نكاح(عروسي) در لارستان

ازدواج در لارستان-قسمت3

نویسنده : ساره شهپر

شلوار و ست 6 تایی از پیرهن و زیرپیرهنی و لباس زیر و جوراب و کفش و کمربند و دکمه سردست (معمولا طلا) و سوزن کراوات (معمولا طلا) و …. بوده و همه اینها در قدیم در سینی های بزرگ به همراه کله قند و تزیین شده با پارچه های سبز توسط مردان با ساز و دهل روانه خانه داماد می شده است و گاه این کله قند و پارچه در سطلی بزرگ قرار می دادند که هر کس زودتر اینها را به خانه داماد می رساند به عنوان مزد کله قند و پارچه را دریافت می نمود . سطل ها برای تهیه شربت استفاده می شد.(امروزه در لار در عصر حنابندان علاوه بر چمدان در ست های 6 تایی که از هر چیز مورد نیاز مردانه 6,12,14,16,18,24 یا 36 تایی بسته به تمول افراد در آن قرار دارد, 12 کارتن گلاب ,2 کارتن قند و 2 سطل عسل به همراه پنیر و مغز بادام و پسته و ماست و 12 جعبه نبات نیز در سینی های بزرگ در کنار این چمدان ها روانه منزل داماد می گردد.امروزه مادر داماد نیز برای عروس خود چنین تدارکات مفصلی را می بیند و به همین نحو شاید هم بیشتر عمل کرده و دیگران را نیز دعوت می کنند تا آنها را ببینند و برای شادباش بر روی آن پول و بادام سبز و شکلات “برنه یا برنش”[21]کنند ).پس از حمل این وسایل به خانه داماد و چیدن و تزیین حجله یا همان اتاق خواب عروس و داماد تشک های آنها را نیز پهن کرده و آفتابه و لگن را در گوشه ای گذارده و کوزه دان و لیوان را نیز پر آب در گوشه دیگر قرار داده و چراغ را روشن و اتاق را ترک می کنند تا شب هنگام که عروس و داماد را به حجله روانه می دارند.

در گراش در شب حنابندان طایفه داماد مهمان شام خانه عروس هستند و سرو تخمه و کباب بر عهده مادر عروس می باشد و مردم از ظهر که عروس برای حمام رفتن مهیا شده تا شب برای نهارو شام مهمان خانه عروس می باشند.اما سایر روزها هر طایفه برای خود پخت می کند و رسم خرج مطبخ نه به صورت پخته و نه خشکه (نقدی یا غیر آماده )وجود ندارد.اما همانطور که قبلا هم ذکر شد در هنگام قرار 50 گنی قند و حنا طایفه داماد موظف به تهیه برای طایفه عروس است و در کنار چمدان های رد و بدل شده نیز مادر داماد کله قندهایی می فرستد که بین همراهان و کسانی که چمدان ها را آورده اند به عنوان هدیه پخش می شود.در گراش به دلیل متمول بودن افراد و اینکه اکثر قریب به اتاق مردان خلیج رو هستند و چشم هم چشمی و رقابت در بین خانواده ها بسیار بالاست در تبادل چمدان ها و سینی ها رکورد منطقه را شکسته و گاه به 50 سینی و چمدان نیز می رسد و به رسم گراشی عمل کردن در منطقه زبانزد است و به معنای خرج وسیع کردن و تهیه بسیار دیدن است.این سینی ها که در عصر حنابندان فاش جابجا می شود شامل :قند,نبات,نخود پخته,فرنی,پسته, 2کارتن کمپوت گیلاس,2 کارتن آجیل,بیسکویت و… است .جالب این است که در صبح پس از زفاف مادر عروس دوباره همین سینی ها را بعلاوه 200 دستمال پولک دوزی و دوخت شده بنام “تک نو دونی”به خانه عروس و داماد می فرستد که عصر هنگام که مردم برای دیدن عروس می آیند همان مواد مشتمل در سینی ها به مقدار معلوم و مساوی در دستمال ها گذارده و بین مردم پخش می کنند در این میان کمپوت گیلاس و بیسکویت اهمیت فراوان تری دارد.

