آموزش ضمن خدمت و تاثیر آن بر افزایش کارایی معلمان

آموزش ضمن خدمت و تاثیر آن بر افزایش کارایی معلمان

مقدمه:

آموزش ضمن خدمت یکی از مؤثرترین ابزارهای مدیران برای مقابله با تغییرات محیطی بوده و ضامن ارایه مناسب خدمات، بخصوص در سازمان‌های خدماتی و دولتی می‌باشد که چنانکه منظم و هدفمند و در راستای نیازهای واقعی کارکنان تدوین و اجراء شود، نه تنها عملکرد کارکنان و سازمان را بالا می‌برد، بلکه بهبود مهارت‌های مدیران و افزایش رضایت کارکنان و ارباب رجوع را نیز در پی خواهد داشت.

این مقاله تأثیر آموزش ضمن خدمت بر افزایش کارآیی نیروی انسانی را در سازمانها مورد توجه و ارزیابی قرار می‌دهد و در پی پاسخگویی به این پرسش اصلی هستند که آیا گذراندن دوره‌های آموزش ضمن خدمت کارآیی کارکنان را افزایش می‌دهد؟ همچنین آیا آموزش ضمن خدمت قادر است نیروی انسانی را برای انجام بهتر وظایف محوله پرورش دهد؟ گذراندن این دوره‌ها، چگونه برنامه‌ریزی مدیریت، تخصص، خلاقیت، رضایت شغلی و طرز برخورد کارآموزان با ارباب رجوع را تحت تأثیر قرار می‌دهد؟ آیا عملکرد کارکنان را افزایش می‌دهد؟

به منظور پاسخگویی به پرسشهای یاد‌شده، آثار و نتایج آموزش ضمن خدمت مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت و به این منظور ابتدا رابطه بین دو عامل آموزش ضمن خدمت و کارآیی مشخص می‌گردد. سپس میزان تأثیر این دو عامل بر یکدیگر سنجیده می‌شود و از این طریق معیار ارزیابی دقیقی در اختیار مدیران قرار می‌گیرد. معیاری که دقت عمل مدیران در تصمیم‌گیری و اختصاص بودجه به آموزش را بهبود می‌بخشد.

واژه‌های عملیاتی اصلی بکار گرفته‌شده در این مقاله شامل «آموزش ضمن خدمت»، «رضایت شغلی»، «کارآیی» و «ارتباط» می‌باشد. معانی عملیاتی هر کدام از این واژه‌ها عبارتست از اینکه «آموزش ضمن خدمت» به دوره‌های کوتاه مدت اطلاق می‌شود که کارکنان اداره دارایی اصفهان جهت افزایش دانش و مهارت خود طی می‌کنند، «کارآیی»، دستیابی به اهداف سازمانی با حداقل هزینه و دستمزد است، «رضایت شغلی»، میزان خرسندی تجربه شده در زمانی است که یک خواسته برآورد می‌شود، «ارتباط» همبستگی در رابطه‌ای است که بین آموزش ضمن خدمت و کارآیی وجود دارد.

اهمیت و ضرورت آموزش ضمن خدمت

امروزه رشد نیروی انسانی از طریق آموزش و پرورش بیش از پیش مورد توجه و تأکید سازمانها قرار گرفته‌است. تأکیدی که در کوشش‌های مدیریت نوین، تحولی چشمگیر به‌شمار می‌آید. به بیان دیگر اکنون آموزش و پرورش کارکنان در ردیف اساسی‌ترین وظایف هر مدیر قرار گرفته است. در این راستا مهمترین وظیفه مدیر آن است که با تدوین مستمر برنامه‌های آموزشی، راه دگرگون شدن و بهبود کار را هموار نماید. آموزش، کاراترین ابزار و قویترین فرآیند موجود برای انتقال دانش و مهارت به نیروی انسانی و آماده تقویت‌نمودن آنان برای انجام وظایف می‌باشد. امروزه اغلب کشورهای توسعه‌یافته برای بقاء، رشد و تداوم توسعه، بخش قابل توجهی از درآمد ناخالص ملی خود را به طرق مختلف صرف آموزش و تربیت نیروی انسانی می‌نمایند و با تعلیم مهارت‌های ضروری به کارکنان، میزان بهره‌وری کار را افزایش می‌دهند. به علاوه، اجرای برنامه‌های آموزشی در سازمان، پرورش استعدادها، ژرف‌بینی، جامع‌نگری و پایبندی افراد به ارزشهای سازمانی را تقویت می‌نماید.

