الگوی کاشت مناسب در اراضی شور (کشاورزی)

مقدمه:

در اين مقوله بسيار كوتاه نويسنده سعي دارد كه باتوجه به مسائل موجود و گردآوري مطالب اين مسئله را مورد بررسي قرار داده وپاسخ برخي از سوالات را درمورد اراضي شور تا حدودي دادشود.

سرزمين پهناور ايران منابع آبي و خاكي فراواني را در خود جاي داده كه بخشي از آن براي كشاورزي چندان مناسب نبوده و هر نوع عمليات كشت و كار در آن نيازمند مديريتي تخصصي و آگاهانه است.بخش بزرگي از خاكها و حجم چشمگيري از كل منابع آبي موجود كشوربه درجات مختلف مبتلا به شوري هستند. بديهي است كه راه حل قطعي و دراز مدت براي خاكهاي شور چيزي جزء بهسازي آنها از طريق آبشويي نيست.ليكن از آنجايي كه دستيابي به اين هدف در بسياري از موارد مستلزم احداث شبكه هاي زه كشي است. به دليل هزينه بري فراوان ممكن است در عمل تحقق نيابد. در مورد آبهاي شور نيزمخلوط كردن آنها با آبهاي با كيفيت بهتر(باشوري كم)به عنوان يك راه حل همواره مطرح بوده است.ولي معمولا در جاهايي كه شوري آب مسئله ساز است . يا منابع آبي كم شور اندك است و يا امكان اختلاط وجود ندارد.بنابر اين در چنين شرايطي كه طبيعت تصميم گيرنده است .چاره اي جزء كنار آمدن با آن وجود ندارد و براي دسترسي به عملكرد مطلوب پس از شناخت ويژگي هاي آب و خاك اطلاع ازرفتار گياهان مختلف و واكنش آنها به شوري امري بنيادي است. در اين چارچوب و در شرايطي كه بهر دليل امكان شوره زدايي وجود ندارد اين پرسش همواره مطرح بوده كه آيا به هنگام وجود شوري كود بايد مصرف شود يا نه؟ يا اصولا در چه شوري هايي ميتوان كود مصرف كرد و چه مديريتي مي توان اعمال نمود؟

اصولا خاكهاي شور به خاكهايي گفته مي شود كه غلظت املاح محلول در آن به قدري باشد كه عملكرد را كاهش دهد مشروط به آن كه ساير عوامل مانعي براي رشد محصول ايجاد نكنند

. از اين تعريف بخوبي استنباط ميشود كه شوري مفهومي وابسته به گياه است. بنابر اين در دنياي كشاورزي شوري در سيستم هاي مركب از خاك آب و گياه تعريف مي شود. بدين ترتيب در شرايط مساوي خاكي با غلظت معيني از املاح محلول ممكن است براي يك گياه شور و براي گياه ديگر شور نباشد.

.محلول خاكهاي شورداراي مقدار زيادي املاح محلول است كه كاتيون ها و آنيونهاي غالب آن را تشكيل مي دهد.

رشد و نمو اندك گياهان در خاكهاي شور مربوط به بالا بودن فشار اسمزي ناشي از حضور يونهاي ياد شده بوده كه نهايتا منجر به كاهش قابليت استفاده آب موجود براي گياه ميگردد.همچنين سميت مستقيم ناشي از حضور فراوان برخي ازاين يونها بر گياه اثر منفي گذاشته ونيز فراواني نسبي هر يك از آنها منجر به بهم خوردن تعا دل موجود ميان اين عناصر در درون گياه ميگردد. كنش و واكنش حاصله به گونهاي رقم ميخورند كه سر انجامي جزء ايجاد محدوديت بر رشد گياه نخواهد داشت. در آن دسته از خاكهاي شوركه سطح ايستابي بالا است تهويه خاك در محدوده ريشه بخوبي انجام نمي شود و اين خود باعث ايجاد محدوديت در جذب عناصر غذايي با افزايش شوري خاك فشار اسمزي افزايش يافته و گياه براي جذب مقدار معيني آب بايد انرژي حياتي بيشتري صرف كند همان انرژي كه گياه براي فعاليت هاي متابوليكي خود و فرايندهاي نظير توسعه سلولي نيازمند آن است. چون گياه كل انرژي حياتي خود را نمي توان فقط صرف غلبه بر فشار اسمزي خاك كند بناچار فقط بخشي از آب موجود در خاك را جذب ميكند . و با در اختيار داشتن بخشي ديگر انرژي حياتي فعاليت هاي متابوليكي خود را سامان ميدهد بديهي است كه در اين شرايط رشد گياه محدود مي يابد و نهايتا از مقدار محصول كاسته مي شود.