در منطقه درز و سایبان فقط داماد موظف به تهیه لباس برای عروس است و در این میان به یک چمدان اکتفا می گردد. در روستای دهکویه لباس عروس به شکل لباس محلی بنام “قنبل”است که پر از چین و پولک می باشد و در رنگ های متنوع تهیه می شود و این لباس به همراه نقل و نبات و بادام وحنا و شکلات توسط زنان روانه خانه عروس می گردد .در شهر اوز لباس گشادی بنام “زریتکه”به تن عروس می پوشانند و روسری نازکی بنام “بله”بر سر او می اندازند.

در ظهر زفاف در مناطق اطراف لار مانند:اوز ,فیشور,دشتی ,دهکویه ,بنارویه,لطیفی و باین رسمی بنام “سر آب بردن”وجود دارد که ویژه داماد است .بدین صورت که داماد را سوار بر اسب کرده و مردان و زنان او را مشایعت می کنند تا به جایی در خارج شهر ترجیحا کنار چشمه یا برکه باشد برسند و در آنجا به رقاصی و پایکوبی و ساز د دهل زدن و چوب بازی و شمشیر بازی می پردازند و تیر و تفنگ شلیک می کنند .بعد دلاک سر داماد را اصلاح کرده (این عمل را “سر تراشان” نیز گویند) ,داماد قبلا به حمام رفته و اکنون فقط به اصلاح و تعویض لباس اقدام میکند و همه لباس های او از زیر تا شال و کلاه و قبای او نو و نوار می کندد, سپس او را با اسب به دورتر می رانند و دوری می زنند و باز می گردند مردم بر سر او شاباش می ریزند و در کوچه ها و پس کوچه های روستا گشته و زنان از بالای پشت بام ها برسرش نقل و نبات و بادام و پول می ریزند و کل می کشند و نهایتا با سلام و صلولت راهی منزلش می کنند.

در روستای دهکویه قبل از” سر آب رفتن” عمل” سر تراشان “در خانه داماد و در حیاط و با حضور مردان صورت می گیرد و میزی را در حیاط قرارداده و وسایل اصلاح به همراه گل و آینه روی آن قرار می دهند .و بعد از آن داماد را به سر آب می برند .”سر آب بردن ” در واقع کنایه از بیرون بردن شخص از منزل است .در آنجا به تعویض لباس داماد اقدام می شود .این چمدان لباس را مادر عروس برای داماد خود تهیه دیده است و درآن علاوه بر لباس های لازم 10 تا 12(امروزه 24 تا) پارچه کوچک یا دستمال جیبی ,شانه سر و آیینه کوچک گذارده تا مردم برای تبرک بردارند و حاجت روا شوند.مردم پس از اتمام کار روانه خانه های خود شده و پس از صرف غذا برای راهی کردن داماد به خانه عروس مجددا در منزل داماد جمع می شوند و پذیرایی چندانی به عنوان نهار یا شام در خانه عروس یا داماد از آنها به عمل نمی آید. در روستای لطیفی در مراسم “سر آب رفتن” چادری بر کف زمین پهن می کنند و مردم پول یا شاباش های (به این رسم شبا انداختن نیز می گویند)خود را در آن می ریزند تا به گونه ای کمک مالی به داماد محسوب شود.در فیشور رسم” شبا انداختن” در حیاط خانه داماد و پس از پوشاندن لباس بر او صورت می گیرد.

در روستای فیشور رسم دیگری در همین عصر زفاف صورت می گیرد و آن بافتن موهای عروس توسط دختران مجرد حاضر است .این کار را برای بخت گشایی از دختران مجرد انجام می دهند و در دسته های هر چه کوچکتر می بافند تا به همه سهمی برسد .مادر عروس برای این کار از خانواده داماد اجازه می گیرد و این کسب اجازه به دلیل این است که دخترشان از فردا متعلق به آنهاست و باید برای آراستن او از خانواده شوهرش کسب رخصت شود.

