منابع و معادن سنگ تزئيني در ايران

تنوع و گستردگی منابع سنگ تزیینی در کشور و نیاز انکار ناپذیر جامعه ی امروزی چه در زمینه ی امور عمرانی و چه در زمینه ی کاربردهای تزیینی ایجاب می کند که از دیدگاههای مختلف توجه بیشتری به این مقوله صورت گیرد.

آنچه در این مقاله به آن پرداخته شده است، تعیین و تشخیص روند تشکیل سنگهای تزیینی مختلف از دیدگاه زمین شناسی است.

معادن تراورتن گسترده شده در زون ارومیه-دختر، گرانیتهای جنوب خراسان و شمال غرب کشور و معادن سنگ مرمریت گسترده شده در استان های مرکزی و لرستان همگی حاکی از یک روند منطقی است که از ساختارهای منظم زمین شناسی سرچشمه می گیرد.

تحلیل این موضوع راه را برای جستجوهای هدفمند و کاوشهای علمی جهت دستیابی به منابع سنگ ساختمانی هموار می کند.

پرداختن به این مبحث از آنجا دارای اهمیت است که توجه افراد و جامعه در زمانهای مختلف تغییر می کند و هر از گاهی علایق به سمت سنگ خاصی گرایش پیدا می کنند. بدیهی است با تشخیص خاستگاه های سنگ های مختلف پاسخگویی به بازار تسریع خواهد شد.

تاريخچه

سنگ به عنوان ابزار دفاع، شکار، کشف آتش ، جانپناه ، انتقال مفاهیم ( کتیبه های سنگی ) و ... نقش بسزایی در طول تاریخ بر جا گذاشته است.

تعداد زیادی از بناهای باستانی نظیر تخت جمشید در فارس، پاسارگاد در شوش، آکروپلیس در یونان، بعلبک در سوریه و بسیاری از بناهای زیبای دیگر موید این موضوع است.

آثار خانه های از سنگ چیده شده در شمال ایران متعلق به 7000 سال پیش موجود است.

در ساختمانهای سنگی از سنگ لاشه همراه با ملاتهای گچ و آهک استفاده شده است. در عصر حاضر نیز با پیشرفت علوم فن آوری، صنعت سنگ در جهان از جمله بخش های مهم اقتصاد جهان محسوب می گردد که در این میان ایران با دارا بودن معادن عظیم و متنوع سنگ از جمله غنی ترین بخشهای معدنی جهان به شمار می رود.

اگرچه سنگ به علت سنگینی و مشکلات حمل و نقل و استخراج تا حدی جای خود را به مصالح جایگزین داده است اما همچنان اهمیت خود را در ساختمانهای سنگین و سخت نظیر پلها، تونلها، بهمن گیرها ، دیوارهای حائل ، سنگ چین ها ، کرسی چین ها و ... حفظ کرده است.

آنچه در این بین همچنان جایگاه خود را حفظ کرده است سنگهای تزیینی است که علی رغم تنوع مصنوعات سنگی سلیقه ها را همچنان به خود معطوف کرده است و طبیعتاً گسترش مطالعات در زمینه های متعدد و قابل بحث در خصوص این منابع معدنی امری اجتناب ناپذیر است.

جایگاه ایران از نظر تنوع سنگ تزیینی

سهم ذخائر قطعی سنگهای تراورتن، مرمر، مرمریت، سنگ چینی و گرانیت در کشور به ترتیب 10 ، 1 ، 54، 15 و 20 درصد است که در این صورت سنگهای مرمریت، گرانیت و سنگ چینی به ترتیب از بیشترین سهم برخوردار بوده و در مجموع 89 درصد از کل سنگهای تزئینی را تشکیل می دهند.

لازم بذکر است که بر اساس آخرین اطلاعات برآورد شده ، سنگهای تزئینی در مجموع 3/6 درصد از کل میزان ذخائر مواد معدنی کشور را تشکیل می دهد که در این میان سهم سنگهای مرمریت، گرانیت، چینی، تراورتن و مرمر به ترتیب 4/3، 3/1، 9/0، 6/0 و 04/0 درصد است.

پراکندگی جغرافیایی ذخایر سنگ تزیینی

وضعیت توزیع سنگهای تراورتن، گرانیت و مرمریت در کشور را در شكل زير مشاهده مي كنيد. از نظر پراکندگی جغرافیایی ذخائر سنگهای تزئینی و نما ، اختلاف قابل توجهی بین استانهای مختلف کشور وجود دارد به طوریکه 5 استان اصفهان، خراسان، فارس، کردستان و آذربایجان شرقی در مجموع 69 درصد از ذخائر شناخته شده سال 83 در بخش سنگهای تزئینی و نما را تشکیل می دهند.

نكاتي در مورد معادن سنگ تزييني

الف- بررسی معادن سنگ تزیینی و مطالعات همه جانبه ی آنها جهت احاطه ی کامل بر این گونه معادن به عنوان یکی از منابع معدنی مهم کشور، از نظر میزان ذخیره، مکان ها و منطق توزیع، وضعیت صادرات و بهبود آن، به کارگیری سیستم های نوین اکتشافی و استخراجی در معادن و افزایش ارزش افزوده با بهره گیری از تکنولو‍ژیهای فرآوری روز دنیا امری ضروری و اجتناب ناپذیر است.

ب- این مقاله عمدتاً به بررسی مکان های توزیع و فراتر از آن منطق توزیع سنگ‌های تزیینی پرداخته است.

ج- تمرکز تراورتن های ایران عمدتاً در زون ارومیه – دختر است. تلاقی زون های ماگمایی با رسوبات آهکی در این منطقه و وجود سفره های متعدد آب زیرزمینی که با حرارت سنگ های ماگمایی گرما به خود گرفته اند، زمینه را برای حل کردن مواد آهکی در خود و رسوب دادن آنها در مکان مناسب فراهم نموده است.

د- وجود کوههای معروف با خاستگاه ماگماتیک در کشور و روند گسترش رشته کوه های مربوط به هر کدام یک راهنمای بسیار مفید جهت مکان یابی سنگ ها و معادن گرانیتی در کشور است.

از جمله این کوه ها، کوه های سهند و سبلان در شمال غرب، رشته کوه الوند در غرب، شیرکوه یزد در مرکز ایران، گرانیت های جنوب خراسان و کوه تفتان در شرق ایران را می توان نام برد.

ه- برای جستجوی سنگ های آهکی و کربناته، بهترین شاخص زون سنندج کهنوج و رخساره های کربناتی کرتاسه پایین و میوسن است که اکثر معادن سنگ چینی و مرمریت کشور نیز در این نواحی گسترده شده است. مرمریت ها و آهک های نواحی آباده و ابرقو عمدتاً مربوط به رخساره های کربناته میوسن هستند.

معادن سنگ تزئيني در كشور ايران

ارائه شده توسط بانک اطلاعات سنگ ایران با نام تجاری فیرون سنگ به آدرسwww.fironstone.com

منابع و معادن سنگ تزئيني در ايران

مطالب مشابه :

تاریخچه سنگهای تزیینی

صادرات سنگ هاي قيمتي ؛ 100 ميليون دلار

معرفی سایت سنگهای قیمتی و تزیینی

تراش سنگهای قیمتی و نیمه قیمتی

منابع و معادن سنگ تزئيني در ايران