مهمترين واكنش گياه به افزايش شوري خاك كاهش آهنك رشد است . در خاكهاي شورابتدا رشد رويشي گياه وسپس توسعه برگها متاثر ميشود.

بدين ترتيب با افزايش شوري خاك و بالا رفتن فشار اسمزي هر چند كه آب به مقدار كافي در محدوده ريشه قرارداشته باشد جذب آب توسط گياه كاهش مي يابد

منابع و علل شور شدن خاك

كليه نمكهايي كه در خاكها و آبها وجود دارند از هواديدگي سنگهاي مادري خود بوجود آمده اند در طي دوره هاي زمين شناسي كاني هاي اوليه بر اثرواكنش آب و اكسيژن و گاز كربنيك به كانيهاي ثانويه و نمك ها تبديل شده اند كه اينها نيز بهمراه جريانات آبي يا دريايي يا به درياها راه يافته اند يا به سطح زمين نهشته شده اند.آبهاي زير زميني مي تواند داراي مقدار زيادي نمك باشند بي آنكه منشاء آن دريا باشد. غلظت و تركيب آبهاي زير زميني قويا به شرايط ژئوشيميايي مسيري كه آب ضمن فرايند نفوذ طي كرده تا به آب زير زميني برسد . بستگي دارد

صرف نظر از اينكه منشا نمك موجود در آب چه باشد. هر نوع آبياري منجر به ورود مقداري نمك در خاك ميگردد

چنانچه مقدار نمك خروجي از منطقه ريشه كمتراز مقدار ورودي آن باشد افزايش شوري خاك حتمي است بنابر اين براي دستيابي به بيلان مناسبي از نمك در خاك بايد آبشويي مناسب صورت گيرد

در حوضه هاي بسته ممكن است، مدتها پيش از آنكه عمليات آبياري به آنجا راه يافته باشد، نمك در خاك آن وجود داشته باشد انجام آبياري در چنين شرايطي منجربه بالا آمدن سطح ايستابي شور به ويژه در مناطقي كه زه كشي نامناسب دارند آن هم در مدت كوتاهي مي گردند.اگر كيفيت آب آبياري هم مطلوب باشد پديده شور شدن خاك بر اثر بالا آمدن سطح ايستابي شور امكان پذير است .بالا آمدن سطح ايستابي زاييده آبياري يا آبشويي بيش از اندازه و مديريت نادرست آبياري ميباشد.

بنابراين دو فرايند شور شدن بر اثر آبياري با آب شور و شور شدن بر اثر بالا آمدن سطح ايستابي آب شور علت اصلي شور شدن خاكها در بسياري از نقاط جهان بشمار ميرود.

مهمترين واكنش گياه به شوري خاك كاهش رشد است با افزايش غلظت املاح به بيش از آستانه تحمل گياه هم آهنگ رشد كاهش مي يابد و اندازه گياه كوچك مي شود. اماآستانه تحمل يا آستانه مقاومت گياه غلظتي از املاح محلول در خاك است كه ازآن پس كاهش عملكردآغازمي شود.آستانه مقاومت و كاهش آهنگ رشد به نوع و گونه گياهي بستگي دارد و درگياهان و گونه هاي مختلف متفاوت است

تاثير شوري بر فعاليت هاي فيزيولوژيكي گياهان

نشانه آسيب ديده گي ناشي از وجود شوري معمولا هنگامي در گياه آشكار ميشود كه غلظت املاح محلول در خاك بسيار بالا باشد . گياهان مبتلا به شوري اغلب ظاهري معمولي دارند ولي عموما كوتاهتر بوده برگ آنها ضخيم تر و پر آب تر وداراي رنگ سبز تيره هستند .هر چند كه مفهوم كلي مقاومت گياهان به شوري برپايه عملكرد استوار است ليكن شوري خاك مي تواند منجر به كاهش كيفيت برخي از محصولات و بهبود برخي ديگر گردد .بهبود كيفيت در برخي محصولات در مناطق شور را مي توان بالا رفتن قند در چغندر خربزه هندوانه هويج و همچنين كيفيت نانوايي گندم را نام برد