عملیات آموزش و بهسازی از فعالیتهای ضروری و مستمر برای تطبیق نیروی انسانی با شرایط متغیر سازمان و محیط می‌باشد و آموزش، ابزاری است که به وسیله فنون و روشهای مختلف، مدیران را در اداره سازمانها یاری می‌رساند. ایجاد یک نظام اداری مطلوب و مناسب، تا اندازه زیادی به کمک آموزش و ارتقاء توانمندیهای نیروی انسانی امکان‌پذیر است. تسلط روزافزون انسان بر طبیعت و شناخت و آگاهی از ناشناخته‌ها و پژوهش برای یافتن تکنیکها و ابزارهای جدید به منظور حل مسائل و مشکلات جامعه به ویژه در کشورهای در حال توسعه، مسأله آموزش نیروی انسانی را بیش از پیش مهم و مؤثر نموده‌است.

با توجه به اینکه ایران نیز سالهاست برای نیل به رشد و توسعه مطلوب در تکاپوست، یکی از اهداف استراتژیک و بلندمدت مدیران بلندپایه آن رها‌نمودن اقتصاد کشور از درآمدهای نفتی و اتکاء به درآمدهای غیر نفتی به عنوان مهمترین منبع درآمد و مؤثرترین ابزار توسعه می‌باشد.

مزایای آموزش ضمن خدمت

در این راستا آموزش نیروی انسانی و ارزیابی آثار آن بر افزایش عملکرد آنان، فوق‌العاده حایز اهمیت است. آموزش صحیح نیروی انسانی، ضمن اینکه در سطح سازمانهای دولتی باعث ارتقاء عملکرد کارکنان و سازمان می‌گردد زمینه‌های برخورد مناسبتر کارکنان با مراجعان را نیز فراهم می‌نماید. رابطه‌ای که متأسفانه هنوز از جایگاه مطلوبی برخوردار نیست. با توجه به موارد یاد‌شده و با عنایت به اینکه در این زمینه تاکنون پژوهشهای کاربردی قابل توجهی انجام نگرفته است، اهمیت و ضرورت انجام این پژوهش و ارایه نتایج آن در مقاله حاضر آشکار می‌گردد.

تاریخچه آموزش ضمن خدمت

آنطور که از تاریخچه آموزش کارکنان برمی آید آموزش و پرورش نیروی انسانی در سازمان تا پیش از پیدایش مکتب مدیریت علمی در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم، به صورت منظم و علمی مورد توجه نبوده است. با رشد سریع شهرها، بزرگتر شدن ادارات دولتی و پیچیده‌تر شدن اداره امور عمومی در اوایل قرن بیستم، توجه به آموزش کارکنان مورد اهمیت قرار گرفت. نخستین نشانه‌های آموزش منظم نیروی انسانی در مکتب مدیریت علمی مشاهده می‌شود.

تا پس از جنگ جهانی دوم، در کشورهایی مانند انگلستان برنامه‌های آموزشی جامع و مناسبی برای کارکنان سازمانهای دولتی وجود نداشت. لیکن پس از جنگ، اداره کل کارآموزی و آموزش وابسته به وزارت خزانه‌داری تأسیس شد و برنامه‌های آموزشی خود را برای حل مسایل مربوط به توسعه ملی آغاز نمود. چند سال بعد در فرانسه نیز برای اولی بار مرکز آموزش جدیدی به نام مدرسه ملی امور اداری تأسیس گردید. این مرکز به منظور ارتقاء کیفیت و کارآیی نیروی انسانی در سازمانهای دولتی بر اجرای برنامه‌های آموزشی جامع همت گمارد. دولت آمریکا نیز در سال 1958 با تصویب اولین قانون در کنگره این کشور، راه را برای آموزش نیروی انسانی در بخش دولتی باز کرد.

