمی توانند برای اوقات فرزندان خود، هزینه های کلانی را صرف کلاس های آموزشی و تفریحی کنند با نظارت بر دوستان فرزندان خود و برقراری رابطه های خانوادگی با آن ها، علاوه بر گذران وقت با دیگران و یادگیری بسیاری از مسایل از آن ها، می توانند فرزندان خود را نیز زیرنظر داشته باشند تا آن ها سراغ موادمخدر و مزاحمت برای دیگران نروند.
اوقات فراغت خود را چگونه پر کنیم؟
الف هدف :
۱– هدف همان چیزی است که برای دستیابی به آن می کوشیم .
۲– اهداف گاهی بلند مدت و گاهی کوتاه مدت هستند.
۳– هدف تا زمانی که انرژی و تلاشی برای رسیدن به آن صرف نکنیم هدف محسوب نمی شود.
۴– اهداف آگاهی ما را نسبت به خودمان را افزایش می دهد.
۵– روشهای زندگی تحت تأثیر اهداف قرار دارند.
۶– حتی انتخاب وسایل و امکانات نیز از اهداف ما تأثیر می گیرند.
۷– سرعت یا کندی در عملکردها نیز از اهداف ناشی می شود.
۸– هدف ها، چشم انداز زندگی را می سازند و در نتیجه انرژی آور و یا انرژی بر هستند.
۹– میان ارزشهای هر فرد و اهداف آینده او ارتباط وجود دارد.
۱۰– اهداف چه بلند مدت باشند و چه کوتاه مدت، چهارچوبی برای تصمیم گیری فراهم می کنند.
ب : نشاط و سرور و نقش آن در زندگی
بعضی ها فکر می کنند که شادی و سرور به طور کلی در جای خودش ارزشی ندارد و وابسته به سایر امور می باشد. یعنی سایر امور اصل و شادی و سرور به طور جانبی است. اما این فکر اشتباه است چرا که در نشاط و سرور به تنهایی یک قابلیت ویژه دارند و خود به تنهایی یکی از ارکان سلامتی هستند.
نکات :
نشاط و سرور یکی از ارکان جدی حفظ سلامتی و بهداشت است.
برای توانایی در انجام امور جاری زندگی نشاط و سرور یک ضرورت است.
انرژیهای از دست رفته در اثر کار و تلاش با تفریح و شادی بازیابی می شوند.
همه انسانها به تفریح سالم نیازمندند.
تفریح سالم یکی از شیوه های اصول تربیتی است.
تفریح نیز باید مثل سایر ضروریات زندگی در برنامه های خانواده قرار گیرد.
بهترین تفریح در خانواده، تفریح اعضاء خانواده در کنار یکدیگر است.
کودکان و نوجوانان ما به نشاط و شادی و سرور نیازمندند.
عدم توجه خانواده به نشاط و شادی نوجوان موجب گرایش آنان به محیط های خارج از خانواده میشود.
معلم خانه داری، علم آشنایی با ضرورت تفریح و برنامه ریزی برای انجام آن است.
امام رضا (ع) در این باره می فرمایند:
تلاش کنید زندگیتان را به چهار وقت تنظیم کنید:
۱– مناجات با خداوند
۲– درآمد روزی حلال
۳- وقت با دوستان
۴– تفریحها و شادی مثبت چرا که اگر به قسمت چهارم به طور صحیح پرداختند می توان توانایی برای انجام سه قسمت قبل را پیدا کنید.
در برنامه ریزی برای اوقات فراغت باید به نیازهای اعضاء خانواده توجه کرد.
در برنامه ریزی برای اوقات فراغت باید به مصالح اعضاء خانواده توجه کرد.
در برنامه ریزی برای اوقات فراغت باید به علایق اعضاء خانواده توجه کرد.
ورزش : ورزش را به جان اوقات فراغت بیاندازید
تعطیلی طولانی فصل تابستان مـدارس، بـه همـان انـدازه کـه بـرای بسیاری از دانش آموزان خوشحال کننده است، برای اکثریت قریب به اتفاق خانواده های آنها مشکلات و دغدغه های آزار دهنده ای به همراه دارد.