اثرات كلي شوري بر رشد و عملكرد

اثر نخست و غالب مربوط به كل املاح محلول در خاك است كه كاهش پتانسيل اسمزي را بدنبال دارد كه اصطلاحا اثر اسمزي را گويند

اثر دوم مربوط به وجود يونهاي خاص در محلول خاك ميباشد يونهايي نظير كلريد سديم ويا بر كه به تنهايي مي توانند موجب بروزسميت در گياه شده و در مكانيسم جذب گياه اختلال ايجاد نمايد كه به اين اثر اثر ويژه يوني گويند

اثر نوع سوم در حقيقت زايده اثر نوع دوم مي باشد كه موجب بروز عدم تعادل تغذيه اي مي شود كه معمولا به اثر نوع دوم و سوم اثر اختصاصي( ويژه ) و اثر نوع اول غير اختصاصي گويند

تاثير شوري برغلات

مهمترين اثر شوري بر غلات در مرحله رشد رويشي و آغاز مراحل زايشي بوده كه نتيجه آن جلوگيري از تشكيل پنجه ها است. پژوهشها نشان مي دهد كه تنش شوري تقريبا همه پنجه هاي ثانويه گندم را از بين برده و تعداد غلاف برگ و پنجه هاي اوليه را بشدت كاهش مي دهد.نتايج آزمايشات انجام توسط محققين نشان داده است كه مقاومت غلات به شوري پس از گذر از مرحله ساقه رفتن افزايش يافته بنحوي كه گياه در مرحله گلدهي عملا حساس نمي باشد

مصرف روي در زمين هاي شور

برخي مطالعات نشان می دهد كه؛ در خاكهاي شور، مصرف مقادير بالاتر عنصر روي موجب افزايش تحمل گياه به شوري و افزايش عملكرد آن مي‌شود .مطالعات ديگر نشان داده است كه ميزان روي قابل استفاده با افزايش شوري (نمك ) زياد مي‌شود. دليل اين موضوع جايگزيني روي( Zn) قابل تبادل با سديم Na) ) اعلام شده است

مصرف روي در غلظتهاي بالا مي‌تواند ريشه را (به واسطة افزايش سطح جذب آن) در شرايط شور بهبود بخشيده و تشكيل آوند چوبي را در مقايسه با گياهان بدون مصرف روي زياد كند . غلظتهاي بالاتر روي Zn نقش مهمي در افزايش سطح جذب به واسطة طويل شدن ريشه و همچنين تسهيل انتقال آب و عناصر غذايي در گياه به دليل افزايش قطر و تعداد آوندها خواهد داشت.

مصرف پتاسيم در زمينهاي شور

گياهان حساس به شوري نسبت به مصرف پتاسيم عكس‌العمل مناسب‌تري نشان مي‌دهند. با افزايش نسبت پتاسيم به سديم( K/Na) ( در محلول خاك، تحمل گياه به شوري افزايش مي‌يابد. شواهد نشان مي‌دهد كه تحت شرايط شور، علائم كمبود پتاسيم با وجود بالا بودن غلظت آن در برگهاي گندم، همچنان وجود دارد، چون مقداري از پتاسيم جذب شده براي خنثي كردن بار الكتريكي كلر ذخيره شده در واكوئلها تجمع يافته و كمكي به واكنشهاي حياتي نمي‌كند. از اين رو در اين شرايط با افزايش مقدار مصرف سولفات پتاسيم، مي‌توان علاوه بر رفع علائم كمبود، اثرات مسموميت شوري را نيز كاهش داده و عملكرد را افزايش داد (مهاجر ميلاني و همكاران 1378؛ درودي و سيادت، 1378)