تحولات سیاسی و اجتماعی در ایران نیز توجه دولت را به امر آموزش نیروی انسانی در بخش دولتی معطوف کرد. چنانکه در تهیه قانون استخدام کشوری مصوب 1345، فصل جداگانه‌ای به امر آموزش کارکنان اختصاص داده شد. این اقدام نقطه آغازی در امر آموزش نیروی انسانی در سطح گسترده و منظم تلقی گردید. تأسیس مرکز آموزش مدیریت دولتی در سال 1348 و آغاز فعالتیهای آموزشی این مرکز جهت آموزش گسترده و منظم در دوره‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت، علاوه بر فراهم‌نمودن زمینه‌های آموزش کارکنان دولت، اهمیت موضوع را بیش از پیش آشکار نموده و راه را برای تجدید بنای نیروی انسانی در سازمانهای دولتی باز کرد.

با این حال آنچه که از تاریخچه و فرضیات اصلی و فرعی تحقیقات انجام شده بر می آید حاکی از این است که آموزش ضمن خدمت کارآیی نیروی انسانی را افزایش می‌دهد.

بنابراین:

1- آموزش ضمت خدمت مهارتهای شغلی نیروی انسانی را افزایش می‌دهد.

2- آموزش ضمن خدمت مهارتهای مدیران در ایفای وظایف مدیریت را ارتقاء می‌بخشد .

3 - آموزش ضمن خدمت رضایت شغلی نیروی انسانی را افزایش می‌دهد.

جامعه آماری تحقیق در این مقاله عبارت است از افرادی که دوره‌های آموزش ضمن خدمت را در سطح سازمان گذرانده‌اند. نحوه برگزاری دوره‌های آموزشی در سازمان های مورد نظر به گونه‌ایست که ابتدا یک برنامه آموزشی کوتاه مدت از طرف واحد آموزش سازمان تنظیم می‌گردد. سپس این برنامه توسط تعدادی از مسئولین واحدهای سازمان در محل دانشکدهها تدریس می‌شود. پس از آموزشهای این دوره‌ها به صورت نظری، بازده عملکرد و به نوعی کارایی و اثربخشی کارکنان آموزش دیده و آموزش ندیده مورد برسی قرار می گیرد و بالاخره به این ترتیب، نتایج حاصل با ضریب بیشتری با واقعیت مطابقت خواهد کرد.

بررسی تاثیر آموزش ضمن خدمت بر میزان موفقیت و کارآیی معلمان

اهداف آموزش ضمن خدمت :

هدف های اجتماعی ، هدف های سازمانی ، هدف های کارکنان ، وجود تغییرات در سیاستها و برنامه ها و خط مشی های سازمان .

انواع برنامه های آموزشی از نظر عنوان :

1- کارآموزی 2- دانش افزایی 3- باز آموزی

بررسی میزان اثر بخشی دوره های آموزشی :

کارکنان در تمام اوقات در حال یادگیری می باشند . آموزش صحیح رضایت شغلی پرسنل و مدیر را افزایش می دهد ، آموزش صحیح به پرسنل همانند ورود خون تازه به رگهای سازمان است. اثر بخشی دوره های آموزشی در بیان بسیار ساده یعنی استفاده مطلوب و حداکثر از خونهای وارده به سازمان است .

کارآیی و اثر بخشی به موارد زیر مرتبط می گردد :

- اجرای دوره در سازمان و مکان از قبل تعیین شده و با حضور تمامی شرکت کنندگان

- تناسب جزوات آموزشی با سر فصل تعیین شده

- حضور به موقع استاد و مخاطبین

- رعایت هزینه های آموزشی و تجزیه و تحلیل آنها

آموزش ضمن خدمت مزایای زیر را در پی دارد :

1- ارتقای اطلاعات و دانش و مهارت های کارکنان

2- افزایش همبستگی کارکنان با اهداف سازمان

3- کاهش حوادث و ضایعات کاری و ایجاد اطلاعات بیشتر در سازمان

4- کمک به تغییرات سازمانی در مواقع ضروری

5- ایجاد علاقه و دلگرمی نسبت به سازمان از طریق آموزش های مستمر

6- افزایش کارآیی کلی سازمان

کلمات کلیدی:

آموزش ضمن خدمت ، کارآیی ، اثر بخشی ، اهداف، مزایا

آموزش ضمن خدمت:

بنا به تعریف آموزش ضمن خدمت عبارت است از بهبود بخشیدن فعالیتهای آموزشی و پرورشی مرتبط با رشته تخصصی آنان که عمدتا یا انحصارا"اعضا به قصد دانش افزایی ، کسب مهارت وتغییر نگرشهای حرفه ای ایشان، صورت می گیرد، تا بتوانند به گونه ای موثرتر به تعلیم و تربیت کودکان بپردازند.