تابستان طولانی، فصل بطالت نیست
جـامعه شناسان و روانشناسان بر این باورند که غنی سازی اوقات فـراغـت نـوجـوانـان و جـوانـان یک ضـرورت مبرم است و عامل مهمی بــرای جلــوگـیــری ازانحـرافهـای اجـتـمـاعـی اسـت. اوقـات فـراغت دانـش آمـوزان از جمله موضوعاتی اسـت کـه اگـر بـه درسـتـی برای آن بــرنــامـه وطـرحـی داشـتـه بـاشـیم.
مـی تـوانیـم گـامی اساسی در جهت رشـد، خلاقیـت و شکـوفـایـی ایـن قـشـر پـرشـور بـرداریم زیـرا بـعد از گــذران ۹ مــاه تحصیـل، ضـرورت دارد تا اوقات فراغت دانش آموزان بـا بـرنـامـه هـای مـتـنوع و مناسب و ورزشی پرشود.
درغـیر این صورت هر چه به اصطلاح آموزش و پرورش در سال تـحـصـیلـی رشـته، طی این سه ماه تـعـطـیـلات تابستان به راحتی پنبه مــی شــود!! از ســوی دیـگــر بـرای کـشــوری کـه جـوان تـریـن جـامعـه رادارد، اهـمـیت غنی سازی اوقات فــراغــت دانــش آمـوزان کـمـتـر از پــرداخــت بــه درس و مشـق آنـان نیست. زیرا نوجوانان و جوانانی که در مـعـرض تـهـاجم فـرهـنگی قرار دارنـد، قـطـعـا دچـار بـیـهـودگـی و سرگردانی شده و چه بسا به راههایی کشـانـده خـواهنـد شـد کـه بـرازنـده جـامـعـه اسـلامـی نـیـسـت. پرسش مـهـمـی کـه در ایـن زمـیـنـه مـطـرح مــی شــود، ایــن اســت: آیــا بــرای گذراندن اوقات فراغت بیش ازسی میلیـون نـوجـوان و جوان در کشور بـرنـامـه ای از پیش تعیین شده تهیه شده است!؟ با رجوع به واقعیات، متاسفانه به وضوح در می یابیم که نه تـنـهــا در ایــن زمینـه هیـچ بـرنـامـه یـکـپارچه، همه جانبه و منسجمی در بیـن وزارتخـانـه هـا، سـازمانها و نهـادهـایـی کـه بیشتر با نوجوانان و جــوانـان سـروکـار دارنـد، مشـاهـده نـمی شود بلکه هر سال این داستان تکراری رادر پایان تعطیلات دانش آمـوزان مـی شـنویم که فی المثل از سال آینده چنین و چنان خواهد شد و برنامه هایی ترتیب خواهد یافت .
هفت روش ابراز علاقه به فرزندان
۱- زمانی را با کودکان خود بگذرانید. زمان بهترین هدیه ای است که می توانیم به کودکان خود تقدیم کنیم . این با هم بودن باعث می شود احساسات، فعالیت ها و اعتقادات را با یکدیگر مبادله کنیم . با این کار فرزندانمان ارتباط برقرار کردن و گفت و گو کردن با دیگران را می آموزند و به طور حتم از لحاظ ارتباطات اجتماعی پیشرفت می کنند . به کودکان خود کمک کنید تا روش های جدیدی خلق کرده و آنها را در کنار خانواده خود تجربه کنند و لذت ببرند .
۲- الگویی برای فرزندان خود باشید . رفتار ما بیش از گفتارمان فرزندان را تحت تاثیر قرار می دهد ما قهرمان دنیای آنها هستیم .
۳- به حرفهای فرزندان خود گوش دهید. پیغام های کودکان هدیه های با ارزشی هستند زمانی که مشتاقانه به حرف های آنها گوش می دهیم اعتماد به نفس کوکان خود را تقویت می کنیم .