در بنارویه نیز جهیزیه چندانی به عروس داده نمی شود و درحد ست 6 تایی از ظروف و قالی ترکی و 6 تا بالشت و تشک بوده است.داماد هم برای عروس یک چمدان حاوی لباس محلی “قنبل” تهیه می کند.اما مادر عروس برای داماد خود تهیه لباس نمی گیرد و فقط یک دستمال بزرگ گلدوزی شده که 4 طرف آن 4 قطعه طلا و در وسط آن نیم اشرفی طلا بوده به همراه یک تسیبح خاص از خاک یسر که از مکه می آوردند و تسبیحی نیز از صدف که در بین مهره های آن 3 قطعه طلا و در راس آن اشرفی و طلا قرار داشته به همراه انگشتری طلا ,خلال دندان طلا,منقاش طلا و یک زاغ طلا در سینی تزین شده به همراه پشتی که قطعه ای طلا در گوشه آن دوخت شده در ظهر مراسم “سرتراشان”به همراه وسایل اصلاحی به خانه داماد گسیل می دارند تا همه آنها را دیده و شاباش دهند. در بنارویه رفت وآمد داماد به صحرا با اسب های تزین شده با پارچه های سبز صورت می گرفته و در بازگشت جلوی پای او گوسفندی سر بریده و سر او را به هوا پرتاب می کنند و هر کس موفق به گرفتن آن می شد از آن خودش می بود.

در روستای دشتی برای مراسم “سرتراشان”تهیه همه وسایل اصلاحی به عهده خود داماد است و فقط مادر عروس موظف به تهیه قرآن بزرگی با جلد گلدوزی شده است که بر سر میز اصلاحی قرار می دهند و سه متر پارچه مخمل سبز نیز به داماد خود پیشکش می کند که آن را بر دور گردن او می اندازد و داماد نیز برای تبرک آن را به آرایشگر می بخشد.کار اصلاح در خانه صورت می گرفت و بعد از مراسم شاباش به امامزاده بیرون شهر (امام زاده سید مرتضی)رفته و در آنجا لباس داماد را تعویض کرده و هزینه ای نیز به عنوان صدقه زیر امام زاده می نهادند و داماد سوار بر اسب را در کوچه ها گردانده و برنش کرده و به خانه می آوردند . در خانه داما کنار دیوار می ایستاد و مردم او را برنش کرده و سپس خواهر یا مادر عروس جا سرمه ای به دست خواهر کوچکتر داماد می دادند و اگر نداشت خواهر بزرگتر یا زنی که براو محرم است تا بر چشم های داماد بکشند و این کار راسنت رسول اکرم می دانستند و معتقد بودند که خواهر پیامبر بر چشم برادر خود کشیده است .در روستای فیشور رسم کشیدن سرمه برای داماد هنگامی انجام می شود که او رهسپار خانه عروس است.در لار رسم سرمه کشیدن وجود نداشته اما رسم قبا برتن داماد کردن بوده و هنوز که قبا جای خود را به کت داده است نیز پابرجاست.این مراسم بعد از صرف شام که جداگانه در هر طایفه صورت گرفته (امروزه در یک محل و بر عهده داماد است) انجام می شود و مردان در خانه داماد گرد هم می آیند و (زنان به شکل غیر محسوس مراسم را نظاره می کنند )و با سلام و صلوات و ذکر شعرهایی در مدح حضرت محمد و ایمه اطهار از فرد مسنی تقاضا می شود که قبا بر تن داماد کند و با شربت و شیرینی(امروزه که این لباس توسط خانواده عروس تهیه می شود با آب میوه های صنعتی همراه است که برای پذیرایی استفاده می گردد) از مردم پذیرایی به عمل می آید و داماد با همه مردان دست داده و روبوسی کرده و همه او را با پول برنش می کنند و با ذکر شعر و مداحی و سلام و صلولت او را راهی خانه عروس می نمایند. در جلوی درب منزل عروس به دستور و خرج پدر عروس گوسفندی جلوی پای داماد در بدو ورود قربانی می شودو او پا در خون نهاده و وارد می گردد اما مردان همراه اجازه ورود ندارند .در قدیم رسم بوده که داماد همانجا جلوی عروس و سایر زنان دو رکعت نماز می خواند .گاه خواندن این نماز به اتاق حجله موکول می شود که جمع خصوصی تری حضور دارند و بعد با گلاب انگشتان شصت یک دست عروس و یک دست داماد که بر روی هم قرار می دهند توسط لالا شسته می شود و آب گلاب آن که در کاسه ای جمع می کنند بر دور حجله و خانه ریخته می شود تا برکت بیاورد(گاه نیز این آب مربوط به شسشویی پای عروس توسط داماد است که پیامبر اکرم نیز دستور داده اند)و بعد با حوله خشک کرده و به بقیه امور می پردازند که در وقت خود توضیح می دهیم. پس از نماز داماد در کنار عروس بر روی صندلی نشسته و مردم به تماشای آنها می پردازند.هنوزداماد صورت عروس را به درستی ندیده است .لازم به ذکر است که در این فاصله که مردم مشغول بردن داماد به سر آب و اصلاح و سر تراشان او بوده اند در منزل عروس و در اتاقی در بسته که دختران باکره را به آن راهی نیست لالا مشغول اصلاح و آرایش مو و صورت عروس است.این کار از صبح تا شب به طول می انجامد.

