موزه ایران باستان

موزه ملی ایران مجموعه‌ای از گنجینه آثار تاریخی و پیش از تاریخی ایران است، که در تهران قرار دارد. این موزه شامل دو ساختمان مجزا به نامهای موزه ایران باستان با تاریخ گشایش ۱۳۱۶ و موزه دوره اسلامی با تاریخ گشایش ۱۳۷۵ می‌باشد.

پیشینه
برای اولین بار پیشنهاد ایجاد مکانی به نام موزه توسط مرحوم مرتضی قلی هدایت ملقب به صنیع الدوله عنوان شد. او در فکر ایجاد موزه و اداره‌ای به نام اداره عتیقات برای ساماندهی به وضع کاوشهای تجاری بود اما به این مقصود نرسید.
اولین موزه در ۱۲۹۵ خورشیدی به نام موزه ملی یا موزه معارف در یکی از اتاقهای بزرگ وزارت معارف که در سمت شمال بنای مدرسه دارالفنون قرار داشت تشکیل گردید. این موزه دارای ۲۷۰ قلم شی مفرغی، سفالی، شیشه ای، سکه، سلاحهای قدیمی، مهر، اشیای چوبی، مرقعات، کتاب و منسوجات بود که بوسیله کارمندان اداره عتیقات جمع آوری یا توسط مردم اهدا شده بود.
در ۱۳۰۴ خورشیدی اشیای این موزه به تالار آئینه کاخ مسعودیه منتقل شد. از سویی با آغازحفاری باستان شناسان اروپایی به ویژه هیئت باستان‌شناسی فرانسه به ریاست ژاک دومرگان ( J.Demorgan) از سال ۱۲۷۶ خورشیدی (۱۸۹۷ میلادی) در شوش توجه مردم ایران به اهمیت مواریث فرهنگی جلب شد. در سال ۱۳۰۶ خورشیدی امتیاز بدون قید و شرط طرف باستان شناسان فرانسوی در ایران لغو گردید. به آنها اجازه داده شد تنها در شوش به حفاری بپردازند. همچنین از آنجا که ایران تصمیم گرفته بود تا موزه و کتابخانه ملی تاسیس نماید، لذا امتیاز طراحی و اجرای آن به فرانسویان داده شد. به همین منظور آندره گدار مهندس فرانسوی در سال ۱۳۰۸ خورشیدی ۱۹۲۹ میلادی برای تاسیس موزه و کتابخانه به ایران آمد و رسماً کار خود را شروع کرد. از آنجائیکه طرح و نقشه یک موزه باید با موضوع و اشیای داخل آن ارتباط و هماهنگی داشته و با تاریخ و هنر آن سرزمین مرتبط و پیوسته باشد از این نظر نما و سردر ورودی موزه به سبک نمای ایوان کسری ساخته شد.(ایوان کسری نام کاخ مشهور شهر تیسفون پایتخت دولت ساسانی است که ایوان آن ۳۵ متر بلندی و ۵۰ متر پهنا و ۲۵ متر عمق دارد).
رنگ آجرها نیز به همین منظور به رنگ سرخ تیره تعیین شده تا نمایانگر معماری عصر ساسانی باشد. بنای موزه حدود ۱۱۰۰۰ متر مربع است که ساختمان اصلی آن در سه طبقه ایجاد شده‌است. شروع ساخت آن ساال ۱۳۱۴ خورشیدی می‌باشد که در طول دو سال عملیات ساختمانی آن بوسیله حاج عباسعلی معمار و استاد مراد تبریزی تکمیل و در سال ۱۳۱۶ خورشیدی رسماً گشایش یافت.

