اکوتوریسم عادل برزگر
دانشگاه آزاد اسلامی
واحد تهران شرق
موضوع تحقیق
اکـوتـوریســم
گردآورنده: عادل برزگر
استاد: ذاکرزاده
فهرست مطالب درج شده در این تحقیق:
شرح یک اکوتور استان اردبیل
شرح یک اکوتور مطلوب استان اصفهان و استان ایلام
شرح یک مقصد اکو استان بوشهر و استان تهران
مشخصات هدف اکو استان چهارمحال و بختیاری
اکوتوریسم چیست ؟ استان خراسان
اکوتوریسم به عنوان یک مفهوم استان خوزستان و استان زنجان
انجمن بین المللی اکوتوریسم استان سمنان و استان سیستان و بلوچستان
مجمع جهانی اکوتوریسم استان فارس و استان قزوین
برگزارکنندگان مجمع جهانی اکوتوریسم استان کردستان و استان کرمان و استان
اهداف مجمع جهانی اکوتوریسم کرمانشاه
محتوی مجمع جهانی اکوتوریسم استان کهکلویه و بویراحمد
شرکت کنندگان در مجمع جهانی اکوتوریسم استان گلستان و استان گیلان و استان لرستان
فعالیت های جنبی مجمع جهانی اکوتوریسم استان مازندران و استان مرکزی و استان
مناطق مهم اکوتوریم در هر استان ایران: هرمزگان
استان آذربایجان شرفی و آذربایجان غربی استان همدان و استان یزد
" مقدمه "
چند سالی است که برخی کشورهای جهان ، با توجه به وخیمترشدن مسائل زیست محیطی ، درصدد برآمدند که کره زمین را از خطر نابودی نجات دهند ؛ یعنی جلوگیری از تهدیدها و خطرهای فزاینده ای که طبیعت را می فرساید و ویران می کند و آشکارترین پیامدش آن است که محیط زیست طبیعی هرسال بیش از پیش در برابر پیشرفت و تجاوز انسان شهرنشین عقب بنشیند و محدود و محدودتر شود . اما این همت اندیشمندان برخی کشورهای پیشرفته و صنعتی جهان برای احیای طبیعت و جاوگیری از فرسایش و نابودی زمین نه آنگونه است که مثلا طرح و پروژه ای عضیم و غول آسا ، با کاربرد پیشرفته ترین تکنولوژی های روز تدارک دیده باشند ، بلکه آن گونه که در کتابی با همین مضمون مطرح شده است ، دانشمندان و پژوهشگران برآنند که با تدبیرهای ساده ای که شهروند آگاه از عهده انجام آنها برمی آید ، می توان این کار عظیم و البته اجتناب ناپذیر را تحقق بخشید .
مفهوم نجات کره زمین
منظور از نجات کره زمین فقط حفظ اکوسیستم و طبیعت و محیط زیست انسان ها و دیگر جانداران و گیاهان نیست ، بلکه در این چاره اندیشی های دانشمندان در واقع رهنمودها و هشدارهای بسیار ارزنده ، حیاتی و سودمندی مطرح است که با شناخت و به کارگیری آنها ، انسان ها به ویژه شهرنشینان می توانند زندگی و سلامت خود و خانواده شان را حفظ کنند ، در غیر این صورت زندگی و سلامتشان به خطر خواهد افتاد . رهنمودهای کارشناسان و پژوهشگران در این زمینه ، درواقع درس هایی برای زندگی امروزی است ؛ رهنمودهایی که همواره باید در فکر و در برابر دیدگان ما باشد و کار و زندگیمان را با آن هماهنگ کنیم ؛ از این رو ، بازگویی این مطالب حتی در هر هفته و هر روز ، لازم و ضروری است .
شرح یک اکوتور
امروزه بسیاری از متصدیان و مسئولان اکوتور با موفقیت در گرداگرد کره زمین اقدام به تجربه های یادگیری ارتباطی و برنامه ریزی شده کرده اند که به کمک این تجربه ها به معرفی گروه های کوچک مسافران به محیط ها و فرهنگ های جدید می پردازند ، در حالیکه این کار با حداقل رساندن تاثیرات منفی محیط و حمایت از تلاش های حفاظت محبط زیست صورت می گیرد . این ارائه کنندگان خدمات می توانند داخلی و یا بین المللی باشند و از اداره فصلی جامعه و اقدامات خویشاوندی به اقدامات خارجی متوسط با درآمد سالانه میلیون ها دلار طبفه بندی می شوند .
با این وجود ، اکثر کشورها از متصدیان تور بیشتری برخوردارند که از راهنمایان مسئول پیروی نمی کنند . علاوه بر این ، متصدیان تور نسبت به گسترش سیستم های گزارش خود مردد هستند . به طوریکه این گزارش ها جهت ثبت عملکرد کامل مدارک آماری پیچیده هستند . یک مثال پیشرفته از استانداردهای تایید اکوتوریسم ، برنامه ارزیابی اکوتوریسم ملی اتریش می باشد که تقریبا از 200 متصدی برخوردار است .
شواهد بررسی یک مورد از شاخه مشخص می کند که متصدیان اکوتور به دنبال ارائه کمک های کوچک تا متوسط به اقدام سازمانNGOدر جهت اهدافشان می باشند و هم چنین در تلاش است که با گسترش سازمان های منطقه ای جدید که به حمایت از سیاست های ادامه پذیر جهانگردی می پردازند به این کمک ها دست یابند . بودجه ها اساسا به منظور حفاظت از محیط زیست و گسترش جامعه طبیعی پرداخته می شوند.
مشخصات یک اکوتور مطلوب
- ارایه اطلاعات قبل از سفر در مورد فرهنگ و محیطی که از آنجا دیدن می شود .
- آراستگی راهنمایان در یک پوشش و رفتار مناسب قبل از عزیمت و صحبت های آنها در طول سفر .
- به هنگام ورود توریست ها ، ارائه اطلاعات جغرافیایی ، اجتماعی ، سیاسی مقصد مورد نظر علاوه بر تبادلات سیاسی ، اجتماعی و زیست محیطی آن منطقه .
- وجود راهنمایان کاملا آموزش دیده داخلی در سفر .
- فراهم ساختن فرصت هایی جهت بازدید و تبادل ارتباطات به طوری که کاملا بارز باشد .
- بسط شناخت زندگی روزمره مردم محلی و سنت های آنها و انواع مسائلی که برای بحث مناسب است و از امتیاز تبادلات اجتماعی برخوردارند .
- فراهم ساختن فرصتی برای مشارکت با سازمان داخلیNGO .
- حصول اطمینان از اینکه تمامی هزینه های پارک به طور کامل پرداخت شده است .