در لار و گراش رسم بر این است که در این ظهر چیزی به عنوان “بنده رو”که شامل کباب,شامی,شیرینی,سبزی,لیمو و نوشیدنی است به منزل عروس (امروزه به درب آرایشگاه) فرستاده می شود که در حد 2یا 3 نفر همراه عروس تدارک دیده می شود و برای شیرینی و حلاوت برداشتن موهای زاید سر و صورت عروس و برای رفع دل غش و ضعف رفتن و رفع درد اوست. در گذشته برای آرایش صورت عروس از ماده ای بنام “توتیا” جهت سفید کردن صورتش استفاده می کردند و با خطاط و وسمه ابروهایش را درست می کردند و با سرخاب گونه هایش را رنگ کرده و لب هایش را نیز قرمز می کردند .و پولک ها را نیز با ماده چسبناکی بنام سریش بین دو ابرو (در لطیفی و دهکویه و بنارویه و … روی کل ابروها که مستلزم برداشتن همه ابرو بود)و روی گونه ها چسبانده و موها رانیز به صورت هلا لی شکل روی پیشانی و گونه ها حالت می دادند و در برخی مناطق به اصطلاح مدرن تر چراغ های بسیلر ظریف و رنگی که با سیم های نازک به هم متصل بودند روی سر و تور عروس وصل کرده و دکمه آن را در دست او قرار می دادند که هر از چند گاه آن را روشن و خاموش نماید در عین حال دو دستمال رنگی نیز برای تزیین در دستهایش قرار می دادند. .عروس باید با چشمان باز همچنان به جلو خیره شده و پلک نزند و در برخی مناطق نیز رسم بود که عروس باید با چشمان بسته بنشیند.گاه این عمل تا سه روز تکرار می شد یعنی بعد از شب زفاف نیز 2 شب پیاپی دیگر عروس را بهمین صورت تزیین کرده و در ملا عام بر روی صندلی می نشاندند تا مردم (زنان)برای دیدن او بیایند.در گراش رسم بر این بود که عروس را در حد بسیار افراطی سفید کرده و هنگامی که از حمام بیرون می آمد کل موهای سر او را از عقب به جلو می ریختند تا صورتش پوشیده شود و کسی صورت اصلاح شده و تمیز او را نبیند .ابروهای او رانیز خیلی باریک بر میداشتند .در لطیفی رسم بوده موها را به صورت چتری روی پیشانی او قرار می دادند و با کاغذهای رنگی تزیین می کردند.

هنگامی که داماد برای بردن عروس می آمد توری سفید بر سر و صورت او می انداختند و داماد برای اینکه اجازه یابد این تور را پس زده و صورت عروس خود را ببیند بایستی قطعه ای طلا مانند :دستنبند ,ساعت یا گردنیند به او هدیه داده و سپس تور را پس بزند و بالاخره ببیند که چه تحفه ای نصیبش شده است.سپس برادر عروس یا دایی عروس یا پدر شوهر باید سه مرتبه سر عروس و داماد را بهم بزنند که آنها به اصطلاح یک سر و سر شوندو بین آنها انس و الفت عمیق ایجاد شود , در باین خواهر داماد این کار را می کند و در درز و سایبان مادر داماد در حجله این کار را کرده و بعد با داماد خود نماز می خواند در بنارویه این کار ت.سط پدر یا برادر عرو سصورت نمی گیرد و در واقع ممنوع است که آنها تا خارج شدن دامادشان از منزل از اتاق بیرون بیایند و بد می دانند.در فیشور این کار توسط 3 مرد محرم یا نامحرم از هر دو طایفه صورت می گیرد و یک پسر بچه نیز بر روی پایشان می گذاردند ( گاه توسط سه تن از بزرگان فامیل و سه مرتبه )که تا سال دیگر خدا به آنها فرزند پسری عطا کند.