الگوی آموزش ضمن خدمت می تواند هم در نظام آموزشی متمرکز عملی شود و هم در نظام غیر متمرکز و اداره آن هم می تواند توسط یک یا چند موسسه از انواع موسسه های عمومی ، فنی ، تخصصی انجام گیرد و هم زیر نظر نمایندگان آموزش عمومی یک کشور.

نظام آموزش کار تحصیل که در انگلستان پیاده می شود نمونه ای از این الگو است بر اساس این شکل از آموزش معلمان با توجه به صلاحیت فنی استخدام می شوند و طی چند نیمسال تحصیلی متناوب هم تحصیل میکنند و هم تدریس. چک و اسلواکی نمونه دیگری از این الگوست که طریق دوره های مکاتبه ای آن را پیاده میکنند.

سقراط می گفت فرد حقیقی عبارت است از علم شخص به نادانی خود و آموزش ضمن خدمت فعالیتی است نظامدار و تابع شرایط سازمانی که در هر سازمان یا موسسه ای منجر به رشد و تغییرات اساسی در میزان مهارت های علمی و دانش و مهارتهای علمی و فنی و تکامل نیروی انسانی می گردد بطوری که تاثیرات آن در کارآیی سازمان موثر واقع شود .

ضرورتهای آموزش ضمن خدمت کارکنان :

1- لزوم کسب مهارت شغلی لازم جهت اشتغال و قبول مسئولیت در پستها بعنوان کار آموزی در بدو اشتغا ل

2- دگرگونی در نظام اجتماعی جامعه و لزوم هماهنگ سازی نیروی انسانی موجود با ارزش های ستوده و مقبول ان به همین اعتبار ضرورت آموزشهای معارف اسلامی و سیاسی در نظام مقدس جمهوری اسلامی به نیروی انسانی شاغل در دستگاههای اداری و اجرائی مطرح میشود .

اهداف آموزش ضمن خدمت:

هدفهای آموزش ضمن خدمت و بهسازی نیروی انسانی در هر موسسه و سازمانی باید در قالب اهداف سه گانه اجتماعی ،سازمانی و کارکنان خلاصه شود و آموزش های ارائه شده در جهت تحقق این اهداف باشد .

1-هدف های اجتماعی :

هدف های اجتماعی ، سمت دهنده اصلی برنامه ها و عملیات موسسات و سازمان های مختلف است. توجه به این اهداف ، مدیران و کارکنان را قادر می سازد تا بر مبنای ایدئولوژی ، فرهنگ ، نظام اقتصادی و شعائر ملی ، اهداف و نحوه حرکت به سوی آنها را در ارگان های مربوط ترسیم و با تنگناهای محیط شغلی از مواضع مشخص و شناخته شده بر خوردار کنند . طبیعی است که درک عمیق مسائل اقتصادی ، اجتماعی و سیاسی که در واقع رابطه مستقیم با هدف های اجتماعی دارند برای طراحان و تصمیم گیران رده های بالاتر سازمان ، از اهمیت بیشتری برخوردار است ، به همین دلیل است که مدیران باید از آموزشی برخوردار شوند که این گونه تواناییها را تقویت کند .

2- هدفهای سازمانی :

تأمین هدف های سازمانی ایجاب می کند که قابلیت ها و مهارتهایی که برای انجام وظایف محوله و ایفای نقش ها لازم است به تناسب نیاز و ضرورت ، تقویت شود .