با افزايش غلظت پتاسيم در محلول خاك، تحمل گياهان به تنش شوري زياد مي‌شود. اين در حالي است كه وقتي ميزان آب قابل دسترسي گياه كم ‌باشد، افزايش پتاسيم حتي در شوريهاي بالا (15 دسي‌زيمنس بر متر) باعث بيشتر شدن تحمل مي‌شود. مصرف سولفات پتاسيم در شرايط شور موجب كاهش اثرات سوء تجمع سديم و كلر در برگهاي گندم شده و در نهايت عملكرد را افزايش مي‌دهد. همچنين حد بحراني پتاسيم براي محصولات زراعي مقاوم به شوري مانند پنبه در شرايط شور (250 ميلي‌گرم در كيلوگرم) بيش از شرايط غير‌شور (210 ميلي‌گرم در كيلوگرم) است

اثرات جانبي شوري بر خاك

تخريب خاكدانه و كم شدن نفوذ پذيري به آب و ريشه گياه؛

ايجاد سله بعلت تخريب ساختمان خاك در اراضي شور سديمي؛

ايجاد اختلال در سبز شدن بذور دولپه بعلت تخريب ساختمان خاك و ايجاد سله؛

مقاومت در خروج زه آب يا آبهاي اضافي در هنگام آبياري و بارندگي ؛

كمك در بروز بيماري ريشه در گياهان حساس به سبب ماندگاري رطوبت زياد وطولاني مدت بعد از آبياري؛

مصرف بيش از حد بذر بعلت شرايط نامساعد فيزيكي خاك و همچنين شوري خاك و آب؛

ايجاد سيلاب در هنگام بارندگي به سبب نفوذ كم در زمين هاي شور سديمي؛

كمبود منابع آب زير زميني بعلت تخريب ساختمان خاك ونفوذ ناپذيري اين نوع از خاكها؛

با توجه به مشكلات شوري در برخي از اراضي وهمچنين آب شور كه مي تواند عامل محدود كننده در توليد محصولات كشاورزي بحساب مي آيد و همچنين با در نظر گرفتن كشاورزي پايدار كه همانا وظيفه ما را در برابر توليد محصول با حفظ منابع براي نسلهاي آينده را مشخص مي نمايد اين سوال پيش مي آيد كه چه گياهي وچگونه بايد كاشت يا با چه روشي آبياري نمود تا به اهداف مورد نظربرسيم؟

اينك روشهاي كاشت داشت برداشت و همچنين انواع گياهان مقاوم به شوري را مورد بررسي قرار مي دهيم

آماده سازي زمين در اراضي شور

با توجه به اينكه زمين هاي شور زمين هاي سنگين با بافت ريز مي باشد و اين ازخصوصيات زمين هاي شور مي باشد عمليات شخم با صرف انرژي زيادي انجام مي گردد و زمين شخم شده چنانچه در مناطق خشك و نيمه خشك قرار داشته باشد به علت كمبود گياه خاك ايجاد كلوخه هاي بزرگ مي نمايد. براي رفع اين نقيصه مي بايست براي حفظ خواص فيزيكي خاك حتي المكان بقاياي كشت قبل را تماما با شخم به زير خاك نمود و شخم را در زمان گاورو بودن خاك انجام داد وهمچنين از كودهاي دامي به مقدار كافي استفاده نمود

مي بايست در ايام نكاشت (آيش) زمين را به حال خود رها نكرد بلكه هر چه سريعتربعد از برداشت محصول با اجراي شخم به تخريب لوله هاي كاپيلاري كمك نمود تا بر اثر تابش آفتاب و تبخير آب از خاك خصوصا در فصل تابستان نمك سطح العرض زياد نگردد.

در هنگام بارش باران مي بايست از سيلابهاي حاصله جهت شستشوي نمك خاك زراعي حد اكثر استفاده نمود

روشهاي كاشت در زمين هاي شور

با توجه به اينكه ورود نمك با آب آبياري و خروج نمك در هنگام زه كشي مي بايست مساوي باشد تا نمك سطح العرض زياد نگردد پس روشهاي كاشت و سپس آبياري را مورد بررسي قرار مي دهيم و نهايتا بهترين روش كشت رابراي زمين هاي شور پيشنهاد ميگردد.