سپس عروس به درون اتاق رفته و از پدر و مادر و بزرگان فامیل خود خداحافظی می کرد و آنها او را از زیر قرآن رد می کردند و برای او آرزو یسعادت می نمودند در برخی مناطق مانند بنارویه و دشتی و درزو سایبان رسم بود که نان و پنیری را در بغچه پیچیده و به دور کمر عروس می بستند تا در بدو ورود به خانه همسر خیر و برکت خانه پدری را با خود ببرد.در هنگام خداحافظی عروس با طایفه اش همه گریانند و آوای غم انگیز شلوا می خوانند .در گراش رسم بر این است که هنگام بردن عروس توسط داماد او موظف است سندی را به پدر عروس دهد که نشان از قول و قرار ی دارد که مابین خانواده ها بسته شده و به مهریه معلوم دخترشان را به همسری قبول کرده است حال گاه این سند حالت محضری دارد و گاه در حد دستنوشته معتبر ریش سفیدان محل است.در بسیاری موارد دیده شده که آنقدر پدر عروس به گرفتن این سند پایبند است که تا آن را نستاند اجازه خروج دخترش را نمی دهد.در گذشته و اکنون در مناطقی که مسیرها کوتاه است عروس را با پای پیاده یا سوار بر اسب های تزیین شده (امروزه ماشین های تزیین شده)و با ساز و دهل و گاه با گرفتن آیینه ای(در گراش ,لطیفی,درز و سایبان این رسم بوده است) بر پشت نوجوانی که در جلوی عروس راه می رود به طوری که او خود را در آن ببیند در حالیکه دو زن زیر بغلش را گرفته اند و گاه دو تفنگدار نیز در کنارش هستند مردان در جلو و زنان در عقب به همراه عروس مسیر خانه داماد را طی می کنندو در این میان دختران دم بخت در مسیر مرتب عروس را نیشگون می گیرند تا حاجت روا شوند و پسران مجرد نیز به شوخی و انگلک داماد می پردازند..در بدو ورود به خانه داماد به دستور پدر داماد گوسفندی جلوی پای عروس و داماد قربانی می شود و آنها پا در خون گذارده و وارد خانه می شوند.در این هنگام در برخی نقاط مانند گراش یا لار رسم است که برای رفع چشم زخم کسانی مخفیانه به پشت بام رفته و از بالا تخم مرغ بر دیوار مقابل مهمانان می کویند یا در کوچه این کار را انجام می دهند. قبل از ورود عروس به خانه داماد موظف است چیزی به عنوان” خیر خانه یا پاانداز یا پانسون” به عروس خود پیشکش کند که معمولا می گوید خیر خانه نصف نصف یعنی هر آنچه که از این به بعد در خانه من بود و تو خیرات دادی ثواب آن هم برای تو و هم برای من نوشته شود و نیز درخت نخلی که در خانه است را به او هدیه می کند که به میل خود در برکات آن دخالت نماید و یا شتر یا گوسفندی به او هدیه می دهد که در بین ترک ها رسم این چنین است امروزه معمولا سفر مکه ,کربلا یا مشهد را قول می دهند. به دنبال آنها مهمان مردانه درب منزل می مانند و مهمان زنانه صرفا وارد می شوند . بعد عروس مجددا بر صندلی نشسته تا همگان به خصوص فامیل و همسایگان داماد او را نظاره کنند و در این هنگام خانواده داماد با شیرینی و شربت از مهمانان پذیرایی می کنند. سپس مهمانان خداحافظی کرده و برای آنها آرزوی سعادت می کنند و منزل را ترک می نمایند .دامادبه داخل منزل آمده و عروس را راهی حجله می کنند در ورود به حجله عروس باید پاشنه پای خود را در حلوایی که از قبل مادر داماد تهیه کرده و ممکن است حلوای نبات یا مقراضی یا آرد برنج باشد که بنا به نوع آن به رنگهای قهوه ای تیره یا زرد یا سفید است بزند و مقداری از آن را نیز بر سر در حجله بکشد .در لطیفی داماد این حلوا را پاک می کند و باقی مانده حلوا نیز برای تبرک بین مردم پخش می شود.در فیشور خواهر داماد دست حلوایی عروس را می خورد تا رابطه آنها به هم خوب و خوش بماند.در دشتی این حلوا توسط عمه,خاله یا خوهر عروس از دیوار پاک می شود تا کسی از آن نخورد و با عروس هم چهله نگردد.[22] در گراش جای پای حلوای عروس را هم به داماد و هم به عروس می دهند تا بخورند و بقیه را برای تبرک پخش می کنند. گاه نیز عروس مقداری عسل و دوشاب بر سر در حجله می کشید و داماد آن را به گونه ای میکراند که برسر عروس بریزد و بالا سر بودن خود را به او ثابت کند. در لار این حلوا از جوشاندن شکر ,سرکه و آب لیمو تهیه می شد و به همراه برگ سبز و آیینه پایه دار در سینی در اتاق حجله قرار می گرفت تا به موقع استفاده شود .در لار معتقد بودند که اگر کسی جای پای حلوای عروس را بخورد حاجتش برآورده می شود .حلوای کشیده شده بر بالای در حجله نیز توسط داماد با چاقو کرانده می شد .در خور این حلوا توسط داماد کرانده و خورده می شود .در برخی مناطق این حلواتوسط مادرشوهر یا خواهر شوهر به گونه ای کرانده می شود که عروس زیر آن ایستاده و اندکی از خاک دیوار نیز روی سرش می ریزد و به اصطلاح از همان اول خاک برسر خانواده شوهرش می گردد. در درز و سایبان به حلوای کشیده شده بر سر در دست نمی زنند. در اوز نیز روی این حلوا که معمولا از آرد برنج تهیه می شده را سریع با خاک می پوشاندند تا کسی از آن نخورد و مبادا هم چهله عروس نگردد.همانطور که قبل ذکر شد اگر مراسم گلاب شوری انجام نشده باشد در حجله این کار صورت می گیرد و داماد نماز خوانده و لالا یا خواهر عروس یا بزرگتری در بیرون آوردن لباس به عروس کمک می کنند ,گاه هم داماد خود این کار را بر عهده می گیرد.در این هنگام همه مهمانان خانه را ترک کرده و به خصوص هیچ دختر باکره ای حق حضور در حجله را ندارد .معمولا دامادها در جمع مردانه اندک آموزشی دیده اند .