اسید معده

اسید معده (به انگلیسی: Gastric acid) یکی از اجزای اصلی شیرهٔ معده (به انگلیسی: digestive fluid) است. یک انسان بالغ روزانه بین ۲ تا ۳ لیتر شیرهٔ معده تولید می‌کند. شیره معده یک مایع گوارشی اسیدی ورقیق است که به وسیلهٔ غده‌های موجود دردیواره داخلی معده ترشح می‌شود. ازجمله موادی که دراین شیره وجود دارد، هیدروکلریک اسید است. پی اچ شیره معده به دلیل وجود این اسیددرحدود۱٫۵بوده وغلظت هیدروکلریک اسید درآن ۰٫۰۳مولاراست. اسیدی بااین غلظت می‌تواند فلز روی رادرخود حل کند. علت وجود محیطی بااین قدرت اسیدی وجود مقداریون هایH+ که از دیواره داخلی معده و از یاخته‌های درون بافت نفوذناپذیری ترشح می‌شوند. این غشااجازه می دهدکه آب ومولکولهای خنثی به سلول وارد یا ازآن خارج شوند. اما این غشامعمولا ازتبادل یونهای آب پوشیده شده‌ای همچون K+,Na,Cl,H جلوگیری می‌کنند.

یکی ازفراورده‌های پایانی سوخت وساز بدن گاز کربن دای اکسید (CO۲) است. براثرآبپوشی گاز کربن دای اکسید گاز کربنیک اسید تولید می‌شود و ازیونش این اسید کاتیون هیدروژن مثبت (H+) تولید می‌شود، البته این واکنشها درپلاسمای خون رخ می‌دهند. با عبور خون ازکنار سلولهای یاد شده یون‌های H+ طی فرایندی به نام انتقال فعال سلولی ازمیان غشای این سلولها عبور کرده و وارد معده می‌شود. آنزیم‌ها این فرایند را تسریع می‌کنند سپس برای حفظ توازن الکتریکی به همان تعدادیونCl- نیز ازپلاسمای خون وارد معده می‌شود. پس ازورود این یونها به معده، غشای سلول‌ها از بازگشت دوباره آنها به پلاسما جلوگیری می‌کند. وجود محیط اسیدی قوی در معده برای هضم غذاوفعال کردن برخی آنزیم‌های گوارشی لازم است.

خوردن غذا موجب ترشح کاتیون H+ به درون معده می‌شود. دیواره داخلی معده به طور طبیعی مقدار کمی ازاین یونها رادوباره جذب می‌کند. این جذب دوباره به نابودی سلولهای سازنده دیواره معده می‌انجامد. در این شرایط درهر دقیقه حدود نیم میلیون سلول از بین می‌رود. به این علت دیواره داخلی معده‌ای که ازسلامتی کامل برخوردار باشد هر سه روز یک بار به طور کامل عوض می‌شود. اگر مقدار اسید معده بیش ازاندازه باشد تعداد کاتیونهای H+ جذب شده افزایش می‌یابد در نتیجه ناراحتی‌هایی هم چون درد، ورم، التهاب، خونریزی وگرفتگی ماهیچه‌های معده بروز می‌کند. یکی ازراههای کاهش غلظت اسید معده استفاده از ضداسیدهااست. نقش اصلی ضد اسیدها خنثی کردن اسید اضافی موجود در شیره معده است. شیر منیزی یکی ازمتداول ترین ضداسیدهاست ومنیزیم هیدروکسید جزء اصلی سازنده آن است. اما موادی مانند منیزیم کربنات، آلومینیوم هیدروکسید، کلسیم کربنات وسدیم هیدروژن کربنات نیز برای تهیه ضداسیدها به کار می‌رود.

داروهای کاهش دهنده اسید معده

داروهای آنتی اسید موجب خنثی شدن اسید معده می‌شوند و می‌توانند بهبودی سریع و کوتاه مدت ایجاد کنند. البته برخی داروها مخلوطی از چند آنتی اسید هستند. داروهای کاهش دهنده اسید معده با مکانیسم‌های مختلفی موجب کاهش تولید اسید معده می‌شوند، در نتیجه این داروها نمی‌توانند بلافاصله موجب رفع علائم سوزش و ناراحتی معده شوند، اما اثر ناشی از آنها مدت طولانی تری نسبت به آنتی اسیدها باقی می‌ماند. این داروها می‌توانند به بهبود سوزش معده یا سوء هاضمه کمک کنند. همچنین می‌توانند به عنوان یکی از داروهای مورد مصرف در زخم‌های گوارشی همراه با برخی آنتی بیوتیک‌ها که توسط پزشک تجویز می‌شوند به کار روند. این داروها معمولاً عوارض جانبی کمی دارند که بعد از مدتی خودبخود برطرف می‌شوند. این عوارض ممکن است شامل سردرد، تهوع، یبوست یا اسهال باشد.

اسید معده

مطالب مشابه :

عسل برای درمان اسید معده

ترش کردن (سوزش سر دل، ریفلاکس، بازگشت اسید معده به مری)

برای درمان اسید معده چه باید کرد ؟

درمان ترش کردن معده

اعصاب معده

اسید معده