كشت رديفي با ايجاد جوي و پشته و كاشت روي پشته

اين روش بعلت اينكه آبياري نشتي انجام مي شود بعد از هر آبياري بر اثر تبخير مقداري نمك بر روي پشته ها باقي مي ماند كه بر اثر آبياري هاي متعدد اين نمك زياد و زيادتر گشته و شرايط نامساعد حيات رابراي گياه بوجود مي آورد و پس از برداشت محصول و شخم نيز اين نمكها وارد خاك سطح العرض شده و غلظت نمك درخاك سطحي بعد از هر كشت بيشتر و بيشترشده تا بدان جا كه زمين زراعي تخريب وامكان كشت وكارغير ممكن گردد(عکس1)

کشت پنبه بر روی پشته و باقی ماندن نمک بر روی پشته ها(عکس کهن سال- اسماعيل پور)

روش كشت رديفي با ايجاد جوي و پشته و كشت در كف جوي

اين روش بعد از هر آبياري نمكهاي حاصله ازتبخير آبياري قبلي را در كف جوي شسته و به اعماق خاك حمل مي نمايد پس در كف جوي جايي كه گياه قرار دارد غلظت نمك زمين ثابت بوده و زياد نمي گردد پس گياه از ازدياد غلظت نمك محفوظ مي ماند ولي معايب تجمع نمك بر روي پشته كماكان وجود داشته كه پس از برداشت محصول و ايجاد شخم اين نمك با خاك سطحي مخلوط گشته كه باعث تخريب خاكهاي سطحي مي شودو مشكل تجمع نمك در سطح العرض كماكان وجود دارد و فقط گياه كشت شده از خطر ازدياد نمك در امان مي ماند و از رشد نسبتا خوبي برخوردار است مشروط به اينكه در هنگام آبياري مقدار بيشتري آب جهت شستشوي نمكها استفاده گردد.

کشت ذرت در داخل پشته و باقی ماندن نمک بر روی پشته ها(عکس کهن سال- اسماعيل پور1387)

كشت رديفي بدون جوي و پشته ( نواري)

در اين روش كشت بذرها توسط رديف كار بدون هيچگونه جوي و پشته اي بر روي خطوط كشت مي گردد بلكه پشته هايي به فاصله 5 الي 8 متريا( مضربي از عرض كار ماشين هاي برداشت) احداث و طول خطوط كشت متناسب با شيب و بافت خاك حدود (100 الي150) متر احداث مي گردد بطوريكه اين پشته ها ي موازي در هنگام آبياري آب را هدايت نموده تا زمين آبياري گردد .اين روش كشت بعلت اينكه تمام سطوح خاك از آب پوشيده شده را غرق آبي و به سبب كشت روي خطوط يا رديف را مكانيره گويند در واقع تلفيقي از روش سنتي و مكانيزه مي باشد بطوريكه علاوه بر اينكه پس از هر آبياري نمك حاصل از آبياري قبل را شستشو نموده و به اعماق خاك منتقل مي نمايد بعلت مكانيزه بودن حركت ماشين آلات را براي عمليات داشت و برداشت امكان پذير مي نمايد.اين روش كشت بهترين مناسبترين روش كشت درزمين هاي شور مي باشد

الگوی کاشت نواری(عکس کهنسال-اسماعيل پور)

مزاياي كشت نواري

ثابت ماندن غلظت املاح محلول در خاك بطوريكه Ec خاك برابر Ecآب آبياري بوده و در هر دوره آبياري غلظت املاح خاك كماكان ثابت مي ماند

امكان ورود تراكتور و ماشين آلات داشت و برداشت به مزرعه

مقدار بذور مصرفي كمتر نسبت به روش سنتي

رشد بهتر گياه بعلت ثابت ماند نمك خاك

جلوگيري از شيوع بيماري هاي قارچي

جلوگيري از تخريب ساختمان خاك

نجات پيدا كردن خاك و گياه از تجمع نمك

معايب روش كاشت نواري

ايجاد سله بعلت آبياري غرق آبي خصوصا زمانيكه به دلائلي آب آبياري به تاخير افتد

در زمين هايي كه شيب غالب و اصلي زمين زراعي بيش از 4 در هزار باشد امكان استفاده از اين روش وجود ندارد

