گونه شناسی معماری در ایران

گونه شناسی معماری در ایران

معماری ایران به دو گونه "برونگرا"و"درونگرا"تقسیم می شود.بنا هایی که ارتباط مستقیم با فضای بیرون دارند "برونگرا"واگر دور تا دور شان را فضای سبز یا حیاط که جزو حریم محسوب می شود گویند.در معماری روستاها نیز اغلب روستا های کوهپایه مانند ماسوله ازنوع برونگرا هستند.
در یک خانه درونگرا تنها فضاهای مورد نیاز در اطراف آن تعبیه گردد.با تلاشی که در طول تاریخ در این زمینه صورت گرفته ،حیاط درونی ساختمان های مسکونی به محیطی با صفا مبدل شده است.در یک خانه درونگرا ،تنها فضایی که خارج از منطﻘﮥ درونی قرار دارد هشتی ورودی است که با فضای بیرون دارد.
تقارن و توازن در معماری برونگرا:
معماری برونگرا ممکن است دارای چهار نما باشد،مانند کوشک ها .
کوشک ها نیز به دو نوع تقسیم می شوند:
١-یا متقارن هستندیعنی چهار نمای آن هم وزن اند
٢-یا نماها دو به دو با هم متقارن هستند.
کوشک های که در داخل باغ واقع شده اند ،ﻤﻌﻮﻷ ارتباط نما هایشان به وسیله ایوان با محیط بیرون برقرار می کند.معماری کوشک معماری متقارن می باشد،چرا که پلان آنها ﻤﻌﻮﻷمتقارن است و فضا ها با دو محور عمود بر هم تقسیم می شوند.در ساختمان هایی که داخل یک مجموعه قرار دارند،نمای اصلی نسبت به ورودی آن قرینه می باشد.ولی فضا های چسبیده به دو طرف آن قرینه نباشد،هر چند ریتمی متقارن داشته باشد.برای مثال ،ساختمان عالی قاپو که در میدان نقش جهان اصفهان قرار دارد،به تنهایی بنایی کاﻤﻷمتقارن می باشد.دو طرف بنا حجره ها و مغازه هایی واقع شده اند که با ریتم ممتد قرینه اند ،ولی خود بنا در محور تقارن میدان واقع نشده است. در نقشه و پلان مشاهده می شودکه محل قرار گیری بنا نسبت به ابعاد میدان غیر قرینه است.یک دیگر از عواملی که موجب این احساس و تصور می شود،تناسبات و مقیاس بنا نسبت به اطراف ان است.تناسبا ت خود میدان در عین داشتن وجوه قرینه و متقارن ،متوازن ومتعادل است.محور ورودی مسجد شیخ لطف الله با عالی قاپو در یک راستا ست؛ولی اینها نسبت به دو طرف میدان متوازن اند.در دو سه محورطولی ،میدان ورودی مسجد امام و ورودی بازار قرارگرفته است.

تقارن وتوازن در معماری درون گرا:

از بناهای درون گرا عام ،کاروانسرها و مدارس را می توان نام برد.کاروانسرها دارای پلان درونگرا هستند.نوع برون شهری آن اغلب دارای پلان متقارن با یک نمای مشخص می باشد.کاروانسرهای چهار ایوانی برحسب موقعیت و اهمیت ،دارای نمای ساده متقارن و یا نمای تز یین شده اند.تقارن نما ها ﻤﻌﻮﻷ دو به دو ودر مواقعی ، ایوان ورودی ونمای مربوط به ان کاﻤﻷ با بقیه متفاوت است.د ضمن ادغام مسجد و مدرسه یکی دیگر از گونه های مهم معماری درون گرا ست.بدین صورت که نقشه ساختمان تر کیبی از فضا های یک مدرسه مذهبی با همان گونه شناسی متعارف ،و یک مسجد با تمام مشخصات مورد نیاز استو هر کدام از آنها به حکم واحد قابل بهره برداری است.مدرسه آقا بزرگ کاشان یکی از کامل ترین نمونه های موجوداست.
نما دارای ریتم وتقارن به وسیله ستون ها به وجود آمده است.

گونه شناسی معماری در ایران

مطالب مشابه :

مطالعات طراحی فرودگاه

استاندارد ها ، مبانی ، ضوابط و مقررات طراحی و معماری فرودگاه

استانداردهای طراحی فرودگاه

دانلود فایل اتوکد نقشه فرودگاه به همراه مبانی طراحی فرودگاه

فرودگاه بین المللی امام خمینی (ره)

گونه شناسی معماری در ایران