۴-شیوه تربیتی مناسبی برای کودکان خود در نظر بگیرید . فرزندان ما باید بیاموزند که در مقابل کارها و انتخاب هایشان پاسخگو باشند . آنها باید بدانند که با کارهای آزاردهنده آنها مخالفت می شود اما والدین همیشه به آنها عشق می ورزند .
۵-کودکان خود را تشویق کنید . کلمه های امیدبخش و تشویق آمیز، اعتماد به نفس را به کودکان هدیه می دهد . موفقیت ها و استعدادهای کودکان خود را به زبان بیاورید .
۶-تجربه های خود را با کودکانتان تقسیم کنید .هر کدام از ما داستان های ارزشمندی برای گفتن داریم . این داستان ها مشخص می کنند که عکس العمل ما در مقابل این حوادث، زندگی کنونی ما را به وجود آورده است .
۷-به فرزندان خود بی قید و شرط عشق بورزید .عشق هدیه بی چون و چراست . به کوکان خود نشان دهید که آنها را در هر شرایطی دوست دارید و حمایتشان می کنید . در این صورت آنها هنگام سختی ها و مشکلات با آرامش و احساس امنیت به شما پناه می آورند . فرزندان شما برای تصمیم گیری و تجربه موارد جدید نیاز دارند که آزاد باشند. آنها باید بیاموزند که در زندگی مسوولتی پذیر و مقاوم باشند .آنها اجازه دارند شکست بخورند و یا پیروز شوند بدون این که قضاوتی در مورد آنها صورت گیرد . اگر همه نیازها، امیدها و انتظارات فرزندان خود را در یک کلمه خلاصه کنیم، آن کلمه عشق است.
تکنیک برای آموزش مدیریت مالی به کودکان معرفی پول به کودکان
پول تمام انسان ها را ، چه کودک و چه بزرگسال. در موقعیتی قرار می دهد که نیاز به تصمیم گیری و انتخاب پیدا می کنند . آموزش، تشویق، و توانا ساختن کودکان در نحوه خرج کردن پول، آنها را قادر می سازد تا بهتر بتوانند درآمدهای خود را در آینده پس انداز کنند و قسمت اعظمی از دارایی های خود رادر آن زمان ذخیره سازند. اگر کودکان به طور مکرر در تصمیم های روزانه ی خود خرج کردن پول هایشان را انتخاب کنند، این امر در آینده ی مالی و اقتصادی آنها نیز تاثیر منفی می گذارد. در این قسمت قصد داریم تا شما را با ۱۵ شیوه ی ساده اما کارآمد آشنا کنیم که به واسطه آن بتوانیدمدیریت مالی را به فرزندان خود آموزش دهید.
۱-به محض اینکه کودکان شمارش را یاد گرفتند، پول را به آنها معرفی کنید. نقش فعالی در فراهم کردن اطلاعات برای آنها داشته باشید . مشاهده و تکرار، دونمونه از راههای مهمی هستند که کودکان به واسطه ی آنها می توانند چیزهای زیادی یاد بگیرند.
۲-با کودکان در مورد ارزش هایی که شخصاً برای پول قائل می شوید، صحبت کنید. به بچه ها بگویید که چگونه می توانند پول هایشان را پس انداز کنند و از این مهمتر به آنها آموزش دهید که چگونه می توانند پول هایشان را هوشمندانه خرج کنند.
۳-به فرزندانتان کمک کنید تا اختلاف میان نیاز، خواسته، و آرزو را به خوبی درک کنند. این امر به آنها کمک می کند که در آینده تصمیم های عاقلانه تری در مورد نحوه خرج کردن پول هایشان بگیرند.
۴-هدف مندی اهمیت بالایی در یادگیری ارزش پول و پس انداز کردن دارد. انسان ها چه در دوره های ابتدایی زندگی و چه در میانسالی تا هدفی را برای خود تعیین نکنند، نمی توانند به آن دست پیدا کنند. در این قسمت می توانید هر وسیله ی بازی و یا آیتم های دیگری را که کودک از شما تقاضای خرید آن را می کند به صورت هدف آنها قرار دهید. چنین هدف سازی هایی به کودکان کمک می کند که یاد بگیرند که در قبال خواست هایشان مسئولیت پذیر باشند.