اهم مزایایی که می توان در جهت نیل یه اهداف سازمان ، برای آموزش و بهسازی کارکنان قائل شد به شرح ذیل خلاصه می شود :

1- بهبود در نحوه انجام وظیفه و کم و کیف کار

2- امکان جایگزین کردن متخصص ها در شرایط اضطراری

3- امکان استفاده از صنایع داخلی و کاهش هزینه ها از این راه

4- کاهش حوادث و ضایعات

5- ایجاد و ثبات بیشتر در سازمان

6- کاهش میزان تفاوت ها و افزایش قدرت خودکاری

3- هدف های کارکنان :

وحدت و تناسب بین شخصیت افراد و مسولیت های واگذار شده به آنان و دانش و توان کاری در وجود انسان ایجاد رضایت می کند ، به عبارت دیگر انسان هر چه بهتر بتواند کاری به انجام رساند از خود و نتیجه کار خود راضی تر است . کاردانی نه تنها به استحکام و اتکاء به خود می افزاید ، بلکه به عنوان یک سرمایه ارزنده حرفه ای و تخصصی اطمینان بخش زندگی مطلوب تر در آینده است .تکامل علم و دانش و تکنولوژی در کلیه رشته های تخصصی و لزوم تجهیز و رشد افراد متناسب با روند تکاملی علوم و فنون بعنوان دانش افزایی

4- وجود تغییرات در سیاست ها و برنامه ها در خط مشی های سازمان و لزوم توجیه و هماهنگ سازی تناسب دادن آن افراد با آنان مانند تغییر در کتب درسی ، تغییر در روشها ، تغییر در نظام آموزشی ، تغییر در ابزارها و تکنولوژی آموزشی و غیره .

5- ضرورتهای موردی بنا به مقتضیات مکانی و زمانی مانند آموزشهای تکاملی کارکنان .

انواع برنامه های آموزشی از نظر عنوان

کارآموزی :

این برنامه ها برای افرادی که می بایست استخدام گردند در بدو اشتغال برگزار می شود و در حقیقت رسمی شدن آنها مشروط به طی دوره های کار آموزی می باشد (بدو استخدام )

دانش افزایی :

این برنامه ها برای افراد رسمی و در حالت ثبات پست سازمانی تشکیل می گردد و منشاء آن تحول و رشد دانش و تکنولوژی می باشد ( در حین خدمت)

باز آموزی :

این برنامه ها اصولا" امری ضروری نبوده و با روح آموزش ضمن خدمت نیز سازگار نمی باشد .

بررسی میزان اثر بخشی دوره های آموزشی

کارکنان در تمام اوقات در حال یادگیری هستند ، ما بعنوان مدیر باید مطمئن شویم که آنان کارهای صحیح را یاد می گیرند و از دانسته های خود نیز در جهت صحیح استفاده می نمایند .

یادگیری و آموزش و امتحان ارزیابی منحصربه کلاس ، سمینار و ... نمی باشند . در هر جا که کار و فعالیت صورت می گیرد آنجا بهترین مکان برای یادگیری ( آموزش ، استاد کاری ، کارگاهی ) و بهترین فرصت برای ارزیابی است .

در فرایند آموزش کارکنان ، نقشی همانند پدران نسبت به فرزندان داریم و با صحه گذاری و تشکر و تمجید از کارکنان و یا بر عکس موعظه و تنبیه موضع گیری ( ارزیابی سطحی ) در واقع استانداردهای مورد قبول خود را به آنان آموزش می دهیم . در حالی که این استانداردها بایستی تعریف شده و مدون باشند تا نسبت به ارزیابی کارکنان با وحدت رویه برخورد گردد .آموزش و یادگیری وقتی بیشترین اثر را دارد که فرد آموزنده انگیزش کافی و لازم را داشته باشند

آموزش صحیح رضایت شغلی پرسنل و مدیر را با هم افزایش می دهد و بدین سان از میزان خروج از خدمت ، غیبت از کار و حوادث جلوگیری می نماید . آموزش مهارتی است مانند هر مهارت دیگر که نیاز به برنامه ریزی سیستمی ، اجرای دقیق و ارزشیابی صحیح و با برنامه قبلی دارد .
آموزش صحیح به پرسنل همانند ورود خون تازه به رگهای سازمان است برای استفاده مناسب از این خون ابتدا به ترمیم رگها و سپس تعیین مسیر انتهایی آن بیاندیشید .
اثر بخشی دوره های آموزشی در بیان بسیار ساده یعنی استفاده مطلوب و حداکثر از خونهای وارده به سازمان با در نظر گرفتن مسیر صحیح و مقصد انتهایی به منظور افزایش عملکرد عضو یا بخش از پیش تعیین شده در هدف .