در گذشته رسم بر این بود که داماد به عنوان لباس راحتی به پوشیدن لباس زیر و لنگی قناعت می کرد و عروس ها نیز قنبل ها را در آورده و لباس نازک تری بر تن می کردند و آرایش خود را پاک می کردند.لالا به عروس مسایلی را آموزش می داد و از او می خواست که برای اثبات باکرگی خود پارچه های مستطیل شکل ظریفی از جنس چلوار (6 قطعه) را که مادرش از قبل تهیه کرده و در اتاق قرار داده اند بر سر انگشت خود کرده و در بدن خود فرو کند تا به خون باکرگی آغشته گردد . سپس چند تن از بزرگان فامیل عروس و داماد مانند عمه ,خاله یا مادربزرگ ها در پشت در حجله می نشینند و منتظر می مانند در این میان به صرف شام و کباب و چای قلیان می پردازند وگاه مختصر شامی به عروس و داماد نیز می دهند که معمولا عروس آنقدر واهمه دارد که نمی خورد.تا عروس تصرف شود و داماد بازدن پشت در اعلام کند و آنها به کل و هلهله می پردازند و به درون اتاق رفته و به دارو درمانی عروس می پردازند این داروها را مادر عروس از قبل تهیه کرده و شامل زنیان ,نبات,زیره,آویشن و دوای گرمی است گاه داماد نیز از آن می خورد این دارو برای قوت کمر و گرم شدن اعماع و احشام مفید است . سپس بر سر آنها بادام سبز می ریزند . گاه از جگر گوسفندی که همان شب جلوی عروس قربانی کرده اند نیم پز به خورد او می دهند تا جان گیرد و یا در لطیفی رسم بر این است که گوشت کبابی درست کرده و تکه ای از آن را بر دهان عروس و داماد هم زمان می گذارند تا به اصطلاح “گوشت به گوشت “بیافتد .لالا همان شبانه و قبل از نماز صبح پس از اینکه پارچه را به مادر داماد و اقوام نشان داد به خانه مادر عروس می رودو آن را تحویل داده و مشتلق یا چشم روشنی می ستاند. دردرز و سایبان و برخی مناطق دیگر رسم بر این است که عروس و داماد تا سه روز از حجله بیرون نمی آیند .در لطیفی این مدت زمان تا 7 روز طول می کشد البته بدیهی است که اتاق حجله تمهیدات لازم برای اجابت مزاج را دارد و غذا نیز برای آنها برده می شود.اما در دشتی ,دهکویه,بنارویه,و فیشور رسم است که پارچه همان شب و قبل از اذان صبح تحویل مادر عروس می دهند.ناگفته نماند که مادر عروس آن شب تا صبح بیدار است و به کمک برخی از اقوام در حال تهیه صبحانه فردا و پختن نان های محلی برای فرستادن به خانه داماد است. روایتی نقل شده که اگر کسی چشمش بر این پارچه و خون روی آن بیفتد در روز محشر روی حضرت فاطمه را نخواهد دید و ایشان شفیعش نخواهند شد. البته مراسم عروسی هنوز پایان نیافته و ادامه دارد .اما سری به خور می زنیم چرا که مراسم در آنجا اندکی متفاوت است.به عنوان مثال در خور پس از شب اول حنابندان که لباس رنگی بر تن عروس می کنند روز بعد را تحت عنوان روز “روز رخصت” می شناسند که همان طلبونی یا دعوت گیری است اما در این روز انجام می شود .در همان عصر چمدان کوچکی از خانه عروس برای داماد فرستاده می شود که وسایل سر تراشان در آن قرار دارد .در شب بعد هم که تحت عنوان “شب هندی”می شناسند لباس هندی قرمز بر تن عروس کرده و او را به سبک هندی ها می آرایند و هردو طایفه در خانه های عروس و داماد با حضور یا بی حضور عروس به رقص و پایکوبی می پردازند وشب هنگام نیز به رقص شمشیر و رباعی خوانی می گذرد.گاه این مراسم با مراسم عقد و گاه با مراسم ازدواج در صورت جدابودن این دو مراسم و طولانی مدت بودن دوران عقد همراه است.مراسم جابجایی چمدان ها در خور در صبح انجام می شود و همراه با قوال و ساز و نقاره زنی است و مادر داماد نیز به همراه چمدان های خانواده خود می رود و در خانه عروس سرویس یا قطعه ای طلا بسته به وسع خانواده به دور عروس می اندازد و کفش و چادر او را عوض می کند .در حالیکه تکه نبات و هیل لای انگشت پای او قرار می دهد کفش سبز رنگی که با خود آورده به پایش می کند و شیرینی در دهانش می گذارد .در این بین خانواده عروس با شربت و شیرینی از مردم پذیرایی می کنند.سپس هر طایفه به خانه دعوت کننده خود رفته نهار می خورند و عصر برای دیدن برنامه تبادل چمدان از خانه عروس به خانه داماد در آنجا جمع می شوند.مادر عروس چمدان داماد را شامل لباس داماد ,ناخن گیری که چاقو داشته باشد و بعدا از آن در کراندن حلوای سر در حجله استفاده می شود ,ست اصلاح مردانه,کفش,ساعت و حلقه طلا,دست دکمه طلا,گیره و کراوات طلا به علاوه پارچه سبز و تکه ای نمک راهی خانه داماد می کند.مردان همان عصر با رسیدن این وسایل آنها را بر تن داماد پوشانده و ناخن گیر را نیز در جیب کتش می گذارند و شال 40 بسم الله بر گردنش انداخته و او را سوار بر اسب مزیین راهی خانه عروس می کنند.البته داماد صرفا برای برنش شدن توسط مردم به خانه عروس می رود اما عروس را نمی بیند و دوباره به منزل خود برگشته و پس از خوردن شام به همراه مهمانان برای بردن عروس راهی می شود.در آخر شب در حالیکه دو جوان بازوهایش را گرفته اند به منزل عروس می رسد و اقوام عروس در ضمن خداحافظی با دخترشان تکه ای طلا به او دستگیری می دهند و اقوام نیز کادوهای خود را در صورتی که طلاست به آنها می دهند(سایر اقلام کادویی روز پاتختی ارایه می شود) و مراسم به پایان می رسد.در خور رسم جهیزیه دادن به وفور وجود ندارد و صرفا قالی کاشان در اتاق حجله توسط مادر عروس پهن می شود .اگر خانه داماد از مادرو پدرش جداست عروس اول باید برای دست بوسی مادر شوهر به منزل آنها رفته و دیگر قدم به حجله بگذارد.حجله نیز یکی دو ساعت قبل از مراسم ازدواج چیده می شود.