بقای اعضای حمایت از جامعه جهانگردی بین المللی در سال1998آشکار کرد که به کمک های اندک برابر یک میلیون دلار ، بار ارتباط متصدیان تور با سازمان داخلی NGO در دهه1990 ، پرداخت شده است . در حالیکه در همین زمان اکثر متصدیان و مالکان کمک در ایجاد روابط منطقه ای کرده اند که به حکایت از سیاست های قابل تداوم جهانگردی می پردازند . نظیر سازمان جهانگردی دی کایاکیسمو (de kayakismo)در مکزیک .
سایر اپراتورهای مالک به حمایت روزافزون سازمان ها از طریق طرح ویژه سازمان NGO پرداختند ، نظیر بنیاد پاچاماما(Pachamama) و (Accion Amazonia) در اکوادور که این دو سازمان در اواسط دهه1990تاسیس شدند . در حالی که ما بر اپراتورها ( متصدیان)مستقیما به محافظت از محیط زیست پرداختند نظیر متصدیان تور کاستاریکا که مبلغ 25هزار دلار را در اوایل دهه1990به خدمات پارک کاستاریکا اهدا کردند و اهدای آنها مبنی بر کمک به بحران های اساسی و متصدی تور آمریکا بود که در تاسیس اساس Aceer در آمازون سهیم بودند .
متصدیان اکوتوریسم نیز با پرداخت عوارض مستقیما به حمایت از مناطق می پردازند . یک بررسی بین المللی از مناطق محافظت شده در سال1994 ، مشخص کرد که کشورهای پیشرفته 54درصد از درآمدهای خود را از اجرت حق ورود جهانگردی کسب می کنند . متصدیان تور مبلغ 170دلار برای هر مشتری را در رواندا ، در دهه1980 ، جهت بازدیدگروه های کوچک اختصاص دادند که این مبلغ بیش از یک میلیون دلار درآمد سالانه برای پارک دی ولکانز (Parc De Volcans) برآورد می شود .
به دلیل پرداخت های حق ورود جزیره گالاپاگوس(Galapagos) ، خدمات پارک ملی اکوادور قادر به اداره ی این اکوسیستم میراث جهانی شد ، در حالیکه با محدود کردن بازدید بنابه دلایلی وجود خدمات راهنما با کیفیت بالا توسط مردم بومی ، حفظ کنترل سرزمین و منطقه ای که توسط مسافران بازدید می شود و هم چنین با ارایه حمایت جهت مدیریت پارک در سراسر کشور ضروری به نظر می رسد .
اکوتورها به ارایه بازدیدهای آموزشی زیاد از مقصدهای بسیار طبیعی بر روی سیاره پرداختند . که بخش های حفاظت شده توسط مشتریان آنها توسط سازمان ها و دولت ارزشمند می شوند . با این وجود ، این نکته هم حائز اهمیت است که حق الزحمه جمع آوری شده توسط سازمان ها مستقیما در راستای حفاظت و مدیریت مناطق حفاظت شده ای است که اکوتوریست ها از آنجا بازدید کرده اند .
شرح یک مقصد اکو
اکوتوریست ها نوعا در جستجوی آزمایشاتی هستند که مفهومی از نزدیکی باچشم اندازهای طبیعی و جوامع داخلی فراهم می کند که ابتدا یک مقصد را برای آنها ارایه می دهد . هر مقصدی که به دنبال جذب این توریست ها باشد ، باید به حفظ منابع و سرمایه های خود بپردازد . درحالیکه موجب تسهیل مفهوم هماهنگ با جامعه داخلی می شود . این حالت رایج است ، اما تفکر غلط در این است که بخش خصوصی منحصرا مسئول حفظ محیط و جوامع داخلی است .
اما در حقیقت ، دخالت سایر شرط بندان در سطح ملی و منطقه ای ضروری است . در ابتدا ، سازمان ها مسئول برنامه ریزی و اجرای سیاست است که این اطمینان حاصل شود که در مناطق زیاد ساختمان سازی نشده است . هم چنین سازمان ها مسئول سیستم های کنترل آب و اتلاف و منابع انرژی هستند . همانگونه که تمایل آنها بیشتر نیاز به فرضیه های مطلوب محیطی و تداوم یافته مناطق طبیعی بدون پیش بینی گسترده می یافت ، در این صورت تسهیلات به طور نامناسب در نمونه های معین بوجود می آمدند . حتی در مناطق دوردست ، که اکوتوریسم اغلب توسعه می یابد ، هنوز برقراری استانداردهای توسعه ضروری است و این استانداردها در ارتباط با شرط بندی های داخلی ، به خصوص با حضور جوامع داخلی تصویب می شوند .
مفهوم یک مقصداکو ، مفهوم جدیدی است و هیچ راهنمایی ، تعریفی برای این واژه ننوشته است . این مفهوم به طور جزیی ذکر شده است و آن به این دلیل است که سازمان ها د رصدد ارتقای اکوتوریسم در مقصدهایی هستند که تقریبا بدون اصول پایه گسترش یافته اند و این اصول می تواند باعث جذب اکوتوریست در آن واحد و بدون توجه به جوامع داخلی یا محیط شود . بدترین نمونه از این نوع گسترش مقصد ، از بخش آسیای جنوبی گزارش شده است که در این بخش میلیون ها نفر از مردم قومی و قبیله ای از خانه و سرزمین هایشان در راستای مشاغل اکوتوریسم در موقعیت های جدید ، دوباره سکنی گزیده اند . این حالت کاملا درمورد اکوتوریسم صدق نمی کند و نشان می دهد که چگونه اکوتوریسم می تواند به واسطه ی سازمان هامنحرف شود .
برنامه ریزی و مدیریت یک مقصد ، تعیین کننده ی این است که چگونه اکوتوریسم می تواند در آنجا پیشرفت کند . با این وجود ، به ندرت پیش آمده است که بررسی برنامه ریزی و مدیریت جهانگردی منطقه ای جامع ، بدون اشاره به راهبردهایی پرداخته شود که روشنگر توجهات اجتماعی و اکولوژی هستند .
برنامه ریزی هدف اکو وابسته به اطلاعات اساسی عوامل محیطی و اجتماعی ، راهبردهای منطقه بندی ، قواعدی که منجر به عدم سنجش استقاده نادرست از اکوتوریست های آسیب پذیر می شوند ، مشارکت داخلی در گسترش یک سری استانداردها برای محدودیت های تغییرات قابل قبول و نظارت بلند مدت می باشد .
یک برنامه ریزی کاملا بارز برای ایجاد گسترش ، بسیار معقول و قابل قبول است . به طوری که مشاغل مجزا قادر به پیشرفت در اهداف خود نمی باشند و این اهداف سودهایی برای جوامع داخلی مهیا می کند .
مدیریت به طور کامل در هدف ایجاد اطمینان از هماهنگی بلند مدت تورها و خانه های کرایه ای با مردم و محیط منطقه مورد نیاز و ضروری است .