برای اثر بخشی دوره های آموزشی خود می بایست همواره به موارد ذیل توجه نمود :

1- نیاز سنجی دقیق آموزشی بعنوان مثال( چه خونی لازم است از چه گروه خونی)

2- اجرای صحیح دوره های آموزشی با شرکت کنندگان با انگیزه ( انتخاب مسیر و رگ مناسب و ترمیم آنها)

3- تعیین اهداف کمی و کیفی از گذراندن دوره های آموزشی خاص (تعیین مقصد نهایی و عضو نیازمند )

4- ارزیابی چگونگی نیل به اهداف، در صورت لزوم اصلاح آن (برنامه ریزی دوباره و اصلاح مجدد)

کارآیی و اثر بخشی دوره های آموزشی:

کارایی دوره های آموزشی به موارد زیر مرتبط میگردد:

· اجرای دوره در سازمان و مکان از قبل تععین شده و با حضور تمامی شرکت کنندگان

· تناسب جزو ات آموزشی با سر فصل تعیین شده

· حضور به موقع استاد و مخاطبین

· رعایت هزینه های آموزشی و تجزیه و تحلیل آنها

به طور کلی ما مفهوم اثر بخشی را مفهومی جامع تر از کارآیی در فرایند آموزش می بینیم و بهم پیوستگی مفهوم اثر بخشی در فرایند آموزشی و ارتباط زنجیرهای آن با فرایندهای منبع مدیریتی به شرح زیر تعریف می گردد:

در مفهوم عام ، اثر بخشی میزان نیل به اهداف از پیش تعیین شده است

از طرفی میزان دسترسی و نیل به اهداف تعیین شده از برگزاری دوره های خاص با مشخص بودن شرایط ورودیها (شرکت کنندگان ) و نحوه اجرای آن دوره به صورتیکه سازمان را از مفید بودن و کاربری بصورت کمی و کیفی مطلع نماید.

اهمیت و نقش آموزش های ضمن خدمت

اهمیت این امر برای بعضی از سازمان های بزرگ بدان حد رسیده که خود به تامین مراکز تربیت نیروی انسانی دست زده اند.

هر سازمان در برنامه آموزش نیروی انسانی خود جهت ها و تاکید هایی را منظور میکند تا از این طریق بتواند در راستای اصلاح رفتار کارکنان خود تغییراتی را به وجود آورد، تغییرات و اصلاحاتی که اعتلای سازمان را موجب شود در سازمان ، بدون توجه به نوع هدف ،در واحدهای مختلف ، کارکنان اموری را اجرا میکنند که در نهایت به صورت مجموعه ای حاصل از سرمایه گذاری شکل می گیرد . اجرای مطلوب امور یا به عبارت دیگر کارآمدی نیروی انسانی، مستلزم شناخت و آگاهی هایی است که وظایف محوله ایجاب می کند . هر چقدر هم اعضای یک سازمان با تربیتهای شغلی پیشین وارد سازمان شوند ، باز روند حرکت مطلوب نیروی انسانی ایجاب می کند که هم عرض رشد سازمان ، تجارب ، کیفیت کاری و میزان فعالیت آنان افزایش یابد.

از طرف دیگر ، محبوس نگه داشتن تجارب و مهارت های شغلی افراد ، روح تعالی و رشدی در اعضاء خفه می کند و در نتیجه موجبات توقف پویایی آنان را فراهم می آورد .

آموزش ضمن خدمت در هر سازمان ، مزایای زیر را در پی دارد :

1- ارتقای اطلاعات و دانش و مهارت های کارکنان

معمولا در نظام های آموزشی کشورهای مختلف جهان ، اگر چه معلمان و کارکنان اداری در هنگام استخدام دارای اطلاعات عمومی مربوط به شغل خودند ، ولی از اطلاعات همسو و هم جهت با وظایف خود بی بهره اند.