بذور دولپه هنگام جوانه زدن با مشكل سر از خاك بيرون مي آورد بعلت سخت شدن سطح خاك كه اين نقيصه را مي توان در هنگاميكه زمين گاورو مي باشد توسط دام سله شكني نمود كه در اصطلاح محلي به آن ( عباسه زدن يا زمين مشتن ) گويند كه در كشت سنتي اين روش سله شكني مرسوم مي باشد كه توسط اين روش در آبياري نواري مي توان مشكل سبز شدن بذور دولپه را مرتفع نمود

روش كشت سنتي ( كرتي)

اين روش كشت از ماشين هاي رديف كار يا خطي كارها استفاده نمي گردد بلكه بذورتوسط كودپاشهاي سانتريفوژ يا كارگر پاشيده شده و سپس بذور را توسط ديسك يا ابزادهاي ديگري زير خاك نموده و زمين را بر اساس شيبهاي اصلي و فرعي قطعه بندي ( كرت بندي )مي نمايند در اين روش كشت آبياري بصورت غرق آبي انجام مي شود

مزاياي اين روش كشت مي توان ثابت ماند نمك در هنگام آبياري ذ كر نمود

معايب اين روش كشت را مي توان عدم استفاده يا استفاده نادرست از ماشين آلات در مراحل كاشت داشت و برداشت را نام برد .

محدود شدن سطوح كشت بعلت عدم استفاده صحيح از ماشين آلات در امر كاشت داشت و برداشت

پايين بودن راندمان آبياري

عدم كاشت گياهاني كه به غرق آبي حساس مي باشند مانند خيار – طالبي

روشهاي آبياري

نشتي : اين روش آبياري از حركت صعودي آب در خاك استفاده مي گردد كه اين خود باعث ازدياد غلظت نمك در اطراف بوته و نهايتا تخريب خاك مي گردد.

غرق آبي : اين روش آبياري بعلت اينكه تما م سطوح كشت شده يا كرت از آب پوشانده شده قادر است نمكهاي جمع شده حاصل از آبياري قبل را شستشو داده وبه اعماق خاك منتقل مي نمايد و از تشكيل پياز رطوبتي در اطراف ريشه جلوگيري مي نمايد

معايب اين روش استفاده بيشتر آب در هنگام آبياري مي باشد كه چاره اي جزء اين نمي باشد

آبياري غلام گردشي

اين روش نيز مانند روشهاي نشتي مي باشد و تمام مزايا و معايب آبياري نشتي را شامل مي شود

در كاشت بعضي از محصولات جاليزي مانند بادمجان گوجه فرنگي خيار طالبي هندوانه و .... كه حساس به آبياري غرق آبي مي باشد كشاورز اجبارا مي بايست نشتي يا غلام گردشي آبياري نمايد كه در صورت استفاده از چنين روشي بهتر است در چندين نوبت توسط كارگر نمكهاي حاصل از آبياري را جمع آوري و در كف جوي ريخته تا در هنگام آبياري توسط زه آب يا آب ثقلي شستشو و به اعماق خاك منتقل شود اين عمل را شوره زدايي گويند

آبياري هاي نوين

كليه آبياري هاي نوين ( سوپردريپ – باراني – قطره اي تحت فشار - تراوا ... )در زمين و آب شور بعلت مصرف كم و بهينه آب صحيح نمي باشد چون در زمين و آب شور مي بايست از آب بيشتري استفاده نمود تا از تشكيل نمك بر روي سطح خاك و تشكيل نمك بصورت پياز رطوبتي در اعماق خاك جلوگيري بعمل آورد پس در زمين و آب شور بحث راندمان آبياري چندان صحيح نمي باشد چون با تخريب خاك مواجه مي باشيم

كاشت گياهان مقاوم به شوري

گياهان مقاوم به شوري زمستانه ( شتوي) از گياهاني متحمل به شوري زمستانه مي توان جو، نخود، اسفناج چغندرو... را نام برو بطوريكه مشاهده شده جو مي تواند شوري در حد 9000 را تحمل نمايد و محصول اقتصادي را توليد نمايد

گياهان مقاوم به شوري تابستانه ( صيفي):

