جاذبه های طبیعی استان کهگیلویه و بویراحمد

غار یخی:

یکی از غارهای معدود ومنحصر به فردی است که در ارتفاع صعب العبور دیواره شمالی منطقه حفاظت شده دنا ودر جنوب روستای خفر در محدوده امن منطقه موجود وسالانه پذیرای علاقمندان فراوانی از غار نوردان وکوه نوردان داخلی می باشد، خصوصیات بارز این غار وجود قندیلهای یخی در تمام فصول سال خصوصاً فصل تابستان در دیواره های آن می باشد.

غارشاه:

یکی از غارهای مشهور موجود در استان واقع در حوالی روستای شاه بهرام در منطقه پیچاب از توابع بخش باشت شهرستان گچساران ودر منطقه گرمسیری ودر فاصله 150 کیلومتری شمال شرقی شهر دوگنبدان واقع واین منطقه دارای جنگلهای انبوه از نوع بلوط، بنه، کلخنگ، زبان گنجشگ وانواع بادام می باشد.

 غار دوفیری:

یکی از غارهای موجود در ارتفاعات غربی کوه سمسال واقع در حوالی روستای بن زرد علیا از توابع بخش پاتاوه شهرستان دنا ودر منطقه حفاظت شده دنا می باشد، طبق اطلاعات کسب شده از اهالی محلی این غار که در صخره ای مرتفع از روستای فوق قرار گرفته گذشتگان بعنوان قراولگاه وحفاظت از سکنه روستا از آن استفاده وبا توجه به موقعیت مکانی تسخیر آن از طرف افراد واقوام مهاجم میسر نبوده وبه لحاظ اینکه ورودی غار دارای دو سوراخ شبیه بینی انسان می باشد به همین مناسبت به لهجه لری به غار دو فیری مشهور گردیده است.

 محوطه تاریخی سی سخت:

که شامل شهر سی سخت مرکز شهرستان جدید التأسیس دنا ودر دامنه جنوبی قله دنا ومنطقه حفاظت شده قرار دارد، این شهر با توجه به موقعیت سردسیری با فضای سبز بدیع وباغستانها وچشم اندازها وچشمه سارهای طبیعی اطرافش نمود عینی یک شهر سبز تمام عیار را با طبیعت دلگشا وآب وهوای وصف ناپذیراست. نام این شهر برگرفته ازنام سی نفر پهلوان نامی عهد کیخسرو کیانی وکشته شدن آنان در محلی بنام گردنه بیژن بعلت برف وباران شدید می باشد،واز طرفی آثار سفالی تمدنهای قدیمی در حفاریهای این شهر به وفور یافت می شود، گورهای انسانی با قدمت 3000سال قبل از میلاد در این شهر اخیراًکشف گردیده وسابقه روستایی وشهر جدید آن به 120 سال قبل بر می گردد و سالانه شاهد بازدید سیاحان خارجی وداخلی فراوانی است.

 ده دنای خونگاه: این محل در دره شرق روستای فعلی خونگاه ودر منطقه حفاظت شده دنا واقع که آثار خرابه های آن موجود ودارای چشمه سار مشهور شاه قاسم ودرختان جنگلی از قبیل بلوط وچنارهای تنومند وکهنسال وجاذبه طبیعی بسیار خوبی است.

غاردنگزلو:

این غار در ضلع شمال شرقی کوه دنا ودر حوالی روستای دنگزلو از توابع بخش پادنای علیا شهرستان سمیرم ودر حوزه استحفاظی استان اصفهان واقع گردیده که دارای جاذبه های فراوان از لحاظ قندیل های یخی( استالاکتیت، واستالاکمیت) که هنوز بطور کامل هم جاذبه های آن شناسایی نشده است که چنانچه همه زوایای آن شناخته شود در حد غار علیصدر همدان می توان از آن بهره برداری شود.

 کک کهزاد:

نام یکی از سران ونامداران قومی که در تاریخ باستان در محلی بنام قلعه کره سکونت داشته که در اصطلاحات محلی این مکان به نام کک کهزاد نیز مشهور است. که متعاقباً پیرامون این مکان تاریخی توضیح کامل خواهد آمد.

غار نیده( ندیده)

نام غاری است که در تنگه ای به همین نام در منطقه حفاظت شده خائیز سرخ ودر فاصله 20 کیلومتری شمال شرقی شهرستان بهبهان قرار دارد واز نظر موقعیت طبیعی حائز اهمیت و در محدوده امن منطقه حفاظت شده قرار گرفته طبق اطلاعات مأمورین ومحلیان این غار عمقی در حدود 150 متر در زیر زمین دارد.

قلعه دزکوه:

دزکوه نام کوهی است بلند در ضلع غربی بخش گرمسیری سوق از توابع شهرستان کهگیلویه که دوران قدیم با توجه به موقعیت خاص آن بعنوان دژی مستحکم در برابر اقوام یاغی ومهاجم از آن استفاده می شده که به همین مناسبت به این نام مشهورگردیده است طبق اطلاعات این کوه فقط دارای یک مسیر ورودی پیاده رو در قدیم وهم اکنون دارای جاده ماشین رو به ارتفاع کوه می باشد وبا توجه به وجود چشمه ای بر روی این کوه گرمسیری، دارای سکنه و روستا می باشد .رودخانه مارون از ضلع غربی وجنوبی این کوه جاری وبه سد مارون در شمال بهبهان می پیوندد. این محل زادگاه هنرمند محبوب زنده یاد حسین پناهی می باشد.