از این رو آموزش های ضمن خدمت به عنوان ابزار هماهنگ سازی اطلاعات و مهارت نیروی انسانی با مشاغلی که بر عهده دارند عمل می کند ، از سوی دیگر مهارت ها و اطلاعات افراد برای مشاغل مختلف از جمله مشاغل فنی پیچیده تر به دلیل نو آوری های علمی و فنی روز به روز کهنه تر می شود .

انسان تکنیک ها و مهارت های جدیدی برای اجرای امور کشف می کند که این خود مستلزم دستیابی کارکنان به یافته های جدید است . از این رو با اجرای آموزش های دوره های مختلف کوتاه مدت و بلند مدت آموزش های ضمن خدمت در تلاش است تا این خلاء تدریجی میان اطلاعات کهنه و نو را پر کند .

2- افزایش همبستگی کارکنان با اهداف سازمان :

در حالت آرمانی ، انتظار این است فردی که به عنوان کارمند استخدام می شود ، هم در جهت نیازهای سازمان و اهداف آن کوشش کند و هم انتظار است و که نیاز شخصی خودش را بر طزف سازد این وضعیت هنگامی استقرار پیدا می کند که انتظار سازمانی و نیازهای فردی ، کاملا هماهنگ و همسو باشند . در محیط واقعی سازمان ،این هماهنگی به ندرت اتفاق می افتد.

از دیدگاه علم مدیریت اگر فرد مطابق با انتظارات و اهداف سازمان عمل کند ، گفته می شود که رفتار او سازگار یا adjusted است و اگر مطابق با نیازها و انگیزه ها عمل کند ، گفته میشود رفتار او همساز یا Integruter است . در حالت سازگار فرد به یک رباط یا آدمک سازمانی مبدل می شود که از خود ، فکر و نظری ندارد و خلاقیت و نوآوری در وجود او نابود می شود . د ر حالت همساز ، فرد مطابق با نیازهای خود ، اهداف سازمان را نادیده می گیرد .

معمولا متخصصان علم مدیریت ، برای این که به این تضاد کشمکش فرد و سازمان خاتمه دهند ، راههایی را پیشنهاد می کنند.

از جمله این راه حل ها ، دادن آزادی عمل نسبی در ایفای نقش سازمانی به کارمند، توجه به علایق و آمادگی های قبلی ، برگزاری دوره های آموزشی ضمن خدمت . از این رو آموزش های ضمن خدمت می تواند با اجرای دوره های آموزشی متنوع توجیه اهداف سازمانی و ترغیب افراد به نهادی کردن انتظارات سازمانی و موافق کردن آن با خواسته های فردی ، این کشمکش را در حدود توانایی کاهش دهد.

3-کاهش حوادث و ضایعات کاری و ایجاد اطلاعات بیشتر در سازمان

اطلاعات نا کافی کارمند از شیوه انجام وظیفه ، رضایت و حوادث کاری بیشماری را به وجود می آورد ، که گاهی اوقات غیر قابل جبران است . عدم کفایت در نشر و اطلاعات معلم در خصوص خصوصیات کودکان تحت تعلیم باعث ضایعات اسفناکی در پرورش استعداد ها و توانایی های کودکان می شود. نداشتن آگاهی از شیوه های صحیح تربیتی در برخورد با مسائل و انحرافات ، تاثیرات ناگواری بر تحقق اهداف نظام آموزشی دارد ، شاید بارها چنین وقایعی را نادیده و یا خبر آن را از وسایل ارتباطی جمعی شنیده باشیم که فلان مدیر با حبس کودکی در زیرزمین مدرسه موجب مرگ وی شد . شاید معلمانی دیده باشیم که دانش آموز را بزرگسال کوچک شده می داند و انتظار دارد که کودک دبستانی مانند بزرگسال رفتار کند . عدم تجهیز معلمان و مدیران آموزشی با شیوه های تربیتی صحیح برای برخورد با فرهنگ بیگانه ، مسائل خاصی را برای نظام آموزش و پرورش ما به ارمغان آورده است . شاید نیازی به گفتن نباشد که آموزش ضمن خدمت ، تاثیر عظیمی در رفع این کاستی ها خواهد داشت.

