انواع حجامت

در کشور های غربی حجامت تقریباً با 10 روش انجام می شود . ولی در طب سنتی ایران حجامت به طور کلی به دودسته تقسیم می شود .

1- حجامت خشک ( بادکشی ) :Dry cupping

2- حجامت تر :

Wet cupping

حجامت خشک :

نوعی حجامت است که در آن خونی از بدن خارج نمی شود ، بلکه تنها عمل مکش ( Suction) روی پوست انجام می شود . حجامت خشک خود بر دو قسم است :

الف : سرد و خشک ـ ب ـ گرم و خشک

حجامت گرم و خشک در فرهنگ عامه اصطلاحاً به کوزه یا لیوان گذاری معروف می باشد . حجامت خشک در نقاط مختلفی از بدن انجام می شود و در درمان بسیاری از دردها و بیماریها نقش موثری دارد . اینگونه از حجامت موجب انبساط عروق و رفع انسداد آنها و تحریک دیواره مویرگها می شود و در افزایش توان سیستم ایمنی بدن نقش مهمی دارد .

حجامت تر :

این نوع از حجامت با خارج نمودن مقداری از خون بیمار همراه می باشد . مواضع توصیه شده جهت انجام حجامت تر در مکاتب مختلف طب سنتی متفاوت می باشد . اما در طب اسلامی مواضع زیر بیشتر تاکید شده است .

1- حجامت عام :

بین دو کتف ، حدود مهره های سوم و چهارم سینه ای T3 و T4 انجام می شود و در احادیث و روایات با عنوان (( حجامت منافع )) نام برده شده است .

2- حجامت سر :

محل این حجامت یک وجب شخص حجامت شونده از نوک بینی تا فرق سر می باشد . این گونه از حجامت با تکنیک خاصی انجام می شود و در روایات با عنوان (( حجامت نجات بخش )) نام داده شده است .

3- حجامت کمر یا چمابند :

این حجامت در گودی کمر ، حدود مهره S1 انجام می شود و از آن در روایات با نام (( حجامت رهاننده )) یاد شده است .

امام صادق ( ع ) فرمودند : رسول خدا ( ص ) در سه نقطه حجامت می فرمود : سر ، بین دو کتف و کمر

4- حجامت ساقها :

در یک وجب بالاتر از قوزک ، پشت دو ساق انجام می شود .

5- حجامت نقره :

در گودی گردن انجام می شود و مختص اطفال می باشد . انجام این گونه از حجامت برای بزرگسالان به علت احتمال ایجاد فراموشی نهی شده است .

6- حجامت چانه

7- حجامت پشت گوش

8- حجامت موضعی :

بر اساس تشخیص پزشک و نوعی بیماری در موضع خاصی انجام می شود . از جمله حجامت روی کفلها ، اطراف مقعد ، روی رانها ، حجامت کلیه ، قاعده ریه ، حجامت کبد . .....

9- حجامت خورشیدی :

در واقع همان حجامت عام است ، با این تفاوت که برای آماده نمودن بیمار و هدایت خون به موضع حجامت ، قبل از انجام حجامت تر ، اطراف موضع حجامت با بادکش لغزان تحریک شده و سپس حجامت انجام می شود .

توجه : برای آماده سازی بهتر موضع حجامت ـ جهت حصول نتیجه بهتر از حجامت نوعی خشک یا تر ـ می توان موضع حجامت را با روغن زیتون ، روغن سیاهدانه و یا گل بنفشه چرب نمود .