مشخصات هدف اکو
1- جلوه های طبیعی حفاظت شده در یک چشم انداز حفاظتی .
2- گسترش تراکم ، جائیکه بخش های طبیعی فراوان هستند ومناظر ایجاد شده مشرف نیستند .
3- مشخص شود که جهانگردی سیستم طبیعی آسیب رساننده همانند آبراهه ، بخش های ساحلی ، زمین های خیس و مناطق طبیعت وحش نیست .
4- احیای مشاغل اجتماعی کوچک که دربرگیرنده سایر انواع اقدامات هنری توسط مردم بومی است .
5- ازدیاد پیدایش دوباره مناطق طراحی شده ای که جهت حفظ منابع آسیب پذیر در نظر گرفته شده اند نظیر: مسیرهای عبور دوچرخه و پیاده روها .
6- پر رونق کردن خانه های کرایه ای ، هتل ، رستوران و مشاغلی که با ایجاد مهمان نوازی گرم ، در کارمند انگیزه ایجاد می کند .
7- تنوع جشنواره های داخلی و رویدادهایی که حالتی از غرور را در محیط طبیعی جامعه داخلی نشان می دهد .
8- نظافت و تسهیلات عمومی اساسی برای توریست ها و افراد بومی که از آن استفاده می کنند . نظیر: دستشویی ها و حمام های عمومی .
9- واکنش دوستانه بین مردم بومی و توریست ها در مکان هایی نظیر: مغازه های محلی یا نیمکت های کنار دریا .
اکوتوریسم چیست ؟
اکوتوریسم از نظر بازارکار به عنوان نوعی جهانگردی طبیعت گرا تعریف شده است ، ولی از سال1990به بعد ، از سوی NGOها کارشناسان و دانشگاهیان ، به عنوان ابزاری جهت حصول توسعه پایدار مطرح و مورد مطالعه قرار گرفته است ، بنابراین عبارت اکوتوریسم از یک سو به مفهومی اشاره دارد که تحت یک سری اصول و قوانین قرار دارد و از سوی دیگر به یک بخش خاص از بازار کار . مؤسسه بین المللی اکوتوریسم در سال1991یکی از اولین تعاریف اکوتوریسم را ارایه داد .
اکوتوریسم یک مسافرت مسئولانه به مناطق طبیعی است که محیط زیست را حفظ و زندگی راحت مردم محلی را تثبیت می نماید .
IUCNنیز در سال1996اکوتوریسم را چنین تعریف کرد:
اکوتوریسم یک مسافرت و دیدار زیست محیطی مسئولانه به مناطق طبیعی نسبتا دست نخورده بوده ، و هدف آن لذت بردن و استفاده از طبیعت ( و هر پدیده فرهنگی همراه آن چه در گذشته و چه در حال ) است که باعث تقویت حفاظت منابع شده ، دارای تاثیرات منفی اندکی است ، و باعث فعال شدن جمعیت های محلی می شود که از نظر اجتماعی- اقتصادی برای آنان مفید است .
اکوتوریسم به عنوان یک مفهوم
اکوتوریسم یکی از زیربخش های جهانگردی پایدار است .
شکل نشاندهنده جایگاه اکوتوریسم در فرایند توسعه اشکال پایدارتری از جهانگردی است . این شکل همچنین نشان می دهد که اکوتوریسم چگونه در عین دربرداشتن عناصر روستایی و فرهنگی جهانگردی ، نوعی جهانگردی طبیعی پایدار نیز هست . در واقع ، اکوتوریسم همیشه درصدد دستیابی به اهداف توسعه پایدار بوده است .
با این حال ، روشن کردن این مطلب دارای اهمیت است که در تمامی فعالیت های جهانگردی ، چه به منظور گذران تعطیلات ، تجارت ، شرکت در کنگره ها ، کنفرانس ها یا نمایشگاه ها باشد و چه به منظور گسترش بهداشت ، ماجراجویی یا اکوتوریسم ، هدف باید حفظ پایداری باشد .
معنای این سخن آن است که برنامه ریزی و توسعه جهانگردی ، عملیات متعاقب آن و همچنین بازاریابی برای آن باید به معیارهای زیست محیطی ، اجتماعی ، فرهنگی و اقتصادی پایدار توجه نمایند . در سالهای آغازین پس از تعریف اولیه مفهوم اکوتوریسم ، بحث های موجود در کنفرانس ها ، تفاهمی کلی را در زمینه اجزای اکوتوریسم به وجود آورد که در زیر به آنها اشاره می شود:
- نقش در حفظ تنوع زیستی
- تثبیت راحتی جنبه های آموزشی و تفسیری
- الزام به عملکرد مسئولانه از سوی جهانگردان و ذی نفعان صنعت جهانگردی
- انتقال عواید به گروه های کوچک از طریق بازارهای کار در مقیاس کوچک
- نیاز به کمترین میزان ممکن از منابع غیر قابل تجدید
- تاکید بر مشارکت ، مالکیت و فرصت های کاری ، به خصوص برای مردم روستایی .
انجمن بین المللی اکوتوریسمTIES
بزرگترین سازمان جهانی در زمینه اکوتوریسم با حدود1700عضو از100کشور جهان از بخش خصوصی، مشاوران ، دولت ها ، سازمان های دانشگاهی و NGOها . مقر آن در ورمونت امریکا است و برای تقویت هماهنگی میان فعالان مسافرت های خارجی ، محققان و فعالان حفظ محیط زیست تلاش و به کارشناسان متعهد در تمام دنیا برای تبدیل اکوتوریسم به ابزاری برای حفاظت منابع و توسعه پایدار کمک می کند .
انجمن جهانی اکوتوریسم
مجمع جهانی اکوتوریسم در نظر دارد از میان فعالیت های فراوانی که در سطوح جهانی، منطقه ای، ملی و محلی در سال بین المللی اکوتوریسم، در سطح دنیا انجام می شود، مشخصه بارز فعالیت اصلی و واقعه غالب در سالی باشد که از سوی سازمان ملل متحد به نام سال بین المللی اکوتوریسم نامگذاری شده است . انتظار می رود که این مجمع بزرگترین همایش جهانی از تمامی افراد درگیر در امر اکوتوریسم ، شامل وزارتخانه ها ، مسئولان بخش عمومی، سازمان های جهانگردی و موسسات تجاری وابسته به آنها، مسئولان محلی، مدیران پارک های ملی، NGOهای مربوط به بخش اکوتوریسم ، نمایندگان مردم بومی، جامعه دانشگاهی و دیگران باشد، که تاکنون در دنیا برگزار شده است.
در طی این سال، از این مجمع به عنوان وسیله ای برای بازنگری سیستماتیک و نقادانه اکوتوریسم (به صورتی که در حال حاضر وجود دارد)، و فیلتری برای شناسایی مسایل اولویت دار و مشخص کردن مسیرهای اصلی فعالیت استفاده خواهد شد.