4- کمک به تغییرات سازمانی در مواقع ضروری

یکی از مباحث عمده در سیر تاریخی آموزش های ضمن خدمت در ایران خصوصا بعد از انقلاب اسلامی آشنا سازی کارکنان اداری و آموزشی با این تغییرات بوده است .

معمولا کارکنان با مشاهده تغییرات در محیط شغلی ، از ناتوانی خود در سازگاری با این تغییرات نگران میشوند ، زیرا همراه با تغییرات ، مشاغل وظایف ، کارکردها و انتظارات نیز متحول می شود و دانش گذشته و فرد برای اجرای کارها و ایفای نقش های جدید ناقص می نماید . از این رو مقاومت روانی در مقابل تغییرات در یکی از مشکلات اساسی تغییر نظام آموزشی است . از جانب دیگر حتی اگر چنین مقاومتی نیز به چشم نخورد ، ناتوانی کارکنان در ایفای نقش های محوله جدید و یا ناقص اجرای امور تغییرات را با شکست مواجه می کند. در اینجا نیز آموزش ضمن خدمت رسالت عظیمی را بر عهده دارد ، تنها از طریق آموزش های ضمن خدمت است که می توان کارمند را با مهارت ها و اطلاعات جدید مجهز کرد تا از این طریق بتواند انتظارات سازمان ها را جوابگو باشد ، در نتیجه به صراحت می توان گفت که بدون آموزش پرسنل (اداری وآموزشی ) تغییر در هر یک از ابعاد نظام آموزشی و اداری ، محکوم به شکست است .

5- ایجاد علاقه و دلگرمی نسبت به سازمان از طریق آموزشهای مستمر

بی شک همه ما بر سر این مسئله توافق داریم که از جمله عوامل تاثیر گذاری بر علاقه فرد به شغل و به طور کلی سازمان ، پارامتر هایی چون حقوق کافی ، علاقه و ذوق نسبت به کار توانایی و مهارت در کار ، منزلت اجتماعی شغل مورد نظر ، ثبات شغلی ، آگاهی از تاثیرات وظایف محوله بر اجتماع و اهمیتی است که برای آن تصور میرود . بنابراین هر چه این عوامل قوی تر باشند ، دلگرمی و علاقه فرد به شغل و موسسه ای که در آن خدمت می کند بیشتر میشود .

6-افزایش کارایی کلی سازمان :

افزایش کارایی سازمان بستگی به تحقق اهداف سازمانی دارد . به عبارت دیگر هنگامی از کارایی بالای سازمان سخن می گوییم که قادر باشد اهداف تعیین شده خود را تحقق بخشد . از این همه مواردی که که پیش از این ذکر شدعوامل اساسی تحقق بخش اهداف سازمان و افزایش دهنده کارایی آن اند ، در صورتی که آموزش ضمن خدمت قادر باشد اطلاعات و معلومات کارکنان را در حد کفایت ارتقاء دهد ، کشمکش های سازمانی را مرتفع کند ، ثبات و کاهش ضایعات و حوادث را تداوم بخشد ، تغییرات سازمانی را تسهیل کند و انگیزه ها را تقویت بخشد ، در واقع بر کارآیی کلی سازمان تاثیر مثبت خواهد گذاشت . شاید به این اعتبار است که آموزش ضمن خدمت را از جمله فعالیت های کیفی هر سازمان فرض می کنند .

با تشکرات وافر از استاد

یحیی راثی

آموزش ضمن خدمت و تاثیر آن بر افزایش کارایی معلمان

مطالب مشابه :

چاپ و دیدن فیش حقوقی شاغلین و بازنشستگان آموزش و پرورش مرند

فیش حقوقی فرهنگیان

ثبت نام در دومین کنفرانس بین المللی حقوق بشر و فرهنگ ها

استخدام برای آموزش و پرورش استان (تبریز -مراغه-بستان آـباد) توسط شرکت خصوصی طرف قرار داد

185 نکته درسی، تستی، تشریحی، جای خالی،صحیح و غلط مطالعات اجتماعی پایه ی اول متوسطه

آگهی استخدام گسترده در آستان مقدس حضرت فاطمه معصومه ( س )

تاریخ حقوق ایران

به شهر تبریز، شهر اولین‌ها گفته می شود.

آموزش ضمن خدمت و تاثیر آن بر افزایش کارایی معلمان