روش انجام حجامت

پس از معاینه دقیق فرد توسط پزشک ، در صورتیکه انجام حجامت برای وی لازم و نافع تشخیص داده شود . فرد به حالت چهار زانو روی تخت می نشیند ( البته برخی معتقدند حجامت سر به صورت خوابیده و حجامت ساق ها به صورت ایستاده باید انجام شود )

سپس پزشک محل انجام حجامت را با بتادین و یا الکل ضد عفونی نموده و یک لیوان یک بار مصرف ـ مخصوص حجامت ـ را بر موضع حجامت قرار می دهد . آنگاه با دستگاه مکش ، هوای درون لیوان تخلیه می شود . خلاء ایجاد شده در لیوان و وجود فشار هوای محیط سبب کشیده شدن پوست بیمار به داخل لیوان می شود و لیوان در محل خود ثابت و مستحکم می شود . ( مقدار مناسب برای کشیدن شدن پوست به درون ظرف مکش به میزان 1 تا 5/1 سانتی متر از بالاترین حد گنبد پوست مکیده شده تا لبه ظرف مکش است . )

عمل بادکشی به مدت 3 تا 5 دقیقه بر سطح پوست ادامه می یابد . این عمل علاوه بر ایجاد احتقان و التهاب در موضع ، باعث تجمع مواد سبک خون مویرگی در موضع حجامت می شود .

در ادامه پزشک معالج لیوان را از موضع حجامت جدانموده و با یک تیغ یکبار مصرف استریل جراحی چند خراش پوستی سطحی به عمق نیم تا یک میلی متر به صورت مایل در موضع حجامت ایجاد می نماید . سپس مجدداً لیوان مخصوص حجامت در موضع حجامت گذاشته می شود و خون توسط بادکش به لیوان حجامت مکیده می شود .

عمل تخلیه و بادکش 3 تا 5 مرتبه و هر بار به مدت 3 تا 5 دقیقه انجام می پذیرد . لذا عمل حجامت به طور متوسط بین 15 تا 20 دقیقه به طول می انجامد .

در مجموع مراحلِ انجام حجامت ، حداکثر 50 تا 75 میلی لیتر خون از بدن شخص خارج می شود . ( البته در حجامت سر ، کمر و ساقها معمولاً مقشدار خون خارج شده کمتر است ) لازم به ذکر است بدن انسان قادر است در مدت زمان بسیار کوناهی این مقدار خون را بازسازی و جایگزین نماید .

پزشک سپس موضع حجامت را پاکسازی نموده و با گازاستریل پانسمان می نماید.

در اینجا ذکر چند نکته ضروری به نظر می رسد .

- عمل بادکشی در حجامت موجب بی حسی نسبی موضع می شود . لذا حجامت تقریباً بدون درد می باشد .

- به دلیل سطحی بودن خراشها ، پس از پانسمان نمودن ، موضع حجامت دچار خونریزی مجدد نمی شود . در بیش از یکصد هزر مورد حجامت انجام شده در شعب موسسه تحقیقات ایران حتی یک مورد خونریزی و عفونت موضع حجامت گزارش نشده است .

- در سطح پوست بدن انسان ، خطوطی فرضی موسوم به (( خطوط لانگر)) وجود دارد که اگر برشهای پوستی با زاویه ای خاص و به موازات این خطوط انجام شود ، اثر بسیار کمی از برش بر پوست باقی می ماند . با رعایت این اصل و ایجاد خراش با زوایای خاص ، حداکثر پس از یکماه ( با توجه به وضعیت پوست بیمار) از انجام حجامت ، هیچ اثری در موضع حجامت باقی نمی ماند .

روش انجام حجامت خشک

در روش حجامت گرم وخشک روش بادکش گذاری حتما به شیوه خلائ کرمایی انجام می گیرد (با گذاشتن پنبه در حین سوختن در ته لیوان وگذاشتن لیوان بلافاصله در موضع ).در تصویر این روش را به وضوح می بینید .

انواع حجامت

مطالب مشابه :

کبد چرب و اصلاح غلظت خون و پاکسازی خلط غالب صفراوی

انواع حجامت و فوائد آنها

نسخه های درمانی استاد خیر اندیش 2

کبد چرب را نگاه به طب سنتی چگونه برطرف کنیم

حجامت در يك نگاه

درمان کبد چرب با طب سنتی

حجامت 4

انواع حجامت