 قلعه کره :

نام کوهی در دامنه های منطقه امن حفاظت شده دنا ودارای موقعیت خاص که سراسر اطراف آن بجز دو راه پیاده روی ورودی به ارتفاع آن از سایر مناطق اطراف مشرف ومتمایز می سازد، این کوه دارای آثار باستانی روزگاران گذشته وویژگی منحصر به فرد آن وجود جنگلهای بلوط در مساحت قریب به 40 هکتار در ارتفاع وپشته واطراف آن واشرف بر دره های وکوههای اطراف ودارا بودن دو مسیر ورود وخروج که آثار گچی دروازه های باستانی آن کاملاً مشهود وبطوریکه از جزئیات بر می آید به لحاظ موقعیت خاص این کوه ساکنین قدیم آن یا خود قومی یاغی ومتواری از حکومت وقت بوده اند ویا اینکه از ظلم وجور سلاطین واقوام همجوار بواسطه قرار گرفتن در موضعی سخت وغیر قابل نفوذ از دست مهاجمین به این محل مرتفع وصعب العبور پناه آورده اند، این کوه دارای جنگلهای زیاد بلوط و000 ودر حد فاصل تنگه های دیو هاشم وکره وروستای کنونی او با مدفن یکی از امامزادگان بزرگوار بنام ( بی بی زهرا خاتون) قرار گرفته است دو دره همجوار خصوصاً تنگ دیو ها از موقعیت ویژه طبیعی جنگلی وآبی سرشار ومنحصر بفرد برخوردارند.، آثار باقیمانده شامل بقایای باستانی قلعه کره، آثار دروازه های گچی خروج وورود به ارتفاع این کوه ومختصر خرابه های محل سکونت وتعداد معدودی درختان کهنسال گردو، انجیر ومو وچنار وقبرستانهای قدیم در این منطقه بوده. در این محل پیکانهای فلزی عهد باستان یافت شده وسران قوم ساکن در این محل به روایت افراد محلی کک کهزاد وفرد دیگری بنام ملی بوده اند، تنها چشمه موجود بنام آبچری با آبدهی خیلی کم در حد آبشخور حیات وحش در ارتفاع ضلع جنوبی کوه موجود وهیچگونه نوشته ای پیرامون تاریخ این محل تا کنون بدست نیامده است.

تنگ سولک:

با فاصله 40 کیلومتری شمال شهرستان بهبهان از توابع شهرستان بهمئی در حوزه استحفاظی استان

کهگیلویه وبویراحمد قرار دارد این منطقه گرمسیری وکوهستانی بعنوان منطقه حفاظت شده پیشنهاد که اخیراً از طرف شورای عالی محیط زیست بعنوان منطقه حفاظت شده تصویب گردیده، این منطقه زیبا که شامل تنگ سولک ونیمی از تنگه ماغررا تحت عنوان حفاظت شده سولک دربر می گیرد علاوه بر آثار قدیمی وسنگ نوشته های باستانی موجود از دوران اشکانی دارای طبیعتی بدیع واستثنایی وچشمه زار وجنگلهای آن غالباً بلوط ودرختان زیبای زربین واز تیپی کوهستانی وصخره ای برخوردار است و اهمیت اصلی آن وجود درختان نادر وکمیاب زربین بوده که اخیراً از طرف مدیریت منابع طبیعی استان عرصه هایی از آن زربین کاری شده است وچندین بنه وآبادی فصلی کوچک بنام آبدولی، سینه سولک، چال انجیر،زیرچک( زیرکمر) در این منطقه موجود است وتعداد شش چشمه دائمی ودو چشمه فصلی در عرصه مذکور وجود دارد که از میان این چشمه ها چشمه گوردک از آبدهی قابل توجهی برخودار وماورای بسیار حائز اهمیتی جهت وحوش منطقه محسوب ومختصر باغات موجود انار و000 از این چشمه مشروب وقسمت اعظم آن در قالب خط لوله آب آشامیدنی روستاهای بخش لیکک استفاده می شود، در حال حاضر آماری قریب به 30 الی 50 هزار اصله از درختان کهنسال ونهالهای دست کاشت زربین شمال وغرب تنگ سولک را پوشش که این منظره بسیار بدیع چشم هر بیننده ای را خیره می گردانند، جالب تر از آن وجود حیات وحش بسیار غنی از جمله، کل وبز وپرندگانی چون کبک، تیهو، کبوترجنگلی وچاهی وانواعی از کلاغها در این منطقه بصورت مشهود موجود است که باید اذعان نمود این محدوده 2000 هکتاری شرایط بسیار حائز اهمیتی به عنوان آثار طبیعی ملی را دارا می باشد وتنها جاده خاکی ماشین رو بطول تقریبی 4 الی 5/5 کیلومتر تا محل روستای آبدولی در قلب تنگ سولک ادامه دارد واز طرفی منطقه مذکور از نقطه نظر پوشش گیاهی دارای گیاهان دارویی وخوراکی وزینتی حائز اهمیتی از قبیل بن سرخ، حلپه، تره ، کارده، آب اندول، بومادران، پشموک، کنگر، گل لاله سرنگون، آویشن، و000 جنگلهای پرپشتی از بلوط وسایر گونه های متفاوت این محدوده را در گرفته است.