در دشتی نیز تفاوت هایی در برخی برنامه ها دیده می شود .مثلا در شب زفاف عروس لباس قرمز گشاد و روسری صورتی رنگ می پوشد و هنگامی که مردم برای دیدن او می آیند برای رفع چشم زخم از رنگ زرد برای روسری خود استفاده می کند.حمام عروس و داماد نیز نیز در منزل صورت می گیرد و رسم حمام بیرون وجود ندارد.شام حنابندان مهمان خانه داماد هستند و چوب بازی هم رایج است. هنگامی که عروس راهی خانه داماد است با پارچه سبز پوشانده شده و هنگام خروج مادر عروس مقداری اسفند ,برنج,شکر و پول به عنوان صدقه دخترش دور سر او چرخانده و بعد به فقیر می دهد.عروس را در طی مسیر خانه همسرش سه بار بر زمین می نشانند و بلند می کنند تا او به راه اندک اندک اشنا شود و نترسد و غصه نگیرد(چون در این روستا رسم حمام بیرون وجود نداشته و عروس تا کنون در حین مراسم از خانه خارج نشده! ).در مراسم ازدواج در لار به ویژه در مناطق سنی نشین گرچه اکثر برنامه ها با حضور مردان و زنان در کنار هم صورت می گیرد اما زنان با حجاب و روبنده کامل و در حاشیه یا پشت سر مردان قرار دارند.