قرار است نتایج و توصیه های این مجمع به مجمع جهانی توسعه پایدار(WSSD) که در سپتامبر2002 در ژوهانسبورگ آفریقای جنوبی برگزار می شود ارایه گردد. همچنین این مجمع اصول UNEP برای اجرای جهانگردی پایدار و دستورات جهانی برای اخلاق در جهانگردی را که با موافقت تمامی اعضای WTO در اکتبر1999به تصویب رسید، به اطلاع همگان خواهد رساند. نتایج WES،WSSDدر برنامه اختتامیه IYE در پایان سال2002منتشر خواهد شد.
برگزارکنندگان مجمع جهانی اکوتوریسم
این مجمع مشترکا از سوی UNEP و WTO/OMT با حمایت کلیدی دولت کانادا،دولت ایالتی کبک و شهرکبک برگزار می شود. دو سازمان بین المللی با سازمان های زیر در ارتباط بوده اند:
- انجمن بین المللی اکوتوریسم
- جهانگردی اکولوژیک در اروپا
- WWF
- IFC
کمیسیون جهانگردی کانادا و جهانگردی کبک، میزبانان مجمع جهانی اکوتوریسم هستند. این مجمع در 22-19می سال2002در کبککانادا برگزار خواهد شد.
اهداف مجمع جهانی اکوتوریسم
مجمع به شکل زیر به شناسایی مسایل اولویت دار و ارایه مسیرهای کلی به فعالیت خواهد پرداخت:
- بازنگری سیستماتیک فعالیت های جاری اکوتوریسم
- بازنگری نقش بالقوه اکوتوریسم در توسعه پایدار و در تاثیرات اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی آن
- آزمایش راه هایی برای تقویت ظرفیت دولت ها و بخش خصوصی برای استفاده موثر از اکوتوریسم به عنوان ابزاری برای توسعه پایدار و حفاظت از منابع طبیعی و فرهنگی
- ارزیابی کارایی سازوکارهای تنظیمی و برنامه های داوطلبانه برای پویش و کنترل تاثیرات اکوتوریسم
- تشکیل شبکه ای موثر از تمامی افراد ذی نفع برای بررسی اکوتوریسم و جهانگردی پایدار در سطح جهانی
- تبادل اطلاعات، تکنیک های عملکردی و تجربیات در زمینه مشارکت جمعیت های محلی و مردم بومی در پروژه ها و تجارت اکوتوریسم، برنامه ریزی، توسعه، مدیریت و بازاریابی پایدار در اکوتوریسم.
محتوای مجمع جهانی اکوتوریسم
ساختار مجمع، با توجه به روح و اهداف آن طوری خواهد بود که امکان مشارکت تمام افراد مرتبط و بررسی جامع و گسترده تمامی موضوعات مرتبط را فراهم آورد. در همین حال، پیش بینی هایی صورت گرفته است تا نتایج و پیشنهادهای حاصله را بتوان در طی مجمع تدوین و به تمامی افراد ذی نفع ارایه داد.
شرکت کنندگان در مجمع جهانی اکوتوریسم
گروه های زیر، شرکت کنندگان در این مجمع خواهند بود:
1- سازمان های دولتی ملی مرتبط با جهانگردی و محیط زیست
2- مسئولان محلی و سایر نمایندگان جمعیت های محلی درگیر با اکوتوریسم
3- مسئولان مناطق حفاظت شده و مدیران پارک ها
4- دست اندرکاران بخش اکوتوریسم(گردانندگان تور، بخش حمل و نقل و تغذیه، شرکت های مسافرتی، راهنماها و سایر رشته های تخصصی اکوتوریسم)
5- سازمان های تجارتی و بخش های مرتبط با بخش اکوتوریسم
6- جامعه دانشگاهی و محققان در زمینه اکوتوریسم
7- سازمان های بین المللی که به طور مستقیم یا غیر مستقیم با مقوله اکوتوریسم درگیرند.(مبلغ شرکت در این مجمع بین300-200 دلار امریکا خواهد بود).
فعالیت های جنبی مجمع جهانی اکوتوریسم
طی روزهای پیش از مجمع و در حین برگزاری آن، کشور میزبان به همراه سایر شرکت کنندگان عمده، فعالیت های دیگری را برای شرکت کنندگان تهیه و تدارک دیده اند که عبارتند از:
1- کارگاه آموزش در زمینه موضوعات مرتبط با مجمع
2- نمایشگاه ها و کنفرانس های مطبوعاتی
3- دیدارهای کارشناسان، متخصصان و دانشگاهیان
4- تورهایی برای مراکز و تاسیسات اکوتوریسم در کانادا.
کارگاه های قبل و بعد از مجمع به وسیلهTIESبرگزار می شود.(برای آگاهی از فهرست عناوین به این سایت مراجعه نمایید:( www.ecotourism.org/trainfr.HTML)
یک نمایشگاه موازی از حدود100غرفه توسط جهانگردی کبک تدارک دیده شده که هدف آن نمایش فعالیت های مطلوب اکوتوریستی بوده و برای دولت ها، سازمان های ملی و سایر بخش های عمومی و خصوصی قابل دسترسی است.
1) استان آذربایجان شرقی
استان آذربایجان شرقی واقع در شمال غربی کشور، به علت نزدیکی و تاثیرپذیری از دریاچه مدیترانه، سیاه و دریاچه ارومیه و همچنین ارتفاعات بلند، جزو مناطق سردسیر کشور به شمار می آید.
این منطقه بر دامنه های شمالی کوه سهند واقع شده و به همین جهت نیز آب و هوای سردسیری دارد. به گونه ای که در تابستان ها حداکثر گرمای هوا از38درجه تجاوز نمی کندف در حالیکه میزان برودت آن در زمستان به16درجه زیر صفر می رسد. ارتفاعات بلند این استان در فصل زمستان اغلب مستور از برف است که برای ورزش های زمستانی و به ویژه اسکی مورد استفاده قرار می گیرد.
از دیدنی های طبیعی این استان می توان به تالاب قوری گل واقع در جاده باسمنج- لیقوان و آب های گرم سراب ( جاده اردبیل)، صوفیان، تاپ تاپان، بستان آباد و نیز تندر شرفخانه (جاده تبریز- شبستر- تسوج) اشاره نمود.
2) استان آذربایجان غربی
این استان با آب و هوای مدیترانه ای،17رودخانه دایم و پر آب و چشمه های سرد و زلال، از زیباترین استان های کشور است. وجود یک چهارم از تالاب های بین المللی کشور(5تالاب از8تالاب)، به لحاظ داشتن گونه های ارزشمند و منحصر به فرد پرندگان چون درنا، فلامینگو، اردک سرسفید، جاذبه های مناسبی را برای طبیعت گردی فراهم آورده است.
