اقلیم واب وهوای استان قم

مروري كوتاه بر اقليم استان قم

استان قم با وسعت تقريبي 12000 كيلومتر مربع در موقعيت 34 درجه و8 دقيقه تا 35 درجه و 11 دقيقه عرض جغرافيايي و 50 درجه و 6 دقيقه تا 52 درجه و 3 دقيقه طول جغرافيايي قرار گرفته است.اين استان تقريبا در مركز ايران واقع شده و از شمال به استان تهران ،از شرق به استان سمنان و درياچه نمك و دشت كوير ، از جنوب به استان اصفهان و از غرب به استان مركزي محدود ميباشد.ناهمواريهاي اين استان تقريبا كم بوده و حدود 25 درصد وسعت استان كوهستاني است كه عمدتا در جنوب و جنوب غرب واقع شده و 75 درصد آن به صورت دشت هاي كم و بيش مسطح و داراي شيب در جهت شرق ميباشد كه عمدتا در نواحي مركزي ، شرقي و شمال شرقي استان واقع شده است.بلندترين كوه اين استان وليجا با ارتفاع 3330 متر و پست ترين نقطه استان در حاشيه درياچه نمك با ارتفاع حدود 700 متر ميباشد.جريانات جوي حاكم بر استان در فصل سرد سال امواج غربي بوده كه عمدتا كمفشارهاي مديترانه اي و گاهي سوداني را وارد منطقه مي كند بعلاوه در اين فصل پرفشارهايي كه داراي منشا سيبري ، شمال اروپا و مناطق قطبي مياشد از شمال و شمال غرب اين منطقه را تحت تاثير قرار ميدهند.در فصل گرم سال جريانات غربي به سوي عرضهاي بالاتر تمايل پيدا كرده و پرارتفاع جنب حاره اي بر منطقه حاكم ميشود كه پيامد آن ايجاد توده هواي گرم و خشك در اكثر مناطق كشور و از جمله استان قم ميباشد. از طرفي به دليل موقعيت جغرافيايي و پستي منطقه و وجود ناهمواريهاي غرب و جنوب غرب آن بهره اين استان از جريانات مرطوب و بارانزا بسيار كاهش ميابد.همچنين به علت استيلاي بادهاي خشك شرقي در بيشتر ايام گرم سال (نمودار شماره 1 گلباد سالانه ايستگاه قم) مقدار رطوبت كاهش يافته است. لذا طبيعي است كه اقليم اكثر مناطق اين استان نيمه بياباني با تابستاني گرم و خشك و زمستاني كم و بيش سرد باشد(بررسي اجمالي وضعيت جوي ايستگاه قم-گزارش تحقيقاتي شماره 6 – اداره كل هواشناسي قم) . به منظور شناخت بهتر اقليم هر منطقه بارش سالانه و متوسط دماي سالانه از مهمترين پارامترها ميباشد كه با استفاده از آمار بلند مدت بارش و دما در سطح استان و اطراف آن نقشه هاي همبارش و همدماي استان تهيه گرديده است كه با توجه به اين نقشه ها ميزان بارش در سطح استان (نقشه شماره 1 ) از غرب به شرق كاهش يافته است. هسته هاي پر بارش استان به ميزان 260 ميليمتر در نواحي كوهستاني غرب و جنوبغرب آن واقع شده است و كمترين ميزان بارندگي در نواحي كويري استان به ميزان كمتر از 125 ميليمتر در سال مي باشد. با توجه به نقشه همدماي استان (نقشه شماره 2 ) سردترين نواحي استان در منطقه غرب و كوهستاني آن باميانگين حدود 13 درجه سانتيگراد و گرمترين نواحي استان در مناطق شرقي و كويري با ميانگين حدود 20 درجه سانتيگراد واقع شده است. ايستگاه قم كه تقريبا از لحاظ جغرافيائي در مركز اين استان واقع شده است از لحاظ ميزان بارش و دماي سالانه نيز تقريبا معرف متوسط استان ميباشد.

نقشه شماره 1- خطوط همبارش بلند مدت استان قم

نقشه شماره 2- خطوط همدما (میانگین سالانه ) بلند مدت استان قم

نقشه شماره 3- شبکه ایستگاههای هواشناسی استان قم

نقشه شماره 4- نمودار گلباد بلند مدت ایستگاههای استان قم

منبع- هواشناسی استان قم