فردای صبح زفاف در مناطق مختلف لارستان مراسم کم و بیش متفاوتی وجود دارد .در گذشته در لار حول و حو ش ساعت 8 صبح عروس را به حمام می بردند و غسل می دادند و مادر عروس کباب ماستی(گوشت گوسفند که در ماست کیسه انداخته یا چکیده و پیاز و نمک و فلفل خوابانده شده است) درست کرده و به حمام می برد تا دخترش که شب پیش به خاطر حجب و حیا چیزی نخورده و ترسیده است را غذا بخوراند .در ضمن مادر عروس مقداری شامی کباب و 4 قدح (کاسه گود)مملو از حلوای نبات و نان محلی بنام “تپ تپی”و سبزی و خیار مهیا کرده و به خانه داماد می فرستد و مادر داماد آنها را بین فامیل خود تقسیم می کند.(این رسم هنوز در لار پابرجاست و گاه با سطلی پر از کباب ماستی همراه(ادامه دارد)

(لارستان كهن)

نكاح(عروسي) در لارستان

مطالب مشابه :

"جديد" لیست کامل خريد جهيزيه عروس و لوازم منزل

لیست خرید عروسی(چیزایی که عروس برای داماد و داماد برای عروس باید بخره)

تزئین اتاق خواب عروس و داماد و چیدمان میز آرایش عروس

لیست جهزیه

نكاح(عروسي) در لارستان

لیست کامل جهیزیه

جهیزیه عروس و عروسی و داماد