۵-ارزش پس انداز کردن را در مقابل خرج کردن، به کودکان آموزش دهید. به کودکان یاد بدهید که اگر پول هایشان را پس انداز کنند، می توانند سودی که برایشان در بر دارد را به مبلغ اولیه ی پول خود اضافه کنند .
۶-
زمانی که به فزرندان خود پول تو جیبی می دهید، قدری اضافه تر بدهید تا تشویق به پس انداز کردن شوند. به عنوان مثال اگر میزان پول تو جیبی هفتگی آنها ۵ هزار تومان است، به آنها ۶ هزار تومان بدهید تا حداقل بتوانند ۱هزار تومان آنرا پس انداز کنند.
۷-کودکان را به بانک ببرید و برایشان حساب باز کنید. باز کردن زود هنگام حساب پس انداز یکی از راههای است که می تواند آینده ی مالی کودکان را تضمین کند. به خاطر داشته باشید که اگر زمانی که ازشما تقاضا کردند که برای خرید مبلغی از حسابشان بردارند، نباید با آنها مخالفت کنید. این کار ممکن است آنها را به طور کلی از پس انداز کردن دلسرد کند .
۸-با کودکان به خرید بروید و به آنها نحوه صحیح خرید کردن و ارزش پول را آموزش دهید. رفتن به سوپر مارکت معمولاً اولین تجربه کودکان در یادگیری خرج کردن پول است.
۹-به جوانان اجازه دهید تا برای خرج کردن پول هایشان خودشان تصمیم بگیرند. چه تصمیم گیری های آنها مناسب باشد، چه در تصمیم های خود موفق نباشند، به هر حال از تصمیم گیری های خود لذت خواهند برد. در چنین حالتی پیش از اینکه تصمیم های بیشتری پیرامون خوابیدن صورت پذیرد، باید در مورد باید ها و نباید های پول خرج کردن با آنها بیشتر صحبت کرده و توضیحات بیشتری را در اختیارشان قرار دهید. از آنها بخواهید که در زمان پول خرج کردن از حس ششم خود استفاده کنند. همچنین باید پیش از خرید کردن تحقیق کرده و منتظر زمان مناسب برای خرید کردن شوند و در زمان خرید به طور کامل از اختیار خود در انتخاب بهره بگیرند. به این منظور می بایست سه آیتم دیگری را که با همان پول می توانند خریداری کنند، در نظر گرفته و سپس تصمیم بگیرند که خرید کدامیک از آیتم ها ضروری تر است .
مطالب مشابه :
جامعه شناسی اوقات فراغت
جامعه شناسي اوقات فراغت"برنامه هاي اوقات فراغت، توليد فرهنگ مي كند
اوقات فراغت
روان شناسی - اوقات فراغت به اعتقاد جامعه شناسان فراغت تجربه ای است که فرد هنگام رهایی از
کنگره ملی اوقات فراغت و سبک زندگی در شیراز آغاز به کار کرد
کنگره ملی اوقات فراغت و سبک زندگی با حضور دست اندرکاران وزارت ورزش و جوانان و اداره کل سراسر
عنوان: تأثیر دوره های آموزشی حین اوقات فراغت بر انگیزه پیشرفت و عزت نفس دانش آموزان پسر پایه سوم دبی
جامعه شناسی انحرافات (آسیب شناسی اجتماعی - عنوان: تأثیر دوره های آموزشی حین اوقات فراغت بر
مفهوم اوقات فراغت در علوم اجتماعی Leisure Time
برچسب‌ها: اوقات فراغت, جامعه شناسی اوقات فراغت, فراغت
مفهوم اوقات فراغت
• جامعه شناسی اوقات فراغت
نقش اوقات فراغت در تکامل فردی و سلامت اجتماعی
مفهوم شناسی اوقات فراغت. از این رو، بهره برداری شایسته از زمان های فراغت، جامعه را به سوی
برچسب :
جامعه شناسی اوقات فراغت