به جز موارد یاد شده در این استان26تالاب طبیعی نیز وجود دارد. شهر ارومیه مرکز این استان در جلگه وسیع و سرسبزی قرار دارد که اطراف آن را تا شعاع چند کیلومتر باغ های انگور و سیب و مزارع کشاورزی احاطه کرده است. پارک ملی دریاچه ارومیه زیستگاه موقت و دائمی185گونه پرنده بومی و مهاجر است.
از جمله دیدنی های طبیعی این استان، بندر گلخانه در20کیلومتری شرق ارومیه و در ساحل دریاچه ارومیه می باشد که دارای جاده هایی است که از ارومیه تا گلخانه ساخته شده و از میان تاکستان ها عبور می کند.
دریاچه ارومیه در شرق شهر ارومیه نیز به لحاظ چشم انداز و خواص درمانی مشهورش همواره جاذب توریست ها بوده است. دره بند در غرب شهرستان ارومیه با چشم انداز رود و دره، دره قاسملو در23کیلومتری جنوب شهر ارومیه با باغات و چشم انداز بکر و قلعه گورچین یا کبوتر در65کیلومتری شهر ارومیه(صخره ای به صورت شبه جزیره در عمیقترین نقطه دریاچه ارومیه) از دیگر دیدنی های طبیعی این استان هستند.
3) استان اردبیل
استان اردبیل را به حق سرزمین چشمه های شفابخش نامیده اند. از میان این چشمه ها می توان به سرعین در28کیلومتری شهر اردبیل با ده چشمه آب معدنی، نیر در42کیلومتری شهر اردبیل دارای2چشمه آب معدنی با درجه حرارت55 و 67 درجه، سردابه در30کیلومتری شهر اردبیل، دارای خواص درمانی برای یرقان با درجه حرارت16درجه، کیوی سوئی در19کیلومتری خلخال ، دارای خاصیت آرامش بخش اعصاب، درجه حرارت60درجه، میانسران در50کیلومتری خلخال، دارای خاصیت آرامش بخش اعصاب با درجه حرارت25درجه، چشمه های ایلاند، ترش سو و دوبدو، شابیل، قوتورسوئی، قینرجه، ملک سوئی و موئیل، همگی در منطقه مشکین و دارای خاصیت آرام بخش اعصاب، اشاره نمود.
مهمترین ویژگی این استان آب و هوای خنک و مطبوع آن در فصول بهار و تابستان است. وجود منابع طبیعی متعدد همچون جنگل ها، کوه ها، دریاچه ها، آب های گرم معدنی و شکارگاه های مختلف جذابیت خاصی به این استان بخشیده است. دریاچه زیبا و بی نظیر تئور، فیروزه ای بر نگین استان اردبیل در دانه کوه های باغرو قرار گرفته(48کیلومتری جنوب شرقی اردبیل، در یکی از دره های کوهستان باغرو) و با چشمه های متعدد خود محل پرورش ماهی قزل آلای رنگین کمان می باشد. دریاچه شورابیل در جوار شهر اردبیل و جنگل فندق لو در کنار جاده پر جاذبه و تماشایی حیران که محل پرورش نادرترین گونه های گیاهی است، از دیگر جاذبه های این منطقه هستند.
دامنه و ارتفاعات سبلان واقع در شمال غربی اردبیل (با ارتفاع4811متر) و دریاچه ای که در راس این قله (سبلان) قرار گرفته است نیز بسیار تماشایی می باشند. سبلان دومین قله مرتفع ایران است، کوهی بلندتر از مون بلان، دریاچه های فصلی و موسمی آن، آبشارهای مقطعی آن در فصل زمستان و آبشارهایی صدمتری به شکل قندیل های یخی نیز بسیار دیدنی هستند.
4) استان اصفهان
آنچه استان اصفهان را برای جهانگردان و ایرانگردان جذاب کرده است، وجود آثار تاریخی بی نظیر در شهرهای اصفهان و کاشان است. اما از مواهب طبیعی این استان نیز می توان به شهر خوانسار (که با کوه گلستان و پارک سرچشمه، در دره ای سرسبز واقع شده و دارای مناظر طبیعی بدیعی است)، شهر کوهستانی سمیرم با آبشار سمیرم، و آبشار نیاسر در کاشان اشاره کرد.
برای حمایت از حیات وحش، در این استان سه منطقه حفاظت شده بدین شرح مصوب شده است: " موته " با مساحت 220هزار هکتار، " قامشلو " با37هزار هکتار مساحت و بالا خره " کلاه قاضی " با مساحت 48هزار هکتار.
5) استان ایلام
استان ایلام فروزان از تمدن دیرپای سرزمین ایلام است. این سرزمین را به دلیل زیبایی های طبیعی فراوانش عروس زاگرس نامیده اند. فصول سال در ایلام چنان به هم آمیخته اند که نقاط گرمسیری و سردسیری و معتدلش در آغوش همدیگرند. شهر ایلام با واقع شدن در حصاری از کو ها و نزدیکی به جنگل، دارای آب و هوای معتدل کوهستانی است. چشمه های آب گرم سراب، غار دیدنی خفاش و چشمه قیر از آثار طبیعی و ملی این استانند.
در واقع این مجموعه مثلثی را تشکیل می دهد که راس آن چشمه های قیر، قاعده اش در سمت شمال به غار خفاش و غرب به چشمه های آب گرم محدود می شود. چشمه قیر در دامنه سیاه کوه دارای سه چشمه جوشان است. آبشار ماربره در نزدیکی دره شهر، حوضچه آب زمزم در نزدیکی بقعه جابر، دره ییلاق کلم بدره، غارکول کنی ماژین، مناظر طبیعی کبیرکوه و رودخانه سیمره، دریاچه سیاه گاو آبدانان، سراب باغ آبدانان، غار طبیعی مژاره، مناظر طبیعی کوه اناران، مناظر زیبای تنگ قیر در چرداول، گردشگاه جنگلی سراب ایوان، غار طلسم در روستای دره دژیر، شکارگاه شرازول ایوان و غیره از دیگر جاذبه های طبیعی این استان می باشند.
6) استان بوشهر
آب و هوای استان بوشهر در نوار ساحلی گرم و مرطوب و در قسمت های داخلی گرم و خشک بیابانی است. قدمت این بندر تاریخی به عهد ایلامیان می رسد. وجود مناطق حفاظت شده ای چون منطقه مند در روستای دخون شهرستان دیر، نای بند در روستای چاه مبارک شهرستان کنگان، حله در روستای کمره بند شهرستان دشتستان و شکارگاه کوه مند در لاور ساحلی شهرستان تنگستان به این استان جلوه دیگری بخشیده است.
7) استان تهران
استان تهران در جنوب بخش مرکزی رشته کوه های البرز قرار گرفته و اقلیم آن تحت تاثیر سه عامل است: دشت کویر در جنوب شرقی، رشته کوه های البرز در شمال، بادهای مرطوب و باران زای غربی.