از گياهان متحمل به شوري تابستانه را مي توان يونجه – خيار خربزه – طالبي – پنبه و... را نام برد يونجه مقاوم در برابر شوري مي باشد بطوريكه يكي دو ماه بعد از سبز شدن و گذشتن از مرحله نو نهالي مي تواند شوري بالاي 9000 را بخوبي تحمل نمايد و محصول اقتصادي را توليد نمايد ولي در زمان جوانه زني و نو نهالي به شوري حساس مي باشد كه براي رفع اين مشكل روش كشت هاي مختلفي را مورد آزمايش قرار داده شده است كه بهترين روش كشت يونجه در مناطق شور را مختصرا شرح مي دهيم .

بهترين روش كشت يونجه در مناطق شور

زميني كه مي بايست براي كشت يونجه اختصاص داده شود را در مهر ماه مراحل تهيه بستر را بخوبي انجام داده و كودهاي بايسته مانند فسفات، پتاس و ريز مغذي ها را براي 2 الي 3 سال محاسبه نموده و قبل از كشت به زمين داده مي شود. چنانچه مقدور باشد مي بايست حدود بيست الي سي تن در هكتار از كود پوسيده دامي استفاده نمود . پس از آماده سازي زمين بجاي كشت يونجه در زمين جو يا گندم ( رقم مقاوم به شوري )كشت كرد. و آبياري نموده . و در اواخر بهمن ماه همزمان با خوشه رفتن غلات مقدار مناسب بذر يونجه ( حدود 40 الي 60 كيلو) را بعد از آبياري زمين زماني كه رطوبت زمين بصورت اشباع مي باشد توسط كارگربا تجربه در زمين پاشيده و بذر پاشيده شده در بين بوته هاي جو و گندم سبز نموده چون مقدارغلظت نمك زمين بر اثر بارانهاي زمستانه تقليل يافته و همچنين بوته تازه روييده يونجه در زير بوته هاي گندم و جو از تابش مستقيم آفتاب نيز در امان مي باشد . يونجه كم كم رشد نموده ومقاوم شده و پس از برداشت جو و گندم كشت شده كليه بقايا را با يونجه نو نهال برش داده و با هم از زمين خارج نموده . در اين زمان گياه ديگر مقاوم شده وشوري هاي بالا را تحمل مي نمايد و محصول اقتصادي را توليد مي نمايد

استفاده از كود در اراضي شور

كودهاي زير شخم :

كودهاي فسفاته و پتاسه بهتر است قبل از كشت حدود 3-4 ماه در شرايط مرطوب و 6 الي 8 ماه در شرايط خشك به زمين اضافه نمود و توسط شخم يا ديسك زير خاك نمود تا در هنگام كاشت كودها تجزيه و مورد استفاده گياه قرارگيرد

كودهاي سرك

بهتر است كودهاي كه امكان محلول پاشي را دارند را با مقدار مناسب بصورت محلول پاشي استفاده نمود تا كمتر مشكلات شوري خاك را بوجود آورند . البته بهتر است در هنگام محلول پاشي از آب شيرين و مناسب استفاده گردد تا از تنش و استرس شوري گياه در امان باشد

ميزان بذر

در آخر لازم است متذكر شد كه در كليه روشهاي كشت در اراضي شور مي بايست از مقدار بيشتري بذر نسبت به اراضي شيرين در هنگام بذر پاشي استفاده نمود تا ازسطح سبز خوبي برخوردار شد

در هنگام شخم يا سله شکنی اطراف درختان مي بايست ابتدا شوره هاي حاصله روي سطح خاك را جمع آوري نموده و سپس اقدام به شخم زدن کرد.

الگوی کاشت مناسب در اراضی شور (کشاورزی)

مطالب مشابه :

کشت یونجه و گیاهان علوفه ای

زراعت یونجه

زراعت یونجه

گياه صنعتي كنجد

گزارش عملکرد اجمالی 30 ساله جهاد کشاورزی تربت جام

گندم: wheat نام علمي : Triticum spp

کنجد

الگوی کاشت مناسب در اراضی شور (کشاورزی)

" زراعت شبدر برسیم در شالیزارها بعنوان کشت دوّم پس از برداشت برنج " "Clover cropping in paddy-field"