ساخت موزه دوران اسلامی با انگیزه انجام فعالیتهای گوناگون فرهنگی در سال ۱۳۲۳ در محوطه موزه ملی ایران آغاز شد و با وقفه‌های متعدد سرانجام در سال ۱۳۲۹ معماری آن پایان یافت و لیکن انجام مراحل تکمیلی آن به سالهای بعد موکول شد. با توجه به اهمیت آثار دوره اسلامی طراحی و اجرای معماری داخلی موزه دوران اسلامی از سال ۱۳۷۰ با در نظر گرفتن هنر و فلسفه اسلامی آغاز شد و پلان آن به طرح چلیپای دوران ساسانی در نظر گرفته شد. سرانجام این موزه با حدود ۱۰ هزار متر مربع در چهار طبقه در سال ۱۳۷۵ افتتاح گردید. و دو طبقه آن اختصاص به نمایش آثار هنر اسلامی دارد و دو طبقه دیگر آن امکان فعالیتهای جنبی را میسر می سازد. در حال حاضر موزه ملی ایران با دو موزه ایران باستان و دوران اسلامی با زیربنای بیش از بیست هزار متر مربع در زمینی به مساحت ۱۸۰۰۰ متر مربع و با آثاری حدود ۳۰۰۰۰۰ شی مهمترین موزه کشور محسوب شده و در رابطه با فرهنگ وهنر ایران بهترین موزه جهان به حساب می‌آید. موزه ملی ایران آثار مربوط به دوران مختلف پیش از تاریخ، تاریخی و اسلامی ایران را در خود جای داده‌است.و قدیمی‌ترین اثری که نشانگر حضور انسان در فلات ایران حدوداً در هشتصد هزار سال پیش است که در این موزه نگهداری می‌گردد. از آنجا که فرهنگ، هنر و تمدن ایران همواره در تمام دوره‌ها با هویت ایرانی بدون وقفه راه تکامل را پیموده‌است، لذا آثار به نمایش در آمده در این موزه، جدای از تمامی خصوصیات منحصر به فردی هنر خود از این ویژگی نیز برخوردارند. موزه ملی ایران همواره در انجام مسئولیت خطیر خود برای معرفی بهتر این تمدن عظیم گام برداشته‌است و در این ارتباط برگزاری نمایشگاههای مختلف داخلی و خارجی، چاپ بورشور، بولتن، کاتالوگ و غیره را سرلوحه فعالیتهای خود قرار داده‌است.

ویژگی ها

کهنترین اشیائ به نمایش در آمده در سالن ایران باستان مربوط به دوره‌های گوناگون پارینه سنگی از مرحله قدیم آن تا اواخر دوران مذکور است. قدیمیتری دست ساخته‌های این بخش که از سنگ کوارتز ساخته شده‌اند، مربوط به حوزه رودخانهٔ کشف رود در شرق مشهد هستند، که بیش از یک میلیون سال قدمت دارند. از دیگر مجموعه‌های قدیمی این بخش گنج پر مربوط به استان گیلان و شیوه تو در نزدیکی مهاباد است که حدود ۷۰۰ تا ۴۰۰ هزار سال قدمت دارند. از دوره‌های پارینه سنگی میانی و جدید نیز آثار جالب توجه‌ای در سالن موزه به چشم می‌خورد که بین ۲۰۰ هزار تا حدود ۱۰ هزار سال قدمت دارند.

مجموعه ها
موزه ملی ایران دارای 4 مجموعه اصلی :پیش از تاریخ، تاریخی و لرستان، دوران اسلامی، مهر و سکه می باشد.شایان ذکر است لرستان تنها استان ایران است که به دلیل اهمیت فوق العاده تاریخی یکی از 4 بخش اصلی موزه ملی ایران را به خود اختصاص داده است.

اهداف

هدف از ایجاد موزه، نگاهداری و پژوهش در آثار گذشتگان، معرفی و نمایش و انتقال آنها به آیندگان، ایجاد و تقویت تفاهم میان اقوام و ملل، شناخت و نمایش سهم آنها در فرهنگ و تمدن جهانی، کمک و تلاش در بهبود و افزایش میزان دانش عمومی مردم، به ویژه دانش آموزان، دانشجویان و پژوهشگران بر پا شده‌است. موزه ملی ایران در سال 1387 و پس از 70 سال موفق شد که با انجام تغییرات وسیعی در سالن ایران باستان، اشیا جدیدی را که تاکنون به نمایش در نیامده بودند در معرض دید قرار داد. همچنین کلیه ویترینهای این سالن تغییر و زیر نویس اشیا نیز به روز شدند.منبع متن:www.doremond.com

عکس ها:تهران،اسفند89

موزه ایران باستان

مطالب مشابه :

موزه ملی ایران

موزه ملّی

تاریخچه موزه ملی ایران

موزه ملی ایران

موزه ایران باستان

پلان شماتیک موزه فرش