شاید به نظر برسد استان میزبان پایتخت کشور که شهره به انواع آلودگی هاست و به برج ها و تراکم ساختمانی متراکمش شناخته می شود، فاقد طبیعت باشد، اما بهتر است زود قضاوت نکرد!
تهران با اقلیم خشک و نیمه خشک، به جز دریاچه های کوچک، سواحل رودخانه ای و دریاه های پشت سدها، فاقد منابع آبی- ساحلی عمده می باشد که اهم آنها عبارتند از:
دریاچه های تار و ممج (در113کیلومتری تهران، قبل از فیروز کوه از طریق جابان قابل دسترسی است)، دریاچه سدهای کرج (کیلومتر23جاده کرج- چالوس)، لتیان (25کیلومتری شمال شرقی تهران) و لار(84کیلومتری تهران)، دریاچه اوان (در طالقان)، دریاچه آهنگ (درجاده فیروزکوه- سیمین دشت) و دریاچه زیار (واقع در جاده هراز).
رودخانه های مهم این استان نیز کرج، جاجرود، لار، حبله رود، شور یا ابهررود و طالقان رود هستند.
با توجه به کوهستانی بودن منطقه منابع آب های معدنی نیز در برخی نقاط این استان بدین شرح یافت می شود:
چشمه اعلای دماوند(4کیلومتری شمال شهر دماوند)، چشمه قلعه دختر(50کیلومتری تهران، در دو کیلومتری شمال غرب تهران-آمل)، چشمه آبعلی(60کیلومتری شمال شرقی تهران)، چشمه آب معدنی اسک آمل(96کیلومتری شرق تهران، در دامنه جنوبی قلعه دماوند)، چشمه هرسک-اسک(95کیلومتری تهران، کنار رودخانه هراز)، چشمه وله- گچسر(جنوب غربی گچسر)، چشمه شاهدشت- کرج(35کیلومتری جنوب کرج)، چشمه آب گرم لاریجان (در امتداد دره55کیلومتری لار)، چشمه علی(شهر ری)، چشمه تیز آب(53کیلومتری تهران، در کنار جاده آبعلی)، چشمه گله گیله(100کیلومتری تهران، در بالاترین نقطه دره شهرستانک).
آبشارهای این استان عبارتنداز:
آبشار لار(نزدیکی روستای وانا)، آبشاردوقلو(در ارتفاعات2700متری زیرپناهگاه شیرپلا)، آبشارپسنگ در مسیرپناهگاه شیرپلا، آبشار سوتک در شمال غربی دربند و آبشار شکر در ناحیه میگون.
آبشارهای فصلی " پیچ آدران " در کیلومتر15جاده کرج- چالوس و آبشار منظریه در شمیرانات نیز از ذوب برف ها در بهار و تابستان شکل می گیرند.
آبشار یخ کوه دماوند نیز یکی از مشهورترین آبشارهای یخی ایران است. تنها جنگل طبیعی این استان در دامنه جنوبی البرز واقع است که دارای پوشش گیاهی جنگلی مصنوعی چون مشیریه(انتهای مشیریه)، طغرل (ابن بابویه)، سوهانک(لشگرک)، فرحزاد، لویزان، غزال(بین تلو و سرخه حصار)، چیتگر و وردآورد(بین کوه های وردآورد و اتوبان کرج) نیز ایجاد شده اند.
ارتفاعات و قلل این استان عبارتند از: دماوند، توچال، شیرپلا، کلک چال، پلنگ چال و غیره.
مهمترین دره های دیدنی تهران را دره چالوس، دره اوین- درکه، دره کن- سولقان، دره اوشان- فشم، دره کردان- واریان- ارنگجه(در مسیر جاده کرج) و دره منطقه پل خواب تشکیل داده و غارهای آن عبارتند از: غار گل زرد(دشت لار)، غار رودافشان(دماوند)، غار بورنیک(جاده دماوند- فیروزکوه)، غار بیوک آغا(مسیر جاده کن) و غار یخ مراد(مسیر جاده تهران- چالوس، گچسر).
مناطق حفاظت شده این استان نیز منطقه حفاظت شده کویر، منطقه حفاظت شده البرز جنوبی ، منطقه حفاظت شده ورجین، منطقه شکار ممنوع گاودره و پارک های ملی خجیر، سرخه حصار و کویر می باشند.
استان تهران مجهزترین پیست های اسکی کشور را دارا بوده که عبارتند از: دربندسر، توچال، آبعلی و دیزین.
8) استان چهارمحال و بختیاری
این استان از یک قسمت کوهستانی و یک قسمت جلگه ای تشکیل بافته است. قسمت جلگه ای آن شامل مزارع سبز و خرم و باغات وسیع می باشد و قسمت کوهستانی آن را ارتفاعات متعددی تشکیل می دهد.
مهمترین رودخانه های استان، زاینده رود، کارون و خرسان هستند، مهمترین تالاب های استان نیز تالاب چغاخور، سولگان، کندمان، آلونی، جوانمردی، لاغرک و دشت فلارد و زیباترین غارهایش غار آقاسید عیسی در بید گل فارسان، سراب در باب حیدر، پیرغار در ده چشمه هستند.
آبشارهای دیدنی آتشگاه در اردگان و آبشار دره عشق در نزدیکی روستای دورک اناری و نیز چشمه های دیمه، زردکوه، ترکی، سندگان، مورز، سرداب، برم لردگان، باغ رستم، سرخون، شلیل و سیاه رود روجن نیز از دیگر عناصر طبیعی آن هستند.
زردکوه در73کیلومتری غرب شهر کرد واقع بر سلسله جبال البرز، از نظر طبیعی منطقه بکر و ناشناخته است. با هر گامی که کوهنورد در زردکوه برمی دارد، گویی به سرزمین اسرارآمیز یخچال های طبیعی، چشمه سارهای گوناگون و دریاچه های بزرگ و کوچک، مرجان های زیبایی که مامن وحوش مختلفند و جنگل های پرپشت بلوط در غرب زردکوه، پا می گذارد. روستای " چلگرد " در کنار زردکوه از مکان های بسیار مناسب اسکی می باشد.
9) استان خراسان
اگرچه مشهد به عنوان مهمترین قطب زیارتی کشور شناخته شده است، اما دارای مناطق ییلاقی در خور توجهی نیز می باشد. بیشتر این مراکز در دامنه ها و دره های شمالی کوه های بینالود در امتداد جنوب باختری مشهد قرار گرفته اند و معروفترین آنها عبارتند از:
وکیل آباد، گلستان حصار، طرقبه، عنبران و جاغرق که در امتداد یک دره واقع گردیده اند. سرآسیاب، ارچنگ، شاندیز، ابرده پایین، ابرده بالا و زشک نیز در امتداد یک دره طولانی دیگر واقع شده اند. پارک ملی تندوره(جنوب غربی شهرستان درگز)، مناطق حفاظت شده ساریگل(جنوب شرقی اسفراین)، دشت سالوک( غرب اسفراین)، قرخو( غرب بجنورد)، گلول سرانی(شمال شیروان) و پناهگاه حیات وحش میاندشت(جنوب غربی بجنورد) از مناطق دیدنی شمال استان می باشند.
سایر مناطق عبارتند از:
آبشار اخملد در مسیر جاده مشهد- قوچان، در84کیلومتری مشهد دارای آبشاری به ارتفاع23متر، چشمه ای واقع در کوه های بینالود به نام چشمه سبز(60کیلومتری شمال غربی مشهد)، چشمه آب گرم شاهان گرماب با دمای45درجه در ابتدای جاده فریمان، غار مغان در30کیلومتری جنوب مشهد(عمق غار500متر، دارای حوضچه آب راکد و ستون های آهکی چکنده)، سدهای بایسنقری در دهانه اخملد مسیر جاده مشهد- قوچان، در84کیلومتری مشهد) و کاده(42کیلومتری شمال شرق مشهد)، بندهای گلستان در نزدیکی ده گلستان و طرق(بررودخانه طرق).
10) استان خوزستان
جلگه خوزستان سرزمین صاف و بیعارضه و مستطیل شکلی است که از لحاظ وضع طبیعی به دو ناحیه تقسیم می شود. یکی قسمت کوهستانی شمال ارتفاعات زاگرس و جبال بختیاری که با شیب ملایم سرازیر می شود ، دیگری قسمت جنوبی که بیشتر آن را دشت های آبرفتی یا باتلاقی تشکیل می دهد. هوای این استان در ایام نوروز بسیار لطیف و بهاری است. تمام خوزستان در این فصل سبز و خرم است. رودخانه های خوزستان عبارتنداز:کارون، کرخه، دز، مارون و هندیجان.
پرکشش ترین جاذبه های توریستی استان به باستانشناسی مربوط می شود، اما از جاذبه های طبیعی آن نیز می توان به آبشارهای شوشتر(واقع در شهر شوشتر) و هوردورق در شادگان اشاره نمود. لازم به ذکر است که این استان منطقه قشلاقی ایل بختیاری می باشد.
11) استان زنجان
استان زنجان در فصول مختلف دارای آب و هوای کوهستانی سرد و آب و هوای گرم و نیمه مرطوب است. آب و هوای مطبوع، مناظر طبیعی، وجود آب های گرم معدنی، کوهنوردی و اسکی از جاذبه های توریستی این منطقه هستند. غار " کتله " خود در گرماب از غارهای طبیعی این استان می باشد.
12) استان سمنان
استان سمنان در مسیر شاهراه قدیمی جاده ابریشم واقع شده است. این استان دارای225هزار هکتار جنگل بوده که حدود67درصد آن را سوزنی برگان و22درصد آن را پهن برگان تشکیل می دهند. در مناطق کویری نیز25هزار هکتار جنگل های متراکم تاغ و گز وجود دارد.
13) استان سیستان و بلوچستان
این استان بزرگ که حدود182هزار کیلومتر مربع مساحت دارد، با داشتن اقلیم متفاوت در نقاط مختلف، از جاذبه های گردشگری فراوانی برخوردار است. دریاچه هامون هر ساله عاشقان شکار و صید را به خود جذب می نماید. بزرگترین دریاچه آب شیرین فلات ایران را تشکیل داده است.
این پهنه وسیع مشتمل بر دریاچه ها، برکه ها، باتلاق ها و نیزارهاست و زیستگاه حدود190نوع پرنده مهاجر از جمله فلامینگو، پلیکان، درنا، کفچه نوک، انواع اردک و غاز و قو و چنگر " چور" و طاووسک می باشد.
زیبایی طبیعی دامنه کوه خواجه که در وسط دریاچه هامون قرار گرفته از جاذبه های این خطه است. کوه تفتان در بلوچستان در نزدیکی خاش، رودخانه سرباز با تمساح های منحصر به فردش، بمپور با دامنه های سرسبز، سراوان با جنگل های نخل و مناطق سرباز، راسک در ایرانشهر و ساحل زیبای دریای عمان در چابهار همگی در نوع خود منحصر به فردند.
14) استان فارس
استان فارس استانی چهارفصل است. از نظر درجه حرارت می توان این استان را به سه منطقه سردسیر، معتدل و گرمسیر تقسیم کرد. براساس آمار موجود تاکنون8منطقه حفاظت شده،12منطقه ممنوعه،3پارک ملی و یک منطقه گردشگری در طبیعت فارس شناخته شده است.
مناطق حفاظت شده شامل: بنگ بستانک(مرودشت)، آبشار مارگون(سپیدان)، منطقه ارژن پریشان(کازرون)، بهرام گور(نیریز)، هرمود(لارستان)، میانجنگل(فسا)، بصیران(اقلید) و ماله گاله(شیراز).
ومناطق شکار ممنوع شامل: کوه دارا، کوه گرم، چاه نفتی، دالان، پادنا، توت سیاه، دره باغ، کوهستان، مل بلند، کوه هوا، تنگ خور، بیدبیده و خرمنکوه که در شهرستان های ممسنی، جهرم، داراب، فیروزآباد، بوانات، آباده، لامرد و فسا قرار گرفته اند، می باشند.
15) استان قزوین
کوهستان های قزوین در تابستان خوش آب و هوا و در زمستان سرد هستند، در حالی که دشت ها دارای زمستان های سرد و تابستان های گرم می باشند. باد گرم(راز) و باد سرد(مه)در قزوین معروف است. از مناطق طبیعی این استان می توان به رودبار الموت که بخشی از دامنه جنوبی رشته کوه های البرز و در شمال شهر قزوین قرار دارد اشاره کرد.
16) استان کردستان
استان کردستان سرزمینی باستانی با کوه های بلند، جلگه هایی با گذرگاه های صعب العبور و دره هایی با رود خانه هایی در اعماق است، آب و هوای دلپذیر، مناظر بدیع و مختلف، دریاچه آب شیرین زریوار که از چشمه های جوشان قعر دریاچه تامین می گردد، دشت های حاصلخیز و بارور اسفندآباد قروه همراه با جنگل های سرسبز در بانه و مریوان و همچنین مناظر بکر توریستی در منطقه اورامان از جاذبه های طبیعی این استانند. غار کرفتو نیز که یکی از بی نظیرترین غارهای صخره ای جهان است در دیواندره قرار گرفته است.
17) استان کرمان
وجود چشمه سارهای آب گرم از خصوصیات طبیعی این استان است. شهر جیرفت که به هند ایران معروف شده نیز در استان کرمان واقع شده است.در طول میلیون ها سال، آب هایی که از کوه های سارودوئیه و بافت و جبال بارز سرازیر شده، جلگه وسیع و حاصلخیز جیرفت را تشکیل داده است. این شهر همیشه سبز، با طبیعتی دلپذیر، کشتزارهای زیبا و خصوصیات ییلاقی و قشلاقی از دیدنی های طبیعی ایران می باشد.
18) استان کرمانشاه
آب و هوای استان کرمانشاه معتدل کوهستانی است. ارتفاعات زاگرس در این استان در مقابل جبهه هوای مرطوب باختری و مدیترانه ای قرار گرفته و باعث شده تا زمستان سرد و پر برف و تابستان معتدل داشته باشد. ارتفاعات این استان که بخشی از کوه های زاگرس را دربرمی گیرد شامل چندین قله بلند است که ارتفاع آنها بیش از2500متر است.
مهمترین ارتفاعات آن کوه سفید، پر او، بیستون، بازی دراز، دالاخانی، شاهو و دالاهو است. از دشت های آن می توان به ماهیدشت، دینور، کنگاور، صحنه، اسلام آباد، و سومار اشاره کرد. دشت های فراخ استان را رودخانه های مهمی چون سیروان، دینور، خرم رود، گاماسب و قرو سو سیراب می سازد.
" غار پر او " بزرگترین و طولانی ترین غار آسیا و ژرفترین غار خاورمیانه و دوازدهمین غار دنیا، و از لحاظ دست یابی از سخت ترین غارهای جهان، به عمق751متر و به طول1364متر در دهانه جنوبی قله پر او در این استان واقع شده است. " غار کاوات " که یکی از زیباترین غارهای ایران محسوب می شود نیز در سلسله جبال شاهو در شمال دره باصفای " قوری قلعه " قرار دارد. در داخل این غار آبی زلال و گوارا وجود دارد. غار آهکی (قوری قلعه) نیز در پاوه واقع شده است. این استان دارای سراب هایی با عناوین سراب نیلوفر در24کیلومتری کرمانشاه، استخری وسیع در کنار باغی گسترده که سراسر آنرا گل های نیلوفر پوشانده است)، سراب خضر (در25کیلومتری کرمانشاه)، سراب روانسر، سراب صحنه و سراب یاوری است.
آبشار پیران در سرپل ذهاب نیز از جاذبه های طبیعی این استان می باشد. ریجاب، دره ای با رودهای خروشان در قعر آن، که یکی از باصفاترین مناطق کوهستانی غرب ایران به شمار می رود در این استان واقع شده است. پوشش گیاهی استان را جنگل های بلوط، مراتع ییلاقی و قشلاقی تشکیل می دهد. دو منطقه " بیستون" و "ورمنجه " نیز مناطق حفاظت شده این استانند.
19) استان کهگیلویه و بویر احمد
کهکیلویه و بویر احمد، آرمیده بر دامنه سلسه کوه های دنا، از دو منطقه سردسیری و گرمسیری تشکیل شده است. این استان در موقعیتی قرار دارد که هر چه از شمال به طرف جنوب پیش برویم، ارتفاع رشته کوه های زاگرس که منطقه را احاطه کرده کم شده و به همان نسبت میزان بارندگی و رطوبت آن کاهش می یابد. این منطقه سرزمینی کوهستانی و نسبتا مرتفع است. به علت وجود منابع آبی، چشمه ها و رود های بسیاری در آن جریان دارد، رودخانه های مارون، بشار، زهره، خرسان و نارمکان از کوهستان های آن سرچشمه می گیرند. از چشمه های آن نیز می توان به چشمه نرگس(واقع در دو گنبدان) و چشمه میشی(واقع در سیخت)اشاره نمود. در این استان نزدیک به صد غار طبیعی وجود دارد.
20) استان گلستان
جاذبه های طبیعی این استان سرسبز از دید هیچ ایرانگردی پوشیده نیست. پارک ملی (نخستین پارک ملی ایران)، مجموعه تالاب گمیشان، پارک های جنگلی ناهارخوران، النگدره، قرق، آبشارهای لوه، شیرآباد و آبشار و جنگل کبود وال، آبشار زیارت گرگان، جزیره آشورا ده و مناطق ساحلی این استان، را می توان در شمار جاذبه های طبیعی آن به حساب آورد.
21) استان گیلان
گستره فراخ دامن گیلان سرسبز، از سپیدرود تا ماسوله، و از چابکسر تا آستارا، آغوش مهربانیست که بر روی همه دوستداران طبیعت گسترده شده است. از جاذبه های طبیعی این استان می توان به پارک جنگلی میرزا کوچک(جاده رشت- رودبار)، جنگل های طبیعی سیاهکل، تالش، طبیعت دیلمان، اشکورات و فومن و مناطق ساحلی آن اشاره کرد.
22) استان لرستان
وجود درخت جنگلی نظیر بلوط، بنه، گلابی وحشی، ارژن، زال زالک و دیگر درختان مثمر و غیر مثمر و نیز وجود آبشارها و تالاب های پرآب و کوهستان های مرتفع از جمله مناظر طبیعی این استان است. اشترانکوه که آن را به حق آلپ ایران نامیده اند، یکی از مناطق منحصر به فرد طبیعی لرستان است که برخورداری از شرایط خاص زیست محیطی و ویژگی های زمین شناسی، زیستگاه مناسب و مستعدی برای حیات وح
مطالب مشابه :
منابع آزمون کارشناسی ارشد رشته مشاوره (مشاوره و راهنمایی مشاوره خانواده تحصیلی شغلی توانبخشی)
مشاوره ازدواج و مشاوره شغلی در همدان و دانشگاه پیام نور و دانشگاه آزاد شد نتایج درخشانی
دكتر عليرضا يوسفي
ارزيابي شما از عملكرد رييس سابق دانشگاه آزاد نیریز و بوشهر و دانشگاه آزاد اسلامی واحد
اکوتوریسم عادل برزگر
دانشگاه آزاد اسلامی واحد نتایج wes،wssdدر برنامه اختتامیه ، بهرام گور(نیریز)، هرمود
نتیجه نهایی انتخابات در تمامی حوزههای انتخابیه به جز تهران
گروه علوم اقتصادی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بر این اساس نتایج انتخابات نیریز و استهبان
اصل پاسخگویی در ائتلاف سیاسی
و منظما با این واژه روبرو میشویم.در فرهنگ سیاسی روال بر این است که نتایج حاصل از ائتلاف
خسرو نصیرزاده(فیروزآبادی) هم ثبت نام کرد.
پاسخ به این سوال که در نتایج دیدار شب گذشته ما با دانشگاه آزاد نیریز(هفته
مراحل ثبت اسناد مربوط به حسابداری پیمانکاری
پیمانکار توافق میکند که در ازای دریافت مبلغی معین برای هر واحد آزاد میشود. ج دانشگاه
برچسب :
نتایج دانشگاه ازاد واحد نیریز